Wybory prezydenckie 9 październik 2005

• odbyły się na terenie całego kraju oraz w kilkudziesięciu obwodach wyborczych ulokowanych za granicą Polski

• w wyniku głosowania czwartym prezydentem III Rzeczypospolitej (a trzecim wybranym w wyborach powszechnych) został Lech Kaczyński, jest on następcą Aleksandra Kwaśniewskiego.

• Państwowa Komisja Wyborcza zarejestrowała oficjalnie szesnastu kandydatów.

• na kartach do głosowania znalazło się 14 kandydatów, dwóch kolejnych wykreślono przed datą wyborów.

• druga tura do której przeszli Lech Kaczyński oraz Donald Tusk- 23 października 2005.

Do zarejestrowania komitetu trzeba było zebrać minimum 1000 podpisów popierających kandydata danego komitetu. Po zarejestrowaniu się, komitety musiały zebrać 100 tys. podpisów z poparciem dla kandydata na prezydenta, a następnie zgłosić go do PKW (do 25 sierpnia do godz. 24).

Kandydaci na urząd prezydenta RP

Imię i nazwisko	Przynależność partyjna kandydata	Partie udzielające poparcia
Henryka Bochniarz	bezpartyjna	PD
Marek Borowski	SdPl	SdPl, UP, Zieloni 2004
Leszek Bubel	PPN	PPN
Liwiusz Ilasz	bezpartyjny	brak
Lech Kaczyński	PiS	PiS, RP, ZChN
Jarosław Kalinowski	PSL	PSL
Janusz Korwin-Mikke	UPR	PJKM, UPR
Andrzej Lepper	Samoobrona RP	Samoobrona RP
Jan Pyszko	ONP - LP	ONP - LP
Adam Słomka	KPN - OP	KPN, KPN - OP, PRS
Donald Tusk	PO	PO
Stanisław Tymiński	bezpartyjny	OKO

Imię i nazwisko	Przynależność partyjna kandydata	Partie udzielające poparcia	Data rezygnacji kandydata
Zbigniew Religa	bezpartyjny	Partia Centrum	2 września 2005
Włodzimierz Cimoszewicz	SLD	SLD, UL III RP	14 września 2005
Maciej Giertych	LPR	LPR	4 października 2005

Imię i nazwisko	Przynależność partyjna kandydata	Partie udzielające poparcia	Data śmierci kandydata
Daniel Podrzycki	PPP	APPR, KPP, NL, PPS, PPP	24 września 2005

Inne osoby zgłaszające chęć startu w wyborach

Dziesięć osób zgłosiło chęć kandydowania w wyborach i zarejestrowało swoje komitety wyborcze, jednak nie zdołało uzbierać wymaganych 100 000 podpisów, byli to: Arnold Buzdygan, Stanisław Ceberek, Gabriel Janowski, Jan Antoni Kiełb, Waldemar Janusz Kossakowski, Marian Romuald Rembelski, Zbigniew Roliński, Sławomir Salomon, Maria Szyszkowska, Bolesław Tejkowski.

W mediach spekulowano też, że w wyborach mogą wystartować m.in. Tomasz Lis, Jolanta Kwaśniewska, Marek Belka, Adam Gierek, Izabela Jaruga-Nowacka, Marek Goliszewski, Lech Wałęsa, jednak ostatecznie żadna z tych osób nie zdecydowała się na wystawienie swojej kandydatury.

Kandydat	Wiek	Hasła wyborcze
Henryka Teodora Bochniarz	lat 57	Wybieram konkrety
Marek Stefan Borowski	lat 59	Zdrowa równowaga; Wierny wyborcom - nie układom; Prawy człowiek lewicy; M jak Miłość, B jak Borowski; Polska równych szans
Leszek Henryk Bubel	lat 48	Nie lewica. Nie prawica. Tylko Polska.
Włodzimierz Cimoszewicz	lat 54	Niech połączy nas Polska
Maciej Marian Giertych	lat 69	Z nadzieją w przyszłość
Liwiusz Marian Ilasz	lat 43	Razem wygramy Polskę; Ponad politycznym układem
Lech Aleksander Kaczyński	lat 56	Silny prezydent, uczciwa Polska; Odwaga i wiarygodność; Rodzina, Uczciwość, Przyszłość; Prezydent IV Rzeczypospolitej
Jarosław Kalinowski	lat 43	Skuteczny dla Polski
Janusz Ryszard Korwin-Mikke	lat 63	Mam tego dość!; Donald?... Kaczor?... Wybierz Janusza.
Andrzej Zbigniew Lepper	lat 51	Człowiek z charakterem
Daniel Tomasz Podrzycki	lat 42	Praca, godność i sprawiedliwość
Jan Pyszko	lat 75	Razem z Polonią; Z Polonią w lepszą przyszłość
Zbigniew Eugeniusz Religa	lat 67	Z sercem dla Polski
Adam Andrzej Słomka	lat 41	Polska dla Polaków!
Donald Franciszek Tusk	lat 48	Prezydent Tusk - człowiek z zasadami; Będziemy dumni z Polski
Stanisław Tymiński	lat 57	Aby Polska była naszą Matką, a nie okrutną Macochą

