Wykład 18.02.2006r.

ANTYPEDAGOGIKA

EMANCYPACJA - sytuacja społeczna dziecka. Dziecko w różnym czasie historycznym różnie traktowane. Sygnalizuje się zainteresowanie dzieciństwem J.J. Russo - autorzy XIX w.

ANTYPEDAGOGIKA - zaprzeczenie pedagogice. Postpedagogika - coś, co następuje po pedagogice i nie jest do niej podobne.

Będzie się mówiło o nawiązaniu do pedagogiki emancypacyjnej.

Antypedagogika - radykalna krytyka wychowania (wychowanie każde jest do odrzucenia).

Pedagogika niedyrektywna - Kolberg - w grę wchodzą 3 ideologie

• ideologia romantyczna;

• ideologia transmisji kulturowej; dają wgląd w pedagogikę

• ideologia progresywizmie

Żadna z tych nie jest miejscem dla antypedagogiki. Wiązała by się raczej z ideologią romantyzmu. Romantyzm przypomina naturalizm pedagogiczny.

Punktem wyjścia dla antypedagogiki: dziecko człowiek, podmiot = to samo.

Antypedagogika to totalna krytyka tradycji pedagogicznej. Powinno się przekreślić całą tradycję pedagogiczną.

Antyp - efekt publicystyczny żadna teoria naukowa. Nie ma zwartej koncepcji.

Praktyka społeczna - zaczyna się od ruchów kontrkultury w USA 60. Europa Zachodnia wtedy próba przyjrzenia się mniejszościom (grupa mniejszościowa grupa uciskana). W USA kolorowi, nienajlepsza sytuacja kobiet, grupą mniejszościową są też dzieci. Zaczyna się ruch na rzecz praw dziecka - 1970 - powołany do życia ruch praw dziecka.

Nazwiska związane z antyp - Schonebek, Kupffer (antyp, antypsychiatria),Miller, Branmuhl, Farson (prawa czł dla dzieci), Holt (prawa czł dla dzieci), Mead, Rogers, Maslow, Illich (ped emanc), Freud, Berne, Reich, Lowen

PUNKTY ODNIESIENIA DO ANTYPEDAGOGIKI:

Umocowania teoretyczne:

• Psych humanistyczna - odniesienie do różnych kategorii. Akcent na autentyczność, akceptację bezwarunkową. Każdy czł traktowany jako pełnosprawny człowiek. Wychowawca - facylitator - ktoś, kto ułatwia, nie narzuca. Dużo mówi się o wolności. Proces samorealizacji, samoakceptacji.

Teoria potrzeb Maslowa - podstawowe potrzeby fizjologiczne. Kategoria autonomii, samorealizacji.

KONCEPCJA Rogersa

Antypedagogika - rzecznikiem seksualności dziecka.

• psychoanaliza - Freuda. Miller - znaczenie perspektywy freudowskiej. Miller wprowadza pojęcie CZARNEJ PEDAGOGIKI. W niej nie tkwi nic dobrego, zamach na dziecko jako podmiot, jako człowieka. Czarna pedagogika pojawiła się w latach 70. ale przechodzi bez echa. „Zniewolone dzieciństwo”, „Mury milczenia” - Miller.

• Uzasadnienie z zakresu antropologii kulturowej. M. Mead. Wychowanie przez kulturę.

Reich, Lowen - wywodzą się z psychoanalizy. Lowen - wątek cielesności.

Psychoterapia ciała - ciało często kojarzone z grzechem powinno się inaczej tłumaczyć.

HOLIZM - ujęcie holistyczne - całościowe.

Dziecko = człowiek. Dziecko całością - należy ujmować holistycznie. Człowiek rodząc się jest skończoną całością, podlega procesom rozwojowym.

