HUMANIZM - zapoczątkowany we Włoszech ruch umysłowy; Przejawem humanizmu były studia nad klasyczną literaturą łacińską oraz uznanie założeń kultury starożytnej za obowiązujący wzorzec; postawa filozoficzna, której głównym założeniem było przekonanie o nieograniczonych możliwościach rozwoju człowieka oraz jego rozumu. Humaniści odrzucili średniowieczny teocentryzm na rzecz antropocentryzmu, a poznanie praw rządzących światem i życiem człowieka uznali za naczelne zadania filozofii, nauki i sztuki. Humanizm przejawiał się zainteresowaniem filozofią, etyką, religią polityką, poezją, retoryką, gramatyką, które to dziedziny określano mianem studiów humanistycznych, czyli właściwych człowiekowi.
REFORMACJA - zapoczątkowany w XVI wieku przez Marcina Lutra ruch religijny, postulujący reformę Kościoła katolickiego. Reformacja doprowadził do rozłamu chrześcijaństwa i powstania nowych wyznań.
AFIRMACJA - potwierdzenie czegoś, zgoda na coś, akceptacja .
ANAKREONTYK - utwór poetycki o tematyce biesiadnej, nawiązujący do greckiego poety - Anakreonta
PIEŚŃ - gatunek liryczny pierwotnie związany z muzyką, występujący już w starożytnej Grecji. Jego najwybitniejszym twórcą był Horacy. Pieśń cechuje podział na strofy, wyraźny rytm, unikanie skomplikowanej składni. Istnieją różne rodzaje pieśni: biesiadne, pochwalne, miłosne
FRASZKA - (z j. Grec. `frasca' to gałązka, coś kruchego, błahostka) utwór zazwyczaj krótki, o różnorodnej treści, często żartobliwy, ironiczny, podstawą jest pomysł i puenta.
WIERSZ SYLABICZNY - jego twórcą w j. Polskim był Jan Kochanowski; charakteryzuje się: a)regularną powtarzalnością liczby sylab w wersie (od 5 do 15),b)zazwyczaj występowaniem rymów dokładnych, żeńskich, c)stałym akcentem przed intonacyjnym przedziałem - średniówką - występującym w wersach liczących więcej niż 8 sylab oraz klauzulą przed zakończeniem wersu.
EPIGRAMAT - krótki, zwięzły utwór poetycki, zamknięty wyrazistą puentą. Gatunek popularny w starożytnej Grecji i Rzymie. W poezji polskiej znanymi twórcami epigramatów byli: Kochanowski, Mickiewicz, Słowacki.
LIT. PARENETYCZNA - (`pareneza' z grec. `zachęta, rada')literatura przedstaw. Wzorce osobowe. Zadaniem dzieł parenetycznych było ukazywanie wzorów do naśladowania przeznaczonych dla przedstawicieli różnych stanów. W okresie renesansu pisano także dzieła przedstawiające postać idealnego władcy i dworzanina.
SIELANKA - wywodzący się ze star. Grecji gatunek literacki, który może należeć do liryki lub epiki przedstawiający wyidealizowane życie pasterzy i uroki życia wiejskiego. Problematyka sielanki może dotyczyć kwestii obyczajowych i najczęściej miłosnych
TREN - pieśń żałobna; utwór literacki o charakterze elegijnym, poświęcony zmarłej osobie.
NAENIA - pieśń żałobna śpiewana podczas obrzędu pogrzebowego przez wynajęte płaczki lub rodzinę.
EPITAFIUM - napis nagrobkowy lub krótki utwór poetycki poświęcony zmarłej osobie.
ELEGIA - utwór liryczny o poważnej treści i refleksyjnym nastroju, utrzymany w tonie skargi; w poezji antycznej był w formie dystychu elegijnego, odznaczał się dużą różnorodnością tematu i nastroju.
EPICEDIUM - pieśń żałobna lub mowa na cześć zmarłego.
HAMLETYZM - postawa życiowa charakteryzująca się wahaniem, niezdecydowaniem, niezdolnością do podejmowania decyzji i wprowadzenia ich w czyn.
HISTORIOZOFIA - (od grec. `historia' sophia `mądrość') filozofia mądrości polegająca na poszukiwaniu ogólnych praw rządzących procesem historycznym.
POETA DOCTUS - charakter. Go : rozległość zainteresowań, gruntowne wykształcenie, znajomość języków, oczytanie, nawiązywanie we własnej twórczości do antyku.
ANTROPOCENTRYZM - charakterystyczna dla renesansu tendencja filozoficzna, umieszczająca w centrum zainteresowania człowieka z jego wszelkimi potrzebami i możliwościami rozwoju. Antropocentryzm był jednym z założeń humanizmu.
LIT. FUNERALNA - literatura przejmującego bólu .. dolorystyczna
MADE BY BOCIEK