1796-1797 – początek podbojów napoleońskich

09.11.1799- początek rządów Napoleona we Francji

1801- pokój Francji z Austrią

1804-1810- kodeksy napoleońskie

1806- blokada kontynentalna

10.1814- 06.1815- kongres wiedeński

09.1815- święte przymierze

1764- wybór Stanisława Augusta Poniatowskiego na króla Polski

1768- konfederacja barska

1772- I rozbiór Polski

1773- Komisja Edukacji Narodowej

10.1788- 05.1792- sejm czteroletni

12.1789- czarna procesja

3.05.1791- Konstytucja 3 maja

1792- konfederacja targowicka

1793- II rozbiór polski

1795- III rozbiór polski

Napoleon Bonaparte- w latach 1799-1804 pierwszy konsul Francji, w latach 1804-1815 cesarz Francuzów, w latach 1805-1814 król Włoch. Jeden z największych geniuszy militarnych w dziejach. W wieku 25 lat mianowany generałem przez rząd jakobinów. Po zwycięstwach w wojnie z Austrią, w 1799 przeprowadził zamach stanu i objął rządy we Francji. Utrzymał podstawowe zdobycze rewolucji, rządził jednak jak dyktator, a po utworzeniu cesarstwa zaczął budować nową hierarchię szlachecką. W toku kolejnych wojen podporządkował sobie większość Europy. W 1812 poniósł klęskę podczas inwazji na Rosję. Ponieważ nie zdołał odbudować swej armii, w latach 1813-1812 został pokonany przez koalicje wrogów i zmuszony do abdykacji oraz opuszczenia kraju. W 1815 uciekł z przyznanej mu wyspy Elby i ponownie rozpoczął wojnę. Po klęsce pod Waterloo został zesłany na Wyspę Świętej Heleny, gdzie w 1821 zmarł. W 1840 jego zwłoki sprowadzono do Paryża. Blokada kontynentalna- zarządzona przez N. w 1806 akcja przeciwko Wielkiej Brytanii, polegająca na zakazie wszelkich kontaktów miedzy Wyspami Brytyjskimi a krajami kontynentu pod groźbą konfiskaty okrętów i towarów. Obejmowała również zakaz utrzymywania kontaktów osobistych. W celu uszczelnienia kontaktów N. zaanektował część europejskich wybrzeży, jednak ze względu na przemyt oraz odstępstwo Rosji i Szwecji działanie te okazały się nieskuteczne. Ostatecznie skutki bl. były bardziej dotkliwe dla gospodarki kontynentalnej niż Anglii. Kodeksy Napoleońskie- kodyfikacja prawa cywilnego, handlowego i karnego, wydane z inicjatywy N. w latach 1804-1810. podstawę regulacji napoleońskich stanowiła oświeceniowa teoria praw naturalnych., z której twórcy kod. wyprowadzili m.in. zasady równości wobec prawa oraz humanitaryzmu w stosowaniu kar. Kod. wywarły wielki wpływ na prawo europejskie. Kod. cywilny został wprowadzony w większości krajów imperium N., a także w Kanadzie i niektórych stanach Ameryki Północnej. Kongres wiedeński- obradujący w Wiedniu 1814-1815 kon. międzynarodowy, mający na celu dokonanie zmian terytorialnych i ustrojowych w Europie po upadku N.. Do najważniejszych postanowień Kon. należało: przyznanie Rosji większości terenów Księstwa Warszawskiego, powiększenie Prus, przywrócenie dominacji Habsburgów, odtworzenie Państwa Kościelnego, utworzenie Związku Niemieckiego pod przewodnictwem Austrii, polaczenie Belgii z Holandią oraz Norwegii i Szwecji , zatwierdzenie przynależności Finlandii do Rosji, ogłoszenie wieczystej neutralności Szwajcarii. Zasada legitymizmu- podstawowa zas., do której odwoływali się uczestnicy KW, podejmując decyzje ustrojowe. Głosiła, iż jedynymi legalnymi władcami są monarchowie panujący na mocy prawa dynastycznego. Uzasadniała ona powrót na tron władców usuniętych przez rewolucje i N., wykluczała też pozbawienie władzy legalnych monarchów, w przyszłości blokowała reformy konstytucyjne. Zasada równowagi- podstawowa zasada, do której odwoływali się uczestnicy KW, podejmując decyzje terytorialne, polegająca na równomiernym podziale wpływów mocarstw na kontynencie. Jej głównymi zwolennikami były Anglia oraz Austria. Święte Przymierze- sojusz państw europejskich zawarty w 1815 z inicjatywy Aleksandra I i Metternicha, mający na celu wzajemną pomoc w zwalczaniu ruchów rewolucyjnych i narodowych. Sygnatariusze zobowiązywali się do przestrzegania w polityce zasad religii chrześcijańskiej. Państwami założycielskimi były Rosja, Austria i Prusy. Członkowie ŚP. występowali przeciwko reformom konstytucyjnym i działali na rzecz utrzymania absolutyzmu. W latach 20. XIX w. sojusz zaczął się rozpadać z powodu rywalizacji między Rosją a Austrią, ostateczny kres położyła mu wojna krymska.

