WILHELM DILTHEY
Dokonał metodologicznego rozróżnienia nauk humanistycznych (Geisteswissenschaften) i nauk przyrodniczych (Naturwissenschaften). Jego zdaniem w humanistyce uprawnione są oprócz sądów o faktach i sądów o prawach, także sądy wartościujące. Podstawową jednak różnicą między tymi rodzajami nauk jest ich cel: nauki przyrodnicze dążą do poznania zjawisk; nauki humanistyczne - do ich rozumienia (czyli przeżywania). Humanistyka powinna unikać schematów, natomiast trzymać się życia. Wprowadził rozumienie "pokolenia humanistycznego" jako grupy jednostek istniejących jednocześnie, podlegających tym samym wpływom i uzależnionych od tych samych zdarzeń, a przez to w podobny sposób pojmujących rzeczywistość. Związany z kierunkiem filozoficznym - hermeneutyką.
1)Humanistyka to nauka o duchu.
2)Wiez miedzy duchem a swiatem= przezycie = wyraz => duch doswiadcza rzeczywistosci i pozniej daje wyraz temu przezyciu.
3) 2 aspekty przezycia:
- estetyczne- zwiazane z osoba autora => artysta jako filtr miedzy swiatem a dzielem.
- odtworcze => to czego doswiadcza odbiorca, jego glownym zadaniem jest interpretowanie dziela jako odzwierciedlenie ducha artysty w celu wczucia sie w tego ducha, w stan psychiczny tworcy w momencie tworzenia. Doskonala empatia. Czesto to prowadzi do „lektury naiwnej”-wczucie sie w autora, bohatera.
4) Pojecie swiatopogladu poetyckiego:
- zwiazek tego, co indywidualne z tym co ogolne.
- literatura daje nam wzorce przezywania i zachowania.