Człowiek rodząc się przynosi na świat swoje pierwotne JA jest bytem autonomicznym. Autonomia pojawia się już w samym akcie narodzin. Narodziny są już decyzją dziecka. Fakt urodzenia jest już aktem wolności. Wolność dana jest od razu. Dziecko niezależnie od wieku jest za siebie odpowiedzialne.

Człowiek jest konstruowany. Mamy zdolność do samostanowienia.

Wartość dzieciństwa - aktualizm (tu i teraz).

Nie wychowywać - wspierać. Skutkiem tego same dobre efekty, samodzielność, aktywność, tożsamość.

W momencie, kiedy proponujemy jakieś wychowanie - mamy do czynienia z „okaleczeniem” dziecka. Każde oddziaływanie (kary, nagrody) stosowanie wychowania - to odzieranie dziecka z energii pozytywnej.

Antypedagogika - odrzucenie każdej wersji wychowania.

HOMO EDUCANDUS (twór abstrakcyjny ktoś, kto czeka na wychowanie - antypedagpodzy powiedzą, ze nie istnieje ktoś taki)- I. Illich- despolaryzacja, likwidacja szkoły.

Odrzuca się wychowanie, bo jest ono AUTORYTARNE.

SCHOENEBECK - moralności nie powinno się narzucać. każda moralność zależy od czasu i miejsca historycznego.

SCHOENEBECK:

• Wychowanie - przestarzała historycznie forma relacji. Powoduje nienawiść do siebie i do innych. Każde wychowanie traktowane jako przymus.

• Przemoc fizyczna

• Przemoc psychiczna - wszystko, co by dorosły chciała narzucić dziecku. Jest to trucizna dla wzajemnych stosunków.

• Nauczyciel - agentura adutyzmu, przeciwnik klasowy dziecka.

• Szkoła - bastion adultystycznego ucisku, więzienie czasu, upośledza zdolność człowieka do uczenia się. Dziecko jest otwarte poznawczo i wcale nie chce żeby je czegokolwiek uczyć.

• Pedagogika - podtrzymaniem relacji góra dół. Czyli nierówności statusu. Jest niebezpieczną powodująca nienawiść do siebie i społeczeństwa chorobą psychiczna. Pedagogika - społeczny czynnik władzy.

Antypedagogika:

• prawa człowieka dla dzieci

• Farson sygnalizuje takie prawa:

• Prawo do samowychowania- stanowienia o sobie

• Prawo do działalności gospodarczej(m.in. prawo do brania kredytów)

• Prawo do wpływu na życie polityczne (wybory)

• Schoenebeck:

• Prawo do równości

• Prawo do obrony prawnej

• Prawa wyborcze (sprawowanie funkcjo w urzędach państwowych)

• Prawo do wyboru partnera życiowego (również seksualnego).

Wykład 01.04.2006r.

POSTMODERNIZM

1. Kłopoty z postmodernizmem

2. Modernizm, pomodernizm

Nowoczesność, ponowoczesność

3. Wzory osobowe

4. Perspektywa pedagogiczna

1. Kłopoty z postmodernizmem

Nie ma odpowiedzi, co to jest postmodernizm - jest wiele interpretacji. Problem z ulokowaniem zjawiska w czasie.

Kiedy postmodernizm się zaczyna:

• pod koniec XIX w. wiąże się z pojawieniem się krytycyzmu kulturowego;

• R. Panwitz - 1917 - Kryzys kultury europejskiej

• J. F. Lyotard - 1979 - pojawia się książka. Autor po raz pierwszy używa pojęcia postmodernizm. Z francuskiego - kondycja postmodernizmu - w polskim tłumaczenie - kondycja ponowoczesności.

Niektórzy autorzy - postmodernizm - przełom w kulturze

Niektórzy autorzy - postmodernizm - faza w kulturze drugiej połowy XX wieku

Niektórzy autorzy - postmodernizm - krytycyzm kulturowy.

F. Jamesom - dominanta w kulturze - to, co wiążemy z perspektywą postmodernizmu, co było już wcześniej ale nie wybija się na plan pierwszy.

