Wybory prezydenckie 1995r.

Okres poprzedzający wybory był stabilny, gospodarka charakteryzowała się wzrostem produkcji, spadkiem inflacji i bezrobocia

Kandydaci:

• inicjatywa „wspólnego prezydenta” lansowana przez W. Cimoszewicza i A. Michnika sugerowano: Tad. Zielińskiego lub J. Kuronia

• najpewniejszym kandydatem A. Kwaśniewski (l. 41) red. naczelny studenckiego „itd.” ; „Sztandaru Młodych”; minister w rządzie Messnera i Rakowskiego 13 V 1995r. na II Konwencji SdRP uzyskał 296/300 głosów i został kandydatem SdRP na prezydenta

• W. Pawlak (l.36) jego kontrkandydatem był J. Zych; po wewnętrznych wyborach za drugim razem z przewagą 1 glosa został wybrany Pawlaka na kandydata na najwyższy urząd

• Kwaśniewski, Pawlak, Olszewski (l.65), J. Korwin - Mikke (l.53), A. Lepper (l.41) to kandydaci naturalni

• kandydatem UW był J. Kuroń (l.61) ledwo udało mu się pokonać J. Onyszkiewicza w IV 1995r.

• H. Gronkiewicz - Waltz (l.43) jej kandydaturę zgłosił lider ZChN Ryszard Czarnecki;

• opowiedziały się za nią: ChDSP, PK, SLCh, Stowarzyszenie Rodzin Katolickich ;

• oficjalne zgłoszenie nastąpiło 26 IX.

• T. Zieliński (l.69) był RPO; UP wysunęła jego kandydaturę

W październiku 1993r. J. Kaczyński stworzył Sekretariat Ugrupowań Centroprawicowych (RdR + inni); w listopadzie powstało Porozumienie 11 Listopada (chadecy + konserwatyści); w maju 1994r. powstało Przymierze dla Polski (PC, ZChN, konserwatyści)

• L. Wałęsa (l.52), próbę wybrania go na kandydata podjęto na Konwencie św. Katarzyny - od XI do VIII'95r. uzgadniał kandydaturę;

• 11 września zarejestrowano go jako pierwszego;

• został poparty przez: BBWR, Pcha, RdR, Stronnictwo Narodowo - Demokratyczne oraz 44 działaczy ZChN.

Wałęsa pod koniec 1994r. mianował H. Goryszewskiego przedstawiciela władz ZChN, szefem Biura Bezp. Narodowego; zdymisjonował swego ministra Wachowskiego, który kompromitował się w rządzie

• chciał kandydować A. Strzembosz, ale zrezygnował 16 września i wzywał do poparcia H. Gronkiewicz - Waltz

• swą wolę kandydowania przedstawili także:

• L. Kaczyński (PC),

• M. Markiewicz (Partia Republikańska)

• Leszek Moczulski (KPN), ale po kilku tygodniach bezowocnej kampanii się wycofali:

- pierwszy L. Kaczyński (30X) i poparł J. Olszewskiego;

- drugi M. Markiewicz,

- ostatni Moczulski (2XI), który poparł Wałęsę

• Kandydowali także:

• L. Bubel poseł I kadencji PPPP ; lider Forum do Walki z Bezprawiem

• Bohdan Pawłowski wiceprzewodniczący Unii Wielkopolan - zrezygnował przed I tura i poparł Wałęsę

• Kazimierz Piotrowicz

• Tadeusz Koźluk - były oficer LWP, rektor prywatnej uczelni

• J. Pietrzak

• wszyscy kandydaci musieli zebrać 100 tys. podpisów z poparciem; 12 osób nie zdołało tego progu pokonać (m.in. St. Tymiński)

Sejm wniósł poprawki do ustawy o wyborze Prezydenta RP:

1. kompetencja rozstrzygnięcia ważności wyborów ze Zgromadzenia Narodowego na Sąd Najwyższy

2. w przypadku rezygnacji jednego kandydata miedzy I a II turą, do II tury dopuszcza się kolejnego kandydata, który uzyskał największą liczbę głosów; wtedy odraczano II turę o 14 dni

• Sondaże dzieliły kandydatów na 3 grupy:

• ci, którzy na pewno nie znajdą się w II turze: J. Korwin Mikke, A. Lepper, + 5 apolitycznych kandydatów

• ci, którzy nie liczyli na II turę, ale chcieli wypromować swoja partie lub siebie: najsłabiej wypadał W. Pawlak

• ci którzy liczyli na II turę

Kampania wyborcza:

• J. Kuroń

• jego notowania w czerwcu ok. 15%

• zorganizował akcje „Napisz do J. Kuronia”

• „Raport o stanie państwa” dla elit

• Program: „Kontrakt dla Polski - moje zobowiązanie”; zapowiedział wiele paktów „na rzecz…”

• przed I tura poparcie na poziomie 6%

• hasło: Kandyduje, bo zmiany są konieczne

• H. Gronkiewicz Waltz

• podkreślała swe związki z religia i Kościołem

• notowania spadły do ok. 5%

• hasło: Zaopiekujmy się Polską

• T. Zieliński

• miał poparcie członków UP

• hasło: Rzecznik twoich praw, twoim prezydentem ; Praca - Prawo - Sprawiedliwość

