Sztuka doby baroku, podr., s.173 - 177 oprac. RM
1. Niektóre cechy sztuki barokowej: znaczna ekspresyjność dzieła sztuki, dążenie do wywołania
kontrastu, odwoływanie się do uczuć i emocji odbiorcy dzieła sztuki, przepych, monumentalność,
dynamizm, malarstwo iluzjonistyczne (o nieograniczonej perspektywie), dążenie do integracji
różnych dziedzin sztuki, dewizy sztuki barokowej - „aby wszystko było fikcyjne, ale zdawało się
rzeczywiste”, „przez oczy do serca”
2. Nurty w sztuce baroku wynikające ze specyfiki mecenatu
Barok kościelny - związek z treściami ideowymi propagowanymi przez Kościół potrydencki, kontrreformację i reformę katolicką, sztuka w myśl dewizy „przez oczy do serca” ma przekonać innowierców (zwł. protestantów) do katolicyzmu, pogłębiać wiarę, głosić wielkość Kościoła, w okresie baroku wzrasta znaczenie muzyki kościelnej (np. muzyka organowa, twórczość J. S. Bacha) oraz teatru religijnego (swoista teatralizacja życia religijnego, np. widowiska pasyjne, jasełka)
- architekci:
Jacopo Barozzi da Vignola - (uczeń Michała Anioła), twórca kościoła jezuickiego w Rzymie
„Il Gesu” wzniesionego w l. 1568 - 1578, będącego architektonicznym wzorcem dla wielu
kościołów barokowych w różnych krajach Europy (il .w podr., s.174), np. architektura
krakowskich kościołów: św. Piotra i Pawła (il. w podr., s.183) oraz św. Anny
Gianlorenzo Bernini - rzeźbiarz i architekt, twórca kolumnady wokół Placu św. Piotra w
Rzymie (il. w podr.,s.174), baldachimu nad grobem św. Piotra
Francesco Borromini - architekt
- malarze związani z barokiem kościelnym, np. Murillo, El Greco (s. 173), Caravaggio (traktujący
temat religijny w sposób czasem kontrowersyjny i szokujący mu współczesnych, il. w podr., s.175), Rubens
B. Barok dworski
władcy - mecenasi sztuki barokowej i artyści tworzący na ich zamówienie, np. papież Urban VIII (1623 - 1644) - architekt Carlo Maderna (np. pałac Barberinich w Rzymie)
królowa Francji Maria Medycejska - Rubens (malarz flamandzki), il. w podr. ,s.176
król Hiszpanii Filip IV - Diego Velasquez (il. w podr. ,s.174)
król Anglii Karol I Stuart - Anton van Dyck (malarz flamandzki, uczeń Rubensa)
Ludwik XIV (Wersal), il. w podr., s.117
C. Barok mieszczański - szczególnie wyrazisty w przypadku Holandii, gdzie bogate mieszczaństwo
sprawowało mecenat, holenderski barok mieszczański wiąże się do pewnego stopnia z
protestantyzmem (wyjątek: Vermeer van Delft był katolikiem) i sztuką, którą cechuje funkcjonalność i wysoki
stopień użyteczności.
Malarstwo holenderskie doby baroku:
- najważniejsze tematy: portret (indywidualny i zbiorowy), pejzaż, martwa natura
- malarze: np. Rembrandt van Rijn (il. s.176), Vermeer van Delft (malarz holenderski wyznania katolickiego),
Frans Hals, Jacob van Ruisdael, F. Snyders
3. Teatr (np. Pierre Corneille, Molier, Jean Racine, Calderon de la Barca) 4. Opera - teatr operowy narodził się w okresie baroku, jako przejaw integracji różnych dziedzin
sztuki (twórcy pierwszych oper byli Włochami: C. Monteverdi, A. Scarlatti), podr., s.178 - 179
5. Muzyka doby baroku, zwł. XVIII - wieczni mistrzowie, np.: J.S. Bach, G.F. Haendel,
A. Vivaldi A. Stradivari, podr., s.207
6. Rokoko jako ostatnia faza baroku (tzw. „styl Ludwika XV”: od lat 20 - tych do 70- tych XVIII w.)
cechy: dekoracyjność, jasna pogodna kolorystyka, charakterystyczny motyw dekoracyjny (ornament) - rocaille,
chińskie motywy zdobnicze (i moda na porcelanę), podr. ,s.207
architektura rokoka, np. pałac Fryderyka II w Poczdamie - Sansouci, pałac Fryderyka Augusta (Augusta II) w Dreznie - Zwinger malarstwo: J. H. Fragonard, F. Boucher
związek rokoka z obyczajowością - dążenie do komfortu, przyjemności, wygody, prywatności,
beztroski („sans sou - ci”) „po mnie choćby potop” - słowa przypisywane Ludwikowi XV