Historia myśli ekonomicznej (10) 14.04.02

Marks cd.

Teoria Marksa była jednym z czynników który przyczynił się do upadku ekonomii klasycznej - zdecydowane odrzucenie kapitalizmu w teorii Marksa. Drugim powodem był brak dobrej teorii wartości w ekonomi klasycznej.

W latach 70 XIX w. pojawiła się zupełnie nowa teoria (pomiędzy ekonomią klasyczną a neoklasyczną) - rewolucja marginalistyczna

Rewolucja marginalistyczna

I okres - stworzenie nowej teorii wartości

II okres - teoria podziału oparta na produkcyjności krańcowej - teoria podziału dochodu - funkcjonalny podział dochodu - między klasy społeczne, między czynniki produkcji

Ekonomiści marginalistyczni

• W. S. Jevons - „Teoria ekonomii politycznej” (1871)

• C. Menger - „Zasady ekonomii” 1871 - twórca szkoły austryjackiej ekonomistów - szkoła istnieje do dziś

• L. Walras - „Elementy czystej ekonomii” (1874)

Rewolucja marginalistyczna - sformułowanie nowej teorii - teoria równowagi ogólnej - najbardziej ogólna teoria, najbardziej szacowna, najbardziej zaawansowana matematycznie

Matrginalistyczna teoria wartości - mówi, że wartość dobra zależy wyłącznie od użyteczności konsumenta. Wartość jest wyjaśniona od strony konsumentów a nie od strony produkcji. Jest to teoria zupełnie różna od wcześniejszych i oparta jest o zasadę malejącą użyteczność krańcową.

MU - użyteczność krańcowa

ΔTU - wzrost użyteczność całkowitej

ΔC - wzrost użyteczność dobra o jednostkę

Paradoks wody i diamentów

Istnieją pewne dobra o bardzo dużej użyteczności i bardzo małej wartości oraz dobra o bardzo małej użyteczności i bardzo dużej wartości - wniosek: wartość dobra nie zależy od użyteczności - dopiero marginaliści obalili ten paradoks twierdząc, iż chodzi nie o użyteczność całkowitą a o użyteczność krańcową np. gdy jesteśmy głodni wybieramy 3h jedzenia i 1 godzinę snu, a gdy chce nam się spać wybieramy 3h snu a 1 jedzenia (tabela użyteczności Mengera)

Tablica użyteczności Mengera

I (woda)	II	II	IV	V	VI	VII (diamenty)	VIII	IX	X
10 (u1)	9	8	7	6	5	4	3	2	1
9 (u2)	8	7	6	5	4	3	2	1
8	7	6	5	4	3	2	1
7	6	5	4	3	2	1 (uK)
6	5	4	3	2	1
5	4	3	2	1
4	3	2	1
3	2	1
2	1
1 (uK)

U1 - użyt. 1 „porcji” dobra

U2 - użyt. 2 „porcji” dobra

UK - użyt. krańcowa

Porównanie teorii klasycznej i marginalistycznej

1. Krzywa podaży pionowa (dobra - unikatowe - nie może ich być więcej) - o wysokości ceny decyduje wysokość popytu - zastosowanie ma teoria marginalistyczna

2. Krzywa podaży elastyczna - pozioma - dobra oferowane po kosztach produkcji - cena nie zmienia się - nieadekwatna teoria marginallistyczna - popyt nie wpływa na cenę - zastosowania ma teoria klasyczna

3. Krzywa podaży - dodatnie nachylenie - obydwie teorie (klasyczna i marginalistyczna) są złe - cena zależy od popytu i od podaży - taką teorie stworzył dopiero Marshal (1890r),

Zaleta teorii marginalistyczej - zwrócenie uwagi na wpływ popytu na cenę - popyt zostaje uwzględniony w następnych teoriach.

Cały dochód można podzielić między czynniki produkcji - praca, ziemia kapitał

J.Bates Clark - pierwszy poważny amerykański ekonomista 1889r - „Podział bogactwa”

Teoria podziału oparta na produkcyjności krańcowej (czynników produkcji)

Każdy czynnik produkcji dostaje tyle na ile zasłużył - tyle ile wynosi wkład danego czynnika w produkcję (założenie doskonałego rynku) - dzisiejsi ekonomiści uważają, iż dochód może być dzielony trochę inaczej - czynnik produkcji dostaje dochód niekoniecznie równy temu co zainwestował, pozostałą część może rozdysponować np. rząd.

Y=wL + rK + qZ

L - liczba robotników

w - płaca robotników

K - kapitał

r - część „płacy” kapitału

Z - ziemia

q - „płaca” ziemi

Podsumowanie marginalizmu

• sformułowanie nowej teorii wartości (popyt)

• od nich następuje zwrot w zainteresowaniach ekonomii - statyczne problemy - jak to jest obecnie - znikają problemy długookresowe (źle)

• wprowadzenie analizy marginalistycznej - użyteczność krańcowa; produkt krańcowy itd. - dzięki temu zaistniała możliwości wprowadzenia matematyki do ekonomii

---