11 marca 2011, 00:55

Autor: Tomasz Waryszak
czytano: 9181 razy

Fotografia od A do Z: Obiektyw zmiennoogniskowy

Przedstawiamy słownik terminów fotograficznych:
Fotografia od A do Z. Słownik przeprowadzi
Czytelników przez najważniejsze pojęcia, pozwoli
poznać i uzupełnić wiedzę z zakresu fotografii
oraz jej praktyczne wykorzystania.

Dziś hasło: Obiektyw zmiennoogniskowy.
Zapraszamy do lektury.

Obiektyw zmiennoogniskowy – rodzaj

obiektywu

, w którym możliwa jest płynna zmiana ogniskowej,

a co za tym idzie kąta widzenia, w określonym dla danej konstrukcji zakresie.

Przykład budowy obiektywu zmiennoogniskowego. Na niebiesko zaznaczona grupa soczewek
odpowiedzialna za regulację

ogniskowej

.

Zmiana ogniskowej w obiektywie tego typu następuje na skutek przemieszczania specjalnej grupy
soczewek wzdłuż osi optycznej

obiektywu

. Te dodatkowe elementy optyczne powodują jednak obniżenie

zdolności rozdzielczej układu oraz zwiększają poziom różnego rodzaju aberracji w obiektywie. Z reguły
im większy jest zakres

ogniskowych

oferowanych przez obiektyw, tym potencjalnie większe nasilenie

jego negatywnych cech optycznych.

Fotografia od A do Z: Obiektyw zmiennoogniskowy

http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-od-a-do-z-obiektyw-zmiennoogni...

1 z 4

2015-08-15 16:07

Schemat budowy obiektywu zmiennoogniskowego

Nikkor 24-120 mm f/4G ED VR

W modelach przeznaczonych do lustrzanek regulacji

ogniskowej

dokonuje się za pomocą obrotu

pierścienia na

obiektywie

, który poprzez przekładnię mechaniczną połączony jest z odpowiednią grupą

soczewek. Z kolei w konstrukcjach niewymiennych stosowanych w aparatach kompaktowych, za zmianę
ogniskowej odpowiedzialny jest niemal zawsze dedykowany, dwupołożeniowy przycisk. Po jego użyciu,
uruchamiany jest niewielki silnik elektryczny, który przesuwa wewnętrzną grupę optyczną na określoną
odległość.

Tamron 18-270 mm f/3.5-6.3 Di II VC LD

o 15-krotnym zakresie ogniskowych,

przeznaczony do lustrzanek formatu APS-C.

Fotografia od A do Z: Obiektyw zmiennoogniskowy

http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-od-a-do-z-obiektyw-zmiennoogni...

2 z 4

2015-08-15 16:07

Ze względu na budowę obiektywy zmiennoogniskowe można podzielić na:

Parafokalne – czyli takie, które nie wymagają ponownego ustawienia ostrości po dokonaniu
zmiany

ogniskowej

. Praktycznie wszystkie współczesne obiektywy zmiennoogniskowe są tego

typu.

Varifokalne – w których zmiana ogniskowej powoduje utratę ustawienia płaszczyzny ostrości.
Mają znaczenie głównie historyczne.

Nazwą "zoom", oprócz samego

obiektywu

, określa się często również jego parametr, wyrażający

stosunek najdłuższej do najkrótszej dostępnej ogniskowej. Przykładowo, obiektyw o zakresie 25–75
mm oferuje zoom x 3. Należy przy tym pamiętać, że taką samą wartością "zoomu" mogą dysponować
obiektywy o zupełnie różnych zakresach

ogniskowych

, np. teleobiektyw 100–300 mm to również zoom

x 3.

Voigtlander Zoomar 36-82 mm f/2.8 – pierwszy obiektyw o zmiennym zakresie
ogniskowych przeznaczony do współpracy z aparatami formatu 35 mm.

Historia obiektywów zmiennoogniskowych

Obiektywy zmiennoogniskowe wywodzą się z lunet o "zmiennym powiększeniu", które stosowane były
jeszcze przed wynalezieniem fotografii. Jednak bardzo długo (przez ponad sto lat) nie próbowano nawet
ich używać w połączeniu z aparatami fotograficznymi. Do możliwości, które oferowały tego typu
konstrukcje, szybciej przekonał się przemysł filmowy i już w latach trzydziestych XX wieku, zaczęto
produkować zmiennoogniskowe obiektywy do kamer. Wczesne "zoomy" charakteryzowały się raczej
słabą jakością optyczną, która na obrazie ruchomym nie uwidaczniała się jednak w tak silny sposób, jak
na fotografii. Dlatego pierwszy, seryjnie produkowany obiektyw zmiennoogniskowy do aparatów
małoobrazkowych (Voigtlander Zoomar 36-82 mm f/2.8) ujrzał światło dzienne dopiero w 1959 roku.
Projektowanie obiektywów zmiennoogniskowych znacznie ułatwił rozwój komputerów, które umożliwiły
projektowanie bardzo skomplikowanych układów tego typu. Obecnie wśród obiektywów
zmiennoogniskowych do lustrzanek można znaleźć modele o nawet 15-krotnym stosunku ogniskowych,
natomiast w aparatach kompaktowych wartość "zoomu" potrafi nieraz osiągać jeszcze wyższe wartości.

Fotografia od A do Z: Obiektyw zmiennoogniskowy

http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-od-a-do-z-obiektyw-zmiennoogni...

3 z 4

2015-08-15 16:07

Aktualny rekordzista w wielkości zoomu -

Nikon Coolpix P500

wyposażony w obiektyw o

36-krotnym zakresie ogniskowych (22,5–810 mm w ekwiwalencie dla filmu małoobrazkowego).

www.swiatobrazu.pl

Fotografia od A do Z: Obiektyw zmiennoogniskowy

http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-od-a-do-z-obiektyw-zmiennoogni...

4 z 4

2015-08-15 16:07