POGLĄDY EUROPEJSKIE HUMANISTÓW NA WYCHOWANIE: ERRAZMA Z ROTTERDAMU I JANA LUDWIKA VIVESA

Erazm z Rotterdamu-
-Uznawany za księcia humanizmu, był niderlandczykiem, czuł się kosmopolitą, przenosił się z kraju do kraju.
-najbardziej wpływowy pisarz pedagogiczny, w każdym z jego pism obfite pouczenia i uwagi bądź pedagogiczne bądź dydaktyczne.
-Prekursor Unii Europejskiej. Pierwszy człowiek który chciał połaczyć kulturę Europy północnej i południowej.
-Przeciwnik wojny i niesprawiedliwości społecznej. Uważał że można żyć bez wojen, żyjąc wg pisma świętego.
-Napisał wiele prac. Najpopularniejsze: Zasady dobrego wychowania(savoir vivre dla mężczyzn), Pochwała głupoty(krytyka zabobonów, przesądów), O sposobie studiów ( metodyka kształcenia)
-Wskazywał ludziom drogę do wykształcenia.
Poglądy:
-Drwił z zabobonów, zachęcał do rozumowego poznawania świata.
-uważał że kobiety powinny posiadać taką wiedze, żeby potrafiły się utrzymać w razie śmierci męża. Dziewczynki powinny uczyć się prac ręcznych, żeby nie próżnować, żartował sobie z dotychczasowych form wychowania dziewczynek (przede wszystkim sposobu zachowania się jak na panienkę przystało)
-Opierał się na 7sztukach wyzwolonych, uzupełnił je o kształcenie języków klasycznych (łacina, greka)
-Polecał uczyć nie tylko słów, ale również rzeczy. Nie tylko pamięciowo, ale również za pomocą innych zmysłów.
-Należy uczyć logicznego myślenia.
-Wzór wykształcenia, człowiek powinien znać: 1.Mitologie 2) Historię swojego narodu i europy 3) Geografie mapy, poruszać się, podstawy rolnictwa. 4) Muzykę
-Rodzice odpowiadają za wykształcenie dzieci

Jan Ludwik Vives
Uznany za pierwszego pedagoga europy, pierwszego który zajął się psychologicznymi tłumaczeniami, szukał podstaw na wyjaśnienie prawideł, zbierał dowody, starał się wytłumaczyć dlaczego itp.
-etyczny ideał w wychowaniu stoi na gruncie chrześcijańskim. Wg Vivesa cenna jest tylko ta wiedza która uszlachetnia moralnie, uczyć ma się tak „żeby (uczeń) stał się mądrzejszym, a stąd lepszym”
-uważał że wychowanie powinno być oparte na psychologii. Wg niego nie każde dziecko nadaje się do kształcenia, należy badać uzdolnienia każdego przez pewien czas, a więc na początku przyjmować dziecko do szkoły na próbe, a dopiero później zdecydować czy ma być ono kształcone i w jakim kierunku. Nauka powinna uwzględniać indywidualność wychowanka, stosować się do jego usposobienia moralnego, uzdolnienia intelektualnego, stanu fizycznego itp.
-Nauczanie powinno być ogólnodostępne, powszechne. W każdym mieście, miasteczku wg niego powinna być chociaż jedna szkoła.
-Nauczać powinni bardzo dobrze przygotowani nauczyciele. Nie powinni przyjmować danin ani pieniędzy od swoich uczniów. Płacić powinno im państwo, tak aby byli szanowani w towarzystwie.
-W wychowaniu należy rozwijać
1)sprawność fizyczną
2) Higiena pracy umysłowej
3)Wypoczynek na świeżym powietrzu
4)Ograniczanie kar cielesnych, sądzi że wystarczą pouczenia, upomnienia i nagany.
5)Nauka języków ( łaciny i greki). Łaciny jako języka całego świata należy uczyć od 7 do 15 roku życia, języka greckiego ponieważ bez niego nie opanuje się całkowicie łaciny.
6)Nauki rzeczowe (matematyka, przyroda, medycyna, filozofia, prawo, historia, język ojczysty uczniów)
Jest przeciwny nauczania w szkole astrologii, którą wbrew powszechnej opinii uważał za zbiór zabobonów.