Stanisław August Poniatowski- w latach 1764-1795 król polski. Caryca Katarzyna II wraz z pomocą wojsk rosyjskich osadziła go na tronie. Caryca oczekiwała, że SAP będzie marionetką w jej rękach jednak był on człowiekiem wykształconym i obytym w świecie, zafascynowany kultura oświecenia pragnął modernizacji polski. Skupił się na rozwoju oświaty i kultury oświeceniowej, w których widział narzędzie awansu cywilizacyjnego kraju. Zainicjował powstanie państwowego szkolnictwa, objął mecenat nad wieloma artystami, rozbudował i upiększył warszawę, na słynnych obiadach czwartkowych gromadził elitę intelektualną i artystyczną. W okresie SCz. włączył się w prace nad reforma państwa był m.in. współautorem K3M. W obliczu interwencji rosyjskiej, nie wierząc w możliwości oporu, zgłosił akces do KT., co ozn. kapitulacje polski. Po upadku PK. i II rozbierze na żądanie carycy podpisał abdykacje. Wywieziony do Grodna, zmarł w Peresburgu. Konfederacja barska- brutalne postępowanie Rosjan wywołało oburzenie szlachty, wyrazem tych nastrojów była zawiązana w 1768 KB. K deklarowali walkę w obronie przywilejów szlacheckich, niepodległości i wiry katolickiej. Działania powstańców utrudniał brak jednolitego programu oraz wspólnego dowództwa. Skapitulowali w 1772. I rozbiór- zabór ziem RP przez Rosję, Prusy i Austrię. Zaborcy powoływali się na rozkład państwa polskiego i swe rzekome historyczne prawa do zajmowanych obszarów. Bezpośrednią przyczyną rozbioru była wojna domowa (KB). Komisja Edukacji Narodowej- utworzona przez sejm w 1773. Pierwsze ministerstwo oświaty w Europie. Dzięki majątkowi po likwidacji przez papieża zakonu jezuitów powstała sieć szkół państwowych, podporządkowanych zreorganizowanym uniwersytetom w Krk i Wilnie. nowe programy i podręczniki uwzględniały oświeceniowe tendencje wychowawcze i osiągnięcia naukowe. Chociaż szlachta przyjmowała te zmiany opornie, absolwenci zreformowanych szkół zaczęli wywierać większy wpływ na oblicze RP, stając się oparciem dla procesu modernizacji. Sejm Czteroletni- obradujący 1788-1792. Zawiązany w konfederacje. Zwołany w celu zawarcia przymierza z Rosją i zwiększeniem armii, po ofercie sojuszu ze strony Prus odrzucił protektorat rosyjski i rozpoczął prace nad reformą państwa, ich