BILANS WOJNY NA ZIEMIACH POLSKICH
W wyniku wojny na tysiąc mieszkańców życie straciło 220 osób. Straty majątku narodowego wyniosły 40%. We Francji szacuje się je na 1,4%, w Wielkiej Brytanii 0,8%. Wojna spowodowała zmiany społeczne, terytorialne. Rosjanie twierdzili, że straciliśmy tylko błota poleskie (ziemie w dorzeczu rzeki Prypeć), ale nie odzyskaliśmy także ziemi Wołynia, Podola, Lwowa, Wilna.
Ziemie na zachodzie i północy - ziemie piastowskie, przez siedem wieków znajdowały się pod wpływami niemieckimi. Mało było więc tam Polaków autochtonów.
Po II wojnie światowej Polska zyskała szeroki dostęp do Bałtyku i naturalne granice.
W momencie, kiedy wojna dobiegała końca, Polska liczyła 24 miliony obywateli, w porównaniu do roku 1938 nastąpił spadek o 30%, choć nie można tego w ten sposób porównywać, gdyż posiadaliśmy wówczas terytorium o innym kształcie.
Straty ludności jakich doznaliśmy ze strony niemieckiej to 6 milionów 28 tysięcy osób, w tym 5 milionów 28 tysięcy to ofiary eksterminacji, a 644 tysiące to żołnierze. Doliczyć do tego należy około 1,5 miliona ofiar reżimu sowieckiego. Tak więc łącznie wychodzi około 7,5 - 8 milionów ludzi, choć współcześnie podaje się te dane bardzo ostrożnie.
Niemcy, którzy rozpętali wojnę stracili 9 milionów ludzi.
ZSRR stracił 20 milionów osób tylko na froncie wschodnim, do czego należy doliczyć drugie tyle, które wymordowano na zlecenie Stalina.
Więcej ludzi ginęło w miastach, gdzie zrzucane bomby zabijały duże ilości osób.
W czasie wojny zginęło więcej wysoko wykwalifikowanych osób - 60% adwokatów, 40%lekarzy, 30% profesorów wyższych uczelni.
Straty materialne zadawali nam zarówno Niemcy ( Warszawa lewobrzeżna - 80% zniszczeń) jak i Rosjanie ( rabunek ziem zachodnich).
Polską granicę wschodnią stanowiła linia Curzona. Na kresach wschodnich pozostawali jednak obywatele Polski - 4 miliony + 1 milion osób wywiezionych w głąb Związku Radzieckiego w ramach deportacji. Rozpoczęto więc proces depolonizacji kresów wschodnich. Niestety przez proces niszczenia dokumentów jaki miał miejsce w czasie wojny, tylko co 4 Polak mógł wykazać, że ma obywatelstwo polskie. Zresztą jesienią 1939 Stalin wydał dekret nadający wszystkim obywatelstwo radzieckie.
Według danych radzieckich po akcji depolonizacji na terenach radzieckich przebywało 1 milion 600 tysięcy Polaków. Natomiast według danych polskich ( władzy Ludowej) na terenach ZSRR pozostało 3 miliony 100 tysięcy. Powróciło więc 900 tysięcy Polaków.
Rosjanie na kresach wschodnich rozgromili Kościół grekokatolicki i rzymskokatolicki. Świątynie przekształcano na magazyny, muzea ateizmu. Dalej prowadzono proces sowietyzacji.
Polska dostała ziemie zachodnie i północne. Przed wojną znajdowało się tam 8,5 miliona ludzi, po wojnie 4 miliony z czego 3 miliony stanowili Niemcy, a resztę Polacy autochtoni. Zgodnie z decyzją konferencji w Poczdamie, Niemcy mieli zostać przerzuceni za Odrę. W latach 1946-49 miała miejsce akcja usuwania Niemców z tych terenów. Usunięto 2 miliony 300 tysięcy Niemców. Pozostało 700 tysięcy Niemców, którzy stawiali zacięty opór. Istniała organizacja Werwolf ( wilkołak), która broniła Niemców przed wysiedleniem.
W Polsce południowo- wschodniej, na terytorium Bieszczad znajdowała się ludność ukraińska. W latach 1945-46 ponad 0,5 miliona Ukraińców ( 516 tysięcy) zostało stamtąd usuniętych. Ukraińcy bronili się przed tym - zwłaszcza Ukraińska Powstańcza Armia. W kwietniu 1947, Polacy widząc, że nie ma szansy na pokojowe rozwiązanie tego problemu przeprowadzili operację „Wisła”. 115 tysięcy Ukraińców wywieziono na północ i zachód.
W wyniku akcji „Wisła” zniszczono mniejszość łemkowską.
Zagospodarowanie ziem zachodnich i północnych zajmowały się :
- Urząd Repatriacyjny - sprowadzał tam Polaków,
- Generalny Inspektorat Osadnictwa Wojskowego - w okolicach Odry i Nysy Łużyckiej osiedlił 40 tysięcy rodzin byłych żołnierzy.
Zachęcająca do przybywania na tereny północne i zachodnie była tam forma reformy rolnej - tworzono majątki o powierzchni od 7-15 ha. Tereny tam były urodzajne, nie było problemów z zagospodarowaniem się, znajdowały się tam budynki mieszkalne, poniemieckie;
- Ministerstwo Ziem Zachodnich - pierwszym ministrem był Gomułka.
Do odbudowy kraju przyczynił się także Eugeniusz Kwiatkowski, który powrócił do kraju. Polska w 1945 wykorzystywała reparacje wojenne, które mieli płacić nam Niemcy. ZSRR zabierał jednak reparacje należące się krajom pod jego wpływami i dzielił je według uznania. Polska otrzymała 42% to jest 270 milionów dolarów.
Polska była także objęta działaniami Organizacji Narodów Zjednoczonych do Spraw Niesienia Pomocy Krajom Zniszczonym Przez Wojnę - UNRRA, istniejącą w latach 1943-47
Dostarczała ona żywność, bydło, lekarstwa, zasiewy; a pomoc jej była charytatywna.