POGLĄDY PEDAGOGICZNE JANA AMOSA KOMEŃSKIEGO..
-żył1592-1670 -uznawany za najwybitniejszego przedstawiciela -Urodził się na teranie Czech, utożsamia się go z Braćmi Czeskimi -Szybko został sierotą -Żył i dorastał w klasztorze, został duchownym o charakterze protestanckim -Uczył się najpierw w szkole parafialnej, potem w gimnazjum kalwińskim i na uniwersytecie w Magdeburgu a potem na Hajdebergu. -Po studiach powrócił do miasteczka, został nauczycielem w szkole parafialnej potem gimnazjum -jednocześnie przechodził etapy w Braciach Czeskich najpierw Wikary potem został biskupem -1625 przybył do Polski(musiał uciekać) -Podczas pobytu w Polsce napisał najważniejsze dzieła -Był nauczycielem w szkole w Leśnie -Najważniejsze dzieła -Wlk Dydaktyka -„Drzwi języków otworzone” ( podręcznik o nauczaniu języka) -„Świat zmysłowy w obrazkach” (obraz może być pomocą w kształceniu)
-Twórca idei powszechnego kształcenia oparł swoją idee na przekonaniu, że wszyscy ludzie będąc równymi wobec boga dostali takie same możliwości rozwoju i dlatego muszą je wykorzystać i rozwijać do możliwie najwyższego poziomu.
-Wszystkie dzieciom dziewczynkom i chłopcom, chorzy i zdrowi powinni się kształcić.
-uważał, ze kształcenie może doprowadzić do naprawy ówczesnego świata wychowując dobrego chrześcijanina w szkole.
-WIELKA DYDAKTYKA idea organizacji szkół wszystkich poziomów, przewodnik do zakładania szkół. Składa się z 5 częsci 1)pedagogika ogólna- opisana jest istota i cel wychowania człowieka 2) Dydaktyka ogólna+ metodyka nauczania o szczególnych przedmiotach
3)Teoria wychowania religijno moralnego i karności szkolnej 4)Zasady organizacji szkół 5)Podręczniki szkolne i nauczyciel. Znaczenie podręczników, wymagania stawiane nauczycielowi.
-Plan organizacji szkoł wg Komeńskiego- 4 rodzaje, 4 poziomy szkół, każdy typ do innego etapu rozwojowego.
1) Szkoła macierzysta- 4-6lat - okres dziecinny, nauczanie domowe 2) Szkoła elementarna- 6-12lat- okres chłopięcy, konieczna dla wszystkich, realizująca program który można porównać do nauczania elementarnego\początkowego ( język ojczysty, rachunki, początki geometrii, śpiew, religia, zarys historii powszechnej, podstawy wiedzy o stosunkach społecznych, gospodarczych i przyrodzie) 3) Szkoła łacińska- gimnazjum- 12-18lat- okres młodzieńczy typ szkoły średniej. Nauka języków, historia, gramatyka, matematyka, fizyka, etyka, dialektyka, retoryka. 4) Studia wyższe- 18-24lat- studia w uniwersytetach, okres dojrzałej męskości.
-Powyższa organizacja szkół, posiadała cechy szkolnictwa do dnia dzisiejszego uznawane za podstawowe i niezbędne tj. powszechność, bezpłatność, dostępność, drożność (każdy jest równy)
-twórca dwóch podstawowych zasad : 1)Zasada stopniowania trudności- stosownie do okresu rozwojowego dziecka.( przechodzenie od szczegółu do ogółu, od tego co znane do tego co nie znane) 2)Zasada poglądowości- podstawą nauczania jest poznanie zmysłowe, a więc poznanie rzeczy przed jej nazwą. Powinny być równomiernie rozwijane trzy siły człowieka -rozum, mowa, ręka
-Cała praca pedagogiczna w szkole powinna dotyczyć elementów 1)zdrowia ucznia (ciało) 2)charakteru ucznia (moralne) 3)umysłu ( wiedza)

KONCEPCJA WYCHOWANIA I EDUKACJI JOHNA LOCKE'A
Pochodził z arystokratycznej rodziny prawniczej.
-Twierdził ze od najwcześniejszych lat należy uczyć dziecko karności i grzeczności.
-Był przeciwny karom cielesnym, które poniżają dziecko i zamykają je w sobie a jednocześnie są objawem bezsilności dorosłych.
-Do nauki należy zachęcać poprzez zainteresowanie.
-W swoim programie przewidywał najpierw naukę pisania i czytania w języku ojczystym, następnie obcym (łacina), nauke rysunku, naukę grafiki, arytmetyki, astrologii, historii, prawa i dobrych obyczajów.
-Był zwolennikiem wychowania stanowego. Dla dzieci chłopów i robotników- szkoły elementarne bez nauki pisania i czytania, które miały przygotować do pracy manufakturowej. Wychowaniem wszechstronnym chciał objąć klasę rządzącą, gdyż musi ona skutecznie kierować i trzymać w posłuszeństwie niższe klasy.
-Swoją teorię wychowania i wykształcenia wyłożył przede wszystkim w dziele Pt. „Myśl o wychowaniu” 1693r. Poglądy Locka w tej książce odpowiadały dążeniom zamożnych warstw ówczesnego społeczeństwa, były programem wychowania „gentelmana”, czyli człowieka światowego, mądrego oraz szlachetnego.
- Opowiadał się za wychowaniem prywatnym w domu pod kierunkiem guwernera. Ponieważ uważał że w szkole publicznej znajdują się dzieci zepsute i źle wychowane.
-Locke omawiał trzy zagadnienia-
1)wychowanie fizycznego ( ciała)- „W zdrowym ciele zdrowy duch”. Wg niego trzeba zmienić styl życia, wychowania, żywienia, ubierania dzieci po to żeby unikać chorób.
2)wychowanie moralne - godność i honor. Ma ono prowadzic nie do zbawienia duszy, ale do tego, aby człowiek żyjąc uczciwie i roztropnie znalazł w życiu powodzenie i szczęście. Jedyną skuteczną i godną droga w wychowaniu moralnym powinno być rozbudzenie w dziecku poczucia honoru, odpowiedzialności, wstydu za złe uczynki oraz wrażliwość na dobrą opinię. Wychowanie nie może obejść się bez nagród i kar. Nie należy nagradzać za cnotę. Lepszy środek to pochwała i uznanie, którym jest wyrażone poszanowanie dziecka. Bardzo ważne jest wyrabianie w dzieciach odpowiednich nawyków postępowania moralnego jest to droga która prowadzi do panowania nad sobą. Spośród wad dziecięcych należy zwalczyć kłamstwo, zarozumiałość, egoizm, skłonność do okrucieństwa.
3) wychowanie umysłowe-oprócz fortuny gentelman powinien obdarzyć swojego syna cnotą, roztropnością, dobrymi obyczajami oraz wykształceniem. Wykształcenie powinno ułatwić pracę zawodową, wdrążać do obcowania w dobrym towarzystwie.

