Temat: Zmieniamy losy Janka Muzykanta.
Cel lekcji:
Uczeń jest motywowany do twórczego myślenia.
Cele operacyjne:
Uczeń:
-pracuje z tekstem lektury;
-zna treść noweli „Janko Muzykant”;
-wyciąga i formułuje wnioski;
-podejmuje decyzje;
-myśli twórczo;
-wyraża własne poglądy.
Metody:
-problemowa;
-aktywizująca: kolorowe kapelusze Edwarda de Bono.
Materiały:
-nowela „Janko Muzykant” Henryka Sienkiewicza; kolorowe kapelusze z kartonu: żółty, biały, czarny, czerwony; muzyka „O Chmielu, Pieśni ludowe”.
Formy pracy:
-zbiorowa;
-w grupach.
PRZEBIEG LEKCJI:
Nauczyciel wprowadza do tematu lekcji: podsumowanie pracy z lekturą „Janko Muzykant”.
Nauczyciel pyta, co to jest nowela, z jakich części się składa?
Zapisanie tematu lekcji: Zmieniamy losy Janka Muzykanta.
Pogadanka na temat, smutnego zakończenia utworu.
Nauczyciel wprowadza sytuację problemową: a gdy Janko nie umarł? Jak potoczyłyby się jego losy?
4. Praca w grupach. Czas pracy - 10 min. Każda grupa dostaje kapelusz w innym kolorze i zgodnie z kolorem swojego kapelusza prezentuje poglądy na temat dalszych losów Janka.
Kapelusz biały:
Co wiemy? Jakie dane możemy zdobyć? Zestaw informacji, które uzasadniają fakty.
Zakładając biały kapelusz kierujemy uwagę na dane, fakty, informacje. Szukamy plusów i minusów.
(Gdyby Janko przeżył, to jego życie wyglądałoby wciąż tak samo. Kochałby muzykę, ale nie miałby, na czym grac. Ciężko pracowałby w polu, dostawałby lanie za swoje rozkojarzenie. Ludzie wciąż śmialiby się z niego. Możliwe nawet, że taka sytuacja zdarzyłaby się znowu.
Możliwe jest jednak, że państwo, którzy wrócili z Włoch, kraju ogromnych możliwości, zwróciliby uwagę na uzdolnionego chłopca. Daliby mu pieniądze na szkołę, pomogli się rozwijać. Może stałby się znanym skrzypkiem).
Kapelusz żółty:
Zalety i korzyści rozwiązania i pozytywne strony. Widzimy sytuację przez optymistyczne okulary. Myśląc w żółtym kapeluszu szukamy wyłączni zalet, korzyści, dobrych stron naszego rozwiązania.
(Państwo, którzy wrócili z Włoch, kraju ogromnych możliwości, zwróciliby uwagę na uzdolnionego chłopca. Daliby mu pieniądze na szkołę, pomogli się rozwijać. Może stałby się znanym, sławnym skrzypkiem, pomagałby swojej mamie, wybudował sobie piękny dom wśród przyrody, ponieważ była jego inspiracją.)
Kapelusz czarny:
Krytyka. Ostrożność, wady, braki, zagrożenia. Konkretne konsekwencje niekorzystnego obrotu spraw.
Kolor czarny, to krytyka zagrożenie, niepowodzenie. Zakładając czarny kapelusz szukamy negatywnych stron rozwiązania. Wskazujemy na wady, zagrożenia. Czarny kapelusz nakazuje myśleć krytycznie.
(Gdyby Janko przeżył, to jego życie wyglądałoby wciąż tak samo. Kochałby muzykę, ale nie miałby, na czym grac. Ciężko pracowałby w polu, dostawałby lanie za swoje rozkojarzenie. Ludzie wciąż śmialiby się z niego. Możliwe nawet, że taka sytuacja zdarzyłaby się znowu, ponieważ ludzie na wsi nie daliby mu spokoju. Był nierozgarnięty, więc nie wyciągnąłby wniosków ze swojego postępowania. Tak bardzo fascynowały go skrzypce, że penie nie wahałby się sięgnąć po nie znowu).
Kapelusz czerwony:
Co odczuwamy w związku z tą sprawą? Odczucia na gorąco! Ta sprawa budzi nasz zachwyt lub niepokój. Kierujemy uwagę na emocje. W czerwonym kapeluszu mamy prawo wyrażać swoje odczucia. Mówić, czy dane rozwiązanie nam się podoba, czy nie. Czy budzi niepokój, czy zachwyt? Nie musimy uzasadniać swoich wypowiedzi.
(Gdyby Janko nie umarł, nowela nie skończyłaby się tak szybko. Miałaby może weselsze zakończenie. Dobrze byłoby, gdyby Janko nie umarł./ Źle byłoby, miałby ciężkie dalsze życie).
5. Podczas, gdy uczniowie pracują, w tle słychać muzykę ludową, odtwarzaną z magnetofonu. Towarzyszyła ona również innym lekcjom poświęconym noweli „Janko Muzykant”.
6. Uczniowie zapisują efekty pracy grup na dużych kartkach. Po upływie wyznaczonego czasu prezentują je.
7. Podsumowanie pracy grup.
Zapisanie wniosków w zeszytach:
Gdyby Janko przeżył, to jego życie wyglądałoby wciąż tak samo. Kochałby muzykę, ale nie miałby, na czym grac. Ciężko pracowałby w polu, byłby bity za swoje rozkojarzenie. Możliwe jest jednak, że państwo, którzy wrócili z Włoch, kraju ogromnych możliwości, zwróciliby uwagę na uzdolnionego chłopca. Daliby mu pieniądze na szkołę, pomogli się rozwijać. Może stałby się znanym skrzypkiem.
UWAGI: Metoda E. Bono zakłada stosowanie sześciu kapeluszy, została zmieniona, ponieważ tego wymagał realizowany temat.