Wybory prezydenckie w Czechach

6slajd:

Na podstawie przegłosowanej poprawki kandydatem na prezydenta Republiki Czeskiej będzie mógł zostać każdy obywatel kraju, który ukończył 40 lat życia i który zbierze 50 tys. podpisów popierających go dorosłych Czechów. Ponadto kandydatów będzie mogło zgłosić 20 reprezentantów Izby Poselskiej lub 10 członków Senatu.

Wybory ogłasza przewodniczący Senatu, najpóźniej na 90 dni przed ich terminem. Prezydent wybierany będzie w dwóch turach. W przypadku, gdy kandydat w pierwszej turze zdobędzie ponad 50 proc. głosów, automatycznie ogłaszany będzie zwycięzcą. W pozostałych przypadkach do drugiej tury przejdą dwaj kandydaci z najwyższym wynikiem.

Dotychczas prezydenci istniejącej od 1993 roku samodzielnej Republiki Czeskiej - Vaclav Havel i Vaclav Klaus - byli wybierani przez obie izby parlamentu na ich wspólnych sesjach.

Slajd 7

Do wyborów stanęło 9 osób, które w ustawowym terminie (do 6 listopada 2012 r.) zgłosiły swoje kandydatury i zostały zarejestrowane.

Slajd 8

• Dwie parlamentarne partie polityczne nie poparły żadnego z kandydatów (Komunistyczna Partia Czech i Moraw oraz Sprawy Publiczne).

• 23 listopada 2012 roku, w wyniku kontroli troje kandydatów (Jana Bobošíková, Vladimír Dlouhý, Tomio Okamura) zostało wykluczonych z wyborów, jednak kandydaci zapowiedzieli odwołanie do sądu w celu pozytywnej weryfikacji. W efekcie odwołania na listę kandydatów powróciła Jana Bobošíková.

• Ostateczną listę kandydatów ogłoszono 14 grudnia 2012 roku. Pozostali dwaj kandydaci, których podpisy podważono, nie zostali pozytywnie zweryfikowani.

Slajd 10

W 1. turze wyniki były następujące:
Milos Zeman- 24% Kandydat Partii Praw Obywateli
Karel Schwarzenberg- 23% Kandydat TOP 09
Jan Fischer- 16% Niezależny
Jiří Dienstbier- 16% Kandydat Czeskiej Partii Socjaldemokratycznej
Vladimír Franz- 7% Niezależny
Zuzana Roithová- 5% Kandydatka KDU-CSL
Táňa Fischerová- 3% Kandydatka Partii Zielonych
Přemysl Sobotka- 2% Kandydat Obywatelskiej Partii Demokratycznej
Jana Bobošíková- 2% Kandydatka Suwerenność- Blok Jany Bobosikovej

Slajd 11

Do 2. tury przeszli: Milos Zeman oraz Karel Schwanrzenberg, który otrzymali następującą liczbę głosów: 55% i 45%. Zwyciężył Milos Zeman.

Slajd 12

Zaprzysiężony został 8 marca 2013r. Zastąpił on na stanowisku Vaclava Klausa, który urząd prezydenta piastował w latach 2003- 2013, który pod koniec swoich rządów został postawiony przez Senat w stan oskarżenia przed Trybunałem Konstytucyjnym, została mu zarzucona zdrada stanu. Trybunał miałby orzec, czy Klaus dopuścił się naruszenia konstytucji, m.in. ogłaszając szeroką amnestię wobec więźniów. Ostatecznie jednak Trybunał Konstytucyjny uznał, że amnestia była zgodna z konstytucją.

Milos Zeman- urodzony w 1944 roku, premier Czech w latach 1998-2002, w latach 2009-2010 przewodniczący Partii Praw Obywatelskich, kandydował na urząd prezydenta w roku 2003.

Odznaczenia: Order Białego Lwa I Klasy w 2013 r. po wyborze na prezydenta na czas sprawowania urzędu.; Order Tomasa Garrigue I Klasy w 2013 r. po wyborze na przezydenta na czas sprawowania urzędu.

Prezydent Czech określany jest w konstytucji jako jednym z elementów władzy wykonawczej (egzekutywy), ale tak naprawdę wykonuje funkcje prezydenta – arbitra (nie ma zbyt dużych możliwości). Jego kadencja wynosi 5 lat.

Prezydent Republiki Czeskiej nie ponosi politycznej odpowiedzialności za swoją działalność, lecz ponosi konstytucyjną odpowiedzialność za zdradę stanu. W stan oskarżenia prezydenta może postawić Senat. Wyrok w tej sprawie orzeka Sąd Konstytucyjny.

