Znaczenie nieformalnych grup rówieśniczych dla rozwoju moralnego i społecznego dzieci i młodzieży.

Gr. Rówieśnicze to ważny czynnik rozwoju społeczno-moralnego.

FAZY ROZWOJU MORALNEGO:

Wiek szkolny 9-11 lat tu powstają gr. Rówieśnicze, bo dzieci w przedszkolu nie zawiązują grup rówieśniczych, bawią się nie za sobą lecz obok. W I czy II klasie oswajają się ze szkołą, więc nie maja czasu by zawiązywać przyjaźń. Koło III klasy dziecko śmielsze, bardziej ośmielone w szkole. Tu zaczyna słabnąć siła, autorytet pani, tu zaczynają być ważni koledzy. Tworzą się większe gromady. Paczki koleżeńskie. Dzieci ok. 9 roku życia mają podobne potrzeby rozwojowe i te dzieci o podobnych zainteresowaniach zaczynają tworzyć własne społeczności. Występuje potrzeba związania emocjonalnego z kimś jeszcze. Tworzą tą społeczność by poza nadzorem dorosłych uczyć się życia. Włączenie się do grup wynika z uniknięcia kontroli dorosłych w pewnych zakresach. Dzieci pragną mówić swoim językiem. Przynależność do grupy rówieśniczej jest oparta na:

- selekcji spontanicznej- Ci którzy tworzą tą grupę określają co im pasuje, co nie i porozumiewają się w tym temacie np. wzrokiem. Emocje odgrywają rolę i bliżej nieokreślone elementy, argumenty. Dopiero starsza młodzież może określić pod wpływem jakich zadań się porozumiewają.

U dzieci młodszych tworzone są grupy krótkotrwałe. Tu charakterystyczny jest niski poziom organizacji. Podział ról w tych grupach nie uwzględnia w pełni kompetencji osobowościowych. Ma to charakter doraźny, gdzie występuje realizacja celów bliższych, doraźnych.

GRUPY RÓWIEŚNICZE OPARTE SĄ NA kontaktach twarzą w twarz, to kontakty, które oznaczają uczestnictwo cała swą osobowością. Z tą osobowością wiąże się zjawisko silnej identyfikacji.

W młodszym wieku szkolnym są to grupy zabawowe, potem liczą się zainteresowania, łączy się podobny z podobnym.

IDEALIZACJA GRUPY:

Jakie, kto preferuje wartości i czy istnieje miedzy nimi zgoda preferowanych wartości. Wraz z wiekiem zaznacza się świadomość wartości. Ideologia grupy jest uświadamiana przez członków grupy gdy dochodzą do konfrontacji z innymi członkami grupy. Bardzo często swą odrębność podkreślają różnymi atrybutami zewnętrznymi. Poszczególne grupy różnią się ubraniem, włosami itp. Po atrybutach zewnętrznych poznają kto do kogo należy. Wszystkie wymienione cechy grupy powodują duże skutki przebiegu procesów uspołecznienia jednostki.

GRUPY:

- przynależności do grupy łagodzi typ relacji społecznej, charakterystycznej dla współżycia dorosłych i dzieci. Z punktu widzenia dziecka świat społeczeństwa dzieli się na:

* tych którym wszystko wolno, to co starsi mówią małym dzieciom czego im nie wolno

* i małych, którym nic nie wolno.

To się dzieciom wbija najmocniej. Podział ten grup rówieśniczych nie jest automatyczny lecz zależy od jego zasług dla grupy a nie od tego, ze ma ileś lat więcej. Dziecko ma świadomość, że bardzo długo musi zasługiwać na uprawnienia przy dorosłych. Relacje podlegania są bardzo dynamiczne z rówieśnikami. Jeśli się nie naraża grupie to może się czuć równorzędnym partnerem.