JAN JAKUB ROUSSEAU I JEGO KONCEPCJA WYCHOWANIA NATURALNEGO.

-Z pochodzenia był szwajcarem, urodził się na początku XIX wieku, był synem zegarmistrza, pochodził z biednej rodziny, szybko opuścił dom.
-Stał się zamożny kiedy gazeta ogłosiła konkurs, napisał i wygrał pałacyk- ermitaż pod Paryżem.
-Filozofia Rousseau- filozofia uczucia- zrywała z rozumem i nauką na rzecz impresji i intuicji, przeciwstawiała się racjonalizmowi, odrzucała kulturę i cywilizację jako czynniki wpływające destrukcyjnie na człowieka i nawiązywała do natury, wolnej - jego zdaniem- od sprzeczności i walki wszystkich przeciwko wszystkim.
-Potępiał całą ówczesną teorię i praktykę wychowania domowego i szkolnego.
-Uważał że odrodzenie ludzkości może nastąpić jedynie przez wychowanie zgodne z prawami natury.
-Napisał książkę „Emil- czyli o wychowaniu” nazywana poematem pedagogicznym, pamiętnik z życia pewnego chłopca. Opisał zasady wychowania zgodnego z naturą.
Wg niego bardzo ważny jest kontakt z przyrodą.
4 FAZY ROZOJOWE
-niemowlęctwo-(od urodzenia do czasu kiedy dziecko zaczyna mówić- mniej więcej do drugiego roku życia) bardzo ważna matka, wg niego jeżeli ona nie będzie wychowywała to przyniesie skutek na całe życie. W tym okresie ojciec jest niepotrzebny
-dzieciństwo- Bardzo szybki rozwój fizyczny i psychiczny. Dlatego trzeba mu dać szanse na kontakt z przyrodą, samodzielny kontakt.
-chłopieństwo- 12-15lat- Wg niego dopiero zaczyna się życie umysłowe człowieka. Czas kiedy praktyczne, specjalistyczne czynności można uczyć.
-lata młodzieńcze- (15-20lat) czas kiedy człowiek dojrzewa społecznie, ideowo, religijnie i estetycznie. Jego poglądy na innych ludzi dopiero się kształtują, teraz jest zdolny sam podejmować decyzję (np. o religii)
-To co było ważne w jego teorii to liczenie się z możliwościami rozwojowymi.
-Jan Jakub Rousseau swoimi poglądami przygotowałnowy prąd, który nazywamy ROMANTYZMEM. Przygotował wielką rewolucję francuską (1789r) ponieważ zwrócił uwagę na możliwości i potrzeby. Wyprzedził późniejsze czasy.
-Wychodził z założenia że człowiek z natury jest dobry i wolny, ponieważ w tym stanie postępuje zgodnie ze swoim uczuciem i wrodzonymi skłonnościami.
- wg niego człowiek jest równy drugiemu człowiekowi.
- Był zwolennikiem naturalistycznej „religii serca”. Przeciwstawiał się ateizmowi i deizmowi przyjmując pseudoteistyczny kult rozumu jako istoty istniejącej poza materią, ożywiającej ją, podporządkowującej i kierującej nią. Ta religia naturalna wyraała się w uczuciowym stosunku do najwyższej istoty i w realizowaniu celów życia ludzkiego, wyrytych rzekomo w sercu każdej jednostki. Jego światopogląd opierał się na swojego rodzaju podziwu dla przyrody.
-Obowiązek naturalnego wychowania dziecka spoczywa na rodzicach: na ojcu a przede wszystkim na matce. Proponuje aby byli oni od początku dla dziecka dobrym przykładem, oparciem, przyjaciółmi.

---