TEMAT: Przysadka, tarczyca - wpływ na skórę i jej przydatki.

Hormony pełnią ważne funkcje sterujące i regulujące w organizmie. Dla zapewnienia reakcji na zmienne warunki otoczenia oraz utrzymanie stałego środowiska wewnętrznego, aktywność poszczególnych organów musi zostać pobudzona, a innych zahamowana.

Układ hormonalny odgrywa ważną rolę także dla skóry, ponieważ decyduje o jej stanie. Hormony są wydzielane do krwi, a wytwarzane są w różnych gruczołach wydzielania wewnętrznego, zwanych gruczołami dokrewnymi. Należą do nich: przysadka, szyszynka, nadnercza, grasica, trzustka, gruczoły płciowe (jadra, jajniki).

Hormony wraz z krwią przedostają się do krwi, a wraz z nią dostają się do komórek, których aktywność stymulują.

Przysadka zawiaduje całym układem hormonalnym. Ona steruje praca innych gruczołów dokrewnych. Najważniejszymi hormonami przysadki są:

- hormon wzrostu

- hormony tropowe (zwrotne) wywierające wpływ pobudzający na czynności wewnątrzwydzielnicze innych gruczołów:

• hormony gonadotropowe - pobudzające funkcje jader i jajników

• hormon tyreotropowy - wzmagający czynność tarczycy

• hormon adrenokortykotropowy (ACTH) - pobudzający czynności wydzielnicze kory nadnerczy

Hormon wzrostu (somatotropina) - pobudza do wzrostu wszystkie zdolne do tego tkanki i układy ustroju. U młodocianych powoduje wzrost kości długich poprzez pobudzenie rozwoju chrząstek nasadowych (na kościach długich). Wzmaga on syntezę białek we wszystkich komórkach ustroju, zmniejsza wykorzystanie glukozy i zwiększa spalanie tłuszczu.

Hormony gonadotropowe pobudzają prace jader i jajników. Gdy te pod wpływem pobudzenia wydzielają do krwi większa ilość hormonów płciowych, maleje wydzielanie przez przysadkę hormonów gonadotropowych.

Część pośrednia przysadki wydziela do krwi hormon melanotropowy (intermedynę). Reguluje on wytwarzanie w skórze melaniny. Wzmożona produkcja tego hormonu występuje u kobiet w ciąży i u chorych z niedoczynnością kory nadnerczy. W stanach tych często nasila się pigmentacja skóry.

Gruczoł dokrewny	Oddziaływanie na skórę
przysadka	Nadczynność powoduje gigantyzm ze zgrubiałą i pofałdowana skórą. Niedoczynność jest przyczyną karłowatości z bladą, nieopalająca się skórą.

TARCZYCA:

Czynność tarczycy regulowana jest przez hormon tyreotropowy przysadki i przez układ nerwowy. Tarczyca wytwarza dwa hormony : tyroksynę i trójjodotyroninę.

Tyroksyna - działa przyspieszająco na przemianę materii i energii. Wzmaga procesy utleniania, co powoduje zużywanie zapasów glikogenu i tłuszczu w tkankach, a wzrost poziomu cukru we krwi. Pobudza proces wzrostu, warunkuje rozwój psychiczny i fizyczny, przyspiesza dojrzewanie płciowe, wpływa na stan skóry, wzrost włosów i paznokci.

Gruczoł dokrewny

Oddziaływanie na skórę

tarczyca

Niedoczynność powoduje otyłość, skóra jest zimna, blada, cienka, sucha, wolno się goi,. Skóra dłoni i stóp ma często kolor żółtawy wynikający z nagromadzenia karotenu w warstwie rogowej. Skóra wokół oczu nabrzmiała. Włosy matowe, szorstkie, łamliwe. Paznokcie cienkie, łamliwe, prążki wzdłuż i w poprzek paznokcia. Nadczynność powoduje spadek masy ciała, skóra ciepła, gładka, delikatna, cienka, nadmierne pocenie się dłoni i stóp. Często utrata włosów. Paznokcie miękkie, świecące, kruche, odginają się w górę.

Pytania kontrolne.

1. Jakie hormony wytwarzane są przez przysadkę mózgową?

2. W jaki sposób regulowane jest wydzielanie hormonów?

3. Który gruczoł dokrewny zawiaduje pracą pozostałych gruczołów wydzielania wewnętrznego?

4. Jakie hormony wytwarza tarczyca i przez jaki hormon przysadkowy kontrolowane jest jej wydzielanie?

5. Jakie objawy skórne występują przy niedoczynności tarczycy?

6. Jakie objawy skórne występują przy nadczynności tarczycy?

7. Jakie objawy skórne występują przy niedoczynności przysadki?

8. Jakie objawy skórne występują przy nadczynności przysadki?

2

---