efektem stała się K3M,a także wiele ustaw i projektów, dotyczących organizacji państwa, sądownictwa, prawa, gospodarki oraz spraw społecznych. Obrady sejmu zawieszono z powodu interwencji rosyjskiej. Konstytucja 3 Maja- K RP uchwalona w 1791 przez SCz. tekst ustawy opracował potajemnie król wraz z grupą polityków i intelektualistów. Projekt wprowadzono pod obrady z naruszeniem zwyczaju sejmowego, podczas nieobecności większości posłów opozycyjnych. Na mocy K RP stawała się dziedziczną monarchią parlamentarną, Zlikwidowano odrębność polski i Litwy, zlikwidowano liberum veto, wolne elekcje i konfederacje, a decyzje sejmu uczyniono wiążącymi dla sejmików. K. odwoływała się do oświeceniowych koncepcji suwerenności narodu i trójpodziału władzy, potwierdzała przewodnictwo szlachty, mieszczanom zapewniała prawa nadane wcześniej przez SCz, chłopom gwarantowała opiekę rządu. K stała się symbolem odradzania się RP po latach upadku. Konfederacja Targowicka- K zawiązana w 1792 Petersburgu, ogłoszona w ukraińskim miasteczku Targowica, poparta przez znaczą część szlachty. na jej czele stanęli: Stanisła Potocki, Franciszek Barnicki, Seweryn Rzewuski oraz Józef i Szymon Kossakowscy. K oskarżali SCz o zamach na wolność i bezprawne wprowadzenie K3M, zwracali się tez o pomoc do Carycy, co dało pretekst do interwencji rosyjskiej. Zaskoczeni II rozbiorem w 1793 zostali zmuszeni przez Rosje do samorozwiązania. II rozbiór- zabór ziem RP przez Rosje i Prusy, zaborcy powoływali się na zagrożenie rewolucyjne ze strony polski. Bezpośrednią próbą rozbioru była próba uniezależnienia się RP od Rosji, podjęta w okresie SCz, a także zbliżenie rosyjsko-pruskie spowodowane rewolucją we Francji. Powstanie kościuszkowskie- pierwsze polskie P. narodowe w 1794. Zostało przygotowane i wywołane przez rewolucyjnych spiskowców i emigrantów. Bezpośrednią przyczyna wybuchu P. były aresztowania spiskowców oraz redukcja wojsk polskich, wcielanych do armii rosyjskiej. Wobec dysproporcji sił i braku pomocy z zagranicy P. zostało stłumione przez wojska rosyjskie i pruskie. III rozbiór- ostateczny zabór ziem RP przez Rosje, Prusy i Austrię, zaborcy powoływali się na zagrożenie rewolucyjne ze strony polski. Bezpośrednią przyczyną rozbioru było PK.

