OCENA I PRZYGOTOWANIE PACJENTA

PRZYGOTOWANIE POLA OPERACYJNEGO

PRZYGOTOWANIE ZESPOŁU CHIRURGICZNEGO

1. Ocena pacjenta

• identyfikacja pacjenta

  • numer przypadku

  • opis – gatunek, rasa, wiek, płeć

  • waga

• rozmowa z właścicielem i wywiad

  • czas trwania i stopień zaawansowania choroby

  • współistniejące objawy lub choroba (biegunka, wymioty, krwotok, napady, choroba serca, niewydolność nerek

  • poziom aktywności

  • ostatnie karmienie

  • leki podawane obecnie i wcześniej

  • przebieg i reakcja na poprzednie znieczulenie

2. Badanie przedmiotowe

• ogólna kondycja zwierzęcia (otyłość, wychudzenie, ciąża, nawodnienie, temperatura, spokój lub podniecenie, pobudliwość i przytomność)

• układ sercowo-naczyniowy (tętno i rytm pracy serca, ciśnienie tętnicze, czas wypełnienia kapilar, osłuchiwanie); tętno: pies: 70-100, kot: 100-200

• układ oddechowy (częstość i głębokość oddechów , kolor błon śluzowych, osłuchiwanie, opukiwanie); liczba oddechów: 15-25, u dużych zwierząt: 8-20

• wątroba (żółtaczka, upośledzona krzepliwość krwi, śpiączka, ataki padaczki)

• nerki (wymioty, oliguria/anuria, poliuria/polidypsja)

• układ pokarmowy (wymioty, biegunka, wzdęcia, osłuchiwanie szmerów jelitowych, badanie rektalne)

• układ nerwowy i narządy zmysłów (agresja/depresja, padaczka, omdlenia, śpiączka)

• metabolizm i układ endokrynologiczny (temperatura, utrata włosów, nadczynność/niedoczynność tarczycy i kory nadnerczy, cukrzyca)

• powłoka ciała (nawodnienie, nowotwory, odma podskórna, pasożyty, utrata włosów, oparzenia, uraz)

• układ mięśniowo-szkieletowy (masa mięśni, osłabienie, zaburzenia elektrolitów, złamania)

3. Badania laboratoryjne przed zabiegiem

• podstawowa ocena laboratoryjna – białka osocza, hemoglobina

• inne badania laboratoryjne – morfologia, gazometria i pH, hemostaza, albuminy

• badania biochemiczne – elektrolity, azot, kreatynina, AST, ALT, kwasy żółciowe

• badanie moczu – ciężar właściwy (1,010-1,030), badanie fizykochemiczne (pH, białka, ciała ketonowe, bilirubina, krew), ocena mikroskopowa osadu moczu (wałeczki, erytrocyty, leukocyty, komórki nabłonkowe, bakterie, kryształy)

4. Pozostałe badania przed zabiegiem

• EKG

• RTG (klatka piersiowa, jama brzuszna)

• USG

5. Przygotowanie pacjenta

• głodówka – nie stosować nadmiernej głodówki u noworodków, ras miniaturowych typu toy, zwierząt ważących poniżej 5 kg lub ptaków

• uzupełnienie lub kompensacja zmian w przypadku:

  • odwodnienia

  • anemii, utraty krwi lub hipoproteinemii

  • zaburzeń równowagi kwasowej i elektrolitów

  • zaburzeń pracy serca

  • zaburzeń oddychania

  • dysfunkcji nerek

  • zaburzeń hemostazy

  • temperatury

• specjalne przygotowanie przed planowanym zabiegiem (w zależności od miejsca gdzie będzie przeprowadzany)

• inne:

  • zapotrzebowanie na kalorie i płyny podczas zabiegu

  • specjalne leki

  • czas trwania zabiegu

  • wymagania chirurga

6. Plan przeprowadzenia znieczulenia:

• formularz opieki anestetycznej: procedury chirurgiczne, pozycja zwierzęcia, wybór leków, sprawdzenie dróg oddechowych, terapia płynami, kontrola temperatury ciała, monitoring, działania w przypadku nieprzewidzianych skutków i reakcji organizmu)

• stosowanie leków w stanach zagrożenia życia i sprzęt ratunkowy

SKALA STANU KLINICZNEGO PACJENTÓW CHIRURGICZNYCH

1. Zdrowy, bez zauważonych chorób, np. pacjent przybył w celu wykonania zabiegu planowego

2. Zdrowy ze zlokalizowaną chorobą lub łagodną chorobą układową, np. zwichnięcie rzepki, guz skóry, rozszczep podniebienia bez zachłystowego zapalenia płuc

3. Poważna choroba układowa ograniczająca aktywność, ale nie unieruchamiająca chorego, np. zapalenie płuc, gorączka, odwodnienie, szmery serca, niedokrwistość

4. Poważna choroba systemowa zagrażająca życiu, np. niewydolność serca, niewydolność nerek, niewydolność wątroby, ciężka hipowolemia, ciężki krwotok