• J. Olszewski

• zaplecze jako obóz niepodległościowo - ludowy

• przedstawiał się jako człowiek o czystych rekach

• program „Naprawy Państwa” zasady nowej polityki ekonomicznej

• hasło: Polska równych Szans

• Kwaśniewski

• był w lepszej sytuacji, bo nie musiał wygrać

• jego negatywny elektorat stanowił spora część wyborców Olszewskiego i Kuronia

• hasło: Wybierzmy przyszłość ; Wspólna Polska

• miał największe szanse wygrać z Wałęsą w II turze

• doradzał mu francuz J. Seguel

• jeździł specjalnym autobusem KWAKIEM (KW A. Kwaśniewskiego)

• promował swa osoba piosenką „Ole Olek” w stylu disco polo

• po I turze zaangażował do swej kampanii byłych działaczy opozycji: Drawicza, Labude i Milewskiego

• kompromitacja z wykształceniem i zakupem przez Jolkę akcji „Polisa” po preferencyjnych cenach

• atak na Wałęsę dot. sprawy Pastwy _{(min., który wykorzystał sprzęt Komendy Stołecznej Policji do celów kampanii wyborczej)} i kwestii podatku, którego Wałęsa nie zapłacił od nagrody, która otrzymał od wytworni filmowej

• Wałęsa

• najwięcej wizyt w Polsce płd. - wsch.

• plakaty Inicjatywy ¾ „STOP! Dla lewej….nogi”

• Prawybory we Wrześni 15 października: Kwaśniewski 48,8%; Wałęsa 12,2%

Wyniki:

• frekwencja w I turze wyniosła 64,7%

• zwycięzcą został Kwaśniewski (6 275 670 głosów), Wałęsa (5 917 328 głosów)

• Olszewski wykorzystał pozycję 4. i 11 XI stworzył RdR

• Kuroń zajął pozycje 3.

• Pawlak osiągnął mniej niż Bartoszcze piec lat wcześniej

• wyniki Hanki i Tadka zamknęły im dalsza karierę polityczna

• Wałęsa:

• w porównaniu z 1990r. otrzymał 53% swojego elektoratu

• 18% głosowało na Kwaśniewskiego a 8,5% na Olszewskiego




• 10% elektoratu Mazowieckiego

• 22% elektoratu Moczulskiego




• pokonał Kwaśniewskiego w 16 województwach

• przewaga w woj.: nowosądeckie (najlepszy wynik 61:14), tarnowskim, rzeszowskim, krakowskim, gdańskim, bielskim

• Kwaśniewski

• 66% elektoratu Tymińskiego

• 34% elektoratu Mazowieckiego




• 86% wyborców Cimoszewicza

• przewaga w woj..: włocławskim (52:22), koszalińskim, gorzowskim, leszczyńskim, kieleckim, olsztyńskim, płockim

• J. Kuroń:

• 32% elektoratu Mazowieckiego

• poparły woj.: wrocławskie, olsztyńskie, warszawskie, jeleniogórskie

• Olszewski

• poparły woj. wschodnie: rzeszowskie, łomżyńskie, białopodlaskie

• Kwaśniewski dostał poparcie T. Zielińskiego

• Wałęsa: Pawlaka _{(ale 15 XI Rada naczelna PSL zdecydowała, że poprze nikogo);} UW, Kuronia, Hanki, Olszewskiego

Kampania podczas II tury

• Kwaśniewski:

• nacisk na pozyskanie młodzieży, obiecał rozwiązanie ich problemów: nowe miejsca pracy i mieszkania

• przeciwny ustawie antyaborcyjnej

• mógł liczyć na wyborców: Leppera (90%); Pietrzaka (70%); Zielińskiego (60%)

• Wałęsa:

• nacisk na historie Polski, tradycje, antykomunizm

• miał większy przyrost głosów

• mógł liczyć na glosy Hanki (52%) i Olszewskiego (65%)

• debata TV w II turach: 12 i 15 listopada przy blisko 30 mln publiczności porażka Wałęsy (15:65) - stracił u młodych wyborców

• ostatnie sondaże mówiły o 1-2% przewadze Kwaśniewskiego (nie glosowali ludzie za granica)

• frekwencja podczas II tury 68,23%

• A. Kwaśniewski uzyskał 9 704 439 głosów (51,72%)

• został poparty przez młode pokolenie, ludzi z wykształceniem średnim i zawodowym, rolników, robotników, pracowników biurowych i bezrobotnych

• przewaga na wsi prócz Małopolski i Śląska

• im mniejsze miasto tym większe poparcie dla lidera SLD

• woj. włocławskie 69,98%




• 67% elektoratu z I tury

• 10% nowych wyborców

• 10% Kuronia

• 4% Zielińskiego

• 3% Pawlaka




• w liczbach bezwzględnych zwiększył w porównaniu z I tura przewagę nad Wałęsą z ok. 358 tys. do 636 tys. głosów

• L. Wałęsa uzyskał 9 058 176 głosów (48,28%)

• rekord padł w woj.. nowosądeckim 76,53%

• 64% elektoratu z I tury

• 7% nowych wyborców

ChDSP - chrześcijańsko Demokratyczne Stronnictwo Pracy

SLCh - Stronnictwo Ludowo - Chrześcijańskie

3

---