DORASTANIE- polega na nabywaniu odpowiedzialności, dojrzewaniu do odpowiedzialności. Uczestnictwo w pozytywnej grupie rówieśniczej jest swoistą szkołą odpowiedzialności. Dziecko, które w stosunku do rówieśników występuje jako nadawca norm to ono uczy się posłuszeństwa dla tej normy. Obowiązuje treść normy, a nie siła autorytetu dorosłych. Jest to proces nabywania podmiotowości społecznej. Bierze aktywny udział w tworzeniu norm. Ta prawidłowość jest ważna dla całego późniejszego współżycia społecznego. Tu mówimy że uczestnictwo w grupie rówieśniczej wspomaga rozwój osobowości autonomicznej, co jest warunkiem poczucia własnej wartości. Tu te tezy dowodzą tego jak ważne jest uczestnictwo w tych grupach rówieśniczych. Gdyby nie to, to dzieci nie stawiałyby się dorosłe, nie byłoby procesu dorastania społecznego.

Ci którzy brali udział w formowaniu projektu gimnazjum, mieli na uwadze podzielić i lepiej zorganizować proces tworzenia się grup rówieśniczych. Dla sprawowania wychowania nie jest to konieczne.

WYCHOWANIE - zjawisko, które społeczeństwo wytworzyło wiele wieków temu i ten rodzaj działalności jest uprawiany po dziś dzień. Kiedyś uprawiały go rodziny pierwotne. Wychowanie to proces socjalizacji.

DEFINICJA J. SZCZEPAŃSKIEGO

Wychowanie- socjalizacja, ta część całkowitego wpływu środowiska, które prowadza jednostkę do udziału w życiu społecznym. Uczy się zachowania wg przyjętych wzorców, rozumienia kultury, zdolna do utrzymania się i wykonywania różnych ról społecznych.

To część całkowitego wpływu. Człowiek jest wprowadzany przez rodzinę do społeczeństwa, by mógł żyć w kontaktach z ludźmi. Dzięki tym kontaktom społecznym każda jednostka uczy się wzorów zachowań (te wszystkie zachowania w otoczeniu). Wzorce są zaczerpnięte z wzorów.

Socjalizacja- uczy rozumienia kultury. Role społeczne SA właściwie opisane. Gdy ktoś znajdzie się w innej kulturze nie zrozumie tej kultury, jej narzędzi. Dlatego w obrębie socjalizacji się tego uczymy i przez to jednostka uczy się bycia zdalna do utrzymania.

2. wychowanie- intencjalne kształtowanie osobowości jednostki w ramach stosunku wychowawczego (na ogol w instytucjach wychowawczych) wg przyjętych w danej grupie ideału wychowawczego.

Osobowość- procesy psychiczne, które pełnią funkcje regulacyjna, pozwalają człowiekowi utrzymać aktywne stosunki z otoczeniem. Regulator z otoczeniem i z sobą samym

Coley- człowiek nie posiada natury ludzkiej przy urodzeniu się, lecz nabywa ja przez współżycie społeczne, zaś w udoskonalaniu ulega on zanikom.

Pank- dodaje, ze człowiek nie rodzi się ludzkim, dopiero powoli, pracowicie przez pożyteczne styczności, współdziałanie i spory ze swym bliskimi nabiera cech natury ludzkiej.

Moralność- rodzi się tam gdzie występują spory miedzy ludźmi. Dialog prowadzi do powstawania normy postępowania zadawalająca jedna i druga osobę.

