2 grudnia 2010, 13:23

Autor: Tomasz Waryszak
czytano: 31024 razy

Fotografia od A do Z: Ogniskowa

Przedstawiamy słownik terminów fotograficznych:
Fotografia od A do Z. Słownik przeprowadzi
Czytelników przez najważniejsze pojęcia, pozwoli
poznać i uzupełnić wiedzę z zakresu fotografii
oraz jej praktyczne wykorzystania.

Dziś hasło: Ogniskowa. Zapraszamy do lektury.

Ogniskowa (odległość ogniskowa) – wyrażana w milimetrach odległość pomiędzy ogniskiem układu
optycznego, a punktem głównym układu optycznego.

W przypadku obiektywów, za ogniskową przyjmuje się odległość pomiędzy punktem głównym
obrazowym układu (miejscem, od którego zaczynają się skupiać promienie światła), a ogniskiem
obrazowym, czyli punktem skupienia światła przechodzącego przez układ, przy założeniu, że ostrość
ustawiona jest na nieskończoność.

Ogniskowa wyraża zdolność układu soczewek do skupiania światła. Im mniejsza wartość ogniskowej,
tym silniej skupiane są promienie świetlne przez układ optyczny obiektywu.

Ogniskowa - odległość pomiędzy punktem głównym O soczewki lub układu soczewek, a ogniskiem
obrazowym F'

Kąt widzenia obiektywu jest zależny od jego ogniskowej oraz od rozmiaru elementu światłoczułego
(pola obrazowego), na który rzutowany jest obraz. Im większa ogniskowa, tym kąt widzenia jest
mniejszy. W przypadku matrycy natomiast, im większa jest jej przekątna, tym kąt widzenia jest
również większy. Należy dodać, że każdy obiektyw projektowany jest dla danego rozmiaru elementu
światłoczułego. O ile możliwe jest zastosowanie obiektywu z matrycą mniejszą niż przewiduje to jego
konstrukcja, to w przypadku użycia go w połączeniu z większym sensorem, pole obrazowe nie będzie
wypełnione w całości.

Fotografia od A do Z: Ogniskowa

http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-od-a-do-z-ogniskowa-22176.html...

1 z 7

2015-08-15 16:06

Wzór na kąt widzenia obiektywu:

gdzie d – przekątna matrycy, F – ogniskowa obiektywu

Ze względu na wartość ogniskowej, obiektywy dzieli się na:

szerokokątne – czyli takie, których ogniskowa jest mniejsza od przekątnej elementu
światłoczułego, dla którego zostały zaprojektowane.
teleobiektywy – posiadają ogniskową dłuższą niż przekątna matrycy lub filmu.
obiektywy standardowe – w ich przypadku ogniskowa jest w przybliżeniu równa przekątnej
elementu światłoczułego. Konstrukcja taka charakteryzuje się kątem widzenia zbliżonym do
pojedynczego ludzkiego oka (około 50 stopni).

Obiektywy, które mają na stałe określony parametr ogniskowej, nazywa się stałoogniskowymi. Oprócz
nich występują obiektywy zmiennoogniskowe, które pozwalają na korzystanie z pewnego zakresu
ogniskowych (np. 18–55 mm).

W praktyce wartość ogniskowej, uzupełniona o wielkość matrycy, mówi nam, jak duży wycinek
widzianej sceny pokazywany jest przez układ aparatu z obiektywem.

Kąty widzenia dla różnych ogniskowych obiektywu podłączonego do sensora obrazowego 36 x 24 mm.

Historycznie najpopularniejszym rozmiarem elementu rejestrującego światło była, a w fotografii
profesjonalnej wciąż jest, klatka filmu 36 x 24 mm o przekątnej 43 mm, czyli tzw. "pełna klatka". Z
tego też względu, w przypadku optyki rzutującej obraz dla innego rozmiaru matryc czy filmów, przyjął
się zwyczaj podawania oprócz rzeczywistej ogniskowej również jej ekwiwalentu (odpowiednika) dla
pełnej klatki.

Pokolenia fotografów używających aparatów pełnoklatkowych, przyzwyczaiły się, że np. 50 mm to
obiektyw standardowy, a 135 mm to umiarkowany, dobry do portretu teleobiektyw. Jednak dla innych
popularnych obecnie rozmiarów matryc, takich jak APS-C albo 4/3, te same obiektywy rzutują obraz o
zupełnie innym charakterze. Przykładowa "pięćdziesiątka" po podłączeniu do Olympusa systemu 4/3
okazuje się teleobiektywem portretowym.

W przypadku używania aparatów o niestandardowych rozmiarach elementu rejestrującego światło,
podawany ekwiwalent ogniskowej dla pełnej klatki pozwala w łatwy sposób zaklasyfikować dany
obiektyw i porównać go z innymi konstrukcjami. Każdy aparat o innym niż 36 x 24 mm rozmiarze
matrycy posiada parametr nazywany mnożnikiem ogniskowej (ang. crop factor) zwany też cropem,
który pozwala przeliczać na pełnoklatkowy ekwiwalent ogniskowe przeznaczonych do niego obiektywów.

[converttable start="1" end="0" type="vertical"]

Porównanie ujęć

Fotografia od A do Z: Ogniskowa

http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-od-a-do-z-ogniskowa-22176.html...

2 z 7

2015-08-15 16:06

wykonanych na różnych ogniskowych:

25

mm

Fotografia od A do Z: Ogniskowa

http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-od-a-do-z-ogniskowa-22176.html...

3 z 7

2015-08-15 16:06

78

mm

Fotografia od A do Z: Ogniskowa

http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-od-a-do-z-ogniskowa-22176.html...

4 z 7

2015-08-15 16:06

144
mm

Fotografia od A do Z: Ogniskowa

http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-od-a-do-z-ogniskowa-22176.html...

5 z 7

2015-08-15 16:06

211
mm

Fotografia od A do Z: Ogniskowa

http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-od-a-do-z-ogniskowa-22176.html...

6 z 7

2015-08-15 16:06

317
mm

[converttable]

www.swiatobrazu.pl

Fotografia od A do Z: Ogniskowa

http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-od-a-do-z-ogniskowa-22176.html...

7 z 7

2015-08-15 16:06