Zajęcia koleżeńskie przeprowadzone w grupie IV
przez Annę Kędys i Irenę Kunowską
Temat: Zabawy z powietrzem.
Cele ogólne:
-wdrażanie do samodzielnego poszukiwania rozwiązań,
-kształcenie logicznego myślenia,
-rozwijanie zainteresowań światem natury i niezwykłymi zjawiskami występującymi w przyrodzie,
-wyrabianie umiejętności współdziałania w zespole.
Cele operacyjne:
-samodzielnie wykonuje doświadczenia z powietrzem,
-umie wyciągać wnioski z przeprowadzonego doświadczenia,
-chętnie sięga po zestawy małego badacza,
-interesuje się zjawiskami zachodzącymi w świecie przyrody,
-potrafi współdziałać w zespole.
Przebieg:
Rozmowa kierowana - przybliżenie dzieciom ogólnych informacji na temat powietrza. Czy myśleliście kiedyś o powietrzu? Nie można go zobaczyć ani powąchać. Czujecie je tylko wtedy, gdy się szybko porusza, jako wiatr. A przecież powietrze jest wszędzie wokół nas. Powietrze to mieszanina bezbarwnych gazów: azotu, tlenu, pary wodnej, dwutlenku węgla, gazów szlachetnych i innych. Zbudowane jest z maleńkich drobinek zwanych cząsteczkami. Dziś dowiemy się więcej o właściwościach powietrza. Pobawimy się w naukowców i będziemy je badać.
Praca w pięciu zespołach pod opieką pań - doświadczenia. a) powietrze istnieje, ale go nie widać (banknot, próbówka, szklanka, woda, akwarium, nadmuchany balon, rurka, słoik) -zestaw, książka str. 5
b) powietrze zajmuje dużo miejsca (strzykawki, gumowa rurka) - zestaw
c) powietrze naciska z każdej strony (piłeczki, sznureczek, kawałek papieru, ołówek) - zestaw
d) ciepło rozszerza (wprawia w ruch) cząsteczki powietrza (balon, pusta plastikowa butelka, ciepła i zimna woda w misce) - zestaw
e) ogień potrzebuje powietrza, aby się palić (kilka podgrzewaczy, zapałki, duża szklana miska, litrowy słoik, woda, soda, ocet, talerz) - książka str. 5
Przedstawienie grupie wyników swoich obserwacji.
Zmiana miejsc przy stolikach.
Stolik A Powietrze istnieje, ale go nie widać
Zwiń banknot w rulon i wsadź do próbówki. Odwróć i włóż próbówkę do szklanki z wodą.
OBSERWUJ - weź banknot…jest suchy!
DLACZEGO - powietrze, które znajduje się w próbówce uniemożliwia wodzie wpłynięcie do środka.
Umieść nadmuchany balon w akwarium z wodą i zacznij wypuszczać
z niego powietrze a będziesz mógł je zobaczyć.
Kiedy robisz wdech, wciągasz powietrze do płuc. Jak sądzisz ile powietrza mogą pomieścić twoje płuca? Możesz to zmierzyć, dmuchając przez plastikową rurkę do słoja trzymanego do góry dnem w akwarium z wodą. Zdziwisz się, widząc jak wiele powietrza wdychasz i wydychasz.
Stolik B Powietrze zajmuje dużo miejsca
Jeśli naciśniesz tłoczek strzykawki, trzymając palec na końcówce, powietrze może być sprężone.
OBSERWUJ - jeśli przestaniesz naciskać, tłoczek w strzykawce zostanie wypchnięty na zewnątrz.
DLACZEGO - cząsteczki powietrza poruszają się w sposób ciągły
w normalnej temperaturze. Chcą być od siebie oddalone! Jeśli tylko zwolni się nacisk, cząsteczki powietrza zaczynają się odpychać i powietrze rozejdzie się wypychając tłoczek.
Do jednej (nie naciągniętej powietrzem) strzykawki włóż jeden koniec gumowej rurki, a drugi koniec do drugiej strzykawki napełnionej powietrzem. Jeśli naciśniesz na strzykawkę wypełnioną powietrzem zauważysz, że druga (pusta) strzykawka się porusza. Działa na nią powietrze przechodzące przez gumową rurkę.
OBSERWUJ - jeśli poruszysz w górę i w dół tylko jedną strzykawką to i ta druga będzie się poruszała.
DLACZEGO - powietrze jest przepychane ze strzykawki do strzykawki.
Spróbuj własnymi siłami zmierzyć ciśnienie powietrza. Połącz dwie strzykawki (nie napełnione powietrzem) za pomocą gumowej rurki. Spróbuj pociągnąć za tłoczki lub za jeden tłoczek.
OBSERWUJ - jak tylko puścisz tłoczki, te natychmiast wracają do środka
DLACZEGO - ciśnienie, naciskając od zewnątrz, powoduje, że wracają one na swoje miejsce.
Stolik C Powietrze naciska z każdej strony
Złóż mały kawałek papieru i zawiąż na nim jeden koniec sznurka. Wsadź końcówkę z papierkiem do środka piłki. Tak samo postępuj z drugim końcem sznurka i drugą piłeczką. Zawiąż dwie piłeczki na ołówku w taki sposób, żeby przerwa między nimi wynosiła 4-5 cm. Dmuchnij z odległości około 10 cm między dwie piłeczki (w sam środek).
OBSERWUJ - dwie piłeczki przybliżają się do siebie.
DLACZEGO - powietrze naciska z każdej strony. W tym doświadczeniu, po dmuchnięciu powietrzem między piłeczkami, ucieka ono ze środka i ciśnienie zaczyna działać od zewnątrz powodując, że piłeczki przybliżają się.
Stolik D Ciepło wprowadza w ruch (rozszerza) cząsteczki powietrza
Włóż balon na pustą plastikową butelkę i umieść butelkę w ciepłej wodzie, aby się nagrzała.
OBSERWUJ - balon rośnie
Włóż balon do zimnej wody
OBSERWUJ - balon opada
DLACZEGO - drobinki zimnego powietrza mało się poruszają i zajmują mało miejsca. Kiedy temperatura rośnie zwiększa się ilość cząsteczek powietrza, poruszają się i zajmują dużo więcej miejsca.
Stolik E Ogień potrzebuje powietrza, aby się palić
Zapal dwa podgrzewacze. Na jeden z nich nałóż dużą szklaną miskę, a na drugi słoik. Który zgaśnie pierwszy?
OBSERWUJ - świeczka pod słoikiem zgaśnie pierwsza.
DLACZEGO - pod słoikiem znajdowało się mniej powietrza niż pod miską. Powietrze w słoiku wypaliło się szybciej i świeczka zgasła.
Umieść podgrzewacz na środku miski i rozsyp wokół jedną łyżkę stołową sody (węglan sodu). Zapal świeczkę. Polej sodę odrobiną octu.
OBSERWUJ - jak tylko ocet dotknie sody, ta zaczyna gwałtownie pienić się i wydzielać gaz, który gasi płomień.
DLACZEGO - nie możesz dostrzec gazu, ale jest on cięższy od powietrza, więc zamiast ulotnić się - bardzo wolno zaczyna wypełniać miskę. Gdy gaz podejdzie do płomienia świeczki, ogień zostaje w tajemniczy sposób zgaszony.