Pedagogika postmodernistyczna w zarysie


Pedagogika postmodernistyczna w zarysie

1.Geneza postmodernizmu

Termin "postmodernizm" wprowadzony został do nauki już w latach czterdziestych XX wieku, natomiast począwszy od lat siedemdziesiątych jest on powszechnie używany dla określenia nurtu w nauce, charakteryzującego się ogólnym brakiem wiary w rozum, stosowane metody naukowe oraz postęp jako taki. Ten rewolucyjny prąd naukowy powstał w wyniku krytycznej odpowiedzi na poprzedzający go modernizm; stoi on w opozycji do uznanych już idei filozofii nowożytnej odzwierciedlając jednocześnie ducha współczesnej kultury i społeczeństwa w takich kluczowych dla siebie pojęciach jak:

Do głównych prekursorów i przedstawicieli postmodernizmu zalicza się między innymi: Marksa, Kirkegaarda, Freuda, a współcześnie - F. Fukuyamę czy T. Szkudlarka. Podstawowymi stosowanymi metodami w postmodernizmie są psychoanaliza i dekonstrukcja, jak również hiperrealizm polegający na pozbawianiu rzeczy ich pierwotnego kontekstu, tak, by mogły zostać ujęte w innych, nowych dla siebie realiach. Główną problematykę postmodernizmu stanowi rewizja i reforma kultury współczesnego społeczeństwa, które uznać można (w przeważającej jego mierze) za społeczeństwo informatyczne. W nurcie tym spotkać się można z pojęciem "kultury wyczerpania", które to wg Lyotarda oznacza kulturę "wykpionych autorytetów" oraz "zrelatywizowanych systemów wartości".

2. Pedagogika postmodernistyczna

W dziedzinie pedagogiki, postmodernistyczny dyskurs edukacyjny wyraża się w spojrzeniu w jej przyszłość; jest to przejście w stronę nowego, nieznanego dotąd sposobu myślenia, jak również dystans dla modernistycznych idei. Postmodernistyczny nurt w pedagogice zapoczątkowali tacy autorzy jak: Z. Kwieciński, i L. Witkowski, dalej był on kontynuowany przez T. Szkudlarka i Z. Melosika. W ich licznych opracowaniach można znaleźć wiele wskazówek dla zrozumienia istoty ponowoczesnych społeczeństw.

Jak już zostało wspomniane, pedagogika postmodernizmu jest rodzajem pedagogiki krytycznej, której celem jest osiąganie jak najwyższej formy samorealizacji. Znaczącym terminem jest tutaj emancypacja, która stanowi punkt odniesienia dla większości ponowoczesnych teorii i praktyk edukacyjnych, przy czym teoria pedagogiczna jest uważana za "integralną część rzeczywistości, którą opisuje, wyjaśnia i pragnie zmieniać". Wśród poruszanych problemów do najczęstszych należą takie jak:


W postmodernizmie, dziedzina pedagogiki staje się jakby polem walki o jedną, uprawomocnioną wersję rzeczywistości. System oświatowy jest tutaj wielobarwny, rozproszony, czym stara się uwodzić swoich wychowanków. Następuje odejście od środków przemocy, indoktrynacji i rutyny, lojalności opartej na środkach kontroli i selekcji wobec obywateli (typowych dla monopolu władzy państwowej), na rzecz wieloznaczności i niedookreśloności form kształcenia, samostanowienia oraz samorealizacji i autoedukacji jednostek.

3. Podstawowe założenia

W obszarze pedagogiki postmodernistycznej wyodrębnić można pięć podstawowych systemów kształcenia:

  1. właściciel systemu oświatowego i instytucji oświatowych

  2. pojedyncze instytucje oświatowe

  3. program kształcenia (edukacja otwarta i elastyczna, wprowadzenie pojęcie rozumu transwersalnego)

  4. style i strategie uczenia się (wielość stylów uczenia się, stwarzanie dla podmiotu odpowiednich warunków, indywidualizacja procesu uczenia się, przykładem strategii uczenia się może być pedagogiczna wersja dekonstrukcji tekstu)

  5. dydaktyczne modele i metody uczenia się

Ponadto, w postmodernistycznym nurcie pedagogicznym wyróżnia się następujące tendencje:

→ zerwanie z poszukiwaniem jednego, optymalnego stylu wychowania

→ brak obowiązującego autorytetu

→ wychowawca nie kładzie nacisku na posłuszeństwo, przestrzeganie norm czy postępowanie ściśle określonych wg wzorów; między uczniem a nauczycielem nie ma żadnej zobowiązującej umowy

  1. zanik logiki przyczynowości

  2. inscenizacja wszelkich zachowań

  3. brak niezawodnej rzeczywistości

4. Krytyczne ujęcie


Do głównych zalet postmodernizmu zalicza się między innymi:

Natomiast najczęściej kierowane zarzuty pod jego adresem to:


PLAN WYPOWIEDZI:
1. Geneza postmodernizmu - powstanie, definicja, myśliciele tego kierunku, podstawy i problematyka.
2. Postmodernistyczna pedagogika. Edukacyjny dyskurs postmodernistyczny.
3. Teorie i założenia w postmodernizmie.
4. Zalety i krytyka postmodernizmu.

1. Geneza postmodernizmu - Ogólnego znaczenia nabrał w latach 40. XX w. Od lat 70. XX w. powszechnie używane w odniesieniu do kultury zachodniej zniechęconej do rozumu, metod naukowych i wiary w postęp.
Definicja: postmodernizm definiuje się jako m.in.: schyłkowy okres modernizmu, charakteryzujący się rozpadem idei uznanych w nowożytności za obowiązujące; sposób filozofowania krytyczny wobec filozofii nowożytnej; nowy stan ducha współczesnej kultury i społeczeństwa wraz z jego takimi tendencjami, jak: fragmentaryczność widzenia świata, pluralizm, dechrystianizacja życia i myślenia, relatywizm poznawczy i etyczny, otwartość na łączenie różnych systemów filozoficznych, religijnych i innych, itd.
Podstawy postmodernizmu: psychoanaliza i dekonstrukcja. Estetyka postmodernistyczna łączy się z hiperrealizmem, pozbawianiem rzeczy ich rodzimego kontekstu i wystawianie na próbę w zmienionych realiach.
Problematyka: problematykę stanowi rewizja i reforma kultury społeczeństwa, które wkroczyło lub znacznie się zbliżyło do stadium informatycznego rozwoju.
W postmodernizmie można mówić o kulturze wyczerpania - wykpionych autorytetów i zrelatywizowanych systemów wartości (wg Lyotarda).
Prekursorzy i myśliciele: tutaj wymienia się m.in.: Marksa, Kirkegaarda, Freuda. Współcześnie np.: F. Fukuyamę i T. Szkudlarka.
2. Postmodernistyczna pedagogika. Dyskurs edukacyjny - Perspektywa pedagogiki jest widokiem na coś, co dopiero może w niej nastąpić, przejściem ku czemuś nowemu, jeszcze nieznanemu bądź też jest kojarzona z dystansem do swojej dotychczasowej modernistycznej konwencji.
Edukacyjny dyskurs postmodernistyczny - zapoczątkowany przez Z. Kwiecińskiego, L. Witkowskiego, kontynuowany przez T. Szkudlarka, Z. Melosika. Zawiera on wiele wartościowych przesłanek do zrozumienia rzeczywistości społeczno-kulturowej społeczeństw poststrukturalnych (ponowoczesnych). Pedagogika postmodernizmu jest formą pedagogiki krytycznej. W jej świetle każdy powinien móc się maksymalnie