Kampania przedwyborcza

Lecha Kaczyńskiego

19 marca 2005 jako pierwszy zgłosił swoją chęć wystartowania w wyborach prezydenckich w 2005 z ramienia Prawa i Sprawiedliwości. Jego sztab wyborczy został zarejestrowany przez Państwową Komisję Wyborczą 23 czerwca 2005.

Poparcia udzieliły mu: Chrześcijański Ruch Samorządowy, Forum Młodych Prawo i Sprawiedliwość, Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Solidarność, Polski Ruch Uwłaszczeniowy, Rodzina Radia Maryja, Społeczne Ministerstwo Obrony Narodowej, Stowarzyszenie Patriotyczne "Viritim", Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe.

W I turze wyborów, 9 października, głosy na Lecha Kaczyńskiego oddało 33,10%, dzięki czemu zajął drugie miejsce tuż za Donaldem Tuskiem i zmierzył się z nim w II turze, 23 października 2005.

Włodzimierza Cimoszewicz

28 czerwca 2005 ogłosił, że będzie kandydował na urząd prezydenta w wyborach. Poparcia udzieliło mu Stowarzyszenia Ordynacka, które całym kraju zebrało prawie 50 tysięcy głosów poparcia dla kandydatury Cimoszewicza na urząd Prezydenta RP oraz urzędujący Prezydent Aleksander Kwaśniewski

3 lipca na konwencji wyborczej SLD Cimoszewicz uzyskał poparcie tej partii w nadchodzących wyborach, a wcześniej, 2 lipca poparcie uzyskał także od Unii Lewicy III RP. Poparcia udzieliły mu także Federacja Młodych Socjaldemokratów i fundacja Jolanty Kwaśniewskiej "Porozumienie bez barier".

Szefem komitetu wyborczego została Jolanta Kwaśniewska, natomiast szefową sztabu wyborczego została była wiceprzewodnicząca SLD Katarzyna Piekarska. W skład komitetu wyborczego Cimoszewicza weszli politycy SLD i innych formacji lewicowych, w tym m.in. ostatni premier PRL Mieczysław Rakowski, a także niektórzy zwolennicy byłej Unii Wolności m.in. wicemarszałek Senatu Kazimierz Kutz oraz inne osoby publiczne - jak np. prof. Aleksander Krawczuk, prof. Karol Modzelewski, prof. Jacek Wódz, prof. Jacek Majchrowski, prof. Janusz Czapiński, Jerzy Hoffman, Olga Lipińska, Bohdan Łazuka, Janusz Stanny, Xymena Zaniewska, Grzegorz Lato, Andrzej Piasek Piaseczny, Zbigniew Wodecki.

14 września 2005 roku ogłosił rezygnację z kandydowania na urząd prezydenta oraz wycofanie się z życia publicznego. 16 września członkowie jego sztabu założyli stowarzyszenie Fair Play w Polityce, które za swój cel wzięło walkę o czystosć zasad w polityce.

Sprawa Anny Jaruckiej

11 sierpnia, w czwartek, do komisji śledczej ds. PKN Orlen dotarło oświadczenie byłej asystentki Cimoszewicza. Anna Jarucka twierdziła w nim, iż dostała pisemne pozwolenie Cimoszewicza (przedstawiła ksero) na zmianę treści jego oświadczenia majątkowego. Jarucka trafiła do posła PO, członka komisji ds. PKN Orlen Konstantego Miodowicza, za pośrednictwem Wojciecha Brochwicza, byłego wiceministra spraw wewnętrznych i oficera służb specjalnych, radcy prawnego i eksperta PO, członka jej władz krajowych - Rady Programowej. Lewica otwarcie oskarżała o prowokację służby specjalne, współpracujące z PO. Tomasz Nałęcz, szef sztabu wyborczego Włodzimierza Cimoszewicza, w swoich wypowiedziach przypominał o posiadanym przez Miodowicza stopniu pułkownika. Donald Tusk, unikający do tej pory wypowiedzi na temat sprawy Jaruckiej, nazwał Nałęcza "najemnikiem Cimoszewicza", ponieważ ten wypowiadał się o zamieszaniu PO w sprawę Jaruckiej oraz domniemanego "przemówienia Cimoszewicza". Nałęcz stwierdził, iż Cimoszewicz pozwie Tuska do sądu za wypowiedź o "najemniku".