Prezydent powołuje i odwołuje rząd, także poszczególnych członków rządu, ale tylko na wniosek premiera. Premierem nie może zostać osoba, która nie ma poparcia w Izbie Poselskiej. Reprezentuje państwo na zewnątrz, ratyfikuje umowy międzynarodowe (za zgodą parlamentu), jest naczelnym dowódcą sił zbrojnych. Prócz uprawnień wobec parlamentu i rządu, powołuje sędziów Sądu Konstytucyjnego, obsadza stanowiska jego przewodniczącego i wiceprzewodniczącego oraz analogiczne stanowiska w Sądzie Najwyższym, mianuje przewodniczącego i wiceprzewodniczącego Najwyższego Urzędu Kontroli oraz członków Rady Narodowego Banku Czeskiego.

Slajd 13

Protesty/Sprzeciwy:

1. Tuż przed I turą, jeden z kandydatów złożył skargę do Trybunału Konstytucyjnego powołując się na niezgodność z konstytucją ustawy o bezpośrednich wyborach głowy państwa. Przepisy o bezpośrednim wyborze prezydenta, zdaniem wielu renomowanych prawników, zostały niedopracowane i zawierają wiele uchybień i niezgodności z Konstytucją.

2.Kilkudziesięciu czeskich intelektualistów po wyborach oświadczyło, że były socjaldemokratyczny premier Milosz Zeman, nigdy nie będzie ich prezydentem. Intelektualiści zarzucili Zemanowi "wyjątkowo brutalną, oszczerczą kampanię przedwyborczą, w której nie zawahał się szkalować swojego przeciwnika, dyskredytując członków jego rodziny".
"Zwycięstwo w wyniku kampanii prowadzonej za pomocą kłamstw i prowokacji, jakimi posługiwały się kiedyś komunistyczne służby bezpieczeństwa, to pyrrusowe zwycięstwo"
"Karel Schwarzenberg był szkalowany przez oszczercze treści, zamieszczane w mediach i inspirowane przez sztab wyborczy Milosza Zemana. Niewybrednym, ohydnym atakom była poddawana jego rodzina. Nie oszczędzono zarówno jego bliskich, jak i współpracowników. Na spotkaniach przedwyborczych pan Zeman przedstawiał Schwarzenberga jako przedstawiciela 'piątej kolumny', adwokata sudeckich Niemców i najbliższego współpracownika premiera (Petra) Neczasa odpowiedzialnego za drastyczny spadek poziomu życia czeskich obywateli" - ocenili czescy intelektualiści.
"Panie prezydencie Zemanie, w tych warunkach nie jest Pan i nigdy nie będzie Pan naszym prezydentem"
Oświadczenie przekazał mediom były sekretarz prezydenta Vaclava Havla - Vladimir Hanzel. Wśród sygnatariuszy są: znany ksiądz Ladislav Heryan, artyści Roman Holy i Jaroslav Hutka, aktorzy Jan Kaszpar i Oldrzich Navratil, reżyserka Olga Sommerova czy historyk Petr Placak.
inicjatywa czeskich intelektualistów zrodziła się spontanicznie i została umieszczona w internetowych serwisach społecznościowych.
- Przyrzekam, że jako prezydent, wybrany w powszechnym głosowaniu, będę głosem wszystkich obywateli - oświadczył Milosz Zeman. Już kilka godzin później mówił przed kamerami czeskiej telewizji publicznej, że w kraju powinny zostać jak najszybciej przeprowadzone przedterminowe wybory parlamentarne, które odsunęłyby od władzy niepopularny centroprawicowy rząd Petra Neczasa.

Między kandydatami toczyła się debata, w której Zeman pytał swojego przeciwnika m.in. o budzące kontrowersje tzw. dekrety Benesza (doprowadziły one do wysiedlenia z Czech ok. trzech milionów Niemców sudeckich, którzy formalnie byli obywatelami Czechosłowacji - red.).

Szwarzenberg, zgodnie z wcześniejszymi deklaracjami je skrytykował i przekonywał, że w dzisiejszych czasach taka decyzja byłaby "poważnym naruszeniem praw człowieka", a "ówczesny rząd wraz z prezydentem Beneszem trafiłby do Hagi". Wśród przeciwników obecnego ministra spraw zagranicznych, taką wypowiedź potraktowano jako sprzyjanie interesom niemieckim.

Polityczni przeciwnicy zarzucają żonie Schwarzenberga brak znajomości języka czeskiego, a podobne zarzuty kierowane są też adresem jej męża, który od urodzenia mówił po niemiecku, a jego czeski do dziś budzi wiele zastrzeżeń.

Syn Zemana oskarżył rodzinę Schwarzenberga o kolaborację z nazistami

Slajd 14

Polityczne waśnie mocno podzieliły czeskie społeczeństwo, a sami Czesi przyznali, że takiej sytuacji nie było od dawna. Jednym z przykładów tarć jest czeski internet. Czesi kłócili się na forach internetowych i w komentarzach pod artykułami. Powstała także niespotykana dotąd ilość filmów i grafik uderzających w poszczególnych kandydatów.