1796-1797 – początek podbojów napoleońskich

09.11.1799- początek rządów Napoleona we Francji

1801- pokój Francji z Austrią

1804-1810- kodeksy napoleońskie

1806- blokada kontynentalna

10.1814- 06.1815- kongres wiedeński

09.1815- święte przymierze

1764- wybór Stanisława Augusta Poniatowskiego na króla Polski

1768- konfederacja barska

1772- I rozbiór Polski

1773- Komisja Edukacji Narodowej

10.1788- 05.1792- sejm czteroletni

12.1789- czarna procesja

3.05.1791- Konstytucja 3 maja

1792- konfederacja targowicka

1793- II rozbiór polski

1795- III rozbiór polski

Napoleon Bonaparte- w latach 1799-1804 pierwszy konsul Francji, w latach 1804-1815 cesarz Francuzów, w latach 1805-1814 król Włoch. Jeden z największych geniuszy militarnych w dziejach. W wieku 25 lat mianowany generałem przez rząd jakobinów. Po zwycięstwach w wojnie z Austrią, w 1799 przeprowadził zamach stanu i objął rządy we Francji. Utrzymał podstawowe zdobycze rewolucji, rządził jednak jak dyktator, a po utworzeniu cesarstwa zaczął budować nową hierarchię szlachecką. W toku kolejnych wojen podporządkował sobie większość Europy. W 1812 poniósł klęskę podczas inwazji na Rosję. Ponieważ nie zdołał odbudować swej armii, w latach 1813-1812 został pokonany przez koalicje wrogów i zmuszony do abdykacji oraz opuszczenia kraju. W 1815 uciekł z przyznanej mu wyspy Elby i ponownie rozpoczął wojnę. Po klęsce pod Waterloo został zesłany na Wyspę Świętej Heleny, gdzie w 1821 zmarł. W 1840 jego zwłoki sprowadzono do Paryża. Blokada kontynentalna- zarządzona przez N. w 1806 akcja przeciwko Wielkiej Brytanii, polegająca na zakazie wszelkich kontaktów miedzy Wyspami Brytyjskimi a krajami kontynentu pod groźbą konfiskaty okrętów i towarów. Obejmowała również zakaz utrzymywania kontaktów osobistych. W celu uszczelnienia kontaktów N. zaanektował część europejskich wybrzeży, jednak ze względu na przemyt oraz odstępstwo Rosji i Szwecji działanie te okazały się nieskuteczne. Ostatecznie skutki bl. były bardziej dotkliwe dla gospodarki kontynentalnej niż Anglii. Kodeksy Napoleońskie- kodyfikacja prawa cywilnego, handlowego i karnego, wydane z inicjatywy N. w latach 1804-1810. podstawę regulacji napoleońskich stanowiła oświeceniowa teoria praw naturalnych., z której twórcy kod. wyprowadzili m.in. zasady równości wobec prawa oraz humanitaryzmu w stosowaniu kar. Kod. wywarły wielki wpływ na prawo europejskie. Kod. cywilny został wprowadzony w większości krajów imperium N., a także w Kanadzie i niektórych stanach Ameryki Północnej. Kongres wiedeński- obradujący w Wiedniu 1814-1815 kon. międzynarodowy, mający na celu dokonanie zmian terytorialnych i ustrojowych w Europie po upadku N.. Do najważniejszych postanowień Kon. należało: przyznanie Rosji większości terenów Księstwa Warszawskiego, powiększenie Prus, przywrócenie dominacji Habsburgów, odtworzenie Państwa Kościelnego, utworzenie Związku Niemieckiego pod przewodnictwem Austrii, polaczenie Belgii z Holandią oraz Norwegii i Szwecji , zatwierdzenie przynależności Finlandii do Rosji, ogłoszenie wieczystej neutralności Szwajcarii. Zasada legitymizmu- podstawowa zas., do której odwoływali się uczestnicy KW, podejmując decyzje ustrojowe. Głosiła, iż jedynymi legalnymi władcami są monarchowie panujący na mocy prawa dynastycznego. Uzasadniała ona powrót na tron władców usuniętych przez rewolucje i N., wykluczała też pozbawienie władzy legalnych monarchów, w przyszłości blokowała reformy konstytucyjne. Zasada równowagi- podstawowa zasada, do której odwoływali się uczestnicy KW, podejmując decyzje terytorialne, polegająca na równomiernym podziale wpływów mocarstw na kontynencie. Jej głównymi zwolennikami były Anglia oraz Austria. Święte Przymierze- sojusz państw europejskich zawarty w 1815 z inicjatywy Aleksandra I i Metternicha, mający na celu wzajemną pomoc w zwalczaniu ruchów rewolucyjnych i narodowych. Sygnatariusze zobowiązywali się do przestrzegania w polityce zasad religii chrześcijańskiej. Państwami założycielskimi były Rosja, Austria i Prusy. Członkowie ŚP. występowali przeciwko reformom konstytucyjnym i działali na rzecz utrzymania absolutyzmu. W latach 20. XIX w. sojusz zaczął się rozpadać z powodu rywalizacji między Rosją a Austrią, ostateczny kres położyła mu wojna krymska.