Włodzimierz Cimoszewicz bronił się twierdząc, że zamiana oświadczenia świetle prawa nie jest możliwa, takie zezwolenie byłoby nieważne, można jedynie zamieścić aneks do oświadczenia majątkowego, poprawiający błędy. Jego upoważnienie było nieudolnie podrobione, sygnowane nieużywanym faksymile, które miała przywłaszczyć sobie Jarucka. Zdaniem Cimoszewicza Jarucka mogła mieć żal do niego za odmowę protekcji w sprawie jej wyjazdu z mężem na placówkę zagraniczną (przedstawił wysłany do niego list z prośbą o poparcie). Istniała również kwestia problemów Jaruckiej z prawem, dotyczących domniemanej kradzieży pieniędzy dokonanej przez Jarucką i jej nadziei na zatuszowanie sprawy z wdzięczności za pomoc przy wyeliminowaniu kandydata na Prezydenta.

W efekcie prowokacji, członkowie komisji PKN Orlen grozili postawieniem przesłuchiwanego przed Trybunałem Stanu, a do prokuratury złożyli doniesienia o możliwości popełnienia przez Cimoszewicza przestępstwa. Efektem dochodzenia prokuratury było przedstawienie zarzutów Annie Jaruckiej, między innymi o składanie fałszywych zeznań i ujawnienie tajemnicy służbowej.

W wyniku tych wydarzeń, Cimoszewicz utracił wizerunek, na którym opierał swoją kampanię wyborczą - wizerunek uczciwego człowieka w polityce, „od którego można kupić używany samochód”. Stracił pozycję lidera w sondażach, i choć nadal był popierany przez elektorat lewicowy, utracił elektorat centrowy oraz umiarkowany prawicowy. Po tych wydarzeniach Cimoszewicz zrezygnował ze startu w I turze wyborów. Powodami tej decyzji miały być według niego ataki ze strony oponentów politycznych na niego samego i jego rodzinę.

Do innych działań przeciw Cimoszewiczowi należało:

• Przypisanie mu (poprzez Internet) przemówienia Wojciecha Jaruzelskiego z Plenum KC PZPR w 1983 roku z wyszczególnieniem słów: "Stale i szczerze dążymy do rozbudowy pomostów ułatwiających ludziom przechodzenie na naszą stronę, na stronę socjalizmu. To Lenin uczył, że nie może uważać się za komunistę ten, kto nie pozyska osobiście dla sprawy choć jednego nieprzekonanego" oraz „(…)Zawsze, ale obecnie szczególnie dużo mówi się o roli i znaczeniu klasy robotniczej, roli i znaczeniu marksizmu-leninizmu. U niektórych słowa te nie schodzą ze szpalt i z ust. Kto więcej razy tych ornamentów użyje, ten sam sobie wydaje się bardziej pryncypialny. Oczywiście marksizm-leninizm wypowiada się i wypowiadać go trzeba słowami, ale najważniejsze, by był on w głowie, w sercu, a przede wszystkim w czynie, w postępowaniu”. E-mail o tej treści dziennikarka Polskiego Radia miała dostać od osoby z Platformy Obywatelskiej. Zostało to nagłośnione w innych mediach, w większości bez wstępnego wyjaśnienia, iż chodzi o słowa Jaruzelskiego.

• Sugerowanie, że Annę Jarucką i Włodzimierza Cimoszewicza łączył niegdyś romans.

• Stworzenie przez kandydata na posła z listy PO gry komputerowej, w której strzelano do Cimoszewicza i udostępnienie jej w Internecie.

• Sugerowanie przez tygodnik „Wprost”, że córka i zięć Cimoszewicza mają w U.S.A. problemy prawne z powodu zakupu przez nich akcji PKN Orlen za pośrednictwem ojca. Za to Cimoszewicz pozwał „Wprost” do sądu.

Poparcie kandydatów po drugiej turze

Lech Kaczyński zabiegał po pierwszej turze o poparcie innych kandydatów. Poparł go m.in. głoszący populistyczne hasła lider Samoobrony Andrzej Lepper oraz liderzy PSL. Uzyskał też poparcie LPR, a także związków zawodowych ("NSZZ Solidarność"), jak również niektórych polityków lewicowych, m.in. Ryszarda Bugaja (dawniej Unia Pracy) czy Adama Gierka (syn byłego I sekretarza KC PZPR Edwarda Gierka). Poparł go również znany przedsiębiorca Roman Kluska, a także media związane z Radiem Maryja.

Prezydent Aleksander Kwaśniewski, były prezydent Lech Wałęsa oraz Henryka Bochniarz, a także były rzecznik rządu PRL Jerzy Urban w II turze udzielili poparcia Donaldowi Tuskowi.

