Fotografia od A do Z Obiektyw stałoogniskowy

18 marca 2011, 09:25

Przedstawiamy słownik terminów fotograficznych: Fotografia od A do Z. Słownik przeprowadzi Czytelników przez najważniejsze pojęcia, pozwoli poznać i uzupełnić wiedzę z zakresu fotografii oraz jej praktyczne wykorzystania.

Dziś hasło: Obiektyw stałoogniskowy. Zapraszamy do lektury.

Obiektyw stałoogniskowy - rodzaj obiektywu, którego ogniskowa ma stałą, niezmienną wartość.

 

Reklama

Sigma 50 mm f/1.4 EX DG HSM - stałoogniskowy obiektyw standardowy produkowany w wersjach z mocowaniami do najpopularniejszych lustrzanek.

 

Obiektyw stałoogniskowy charakteryzuje się mniejszą ilością soczewek oraz prostszą budową od konstrukcji zmiennoogniskowych. Dzięki temu jakość uzyskiwanego obrazu jest wyższa, a poziom wad optycznych (aberracji) niższy niż w "zoomach" wyprodukowanych z tych samych materiałów i w podobnej technologii. Dodatkowo, konstrukcje stałoogniskowe charakteryzują się większą jasnością.

 

Teleobiektyw portretowy NIKKOR AF-S 85 mm f/1.4G

 

Początkowo, obiektywy stałoogniskowe były jedyną dostępną formą optyki dla aparatów fotograficznych. Z czasem zaczęto uzupełniać je o rożnego rodzaju nasadki, konwertery i dodatkowe soczewki, aby zmieniać ich właściwości. Odzwierciedla to angielska nazwa "prime lens" (główny obiektyw), którą nadano obiektywom stałoogniskowym we wczesnym okresie rozwoju fotografii.

 

Sony Distagon T* 24mm F2 ZA SSM - jasny, szerokokątny obiektyw stałoogniskowy przeznaczony dla lustrzanek Sony.

 

Pod koniec lat pięćdziesiątych XX wieku pojawiły się pierwsze zmiennoogniskowe obiektywy przeznaczone do lustrzanek małoobrazkowych. Charakteryzowały się one niskimi osiągami optycznymi, oferowały jednak ogromną elastyczność w operowaniu sprzętem fotograficznym oraz poprawiały komfort użytkowania.

Z czasem zmiennoogniskowe "zoomy" zdominowały rynek fotograficzny i stały się podstawową, a często nawet jedyną możliwą optyką dla aparatów amatorskich. W fotografii profesjonalnej, na równi z optyką o zmiennej ogniskowej, wykorzystywane są jednak obiektywy stałoogniskowe, które często doceniają również zaawansowani fotoamatorzy. Ponadto, innym obszarem wykorzystania obiektywów o stałej ogniskowej są aparaty wbudowane w telefonach komórkowych, gdzie niewielka ilość miejsca ogranicza inne rozwiązania.

 

Voigtlander Nokton 25 mm f/0.95 - wyjątkowo jasny obiektyw standardowy dla systemu Mikro Cztery Trzecie.

 

Obiektyw stałoogniskowy można zaprojektować dla praktycznie dowolnej ogniskowej, jednak pewne wartości wybierane są przez producentów zdecydowanie częściej, gdyż zakorzeniły się w tradycji fotograficznej. Przede wszystkim jest to ogniskowa 50 mm - uznawana za standardową dla formatu małoobrazkowego (36 x 24 mm). Na rynku istnieje również duży wybór obiektywów 85, 105 i 135 mm, które znajdują zastosowanie w fotografii portretowej oraz długoogniskowych 200, 300, 400 i 600 mm. Coraz większą popularność zyskują obiektywy o ogniskowej 35 mm, które uchodzą za standardowe dla matryc o rozmiarze APS-C. Z często spotykanych szerokokątnych modeli wymienić można ponadto 28, 24 i 20 mm oraz rybie oko 16 mm.

 

NIKKOR AF-S DX 35 mm f/1,8G - przykład obiektywu standardowego dla matryc formatu DX (APS-C).

 

Na pytanie, który rodzaj obiektywu jest lepszy: zmiennoogniskowy, czy stałoogniskowy? - nie ma odpowiedzi. Jedne i drugie mają swoich zwolenników i przeciwników, inaczej też sprawdzają się w różnych zastosowaniach. "Zoomy" są szczególnie przydatne w dynamicznej fotografii, gdzie liczy się każda sekunda, a możliwość szybkiego powiększenia i oddalenia obrazu jest nieoceniona. Z kolei obiektywy stałoogniskowe wymagają od użytkownika częstych zmian położenia, podchodzenia i oddalania się od fotografowanego obiektu, w zamian oferują jednak, oprócz lepszej rozdzielczości i jakości optycznej, również większe wartości otworu względnego. Dzięki temu możliwe jest uzyskanie mniejszej głębi ostrości, a także stosowanie krótszych czasów migawki lub niższych czułości ISO. Z tych właśnie powodów obiektywy stałoogniskowe bardzo często stosowane są w fotografii portretowej oraz w słabych warunkach oświetleniowych.

Autor: Tomasz Waryszak

---