5. Agonia; pacjent prawdopodobnie nie przeżyje 24h niezależnie od przeprowadzonego zabiegu, np. wstrząs endotoksyczny, zaburzenia wielonarządowe, poważny uraz

PRZYGOTOWANIE POLA OPERACYJNEGO

1. Ograniczenia dietetyczne

• u dorosłych zwierząt: 6-12h przed rozpoczęciem znieczulenia (przeciwdziałanie wymiotom)

• dostęp do wody nie musi być ograniczony

• u młodych zwierząt nie dłużej niż 4-6h (hipoglikemia)

• zabiegi operacyjne jelita grubego – ograniczenie pokarmu przez 48h, dojelitowe podawanie antybiotyków

2. Wydalanie – zwierzę powinno mieć możliwość defekacji i oddawania moczu krótko przed wprowadzeniem do narkozy

3. Wygolenie sierści

4. Do worka spojówkowego i na rogówkę zaaplikować maści antybiotykowe lub substancje nawilżające

5. Skórę należy wyszorować mydłem antybakteryjnym, aby usunąć brud i zmniejszyć ilość bakterii; często stosowane są roztwory czyszczące: jodofory, chlorheksydyna, alkohole, heksachlorofen, czwartorzędowe sole amonowe

6. Ułożenie

• aby miejsce było łatwo dostępne dla chirurga

• zwierzę unieruchomione linkami

• urządzenia monitorujące podłączane po ułożeniu pacjenta

• zazwyczaj układa się na termoforze lub podgrzewanym kocu

7. Sterylne przygotowanie skóry – 2 razy alkohol, 2 razy jodyna

8. Obłożenie pola operacyjnego serwetą – serwety są łączone w rogach przez sterylne klamry Backhaus

PRZYGOTOWANIE ZESPOŁU CHIRURGICZNEGO

1. Ubranie chirurgiczne

• specjalne ubranie chirurgiczne, nie używać ubrań z zewnątrz

• nakrycie głowy

• maski

• ochraniacze na obuwie

• fartuch chirurgiczny

• rękawice

2. Mycie chirurgiczne – przed założeniem ubrań chirurgicznych, powinno trać 5-10 minut, używanie roztworów alkoholowych trwa 2 razy po 90s

• zlokalizować szczotki do szorowania, mydło antybakteryjne, szczotki do czyszczenia paznokci

• zdjąć zegarki i biżuterię

• dokładnie zmoczyć ręce i przedramiona

• 2-3 razy nacisnąć dozownik mydła antybakteryjnego i umyć ręce oraz przedramiona

• wyczyścić paznokcie i miejsca pod paznokciami za pomocą szczoteczek do czyszczenia paznokci pod bieżącą wodą

• opłukać ręce i przedramiona

• 2-3 razy nacisnąć dozownik mydła antybakteryjnego i umyć ręce i przedramiona

• zaczynając od końców palców jednej ręki, spłukać je pod wodą, poruszając palce do góry i na zewnątrz strumienia wody, a następnie pozwolić wodzie na spłukanie reszty dłoni i przedramion pozostających na zewnątrz strumienia

• ręce należy trzymać w taki sposób, aby woda spływała od końca palców do łokci

• nie należy dopuścić do sytuacji, kiedy końce palców znajdą się poniżej poziomu łokci

• nie należy wstrząsać dłoni w celu pozbycia się nadmiaru wody, należy pozwolić wodzie na ściekanie z łokci

• drugą dłoń należy opłukiwać w ten sam sposób

• należy trzymać ręce wysoko i z przodu, tak aby były cały czas w polu widzenia, a następnie przejść do strefy nakładania fartucha chirurgicznego i rękawic

3. Zakładanie fartucha chirurgicznego – należy pewnie ująć fartuch i delikatnie wziąć go ze stołu, a następnie cofnąć się o krok, aby go założyć. Powinno się trzymać fartuch za część odpowiadającą barkom i pozwolić mu rozwinąć się łagodnie. Nie należy wstrząsać fartuchem.

4. Rękawice

• samodzielne zakładanie rękawic metodą zamkniętą

• samodzielne zakładanie rękawic metodą otwartą

• zakładanie rękawic przy pomocy asystenta

5. Utrzymanie sterylności podczas operacji chirurgicznej

• członek zespołu chirurgicznego w założonym fartuchu powinien być zawsze zwrócony przodem do pola sterylnego, nie powinien również dotykać i pochylać się nad strefą niesterylną;

• ramiona nie powinny być zginane, powinny być złączone na przodzie ciała, powyżej talii

• przód fartucha uznaje się za sterylny od klatki piersiowej do poziomu pola operacyjnego, tył fartucha nie jest uznawany za sterylny; rękawy uznaje się za sterylne od 2cm poniżej łokcia do mankietów, ponieważ mankiety zbierają wilgoć uznaje się tę część za niesterylną i powinny być cały czas przykryte przez sterylne rękawiczki; sznurki przy karku i ramionach uznawane są za niesterylne

6