W latach 90. - E. Gellner - próba uchwycenia postmodernizmu spełzła na niczym. Ciężko zdefiniować postm. To ruch pewna moda kulturowa.

Skąd problem ze zdefiniowaniem?

• Morawski - pojęcie postm jest wsposób odstręczający rozciągłe - nie ma ściśle określonych granic.

• Bodyjard - postm tkwi w nieostrości stylu. POSTMODERNIZM ZASADĄ JEST BRAK ZASAD.

Postm jest to detronizacja zastanych kategorii. Postm dialog miedzy różnymi tekstami kultury. Np. mamy teksty kultury wysokiej i wchodzą one w dialog z kulturą popularną z kiczem. Sztuka ◄►kicz.

Wymieszanie jakości.

Postm rozwiązania eklektyczne (łączące różne wątki ze sobą, które nigdy przedtem nie były łączone). Postm pomieszanie stylów.

CO JEST PRZYCZYNĄ POSTMODERNIZMU?

Efekt rozwoju kapitalizmu. Produkcja, wytwarzanie, konsumpcja - rzutuje na kulturę. Mamy do czynienia z trzecią zmianą rewolucyjną.

Przejście z druku do elektronicznych mediów - szybkość obiegu informacji - to sprawia, że różne elementy kultury mieszają się.

Jeśli przyjrzymy się kulturze zachodniej i kulturom prostym.

• Kultury proste - niestwarzające problemów odbiorcy - kultury MONOCHONICZNE. Bezwarunkowy przekaz kultury (oczywistość, brak ambiwalencji, nie ma sprzeczności czy to czy to);

• Kultura współczesna - jest kulturą POLIFONICZNĄ. Pokazuje różne warianty życia - myślenia. Ambiwalencja - niejednoznaczność. Wielość przekazów.

Kultura zawsze oddziałuje w dwóch kierunkach:

• sytuacyjny;

• merytoryczny.

Kultura rzutuje na tożsamość (problemy tożsamości).

Postm porównywany do tkaniny zszywanej z różnych kawałków.

2. Modernizm, pomodernizm

Nowoczesność, ponowoczesność

Niektórzy autorzy - nazwa postm to nazwa dla teorii. Postm to teoria, która opisuje świat ponowoczesny.

Modernizm - opisuje świat nowoczesny.