SLD ogłosiło, że nie popiera żadnego z kandydatów na prezydenta w drugiej turze i pozostawia decyzje wyborcom.

Kalendarium

• 19 marca Lech Kaczyński rozpoczął prezentację spotów reklamowych na antenie TVP przed ogłoszeniem kalendarza wyborczego, co wywołało jednak kontrowersje, gdyż Państwowa Komisja Wyborcza uznała za niezgodne z prawem prowadzenie kampanii wyborczej przed oficjalnym ogłoszeniem kalendarza wyborczego.

• 23 marca PKW w swoim oświadczeniu uznała, że emitowanie spotów telewizyjnych jest dozwolone wyłącznie od 15 dnia przed terminem wyborów. Mimo to ukazały się również spoty z udziałem Donalda Tuska i Marka Borowskiego. Kandydaci i ich sztaby bronią się przed zarzutami, twierdząc, że spoty reklamowe promują ich partie, a nie osoby kandydatów na prezydenta.

• 11 sierpnia Anna Jarucka przesłała pismo komisji ds. PKN Orlen, dotyczące domniemanej zmiany oświadczenia majątkowego przez maszałka Włodzimierza Cimoszewicza.

• 2 września Zbigniew Religa oficjalnie ogłosił, że rezygnuje. Swoje poparcie przekazał Donaldowi Tuskowi.

• 14 września Z kandydowania zrezygnował Włodzimierz Cimoszewicz. Cimoszewicz nie udzielił żadnemu kandydatowi swojego poparcia oraz zapowiedział wycofanie się z życia publicznego.

• 24 września Zginął w wypadku samochodowym Daniel Podrzycki, kandydat Polskiej Partii Pracy.

• 4 października Maciej Giertych wycofał się z wyborów prezydenckich. Wezwał też innych kandydatów, którzy nie mają szans na zwycięstwo, aby również zrezygnowali, umożliwiając rozstrzygnięcie tych wyborów już w I turze.

• 5 października Leszek Bubel, Adam Słomka, Liwiusz Ilasz, Stanisław Tymiński i Jan Pyszko złożyli protest do PKW przeciwko dyskryminowaniu ich przez media publiczne.

• 12 października Partia Demokratyczna zdecydowała, iż w drugiej turze wyborów prezydenckich poprze Donalda Tuska.

• 13 października Marek Borowski stwierdził, iż w drugiej turze wyborów prezydenckich bliżej jest mu do Donalda Tuska i to na niego odda swój głos.

• 14 października Polskie Stronnictwo Ludowe i Jarosław Kalinowski poparli przed drugą turą wyborów prezydenckich kandydaturę Lecha Kaczyńskiego.

• 18 października Andrzej Lepper oficjalnie poparł kandydaturę Lecha Kaczyńskiego.

.

Kandydat	Głosy	Procent
Donald Franciszek Tusk	5 429 666	36.33%
Lech Aleksander Kaczyński	4 947 927	33.10%
Andrzej Zbigniew Lepper	2 259 094	15.11%
Marek Stefan Borowski	1 544 642	10.33%
Jarosław Kalinowski	269 316	1.80%
Janusz Ryszard Korwin-Mikke	214 116	1.43%
Henryka Teodora Bochniarz	188 598	1.26%
Liwiusz Marian Ilasz	31 691	0.21%
Stanisław Tymiński	23 545	0.16%
Leszek Henryk Bubel	18 828	0.13%
Jan Pyszko	10 371	0.07%
Adam Andrzej Słomka	8 895	0.06%
Frekwencja		49,74%

II TURA

	Kandydat	Głosy	Procent
	Lech Aleksander Kaczyński	8 257 468	54,04%
	Donald Franciszek Tusk	7 022 319	45,96%
	Razem	15 279 787	100,0%
	Frekwencja		50,99%

Najwyższą frekwencję zanotowano w woj. mazowieckim (54,55%), a najniższą w opolskim (41,24%). Wśród powiatów najwyższą frekwencję zanotowano w Sopocie (64,06%), a najniższą w powiecie krapkowickim (32,44%).

Lech Kaczyński wygrał wybory prezydenckie uzyskując poparcie 54,04% wyborców przy frekwencji 50,99%. Po raz pierwszy w historii bezpośrednich wyborów prezydenckich w Polsce zwycięskiemu kandydatowi I tury wyborów nie udało się osiągnąć ostatecznego sukcesu w II turze. Największe poparcie uzyskał w województwach: podkarpackim, lubelskim, świętokrzyskim, podlaskim, małopolskim, łódzkim, mazowieckim i kujawsko-pomorskim.

1

---