Roman Miller „Socjalizacja wychowawcza, psychoterapia”

1). Funkcje socjalizacji:

a). stymulacja rozwoju mózgu ludzkiego i całego systemu nerwowego poprzez:

- eliminowanie leku, który paraliżuje odruch badawczy gdy nie ma matki dziecko jest lękliwe

- dostarczanie przedmiotów do czynności manipulacyjnych. Manipulacja ręka jest podstawa rozwoju dziecka, im więcej przedmiotów tym większa wiedza

- wspoldzialanine z ludźmi nie tylko na przedmiotach, ale przede wszystkim rozmowa, która prowadzi do kształtowania się kompetencji komunikacyjnych.

b). adaptacja do życia w społeczeństwie

- gdyby nie natura (gatunkowe wyposażenie człowieka) to otoczenie społeczne nie uczyniłoby z istoty biologicznej o ludzkich kształtach istoty społecznej. Gdyby nie otoczenie społeczne to człowiek jako istota biologiczna z całym zapasem najlepszych dyspozycji pozostałby w świecie przyrody gorzej usytuowiony niż zwierzęta.

c). uobywatelnienie- wdrażanie do roli obywatela

d). czynniki socjalizacji:

- obrzędy, zwyczaje, obyczaje wymagały spotykania się całej społeczności w danym miejscu. Dochodziło do kontaktów twarzą w twarz, przekazywania sobie rożnych wzorów zachowań. Obrzędy sprawowali pewni wybrani z grupy a wiec występowała tu pewna hierarchia społeczna grupy. Uruchamiało się tu zjawisko kontroli społecznej, która tworzy opinie publiczną. Pomaga to w utrzymaniu ładu

- mity, wierzenia religia

c). formy socjalizacji

- uczestnictwo dziecka w życiu rodziny, podstawa socjalizacji. Aktywne bycie w swoim podstawowym wodowisku, uczy się charakterystycznych zachowań rodzinnych, uczy się zobowiązań, które na nim spoczywają. Im szersza rodzina tym więcej powinności, Jelni rodzina utrzymuje dobre stosunki z rodzina dalsza to dziecko uczy się szerokiej powinności i dobrych kontaktów, uczy się hierarchii społecznej.

- uspołecznienie w toku wykonywanej pracy- wchodzenie w relacje społeczne dziecko musi nauczyć się współżycia z ludźmi, czy tez dorosły np. w miejscu pracy, czy dzieci w szkole podstawowej środowiska i decyzja jak zostać niezależnym od środowiska i jak się dostosować. Takie wyraźne decyzje to forma socjalizacji.

- uspołecznianie poprzez przezywanie, uczestnictwo w przeżyciach swojej zbiorowości, wywoływanie przeżyć.

Mechanizmy procesu socjalizacji:

I mechanizm znaczących osób, grup społecznych, działają jednakowo we wszystkich grupach społecznych.

WYCHOWANIE:

Szczególna odmiana socjalizacji. Robi użytek z prawidłowości procesu socjalizacji i każe wychowawcy robić świadomie to co w socjologii pojawia się spontaniczni.

W społeczeństwie niżej zorganizowanym całość przygotowania jednostki do wszystkich czynności, do pracy zapewniała rodzina. Dziecko uczyło się od najmłodszych lat przez naśladowanie i uczestniczyło, a to było wrastaniem w kulturę swojej społeczności. To wzrastanie ma charakter adaptacyjny czyli przystosowawczy,

Gdy społeczeństwa osiągają wyższy poziom organizacji pojawiają się wyraźne sposoby.

IDEOLOGIA GRUPY: program rozwoju danej grupy i reguły współżycia, jakaś normalizacja np. przepisy prawne.

Gdy wzrasta ideologia grupy pojawia się potrzeba wtajemniczenia młodych w reguły, ideologie grupy i w tym celu powstają:

Szkoły LESIE: nazwa powstała kilkadziesiąt lat temu. To miejsce w odosobnieniu, oddaleniu, osłonięte od pozostałych. Szkoły te funkcjonowały wg pewnych reguł. U rożnych ludów rozwijały się podobnie:

- wybór chłopców z grupy w podobnym wieku 10-11 lat

- chłopcy pod opieka starszych mężczyzn, udziale starszyzny udawali się w odosobnieniu na jakiś czas, na parę tygodni, aby chłopcy mogli się wyćwiczyć w odwadze, wytrzymałości, zręczności, praktyce by po poznaniu tajemnic grupy mogli być pasowani na dorosłych członków grupy czyli INICJACJA

CECHY OBRZEDU ININCJACJI:

- osłabienie więzi pierwotnej (więzi z matka)

- wytworzenie poczucia identyfikacji z grupa mężczyzn którzy symbolizowali władzę grupy

- wytworzenie tu poczucia zagrożenia i leku miało ułatwiać zdyscyplinowanie chłopców i posłuszeństwo wobec przywódców z względem na ich umiejętności i na ich tajemna moc.