samorealizować. Ujawniają się tutaj wzajemne relacje między pedagogiką a emancypacją - która jest jednym z podstawowych celów i układów odniesienia większości teorii i praktyk edukacyjnych w ponowoczesnym świecie. Uważa się, że teoria pedagogiczna jest „integralną częścią rzeczywistości, którą opisuje, wyjaśnia i pragnie zmieniać”.
Ważną rolę odgrywają takie dyskursy, jak: (1)poststrukturalizm, (2)postmodernistyczne kontrowersje wokół edukacji globalnej; (3)głęboka ekologia; (4)edukacja wielokulturowa; (5)edukacja i kultura upozorowania; (6)postmodernistyczny świat konsumpcji; (7)kultura popularna; (8)muzyka młodzieżowa.
Pedagogika staje się terenem walki o dopuszczalną i obowiązującą społecznie wersję rzeczywistości (S. Best, D. Kellner).
System oświatowy cechuje - wielobarwność, rozproszenie, nienormatywna samoregulacja, uwodzenie klientów edukacji, odstąpienie od monopolu władzy państwowej bazującej na środkach przemocy, indoktrynacji ideowej, rutynie, lojalności, mechanizmach kontroli i selekcji wobec obywateli (Bauman). Występuje tu niedookreśloność i wieloznaczność form kształcenia. Uspołecznienie i regulację z zewnątrz zastępuje samostanowienie, samorealizacja i autoedukacja jednostek.
Pedagogia postmodernistyczna zwraca uwagę na centralną pozycję obrazu we współczesnej kulturze.
3. Teorie i założenia w postmodernizmie:
POSTMODERNIZM: *zrywa się z poszukiwaniem optymalnego wychowania; *nie obowiązuje autorytet; *nie ma apelowania do posłuszeństwa, przestrzegania norm, postępowania wg wzorów, zobowiązania do umów, żadnej wspólnoty między kontrahentami; *dominującą kategorią jest dobrowolność; *są 3 implikacje w wychowaniu (wg Kupffera): 1)zanika logika przyczynowości; 2)wszystko jest inscenizowane; 3)nie istnieje niezawodna rzeczywistość; *jedno z podstawowych pytań: „Jaką społeczną funkcję spełnia dzisiaj wychowanie?”; *pedagog uznaje prawo do wolności; *podmiotowość wychowawców i ich wychowanków może pojawić się tylko w takich instytucjach czy wspólnotach edukacyjnych, w których wolność istnieje jako relacja społeczna; *występuje społeczeństwo otwarte, pluralistyczne, w którym jest wiele sprzeczności; *oprócz pluralizmu społeczeństwa, jest też pluralizm ekspertów; *wartości i normy są szeroko rozumianymi ramami orientacyjnymi; *występuje to forma państwa - gwaranta praw i wolności; *świat jest zbudowany antagonistycznie, będąc nieustanną walką o władzę, o dominację jednego dyskursu nad drugim.
Można tu wyróżnić podstawowe zasady w 5 obszarach systemu kształcenia:
1)właściciel systemu oświatowego i instytucji oświatowych;
2)pojedyncze instytucje oświatowe;
3)program kształcenia - pojawia się tutaj pojęcie rozumu transwersalnego. Miarą edukacji jest jej elastyczność i „tworzenie otwartości”;
4)style i strategie uczenia się - istotne jest eksponowanie kategorii podmiotu, indywidualizacji osobowości. Konieczna jest mnogość stylów uczenia się, akceptacja strategii uczenia się i stworzenie odpowiednich warunków do uczenia się. Interesująca jest pedagogiczna wersja strategii dekonstrukcji tekstu;
5)dydaktyczne modele i metody uczenia się.

4. Zalety i krytyka postmodernizmu - zalety, to m.in.: *rozstanie się z autorytaryzmem filozofii; *nadzieja na ogólnoludzką solidarność; *przyjęcie postawy podejrzliwości; *twierdzenie o wielości i względności prawd prowadzi do tolerancji, sprzyja twórczemu ich współistnieniu.
Krytyka postmodernizmu - *postmodernizm ma kłopoty sam z sobą, z określeniem swojego miejsca w dziejach myśli i samookreśleniem; *tezy postmodernistów uznaje się za banalne, albo „niezrozumiałe”, albo błędne; *postmodernistyczna rewolucja filozoficzna jest pozorna; *sterylność postmodernizmu; *utrudnia człowiekowi zajęcie miejsca w perspektywie transcendentnej, odrywając go od Boga i postulując całkowite wyzwolenie się od wszelkich religii; *istnieje zagrożenie dla współczesnej teorii i praktyki edukacyjnej itp. 0x01 graphic
0x01 graphic

