Fotografia od A do Z RAW

12 sierpnia 2011, 09:17

Przedstawiamy słownik terminów fotograficznych: Fotografia od A do Z. Słownik przeprowadzi Czytelników przez najważniejsze pojęcia, pozwoli poznać i uzupełnić wiedzę z zakresu fotografii oraz jej praktyczne wykorzystania.

Dziś hasło: RAW. Zapraszamy do lektury.

RAW (ang. "surowy") - rodzaj stosowanego w cyfrowych aparatach fotograficznych formatu zapisu zdjęć, który zawiera wszystkie dane pochodzące z matrycy, jednak przed wyświetleniem lub wydrukiem wymaga wcześniejszego przetworzenia odpowiednim oprogramowaniem.

Adobe Lightroom - jeden z popularniejszych programów do obróbki i wywoływania zdjęć w formacie RAW.

RAW stanowi ogólne określenie zapisu surowych danych z matrycy aparatu, a poszczególni producenci stosują różne standardy tego typu plików o innych oznaczeniach. Przykładowo, w sprzęcie marki Nikon spotkamy się z plikami o rozszerzeniu NEF, w Canonach z CRW i CR2, natomiast w Olympusie z ORF. Pewne starania w kierunku standaryzacji RAWów poczyniła firma Adobe, tworząc otwarty standard DNG, jednak stosowany jest on jedynie przez mniejszych producentów sprzętu fotograficznego, m.in. Casio, Pentax, czy Hasselblad.

Reklama
E-akademia fotografii - kilka tysięcy stron lekcji, fotografii, przykładów, testów

Często nazywa się pliki RAW "cyfrowymi negatywami". Jest to związane z tym, że analogicznie jak w przypadku kliszy negatywowej, do uzyskania użytecznego zdjęcia z pliku RAW konieczne są dodatkowe czynności techniczne. Podobnie też używa się na określenie tego procesu terminu "wywoływanie".

 

Podstawowa różnica pomiędzy formatem RAW, a formatami bitmapowymi typu JPEG lub TIFF polega na tym, że plik ten zawiera informacje o wartościach zarejestrowanych przez poszczególne elementy światłoczułe matrycy, a nie jest zbiorem pikseli o określonych wartościach koloru i jasności. Zawartość pliku RAW musi ulec przetworzeniu, aby możliwe było wyświetlenie obrazu. W szczególności dotyczy to kolorów na zdjęciu, które w większości aparatów cyfrowych uzyskiwane są dzięki specjalnemu, nałożonemu na matrycę filtrowi Bayera i wymagają zastosowania odpowiedniego algorytmu do odtworzenia.

 

Opcja zapisu RAW nie jest dostępna we wszystkich aparatach. Znajdziemy ją przede wszystkim w lustrzankach (praktycznie wszystkich), bezlusterkowcach oraz w niektórych, bardziej zaawansowanych modelach aparatów kompaktowych. Najprostsze i najliczniejsze zarazem aparaty kompaktowe pozbawione są jednak tej funkcji i oferują zapis najczęściej wyłącznie w formacie JPEG.

 

Do podstawowych zalet formatu RAW należą: 

• Bezstratny zapis obrazu, w przeciwieństwie do plików JPEG, które dla zapewnienia większej kompresji danych degradują w pewnym stopniu obraz.

• Zapis pełnej, oferowanej przez aparat głębi koloru - zazwyczaj 12- lub 14-bitowej w przypadku lustrzanek cyfrowych.

• Brak ustalonego na stałe punktu bieli. Dzięki temu w plikach RAW możliwa jest zmiana balansu bieli z pełną dokładnością.

• Możliwość ustawienia dowolnej przestrzeni barw (np. RGB, czy Adobe RGB).

• Znaczne możliwości regulacji parametrów zdjęcia.

• Duża rozpiętość tonalna obrazu, która daje możliwość skuteczniejszego niż w przypadku plików JPEG i TIFF uzyskiwania detali zarówno z obszarów zbyt mocno, jak i słabo naświetlonych.

• Możliwość używania różnych algorytmów do wywoływania surowych danych z matryc, nie tylko tych zaimplementowanych w elektronice aparatu.

Powiększony fragment obrazu ukazujący tzw. artefakty JPEG - zakłócenia wynikajace ze stratnej kompresji zdjęcia. Obraz z pliku RAW (po prawej) pozbawiony jest takich mankamentów.

 

 

Do wad plików RAW należą ich kilkukrotnie większa od JPEGów objętość oraz konieczność posiadania zainstalowanego odpowiedniego oprogramowania na komputerze do ich wywoływania. W praktyce format RAW wykorzystywany jest przez profesjonalistów oraz część zaawansowanych amatorów, którzy cenią sobie większy potencjał dla dalszej obróbki tych plików oraz możliwość korekty niektórych parametrów już po wykonaniu zdjęcia.

 

Przykład obróbki zdjęcia w formacie RAW za pomocą Adobe Camera RAW - modułu stanowiącego dodatek do popularnego programu Photoshop.

 

Autor: Tomasz Waryszak

---