Krzywicki XIX w „chłopcy nie po to uczą się czarów by być czarodziejami lecz po to by przekonać się o potędze czarodziejów”

Szkoła i wychowanie od początku miały charakter autorytarny by:

- uznawać normy moralne i wartości ważnych w społeczeństwie

- aby nauczyć młodych uznawać władzę i jej rozwój bo każda władza w społeczeństwie stoi na straży rozwoju społeczeństwa

Szkoły leśne dały początek szkoła teraźniejszym.

ZASADNICZE FUNKCJE SZKOLY:

- uporządkowanie chaotycznych, przypadkowych wpływów środowiska

- wyeliminowanie wpływów niepożądanych

- integracja młodych pokoleń ze społeczną całością do której się przygotowują

- przeciwstawienie sie ideologia i grupom konkurencyjnym

Realizacja tych funkcji jest bardzo trudna niż ćwiczenie sprawności przez naśladownictwo, bo ideologii nie można nauczyć się na pamięć.

Istota wychowania jest moralizowanie, a to oznacza:

- zapoznanie każdego z treścią tych norm

- należy ukształtować przekonania, przekazać do postępowania wg zalecanych norm

- antycypacja, przewidywanie skutków zadań

- oddziaływanie na metodę

- aby zwiększyć skuteczność oddziaływań wychowawczych tworzy się specyficzne warunki czyli środowisko wychowawcze

Cechy środowiska wychowawczego:

1. względna izolacja od życia rodzinnego

2. celowo dobrane treści:

-musza odpowiadać kanonowi spółczesnej cywilizacji

- musza zawierać obowiązujący system wartości

Te treści ulęgają dobrym korektom. Co pewien czas odbywa się dyskusja dotycząca kanonów lektur

3. specjalnie dobrane zadania do ciągłego wykonywanie. Zadania o charakterze ideacyjnym , takie które nie wymagają kontaktu z życiem

Zadania do ciągłego wykonywania

-uczeń wykonuje zadanie w szkole, po szkole w domu również odrabia zadania, przez co nie uczestniczy w normalnym życiu

4. celowo dobrane metody oddziaływania przez instytucje szkoły np. spełnienie u dziecka obowiązku obywatelskiego

5. specjalnie dobrana kadra. Nauczyciel w szkole nie jest osobą prywatna lecz funkcjonariuszem państwowym wiec maja tu występować działania interpersonalne. Musi postępować wg zasad obowiązujących w państwie dla takich funkcjonariuszy:

-s luzy to rozrywaniu więzi ze środowiskiem pierwotnym

- przyfoptowanie dziecka do uczestnictwa w innych grupach społecznych

- formowanie go jako człowieka organizacji

Nie możemy oceniać tych zjawisk jako lepsze, gorsze, bardziej czy mniej wartościowe. Obydwa procesy SA niezbędne dla pełnego rozwoju jednostki, ale każde z tych zjawisk ma swą specyfikę

Socjalizacja- spełnia funkcje adaptacyjne, oswaja a dziecko z grupy społeczną ale tez zamyka go w obrębie własnej grupy.