0x01 graphic
0x01 graphic

Problem z Postmodernizmem

Postmodernizm jest to ogólne określenie nowych tendencji we współczesnej kulturze, sztuce, filozofii nauki, życiu społecznym i politycznym oraz sposobów ich opisu. Kierunek ten rozwinięty pod koniec XX w. odrzucający poprzedzający go modernizm i funkcjonalizm z ich czystą formą i przewagą techniki nad treścią. Postmoderniści łączyli elementy dawnych stylów (m.in. klasycyzmu i baroku) z formami nowoczesnymi, co w porównaniu na przykład z surowością modernizmu nadawało ich sztuce bardziej osobisty charakter.
W latach 70 i 80. XXw. Postmodernizm w sztuce istniał pod różnymi nazwami, np.: neoklasycyzm, neomanieryzm, neobarok, rzeźba transawangardy.
Według niektórych socjologów postmodernizm jest fenomenem kulturowym, którego istota wymyka się tradycyjnym formułom i strukturom. Dla jednych, jest on określeniem zjawisk, które zrodził kryzys kultury cywilizacji, dla innych jest nazwą pewnego myślenia o świecie, które obejmuje nie tylko problemy filozofii, sztuki, czy nauki, ale i zjawiska społeczne kreujące kulturę masową. Jako datę jego narodzin podaje się rok 1917, kiedy to Rudolf Panwitz opublikował książkę pt. „Kryzys europejskiej kultury”. Podstawowym rysem postmodernistycznego stylu myślenia i życia jest negatywna ocena kompetencji rozumu. Wszystkie pozostałe jego cechy jawią się jako pochodne antyracjonalności lub jako jej wyraz w konkretnych dziedzinach życia. Zanegowanie zdolności rozumu ludzkiego jest podstawą uprawomocnienia wielości prawd i zasad moralnych, odrzucenia obiektywnego sensu rzeczywistości, teologicznej wizji świata, zanegowania zasad jedności i uniwersalności oraz deprecjonowanie kulturowego i społecznego wymiaru ludzkiej egzystencji.
Postmodernizm zwalcza takie koncepcje, jak: obiektywność pojmowanej autonomicznie nauki, tradycyjne kryteria racjonalności, ideę jedności, całości i systemowości, a także wszelkie całościowe doktryny filozoficzne czy polityczne.
Postmodernizm nie posiada kryterium prawdy i dobra, a skoro nie ma prawdy, należy przyjąć istnieniu wielu prawomocnych prawd. Nie ma więc prawdy obiektywnej. Każdy stanowi o własnej prawdzie. Prawda obiektywna, według myśli postmodernistycznej, jest zbędna m.in. ze względu na nie możliwość jej poznania.
Postmoderniści wszystkim przyznają prawo posiadania własnej filozofii, z których żadna nie jest ani gorsza, ani lepsza, ani mniej, ani bardziej naukowa.
Z zagadnieniem wielości prawd ściśle wiąże się postmodernistyczne podejście do znaków i symboli. W nowożytności usiłowano dość precyzyjnie opisywać treści, które one oznaczały lub wyrażały. Postmodernistyczna kultura, choć wypełniona znakami i symbolami, w odróżnieniu od całej tradycji, przyjmuje dowolność i kreatywność jednostek w ich stanowieniu oraz interpretowaniu. Znak nie wyraża tu żadnej obiektywnej treści. Jest on pusty lub otwarty, czyli znaczy tyle ile ktoś w nim dostrzega. W konsekwencji przyjmuje się, że ludzkie wytwory mają charakter dzieła otwartego.
Filozofowie postmodernistyczni, negując możliwość odnalezienia jedności, stawiają sobie za cel całkowite wyrugowanie z człowieka wszelkich aspiracji do jej poszukiwania. W aspiracjach tych, bowiem dostrzegają jedno ze źródeł współczesnego kryzysu społecznego. Stąd też wiodący teoretyk postmodernizmu J.F- Lyotard, stawia postmodernistycznej filozofii potrójne zadanie. Pierwszym z nich byłoby uzasadnienie odrzucenia obsesji jedności przez wykazanie, że może być ona osiągnięta tylko na drodze represji i w totalitarnych strukturach. Drugim wyeksponowanie struktur efektywnego pluralizmu: ukazanie, że uwolnienie się od idei jedności jest równoznaczne z wyzwoleniem od panowania i przymusu, wskazanie na wartość różnorodności we wszystkich dziedzinach życia, także w zakresie światopoglądowym. Trzecim zaś zadaniem byłoby wyjaśnienie wewnętrznych problemów w koncepcji radykalnego pluralizmu. Różnorodność, bowiem rodzi konflikty. Postmodernistyczna filozofia Lyotarda, musi ukazać, w jaki sposób można je sprawiedliwie rozwiązywać. Z zanegowania kompetencji rozumu wynikają daleko idące konsekwencje dla rozumienia nauki i jej zadań. Postmodernizm nie ma najmniejszego zrozumienia dla nowożytnej koncepcji nauki z jej nastawieniem do tworzenia ogólnie ważnych teorii budowanych na przekonaniu o obiektywności racjonalnych dociekań. Wiedza (także naukowa) zdaniem Lyotarda, zmieniła swój status.
Postmodernistyczna wiedza ukierunkowana jest na to, co nierozstrzygalne, na granice dokładności, na konflikty z niedoskonałymi informacjami, na katastrofy i paradoksy. Zmianie ulega również rozumienie konsensusu w wiedzy praktycznej. Nie jest nim cel dyskusji, a jedynie uzgodnienie samego stanu zagadnienia.
Postmodernizm posiada również własną koncepcję czasu. Czas jest tu pojmowany jako zbiór momentów, pomiędzy którymi nie istnieje ciągłość. Nie ma przeszłości ani przyszłości. Jest tylko teraźniejszość. Człowiek jest obojętny na przeszłość i przyszłość. Ważna jest dla niego chwila obecna, w której chce doświadczyć jak najwięcej, doznawać przyjemnego napięcia wyzwalanego przez coraz to nowe bodźce.
Rozumienie czasu posiada istotne znaczenie dla kształtowania się tożsamości osoby. Stąd też w postmodernizmie człowiek ujmuje siebie jako całość samą w sobie, bez podstaw i korzeni, bez przeszłości i przyszłości.
Postmodernistyczne życie społeczne charakteryzuje się uprawomocnieniem wszelkich zasad na podstawie uznania zdolności i prawa każdego człowieka do indywidualnego określania dobra. Skutkiem braku jednolitych zasad jest rozpad lub rozczłonkowanie życia społecznego. W konsekwencji życie społeczne jawi się jako istnienie obok siebie suwerennych „całostek”, pomiędzy którymi brakuje porządku.
W USA i krajach Europy Zachodniej problem postmodernizmu wiąże się również z rewizją i reformą kultury tych społeczeństw, które wkroczyły dzięki odkryciom mikroelektroniki i biologii molekularnej w świat nowych technologii lub znacznie zbliżyły się do stadium informatycznego rozwoju.
Pedagogiki postmodernistycznej nie da się zdefiniować ani w kategoriach stylu wychowania, ani jako jednoznacznie określonego celu wychowania, ani jako planu kształcenia, ani jako pożądanej wartościowo formy interakcji. Wychodzi się tu z założenia, że społeczeństwo nie jest już jednolite, zwarte. Wszystko jest możliwe. Tracą swoje znaczenie takie pojęcia jak: „progresywne” czy „konserwatywne”, gdyż nie jest już możliwe przyporządkowanie im w sposób wolny od wątpliwości określonych form zachowań i sposobów postępowania. Każdy krok może tu być inaczej interpretowany. Wszystko, co zostało zrobione, może oznaczać przeciwieństwo w stosunku do tego, czemu miało służyć.
W postmodernizmie zrywa się z poszukiwaniem optymalnego wychowania, przy czym podaje się w wątpliwość każdy rodzaj międzyludzkich interakcji w ich całości. Nie obowiązuje już w postmodernistycznej pedagogice autorytet, nie ma tu też apelowania do posłuszeństwa, przestrzegania norm czy postępowania według wzorów, żadnego zobowiązywania do umów, żadnej wspólnoty między kontrahentami. Dominującą kategorią jest w społeczeństwie postmodernistycznym dobrowolność.
W świetle pedagogiki postmodernizmu każdy powinien móc się maksymalnie samorealizować. Kiedy komuś się nie powodzi, kiedy pozostaje w tyle, chciałoby się powiedzieć: on sam tak chciał, sam jest temu winien, nie wykorzystał swoich szans. „Wartością” nie jest współcześnie żadna miara, ustanowiona przez autorytet- czy przez tradycję. Są one szeroko rozumianymi ramami orientacyjnymi, stwarzanymi i zmienianymi przez polityczne procesy, rozwój społeczny i techniczny oraz przez modę. Pedagodzy w społeczeństwach postmodernistycznych uznają prawo do wolności nie tylko do swoich wychowanków, ale i sami odnoszą je do siebie. Pedagog w tak rozumianym świecie jest istotą ułomną, śmiertelną i nie wolną od pomyłek, toteż nie powinien przemawiać w imieniu prawdy wiecznej a ponadludzkiej, niezłomnego prawa historii czy nigdy nie błądzącego rozumu.
Kształcenie postmodernistyczne to kształcenie w duchu nauki pojmowanej jako „paralogia”, jako praktyka „tworzenie niewiedzy” przeciwstawiająca się temu, co znane i „ideologicznie zamrożone”. Miarą edukacji postmodernistycznej nie jest jej efektywność, ile jej elastyczność i „tworzenie otwartości”.
Świat- zdaniem postmodernistów- jest skonstruowany antagonistycznie, będąc nieustanną walką o władzę, o dominację jednego dyskursu nad drugim.
Kolejnym z fenomenów ponowoczesności jest moda, która dyscyplinuje tożsamość jednostki za pomocą konstruowania poczucia jej wolności- zgodnie z ideą „musisz być odmienny”- w sferze dokonywania wyborów konsumenckich. Moda staje się wyróżnikiem wolności wyboru własnej tożsamości, a przy tym zachowuje formę aktywnego projektowania i konstruowania ciała.
Podsumowując „Postmodernistyczne zagrożenia”-
Nie przypadkiem postmodernizm w kulturze zbiega się z poważnym kryzysem cywilizacyjnym. Postmodernistyczne propozycje jawnie, bowiem zmierzają do destrukcji budowanych przez wieki podstaw ładu społecznego. Spodziewanym owocem ma być chaos społeczny i promocja wolności człowieka.
Postmodernizm krytykuje nie tyle nowożytny racjonalizm, co raczej nadzieje z nim związane. W nowożytności oczekiwano, że człowiek, mocą swego rozumu, jest w stanie opanować naturę i wykorzystać ją do zaspokojenia swych aspiracji. Tymczasem rozwój techniki, przynosząc nasycenie tylko materialnymi dobrami, przyczynia się do powstawania nowych zagrożeń, godzących w istotę człowieka i jego bytowania. Nad katastrofami naturalnymi zapanowano tylko połowicznie, a zagrożenia kataklizmami technicznymi wzrosły ogromnie: zatrute środowisko naturalne, wypadki na szlakach komunikacyjnych, niebezpieczeństwo totalnego zniszczenia w przypadku konfliktów wojennych, terroryzm używający najnowszej technologii. Zagrożenia te, powstałe wraz z rozwojem techniki, rodzą niespotykane dotąd lęki. Człowiek uświadamia sobie, że ich źródłem jest ludzki rozum. Okazał się on niezdolny do stymulowania autentycznego rozwoju człowieczeństwa.