Stanisław August Poniatowski- w latach 1764-1795 król polski. Caryca Katarzyna II wraz z pomocą wojsk rosyjskich osadziła go na tronie. Caryca oczekiwała, że SAP będzie marionetką w jej rękach jednak był on człowiekiem wykształconym i obytym w świecie, zafascynowany kultura oświecenia pragnął modernizacji polski. Skupił się na rozwoju oświaty i kultury oświeceniowej, w których widział narzędzie awansu cywilizacyjnego kraju. Zainicjował powstanie państwowego szkolnictwa, objął mecenat nad wieloma artystami, rozbudował i upiększył warszawę, na słynnych obiadach czwartkowych gromadził elitę intelektualną i artystyczną. W okresie SCz. włączył się w prace nad reforma państwa był m.in. współautorem K3M. W obliczu interwencji rosyjskiej, nie wierząc w możliwości oporu, zgłosił akces do KT., co ozn. kapitulacje polski. Po upadku PK. i II rozbierze na żądanie carycy podpisał abdykacje. Wywieziony do Grodna, zmarł w Peresburgu. Konfederacja barska- brutalne postępowanie Rosjan wywołało oburzenie szlachty, wyrazem tych nastrojów była zawiązana w 1768 KB. K deklarowali walkę w obronie przywilejów szlacheckich, niepodległości i wiry katolickiej. Działania powstańców utrudniał brak jednolitego programu oraz wspólnego dowództwa. Skapitulowali w 1772. I rozbiór- zabór ziem RP przez Rosję, Prusy i Austrię. Zaborcy powoływali się na rozkład państwa polskiego i swe rzekome historyczne prawa do zajmowanych obszarów. Bezpośrednią przyczyną rozbioru była wojna domowa (KB). Komisja Edukacji Narodowej- utworzona przez sejm w 1773. Pierwsze ministerstwo oświaty w Europie. Dzięki majątkowi po likwidacji przez papieża zakonu jezuitów powstała sieć szkół państwowych, podporządkowanych zreorganizowanym uniwersytetom w Krk i Wilnie. nowe programy i podręczniki uwzględniały oświeceniowe tendencje wychowawcze i osiągnięcia naukowe. Chociaż szlachta przyjmowała te zmiany opornie, absolwenci zreformowanych szkół zaczęli wywierać większy wpływ na oblicze RP, stając się oparciem dla procesu modernizacji. Sejm Czteroletni- obradujący 1788-1792. Zawiązany w konfederacje. Zwołany w celu zawarcia przymierza z Rosją i zwiększeniem armii, po ofercie sojuszu ze strony Prus odrzucił protektorat rosyjski i rozpoczął prace nad reformą państwa, ich efektem stała się K3M,a także wiele ustaw i projektów, dotyczących organizacji państwa, sądownictwa, prawa, gospodarki oraz spraw społecznych. Obrady sejmu zawieszono z powodu interwencji rosyjskiej. Konstytucja 3 Maja- K RP uchwalona w 1791 przez SCz. tekst ustawy opracował potajemnie król wraz z grupą polityków i intelektualistów. Projekt wprowadzono pod obrady z naruszeniem zwyczaju sejmowego, podczas nieobecności większości posłów opozycyjnych. Na mocy K RP stawała się dziedziczną monarchią parlamentarną, Zlikwidowano odrębność polski i Litwy, zlikwidowano liberum veto, wolne elekcje i konfederacje, a decyzje sejmu uczyniono wiążącymi dla sejmików. K. odwoływała się do oświeceniowych koncepcji suwerenności narodu i trójpodziału władzy, potwierdzała przewodnictwo szlachty, mieszczanom zapewniała prawa nadane wcześniej przez SCz, chłopom gwarantowała opiekę rządu. K stała się symbolem odradzania się RP po latach upadku. Konfederacja Targowicka- K zawiązana w 1792 Petersburgu, ogłoszona w ukraińskim miasteczku Targowica, poparta przez znaczą część szlachty. na jej czele stanęli: Stanisła Potocki, Franciszek Barnicki, Seweryn Rzewuski oraz Józef i Szymon Kossakowscy. K oskarżali SCz o zamach na wolność i bezprawne wprowadzenie K3M, zwracali się tez o pomoc do Carycy, co dało pretekst do interwencji rosyjskiej. Zaskoczeni II rozbiorem w 1793 zostali zmuszeni przez Rosje do samorozwiązania. II rozbiór- zabór ziem RP przez Rosje i Prusy, zaborcy powoływali się na zagrożenie rewolucyjne ze strony polski. Bezpośrednią próbą rozbioru była próba uniezależnienia się RP od Rosji, podjęta w okresie SCz, a także zbliżenie rosyjsko-pruskie spowodowane rewolucją we Francji. Powstanie kościuszkowskie- pierwsze polskie P. narodowe w 1794. Zostało przygotowane i wywołane przez rewolucyjnych spiskowców i emigrantów. Bezpośrednią przyczyna wybuchu P. były aresztowania spiskowców oraz redukcja wojsk polskich, wcielanych do armii rosyjskiej. Wobec dysproporcji sił i braku pomocy z zagranicy P. zostało stłumione przez wojska rosyjskie i pruskie. III rozbiór- ostateczny zabór ziem RP przez Rosje, Prusy i Austrię, zaborcy powoływali się na zagrożenie rewolucyjne ze strony polski. Bezpośrednią przyczyną rozbioru było PK.