Modernizm = nowoczesność = oświecenie = rozum = epoka rozumu

RÓŻNICE MODERNIZM - POSTMODERNIZM

MODERNIZM	POSTMODERNIZM
KULTURA
Traktowania jako CAŁOŚĆ. Ma hierarchię. Rodzaj konstrukcji. Jest zbiorem reguł - gwarancją stabilności w relacjach społecznych. Jest konieczna. Ma charakter porządkujący. Kanon kultury - z jednej strony ma charakter scalający ludzi. Bez tego nie ma wykształcenia. Oryginał i kopia.	Kultura to PROCES, proces zmian. Czy to ma cel? Nie ma właściwie odpowiedzi. Deleuze, Guattari - ryzomatyczność kultury - RHISOME. Kultura ma charakter kłączowaty. Nieprzewidywalność. Kopia bez oryginału - wiele rzeczy jest wykreowanych. Bodyjard - SIMULACRUM - jakości nierzeczywiste w kulturze. Zaczyna się kreować nowe jakości. Jest eklektyczna - wymieszanie wszystkiego.
PRAWDA
Prawda OBIEKTYWNA. Obiektywna rzeczywistość. Obiektywny świat. Wielka opowieść - możemy mieć swoje racje, ale jest racja najwyższa. Dominujący tekst kultury - pokazują nam, czego mamy się trzymać. Można mówić o różnych wariantach, ale jest jeden, który jest nad nimi. METANARRACJA.	Nie ma prawdy obiektywnej. Jest wielość prawd. Wielość dyskursów. Wielość małych opowieści. Mgławica dyskursów. Nie ma czegoś takiego, co jest istotniejsze.
KONSENSUS
Ludzie dogadują się ustalają, porozumienie	Jeśli porozumienie to na krótko
WIEDZA
Kumulatywna wersja wiedzy. Ludzkość pokolenia na pokolenie przekazuje sobie to, co dokonała a następne pokolenia dokładają. Ustalenia i osiągnięcia. Postęp - jest jakiś postęp. Wiemy więcej... Wiara w ideę postępu. Istnieje zespół prawd uniwersalnych. Jest coś, co jest punktem stałym. Linearność - liniowość Ciągłość Arbitralna konwencja Świat - centrum i peryferia	Nieciągłość wiedzy (żadne dokładanie). Różne paradygmaty. Konkurencyjne paradygmaty. Mamy do czynienia z krytyką oświeceniowego rozumu. Alinearność Symultaniczność zdarzeń - równoczesność. Wszystko dzieje się nagle. Rozplenienie sensu - różne sensy, różne znaczenia. Migotanie znaczeń. Nie można powiedzieć, ze jest centrum jest wiele punktów, zrezygnowanie z centrum. Decentracja.
PEDAGOGIKA
Jakaś dominująca wersja pedagogiki. Ideał wychowania. Praktyki ogrodnicze - rozumienie wychowania. Wychowanie to nic innego jak rodzaj uprawy człowieka. Regulacja. Derida - układ heliocentryczny. Chodzi o oświecenie kogoś. Ten, kto wychowuje niesie i oświeca.	Wielość stanowisk. Edukacja - dyskurs w określonym kontekście.
SPOŁECZEŃSTWO
Jest to CAŁOŚĆ. Arbiter, jeśli chodzi o cele o kształcenie. Źródło prawd, kryterium postępowania człowieka. Społ typu SCJETAS - scalone tradycja, regułami. Większa trwałość, Myślenie o znaczeniu kodeksu etycznego. Sumienie - zasady, wartości.	Lokalność, decentracja. Społ typu KOMUNITAS - powstają, są dynamiczne, ale za moment mogą się rozpaść. Nie są długotrwałe. Sumienie - indywidualne rozstrzygnięcia. Virillo - powstaje filozofia prędkości. Życie człowieka podróżą, byciem w podróży, ale cel jest nieokreślony. Epizodyczność, brak stałości.
WZORY OSOBOWE
Weber - wzór osobowy PIELGRZYMA. Odczytanie przez człowieka powołania. Pielgrzym wychodzi z określonego punktu i wędruje do określonego punktu. Człowiek określa sobie tożsamość. Pielgrzym dąży do celu drogą najkrótszą. Tożsamość to coś nam towarzyszy przez całe życie. Sceneria - Bauman- sceneria naszego życia ulega zmianie, świat się zmienia. Bauman - mamy do czynienia z kanwa - stałość. Świecka i religijna wersja pielgrzyma.	Ruchome punkty. Nie daje jednej wersji osobowego wzorca. Bauman: wzór przejścia - koczownik wzór włóczęgi - powodem konieczność wzór turysty - powodem chęć wzór spacerowicz - literatura XIX w. ten kogo stać (centra handlowe) wzór gracza- wszystko może się zdarzyć, gracz spryt, niestałość. Wszystkie wzory zakorzenione w literaturze. Jak rozumieć tę wielość wzorów? W istocie jesteśmy równolegle tymi wszystkimi wzorami. Przechodzenie od wzoru do wzoru. Tożsamość - nieustannie konstruowana. Wzory te wcale nie są wynalazkiem współczesności, one zawsze istniały w historii. nie można powiedzieć, ze któryś wzór jest dominujący. Przygodność, niekonieczność Chaos - nie możność porządkowania świata, brak zasad, regulacji. Relatywizm, dysonans poznawczy, ambiwalencja.

---