  1. Śliwerski B., Współczesne teorie i nurty wychowania, IMPULS, Kraków 2003

  2. Ożóg J., Żak B., Leksykon pojęć teologicznych i kościelnych, WAM, Kraków 2002 (www.opoka.org.pl/)

  1. Wielgus S., Postmodernizm [w:] (red) Czekalski R. Katecheza, PIW, Płock 2001 (www.opoka.org.pl/)

  1. www.pl.wikipedia.org

Psychoanaliza (od gr. ψυχη = "psyche", "dusza" i ανάλυσις = "analiza") - zbiór teorii dotyczących struktury psychiki człowieka, jego rozwoju i funkcjonowania, próbujących wyjaśniać powstawanie różnych aktów psychicznych. Tworzenie psychoanalizy rozpoczął Zygmunt Freud w latach dziewięćdziesiątych XIX wieku.

Spis treści

[ukryj]

0x01 graphic
Historia pojęcia [edytuj]

Sam termin "psychoanaliza" wywodzi się z lat współpracy Freuda z Josefem Breuerem. Ci dwaj wiedeńscy lekarze, próbując leczyć chorych metodą polegającą na odszyfrowywaniu sensu objawów traktowanych jako forma wyrazu nieświadomego życia psychicznego i uświadamianiu ich znaczenia pacjentowi, posługiwali się zrazu określeniem "metoda katartyczna" (od gr. katharsis = "oczyszczenie") - w nawiązaniu do terminu znanego w teorii i praktyce dramatu greckiego. W liście do Freuda Breuer zaproponował mu, by na podstawie Króla Edypa Sofoklesa - tragedii określonej przez Friedricha Schillera mianem "tragicznej analizy" - nazwać wynalezioną przez nich obu metodę katartyczną "psychoanalizą", albowiem oni obaj - podobnie jak Edyp zwalczył dręczącą Teby zarazę, tropiąc i wypowiadając prawdę - sprowadzili "histeryczne" objawy swej pacjentki do ich genezy tkwiącej w przeżyciu traumatycznym z wczesnych lat życia (list ten, przechowywany w Archiwum Freuda w Nowym Jorku, do dzisiaj nie został opublikowany w żadnym wydaniu jego korespondencji). Wyniki swych studiów Freud i Breuer opublikowali w 1895 roku w pracy pt. "Studien über Hysterie".

Freud i Breuer, mimo że zastosowali w medycynie praktycznej teorię o istnieniu nieświadomego życia psychicznego, nie byli jednak właściwymi odkrywcami tej teorii. Samo pojęcie nieświadomości jest znacznie starsze - jego historia sięga do przyrodoznawcy Carla Gustava Carusa, filozofów Johanna Friedricha Herbarta, Arthura Schopenhauera i Friedricha Nietzschego. Spotkać je można również w dziele Johanna Wolfganga Goethego i Fiodora Dostojewskiego. W formie jeszcze nieostrej pojęcie to pojawia się również w filozofii Eduarda von Hartmanna.

Zygmunt Freud jako pierwszy wprowadził pojęcie nieświadomości do psychologii, wynalazł on także metodę badania przejawów nieświadomego życia psychicznego - metodę swobodnych skojarzeń; wyniki zastosowania tej metody powiązał z modelem trzech instancji psyche, z teorią dynamiki popędowej (zasada rozkoszy) oraz z koncepcjami mającymi służyć wyjaśnieniu patologicznych odchyleń od tego ideału.

Podstawowe teorie psychoanalityczne [edytuj]

Nie można stwierdzić, że psychoanaliza posiada jakąś jednolitą teorię zaakceptowaną przez wszystkie szkoły psychoanalityczne. Można jednak powiedzieć, że wszystkie szkoły psychoanalizy odnoszą się do zbioru podstawowych teorii opracowanych przez Freuda, czy to na zasadzie negacji, czy to rozwijając je lub przekształcając. Ten rdzeń teorii i pojęć psychoanalizy można zebrać w mniej więcej takim oto kanonie:

Świadomość, przedświadomość, nieświadomość [edytuj]

Na podstawie doświadczeń, jakie dane mu było poczynić z pacjentami, Freud opracował topograficzny podział psyche ludzkiej, wyodrębniając:

„Id”, „Ego”, „Superego” [edytuj]

Te trzy dziedziny życia psychicznego Freud powiązał z modelem trzech funkcji czy instancji, wyodrębniając:

Dwie zasady procesu psychicznego [edytuj]

Z opisem instancji psychicznych związane są dwie zasady, które rządzą panującymi pomiędzy nimi relacjami:

„To” jako eksponent życia popędowego kieruje się zasada rozkoszy, tzn. dąży do ustanowienia sytuacji optymalnego zaspokojenia popędów. Dążeniom tym opiera się „nad-ja”, dążąc do ustanowienia sytuacji, w której w maksymalny sposób urzeczywistnione byłyby jego wymogi moralne. „Ja” próbuje doprowadzić do kompromisu pomiędzy tymi roszczeniami, kierując się zasadą rzeczywistości.

Teoria popędów [edytuj]

Przez popęd rozumiał Freud przyrodzoną indywiduum ludzkiemu, wewnątrz psychiczną, samoreprodukującą się potrzebę podstawową. Z pojęciem popędu związane są pojęcia: źródła, celu, siły i przedmiotu popędu:

Freud wyodrębnił dwa popędy podstawowe: popęd libido (erotyczny, Eros) oraz popęd śmierci (destrukcji, Tanatos).

