Fizjokraci - podsumowanie

Gospodarka podporządkowana porządkowi naturalnemu, mechanizm samoregulujący. Nastawienie na konsumpcję, a nie na produkcję. Upadła, ponieważ uważali, iż tylko ziemia jest produkcyjna, a na początku XIX w. bardzo rozwinął się przemysł i ich teorie przestały się liczyć. Niemniej jednak mieli duży wpływ na A. Smith'a i na nurt ekonomii klasycznej.

Ekonomia klasyczna

A. Smith (1723 - 1788r.) - twórca szkoły ekonomicznej (istniała - 1776 - 1870r.)

1776r. publikacja A.Smith'a. „Badania nad bogactwem narodów” - synteza ekonomiczna (mikro- i makroekonomia).

Wolny handel i nieograniczona konkurencja - idee przejęte od fizjokratów.

Główne zadanie ekonomii klasycznej - badanie co jest bogactwem narodu i odnalezienie czynników wpływających na jego wzrost.

Kontekstowa polityka gospodarcza - dzisiejsza nazwa sposobu postrzegania ekonomii przez A.Smith'a

Bezkontekstowa polityka gospodarcza - przy formułowaniu wniosków odwołuje się wyłącznie do teorii ekonomicznej.

Kontekstowa polityka gospodarcza - sama teoria nie jest wystarczająca potrzebny jest kontekst, punkt odniesienia do danej sytuacji.

Większość dzisiejszych ekonomistów posługuje się bezkontekstową polityką gospodarczą.

Ekonomiści mogą się zajmować:

• Ekonomią pozytywną - formułowanie praw ekonomicznych, czysta teoria - wyjaśnianie gospodarcze

• Ekonomia normatywna - formułowanie celów gospodarowanie, wartościowaniem, ocenianiem, nie formułuje praw ekonomicznych

• Sztuką ekonomii - zajmuje się znalezieniem najlepszych środków do realizacji celów gospodarczych.

A.Smith - zajmował się wszystkimi trzema kategoriami, ale przede wszystkim zajmował się sztuką ekonomii.

Teoria ekonomii A.Smith'a

• Problem bogactwa i sposoby jego rozwijania

• Bogactwo narodów

• Jaka jest ilość dóbr wytworzonych przez społeczeństwo w ciągu roku

• Co wpływa na wzrost bogactwa.

Podział pracy wpływa na produkcyjność:

DODATNIO

• zwiększone zdolności

• oszczędność czasu (nie trzeba przemieszczać się między stanowiskami)

• usprawnia proces produkcji (szybsze dokonywanie ulepszeń)

UJENMIE

• praca monotonna, ograniczenie możliwości rozwoju - „upadek psychiczny pracowników”

Na podział pracy wpływają:

• akumulacja kapitału (wielkość nakładów na procesy produkcji)

• rozległość rynku (zasobność pieniądza na rynku)

Odsetek osób zatrudnionych produkcyjnie wpływa na bogactwo narodowe - im więcej osób zatrudnionych produkcyjnie tym większy dochód narodowy.

Praca może być:

• produkcyjna - efektem są dobra materialne

• nieprodukcyjna - przede wszystkim usługi (nie są zaliczane do bogactwa narodu)

Problem teorii wartości - teoria ceny

W krótkim okresie wartość dobra jest zdeterminowana przez popyt lub podaż.

W długim okresie wahania popytu i podaży można ominąć. Wszystkie ceny krótkookresowe kształtują się wokół jakiejś ceny długookresowej.

Co decyduje o długookresowej wartości (cenie) dobra? Decyduje cena naturalna.

Wartość użytkowa dobra - konsumpcja każdego dobra daje konsumenta zadowolenie

Wartość wymienna - dobra można zamieniać na inne dobra (ilość innych dóbr, które da się wymienić na jednostkę naszego dobra).

Ceny relatywne - stosunek ceny danego dobra do ceny innego dobra lub do średniej wartości cen innych dóbr.

Teorie wartości dóbr A. Smitha:

1. teoria wartości oparta na pracy - mówi, że ceny relatywne dóbr w gospodarce można wyjaśnić przez relatywne koszty pracy poniesione przy produkcji tych dóbr

2. teoria wartości oparta na koszcie produkcji - wg tej teorii ceny relatywne dóbr można wyjaśnić przez koszty produkcji tych dóbr

Model gospodarki prymitywnej - do produkcji wykorzystuje się tylko pracę, gospodarka pierwotna: np. łowiectwo, nie ma uprawy ziemi, nie ma żadnych maszyn.

W tym przypadku dobra jest teoria wartości oparta na pracy.

1. koszty pracy można zmierzyć ilością godzin pracy jakie są niezbędne do produkcji danego dobra

Model gospodarki zaawansowanej - 3 czynniki produkcji:

1. Praca

2. Ziemia

3. Kapitał

Same koszty pracy nie wyjaśniają wystarczająco modelu gospodarki. W tym przypadku dobra jest teoria oparta na koszcie produkcji. A. Smith zsumował ceny pracy, ziemi i kapitału.

Π - zyski

r - renty

W - płace

Płace - na wysokość płac robotnicy nie mają żadnego wpływu.

Teoria (doktryna) funduszy płac:

Fundusz płac - suma kapitału obrotowego gospodarki

Zyski - stopa zysku wraz z upływem czasu będzie spadać. Wyczerpują się atrakcyjne możliwości inwestowania.

Leseferyzm - system społeczno-ekonomiczny, A. Smith twierdził, że jest on najważniejszy.

A. Smith nie był anarchistą.

3 funkcje państwa wg A. Smitha:

1. państwo jako nocny stróż - pilnuje, szeroko rozumiany wymiar sprawiedliwości

2. zapewnienie obrony narodowej, społeczeństwo musi czuć się bezpiecznie

3. dostarczanie dóbr publicznych czyli dóbr, które gdyby były dostarczane prywatnie (przez rynek) to nigdy nie pokryłyby kosztów, przychody byłyby za małe np. poczta, mosty, edukacja publiczna.

Wyjątki od zasady wolnego handlu:

1. Cła interwencyjne

2. Cła odwetowe

3. Cła chroniące przemysł zbrojeniowy

4. Cła ochronne dla nowych przemysłów

HISTORIA MYŚLI EKONOMICZNEJ (4), 16.03.2002 strona

Bogactwo narodów

Siła produkcyjna pracy - produkcyjność pracy

Odsetek osób zatrudnionych produkcyjnie

Podział pracy

Rozległość rynku

Akumulacja kapitału

---