Teoria rozwoju indywiduum ludzkiego [edytuj]

Psychoanaliza wychodzi z założenia, że osobowość człowieka rozwija się przez całe życie, przechodząc różne fazy charakteryzując się różnymi punktami ciężkości. Na proces formowania się psyche szczególny wpływ mają jednak fazy wczesnego rozwoju: zaburzenie procesu rozwoju na tym wczesnym etapie może zadecydować o specyficznym charakterze całej osobowości. Freud skupił się na badaniu rozwoju psychoseksualnego człowieka, uznając, iż dziecko już od samych narodzin (a nawet wcześniej) jest istotą seksualną. Seksualność dziecięcą uznał Freud za polimorficzno-perwersyjną - oznacza to, iż dziecko nie ma jeszcze stabilnej tożsamości seksualnej, praktykuje przeto różne formy zdobywania rozkoszy. Freud uznał, że rozwój libido dziecięcego przebiega w trzech fazach:

Proces rozwoju dziecięcej fazy genitalnej osiąga punkt szczytowy w tzw. kompleksie Edypa (w wypadku chłopca) i kompleksie Elektry (w wypadku dziewczynki), polegającym na tym, że dziecko zwraca się z miłością do rodzica przeciwnej płci, rywalizując z rodzicem tej samej płci o jego względy. Upadek (czy wyparcie) wynikającego z tego konfliktu inicjuje fazę utajenia, charakteryzując się wyrzeczeniem się tak ukształtowanej miłości oraz ukształtowaniem stabilnego „nad-ja”, z czym związane jest ustanowienie tabu kazirodztwa. W okresie pokwitania wreszcie owe różne popędy cząstkowe znajdą się pod prymatem genitalności.

Teoria traumatyczna [edytuj]

Do roku 1897, a zatem w tzw. wczesnej fazie psychoanalizy, Freud był pod wielkim wrażeniem pracy z pacjentkami histerycznymi, dzięki ich obserwacji mógł bowiem badać różnorodną, bogatą symptomatykę, ponadto pacjentki te często opowiadały mu o urazach seksualnych z okresu wczesnego dzieciństwa. W konsekwencji Freud przyznał centralne miejsce traumatyzacji w procesie powstawania schorzeń psychicznych, później jednak zrelatywizował to ujęcie, uznając, że w etiologii nerwic mogą tez odgrywać ważną rolę inne czynniki. Teoria ta znana jest jako teoria traumatyczna.

Nieświadomość a nerwica [edytuj]

Podstawowym zadaniem psychoanalizy jest - uważał Freud - likwidowanie złudzeń panujących w życiu indywiduum ludzkiego oraz uświadamianie tych treści psychicznych, które za sprawą traum czy wychowania zostały wyparte do nieświadomości, stając się zarzewiem konfliktów w obrębie instancji życia psychicznego i wywołując tym samym stan niepogodzenia człowieka z samym sobą - stan rozszczepienia nerwicowego. Freud postulował, by psychoanaliza stała się metodą likwidowania związanego z wyparciem cierpienia neurotycznego oraz nonsensownej destruktywności natręctwa powtarzania. W ten sposób - jak twierdził - człowiek będzie się mógł stać „panem we własnym domu”.

Psychoanaliza - metoda terapeutyczna [edytuj]

Metoda terapii zaburzeń psychicznych oparta na założeniach teorii psychoanalizy zakłada, że podstawową przyczyną powstania objawów nerwicowych jest nieświadome wspomnienie, z którym wiążą się silne emocje, powstałe w sytuacji traumatycznej . Świadome "ja" nie pozwala na zaakceptowanie tego wspomnienia i odpowiednie odreagowanie emocji z nim związanych. W efekcie tego stanu rzeczy emocje te muszą szukać innej drogi ujścia. Tą drogą okazują się być objawy neurotyczne.

Zatem celem psychoanalizy jako metody terapeutycznej jest przywrócenie do świadomości tych wspomnień. Terapię prowadzi się poprzez analizę takich tworów psychiki jak czynności pomyłkowe, marzenia senne, objawy nerwicowe, fobie, swobodne bezsensowne skojarzenia, natręctwa myślowe. Wszystkie te twory łączy to, że są elementem psychicznym, jednakże obcym świadomości, czyli związane są z nieświadomością. Odpowiednio prowadzona analiza prowadzi do uświadomienia sobie aktywnego, nieświadomego wspomnienia, w efekcie usunięcia źródła nerwicy. Metodę i cel psychoanalizy dobrze ilustruje wypowiedź Freuda: "Wo Es war soll Ich werden" - "Gdzie było to, tam ma być ja" (Freud, Wykłady z wprowadzenia do psychoanalizy. Nowy cykl).

Zgodnie z zasadami klasycznej psychoanalizy terapia odbywa się kilka razy w tygodniu i każde spotkanie trwa około 60 min. Pacjent leży, natomiast analityk siedzi za głową pacjenta. Psychoanaliza jest terapią długoterminową. Trwa kilka lat.

Psychoanaliza a psychologia [edytuj]

Psychoanaliza to tzw. "psychologia głębi" (niem. die Tiefenpsychologie), ponieważ zakłada istnienie obszarów psychiki, które nie są dostępne świadomości. Od klasycznej psychologii różni się założeniem istnienia sfery psychiki zwanej nieświadomością charakteryzującej się tym, że procesy tam przebiegające nie są dostępne świadomej refleksji danej osoby. W nieświadomości zgromadzone są bodźce popędowe, których realizacja jest w konflikcie z normami moralnymi danej osoby. Popędy te, pomimo tego, że odebrano im bezpośrednią możliwość realizacji, są jednak ciągle aktywne i próbują ujawnić się poprzez tworzenie pewnych tworów zastępczych takich jak czynności pomyłkowe, marzenia senne, objawy nerwicowe, itd. Formacje te są pewnego rodzaju kompromisem pomiędzy wymaganiami moralnymi i nieświadomymi popędami.

Psychoanalizę można uznać za kierunek we współczesnej psychologii. Psychoanaliza, jakkolwiek nie jest systemem filozoficznym w pełnym sensie tego słowa, ociera się często w swych teoriach i rozważaniach o zagadnienia filozoficzne, szczególnie z zakresu teorii poznania.

Pionierzy i przedstawiciele psychoanalizy [edytuj]

Psychoanaliza w trakcie swej już ponad stuletniej historii rozwijała się, przechodząc proces podziałów i zróżnicowań, w wyniku których powstało wiele szkół psychoanalizy. Procesy te przybierały niekiedy nader gwałtowne formy, a ich dzieje są bardzo burzliwe - w wyniku tego niejednokrotnie dochodziło do powstawania sytuacji, w której przedstawiciele jednej szkoły wykluczali - nawet bardzo wybitnych - przedstawicieli drugiej z międzynarodowych organizacji psychoanalitycznych, odmawiali im prawa do posługiwania się tytułem psychoanalityka itp. Można jednak uznać, że do kręgu najwybitniejszych psychoanalityków wolno zaliczyć tych wszystkich, którzy sami się za takowych (zawsze lub w jakimś okresie swego życia) uważali.

Krytyka [edytuj]

Krytycy psychoanalizy jako teorii naukowej twierdzą, że nie da się jej zweryfikować doświadczalnie, więc nie można jej zaliczyć do nauki, a jedynie do literatury, pseudonauki lub paranauki. Ponadto wielu autorów uważa, że Freud w wielu miejscach fałszował swoje obserwacje aby potwierdzały teorię[1], a w niektórych miejscach ocierał się o numerologię (np. przy interpretacji marzeń sennych).

Karl Popper posłużył się przykładem psychoanalizy jako teorii niefalsyfikowalnej, a więc nienaukowej. Niefalsyfikowalność psychoanalizy można przedstawić na następującym przykładzie. Pewna osoba pali cygaro. Psychoanaliza twierdzi, że w ten sposób osoba zaspokaja swoje potrzeby oralne. Jeżeli osoba ta potwierdzi, będzie to stanowiło dowód na prawdziwość twierdzeń psychoanalizy. Jeżeli natomiast zaprzeczy, to przyczyn tegoż zaprzeczenia należy szukać w nieświadomości i w wyparciu. Zatem to także potwierdza prawdziwość twierdzeń psychoanalizy.

Pytanie o naukowość psychoanalizy trzeba zadać w kontekście pytania o naukowość całej psychologii. Psychologia bowiem, zdaniem niektórych autorów, musi badać także tzw. "głębsze warstwy umysłu" oraz wszystkie aspekty osobowości człowieka, które wpływają na jego zachowanie i sposób postrzegania świata. Stawianie hipotez oraz wskazywanie popierających je argumentów jest w nauce rzeczą normalną i oczywistą. Nie zawsze jednak te hipotezy da się jednoznacznie zweryfikować, a specyficzny przedmiot badań psychologii sprawia, że formułowanie konkluzji badawczych przypomina niekiedy filozoficzną interpretację, nie zaś naukowy, empiryczny i obiektywny opis. Chociaż wielu filozofów nauki, tak jak Popper całkowicie odrzuca wszelkie niemożliwe do sprawdzenia (niefalsyfikowalne) teorie około naukowe, należy wziąć pod uwagę fakt, że niefalsyfikowalność nie oznacza fałszywości. Są jednak takie elementy, będące raczej filozoficzną interpretacją, których formuła sprawia, że nie mogą zostać uznane za naukę - nie oznacza to jed1.Geneza

-pedagogika jako Nauka powstała w XIX w za Sprawą ,,ojca pedagogiki” Johann Fredricha Herbarta, Był pierwszym dr. Hab. Pedagogiki, oderwał ped. Od Filozofii. Pojęcie ped. Pochodzi z Jęz. Greckiego oznacza ,,prowadzenie Chłopca”. Herbart oparł ped. Na dwóch
Naukach: etyka filozoficzna i psychologia. Etyka filozoficzna wyznaczała cele Wychowania. Psychologia wyznaczała środki do osiągnięcia tych celów.

PEDAGOGIKA- Nauka o rozwoju dziecka niezbędnym elementem do nauki musi być kształcenie stąd ped. rozszerzyła
znaczenie.

ANDROGOGIKA -prowadzenie człowieka dorosłego.

2.FUNKCJE PEDAGOGIKI-

PRAGNOSTYCZNA -określenie na podstawie poznanych prawidłowości przebiegu zjawisk, przyszłych zmian i rozwoju obiektywnej rzeczywistości.

DIAGNOSTYCZNA - określa stan rzeczy
INSTRUMENTALNO -TECHNICZNA-obejmuje Konkretne działania

HUMANISTYCZNA -umożliwia zaspokojenie potrzeb człowieka w dziedzinie jego dążeń do poznania obiektywnej rzeczywistości.

3.Subdyscypline ped:PED. OGÓLNA- zajmuje się charakterystyką ped jako nauki, analizuje podstawowe pojęcia ped; historyczne uwarunkowania tej dyscypliny , bada czynniki wychowania, zajmuje się problematyka Edukacji permentalnej.

DYDAKTYKA-teoria Kształcenia, zajmuję się istota i przebiegiem procesów Nauczania, analizuje także cele, treści, formy organizacyjne Zasady i metody nauczania; dzieli się na dydaktyke ogólną i Dydaktyki szczegółowe-odnoszą się one do przedmiotów
Ogólnokształcących jak i zawodowych na poszczególnych Etapach kształcenia

TEORIA WYCH - wyjaśnia, zadania, Treści, formy organizacyjne, zasady i metody wych moralnego Wiele miejsca poświęca ta teorią wych w rodzinie w obszarze Zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych oraz pracy wychowaw. W dziecięcych i młodzieżowych organizacjach np. ZHP

HISTORIA WYCH-to nauka o metodach i formach, organizacji procesu wych, o ustrojach i systemach oświatowych w kontekście historycznym. Jest nauka o systemach oświatowych,
o genezie i historii myśli pedagogicznej.

4.Metodologiczne problemy pedagogiki:

EKSPERYMENT-metoda naukowego badania określonego wycinku rzeczywistości wychowującej, polegający na wywołaniu lub tylko zamierzeniu przebiegu procesów przez wprowadzenie do nich jekiegoś innego czynnika i obserwowaniu zmian powstałych pod jego wpływem.

SONDAŻ DIAGNOSTYCZNY-badanie grupy-pogladów, Opini, rozmiaru i natężenia zjawisk społecznych. Badamy za pomocą ankiety, wywiadu, analizy diagnostycznej.

STADIUM INDYWIDUALNEGO PRZYPADKU-każda sytuacja wymagająca pomocy Powinna być szczegółowo zbadana, analiza powinna Uwzględnić nie tylko indywidualną biografię, ale również środowisko społeczne i sytuację rodzinną Do zadań pracownika społecznego należy wyjaśnienie Przyczyny sytuacji wymagającej pomocy oraz Określenie wpływu proponowanej pomocy na usuwanie Źródeł nędzy i wykolejenia. Zadaniem pomocy społ. jest nie tylko organizowanie wsparcia materialnego w Przypadkach nędzy, ale przede wszystkim pobudzanie Aktywności i zaradności osób objętych akcją charytatywną Za pomocą wywiadów, wizyt domowych, lustracji społeczn.
5.elemety pojęć pedagogiki:
Socjalizacja - to wpływy środowiskowe. Jest to wszechstronne i zwarte wprowadzenie jednostki w obiektywny świat społeczeństwa albo jakiś jego sektor.

Socjalizacja pierwotna - jest pierwszą socjalizacją, którą jednostka przechodzi w dzieciństwie i za pomocą której staje się członkiem społeczeństwa.

Socjalizacja wtórna - jest to każdy następujący proces, który wprowadza jednostkę mającą już za sobą socjalizację pierwotną w nowy sektor obiektywnego świata.

Kształcenie - samodzielne i kierowane czynności człowieka podejmowane dla osiągnięcia określonego zasobu wiedzy o otaczającym go świecie, poznanie samego siebie, zdobycia umiejętności potrzebnych mu do przeobrażania świata i do rozwoju jego uzdolnień, zainteresowań i ogólnej sprawności umysłowej. Rezultatem kształcenia jest zdobycie wykształcenia

Nauczanie - jest to kierowanie procesem uczenia się, planowa i systematyczna praca nauczyciela z uczniami umożliwiająca im zdobywanie wiedzy, umiejętności, nawyków oraz rozwijanie zdolności i zainteresowań.

Osobowość - to zespół względnie stałych cech i mechanizmów wewnętrznych, które psychicznych. Osobowość kształtuje się w toku rozwoju społecznego jednostki początkowo pod wpływem emocjonalnego oddziaływania najbliższego otoczenia, później wychowanie w rodzinie, szkole, pod wpływem TV, radia, własnej aktywności.
UCZENIE SIĘ - proces, w którego toku na podstawie doświadczenia, poznania i ćwiczenia powstają nowe formy zachowania się i działania lub ulegają zmianom formy wcześniej nabyte. U.s. jest jedną z podstawowych form działalności ludzi — prócz pracy, zabawy i działalności społeczno-kulturalnej. Istnieją różne teorie u.s., jak np. asocjacjonizm, teoria postaci, pawłowizm, operacjonizm; każda z nich ujmuje jakąś stronę tej bardzo zróżnicowanej formy działalności ludzi i zwierząt.

WYCHOWANIE-to całość zamierzonych oddziaływań Środowiska społecznego na jednostkę, trwające całe życie. W zakres pojęcia wchodzi:

WYCH.NATURALNE- pod Wpływem środowiska w którym jednostka funkcjonuje
WYCH. INSTYTUCJONALNE -celowe, planowane Oddziaływanie instytucji wychowującej np.: szkoły, Domy dziecka, internaty, przedszkola.
SAMOWYCHOWANIE-oddziaływanie to ma Wpływ na stosunek jednostki do otaczającego świata, Kształtowanie się systemów wartości, norm, celu życia. W pedagogice istnieją definicje, które kładą nacisk na Celowe dokonywanie zmian w osobowości człowieka Pod wpływem czynników zew, jednostka stanowi w Nich przedmiot oddziaływań.

7,SYSTEMY WYCHOWAWCZE-

SOFIŚCI-nazywali Się nauczycielami mądrości i cnoty. Oni pierwsi opracowali Metody Wychowania polegające na bezpośrednim Kontakcie z młodzieżą. Przestrzegali zasad indywidualizacji i uspołecznienia. Wyznawali zasadę - wych przez rozwój intelektu -wiedzieć to postępować słusznie. Sofiści analizowali czynniki wych, wymieniając wśród nich: zadatki wrodzone, środowisko Wraz z jego kulturą, ćwiczenie, uczenie się, własną aktywność jednostki.
SOKRATES etapy wych: ciekawość, logiczne stopnie nauczania: Uczenie się, nauczanie, umiejętność zastosowania zdobytej wiedzy ,

Dusza roślinna-sen, ruch, odżywianie,

Dusza zwierzęca- chęć poznania

Dusza rozumna-refleksja wew nad tym co pozostało.
KWINTYLIAN-ujmuje opinię o wychowaniu analizując Takie hasła: cele, metody, proces, warunki.

ARYSTOTELES-opierała się na nim cała nauka wych. Az do XVIIw. Wychowanie miało charakter polityczny i Państwowy. Człowiek nie może istnieć poza społeczeństwem, jest jednostka polityczną. Rozwijał etykę przyjaźni i etykę współczucia miedzy ludźmi. Ważne jest wych w rodzinie. Zwraca uwagę na dobór osób jakie bywają w towarzystwie dziecka np.: dziecko Nie może przebywać w towarzystwie niewolników, uważał Związki pomiędzy pedagogika a psychologią.

VIVES- Przeciwnik wych scholastycznego i zwolennik wych Państwowego. Zalecał oparcie nauczania na obserwacji i spostrzeganiu, oraz na rozwijaniu samodzielności Uczniów. W metodach wych zalecał łagodność i Budzenie zainteresowań aniżeli kary. Ćwiczenia Fizyczne radzi prowadzić na świeżym powietrzu. Za najlepszy środek utrzymania karności uważa Przywiązanie ucznia do nauczyciela.

ROUSSEAU- po Raz pierwszy zwrócił uwagę na potrzebę uwzględnienia indywidualnych cech dziecka, podkreślił rolę jaką odgrywają specyficzne prawa w rozwoju osobniczym dziecka, dostrzegł przełomowe znaczenie procesu dojrzewania. Wiążąc zagadnienia ped z psychologią stał się inicjatorem ped psychologicznej. Trzeba zaznaczyć, ze wych naturalne i wszystkie swoje wskazówki pedagogiczne odniósł do sfery zamożnych, stał on na stanowisku, że nędza i bieda zapewniają niższym klasom wych naturalne. Odrzucał on także wych kobiet jako rzecz zbędną dla ich roli jaką miały odgrywać w społeczeństwie( żona, matka).

8.System tradycyjny herbartowski -

został opracowany w 1807r przez J. Fryderyka Herbarta polega on na dorobku Teoretycznym etyki i psychologii. Zakłada on, że proces Nauczania dominuje nad procesem uczenia się. W Niemczech Rozwinęła się nowa gałąź przemysłu masowo drukowano książki Powstał 1 masowy zawód nauczyciela- był on pracownikiem Państwowym, funkcjonariuszem państwowym. Nauczyciel tak Kształtował obywateli aby odpowiadało to państwu. Powstały
Placówki do kształcenia nauczycieli. Szkoła była tak zaprojektowana Aby było kilka oddziałów klasowych (4-8 ) i musiała posiadać 2 mieszkania dla nauczycieli.

System szkolenia- Kształtowano po to by wychować obywatela posłusznego Państwu. Obywatel który posiadał ogólne wykształcenie Humanistyka. Podstawą była znajomość greki i łaciny, Kultury, sztuki, grano na instrumentach. Każdy wychowanek szlifował normy i prawa. Nauczyciel miał dominującą Pozycję, wykładał i przekazywał wiedzę, był źródłem wiedzy Były stosowane kary cielesne. Było to kształcenie Reprodukcyjne, nauczyciel utrzymywał dyscyplinę w szkole. Rodzice nie mieli wpływu na funkcjonowanie nauczycieli. Mit, że Nauczyciel ma zawsze rację, Niemcy wymyślili, ze w każdym powiecie Jest komórka która kontroluje szkolę kierownika i jakie ma efekty kształcenia. Cały świat przyjął system herbartowski nawet Rosja. Wszystkie lekcje były uporządkowane według dalszego systemu

4 elementy lekcji: -budowa lekcji- część powtarzająca nauczyciel wzbudzał u uczniów pamięć, wydobywał wiedzę- część postępująca spotkania uczniów z nowa wiedzą.

SYSTEM PROGRESYWNY- J Dewey amerykański pedagog i psycholog. Szkoła na potrzeby lokalnej społeczności. Ma służyć nauczycielom po południu są uczniowie i dzieci, wieczorem dorośli. My płacimy i my wymagamy - nauczyciel musi się podporządkować rodzicom; w tym systemie rodzice maja wgląd na nauczycieli. W szkole nauczyciel jest
organizatorem, źródłem wiedzy staje się każdy kto ma cos do powiedzenia. Zajęcia praktycznie miały racjonalnie łączyć naukę książkową ze Zdobywaniem wiedzy w drodze do samodzielnego wysiłku umysłowego i Poczynań praktycznych do łączenia teorii z praktyką.
PEDAGOGIKA KRYTYCZNA-w latach 70 XX w w USA. Postmodernizm To taka filozofia, która nazywana była jako jedno wielkie cytowanie ( Misz masz ) opiera się na przywołaniu do rzeczywistości tego co już było. Chodzi o to aby była historia , wszystko ma być uaktualnione.
Postmodernizm wyrósł w literaturze najpierw a później wliczony Do innych dziedzin. Jock Derrika wprowadził pojęcie dekonstrukcji tekstu - odczytywanie dzieł jak kto chce. Każdy może odczytać to co chce dokonuje rekonstrukcji New age -chwilowy zachwyt, przygotowanie się na przyjście nowego tysiąclecia zwłaszcza, że pojawiają się różne wizje. PEDAGOGIKA POGRANICZA KULTUROWEGO- Amerykanie odkryli, ze
są tak zróżnicowani; musza nauczyć się tolerancji, umiejętność Akceptacji tak właśnie przejawia się pedagogika pogranicza Kulturowego.

Tolerancja - umożliwia ona , aby nie było zróżnicowania W dostępie do edukacji, kultury, polityki. Kosak-ŁUCZEWSKI- Zajmowali się badaniem pogranicza kulturowego w Kaszubach.

ANTYPEDAGOGIKA -Hubertus Schoenebuk -był pacyfistą. Stworzył antypedagogikę- przeciwieństwo pedagogiki. Antypedagogika Jest zorientowana, socjocentryczna

1 założył w Berlinie stowarzyszenie Które pragnęło nadać dzieciom pełne prawa obywatelskie

2 dzieci powinny mieć prawo wyboru środowiska w którym chce żyć

3 Dziecko ma własny instynkt poczucia dobra. Dorośli zmieniają jego Osobowość

4 Nauczanie pedagogiczne jest opresyjne

5 próbował Upowszechnić swoje idee, jeździł dużo po Polsce często bywał w Łodzi. W Niemczech zaś jest znienawidzony jednak wiele poglądów zostało Włączone do realizacji. PEDAGOGIKA HUMANISTYCZNA-1 rozwój wychowanka, promowanie szeroko pojętych zmian człowieka, rewizja Obowiązujących def. Świata, wykroczenie poza jego def; pośredni
Wpływ na dziecko polegający na organizowaniu sytuacji, okazji Warunków sprzyjających rozwojowi ; współdziałanie, partnerstwo
9.PROCES WYCH-

to działania podejmowane przez wychowawców Ustalone przez politykę edukacyjną państwa, działania powodują skutki osobowości wychowanka.

IDEAŁY WYCH- od słowa idee- Posiadanie czegoś, ale obiektywnie nie istniejące. To pewna myśl, która organizuje praktykę, ale sama w sobie nie istnieje. Pełen Opis dojrzałej osobowości człowieka. Ideał wych jest bliski pojęciu który występuje na gruncie socjalizacji. Jest przekazywany z pokolenia Na pokolenie. Ideał różni się tym, ze ma charakter
Świadomy.

IDEAŁ SKŁADA SIĘ: nadrzędne cele Wychowania trzy zasady:

1 dążenie do poszukiwania Prawdy o świecie

2 mądrość sfera emocjonalna, Konstruowana przez wartość piękna

3 życie zgodne z Zasadami naturalnymi

CELE INSTRUMENTALNE I KIERUNKOWE

1 cele etapowe

2 cele operacyjne- Rozwijanie umiejętności człowieka.

CELE WYCH- Ściśle powiązane z ideałem. Stan rzeczy, które Pragniemy osiągnąć, stan ukierunkowujący nasze Działania

ŹRÓDŁA CELÓW WYCH:

1.źródła biologiczne - rozwoj organizmu, bycie elementem przyrody Jan Jakub RUSSO w XVIII w ogłosił, że wych Człowieka nie powinno odbiegać od wzrostu biologicznego Powinno się mieć jak najwięcej moralności naturalnej.

2 społeczeństwa ( J. Dewey)- dobro środowiska ma być najważniejsze

3 Uniwersalne-przywołuje się 4 wartości: Prawda, dobro, piękność, sprawiedliwość.

4 wizja Przyszłości- źródła ideologiczne przyszłość społeczeństwa.

5 wartości religijne ( tradycja religijna w jakiej wych się Dziecko)

FORMY WYCH- proces wych przyjmuje pewną formę ze względu na rodzaj podejmowanych aktywności Wychowanka.

DWA RODZAJE FORM:

1 rzeczowe- wycieczka Edukacyjna, zabawa, nauka szkolna

2 organizacyjne-Działalność zespołowa, indywidualna, zbiorowa.

10.DZIEDZINY WYCH-

MORALNE- wych to polega na Wdrążeniu ludzi do zachowań zgodnych z przyjętymi W danym społeczeństwie normami umożliwiającymi harmonijne współżycie. Człowiek nie mógłby żyć w Społeczeństwie w którym nie obowiązywałyby normy Regulujące zachowania ludzi gdyż byłby wtedy pewien Własnego bezpieczeństwa, własnego mienia i spokoju. Wpajanie dzieciom i młodzieży zasad moralnych, przez wyjaśnienie ich znaczenia, jak i wdrażanie ich we Własne działalności ma na celu ochronę pojedynczych osób.
INTELEKTUALNE-zadaniem jego jest zapoznanie dzieci i Młodzieży lub dorosłych z najważniejszymi prawami, zjawiskami i faktami z zakresu nauk ścisłych, przyrodniczych z zakresu Życia społecznego i kulturalnego, dając orientację w obecnej rzeczywistości i przygotowującymi do działalności w Zmieniających się warunkach. Całość zdobytej wiedzy oraz przekonania tworzą w człowieku określony światopogląd. Wych intelektualne nie tylko wzbogaca wiedzę i kształtuje umiejętności, ale również kształci zdolności poznawcze człowieka.

ESTETYCZNE- polega na rozbudzaniu wrażliwości dzieci, młodzieży i dorosłych na różnorodne przejawy piękna w otaczającej nas rzeczywistości.

FIZYCZNE -przebieg i efekt uczenia Się zależy w dużej mierze Od zdrowia fizycznego jednostek i ich trybu życia. Ruch wpływa korzystnie na prace narządów wewnętrznych. ZDROWOTNE -wych to ma prowadzić do kształtowania Pozytywnych postaw do własnego zdrowia i pozytywnych postaw Co do zdrowia innych ludzi. Chodzi tu o ukształtowanie postaw Pro zdrowotnych. Wych pro zdrowotne powinno być realizowane Przede wszystkim w rodzinie, szkole oraz innych instytucjach Opiekuńczo-wychowawczych. Szczególna rolę odgrywają tu placówki zdrowia, które powinny współpracować z innymi placówkami nak, że powinny być automatycznie odrzucone.

Jakkolwiek niektóre koncepcje psychoanalizy przetrwały i zostały potwierdzone to wiele fundamentalnych koncepcji psychoanalizy zostało obalonych (np. nie jest prawdą, że wszystkie popędy sprowadzają się do libido). Mimo to istnieją psychoanalitycy, którzy wciąż się upierają przy ich głoszeniu. Istnieje jednak wiele współczesnych nurtów w psychoanalizie, które biorą pod uwagę krytykę pierwotnych idei Freuda. Wiele szkół psychoanalizy definiuje się też nie jako nauka, lecz raczej rodzaj sztuki terapeutycznej, nie uzurpującej sobie miana nauki. Wpływ teorii Freuda na kulturę popularną i obecny w niej obraz psychologii jest prawdopodobnie większy niż na nau


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Pedagogika postmodernizmu Zbyszko Melosik
Pedagogika postmodernizmu, IV ROK, Pedagogika
Roz 19 - Pedagogika postmodernizmu, Zbyszko Melosik - Pedagogika postmodernizmu
Pedagogika Postmodernistyczna prezentacja
Sprzecznosci pluralistycznego spoleczenstwa otwartego jako zrodlo impulsow pedagogiki postmodernisty
Roz 19 - Pedagogika postmodernizmu[1], Współczesne systemy pedagogiczne
pedagogika postmodernizmu, Współczesne systemy pedagogiczne
Pedagogika postmodernizmu, UKW, pedagogika, innowacje pedagogiczne
Roz 19 - Pedagogika postmodernizmu, Pedagogika, Współczesne metody pedagogiczne
pedagogika postmodernistyczna
Pedagogika Postmodernistyczna
Roz 19 Pedagogika postmodernizmu
Teoria wychowania w zarysie M Łobocki Rozdział l Teoria wychowania jako dyscyplina pedagogiczna
Teoria wychowania w zarysie M Łobocki Rozdział l Teoria wychowania jako dyscyplina pedagogiczna(1)
O amerykańskim postmodern dance, STUDIA Pedagogika resocjalizacyjna
Melosik - postmodernistyczne kontrowersje wokół edukacji - opracowanie(1), Pedagogika
postmodernizm antypedagogika, pedagogika
Teoria wychowania w zarysie M Łobocki Rozdział l Teoria wychowania jako dyscyplina pedagogiczna (3
pedagogika ogólna wykłady modernizm postmodernizm fenomenologia hermeneutyka personalizm, pedagogika

więcej podobnych podstron