Wychowanie- poszerza Kreki uczestnictwa społecznego jednostki i to w wielu znaczeniach:

- w toku nauki szkolnej dziecko styka się z dziećmi z innych rodzin, z innych wymaganiami

- w treściach nauczania stopniowo uczy się o szerszym świecie

- wyposaża wychowanka w wiedze potrzebna do funkcjonowania także poza swoim środowiskiem i przygotowuje wychowanka do styczności nie tylko do grup rówieśniczych ale poszerza system wartości jednostki. Rodzina nastawiona na wartości partykularne. Szkoła wdraża w wartości uniwersalne

CELE WYCHOWANIA AD4

Wychowanie ma służyć rozwojowi społecznemu i rozwojowi jednostki. Rozwój społeczny możliwy wtedy gdy poziom rozwoju jednostki to umożliwia. Ma zapewnić efektywne przegotowania do dorosłego życia by jednostka radziła sobie w zmieniającym się życiu, ma przyczyniać się do rozwoju życia i poprawienia jakości życia zbiorowego (współżycie miedzy ludźmi). Wtedy cele wychowania nabierają wielkiego znaczenia

Aby określić cele wychowania należy odpowiedzieć na pytanie:

-kim jest człowiek?

- jaka jest jego istota?

- jakie jest jego usytuowanie w rzeczywistości społeczno- przyrodniczej?

- jakimi ma się stawać człowiekiem?

- jakie działania trzeba podejmować by stać sie takim człowiekiem?

Te rozwiązania dotyczące tych pytań są przedmiotem teologii wychowania czyli nauki o celach wychowania.

W obrębie teologii wychowawczej wyróżniamy 2 nurty:

- 1 dotyczy treści celów wychowania i odpowiedzi na pytanie jakiego człowieka chcemy wychować (pracowitego, pilnego, dzielnego- wymiana cech)

- 2 dotyczy metodologii celów wychowania (jakim językiem, pojęciami powinny być formowane i jak uzasadnione cele)

Przedstawiciele:

- Bogdan Suchodolski

-K. Sośnicki

-H. Muszyński

Tylko Suchodolski nie zajmował się sprawami metodologii celów ale pisał traktaty i wykładał cele. Muszyński i Sośnicki zajęli się metodologia celów, metod i treściami.

IDEOLOGIE MUSZYŃSKIEGO:

- cele wychowawcze wyznaczają kierunek świadomego działania wychowawców

- cele wychowawcze to stany rzeczy których osiągniecie przez zabiegi wychowawcze jest postulowanie

- stany rzeczy odnoszą się zawsze do osobowości człowieka, wiecnie mówimy, ze wychowujemy grupę, stany te stanowią zestaw harmonijnie zintegrowanych ze sobą dyspozycji osobowościowych określających ideał wychowania

- cele wychowania powinny być wyrażane za pomocą pojęć psychologicznych i powinny uwzględniać prawidłowości rozwoju tych dyspozycji osobowościowych

- cele wychowania maja stymulować rozwój wychowanka, ale nie mogą przewidywać jakiegoś stanu finalnego, bowiem maja prowadzić do uruchomienia procesów samowychowawczych

- pełny i spójny zestaw cech stanowiących opis dojrzalej osoby nazywamy ideałem wychowania

- do wychowanka trafiamy bezpośrednio wskazując na wzory osobowe i te wzory mogą istnieć w rzeczywistości w otoczeniu wychowanka lub jako fikcyjny wzór- bohater. Można mówić o wzorach odwagi, opiekuńczości

- cele wychowawcze to nie teoria naukowa to ważny element ideologii lub doktryny wychowania, są one wytworem społecznym.

Koncepcje źródeł wychowania:

1. koncepcja naturalistyczna- preferowana prze Rousseau i Spensera. Przyjmowali oni założenie, ze każdy człowiek jest od urodzenia wyposażony w zadatki przyszłych dyspozycji, one ujawniają się stopniowo w ciągu życia, one zapewniają jednostce prawidłowe funkcjonowanie w świecie. Skoro tak to po co mamy formować inne niż jednostkowe cele, a nawet wskazywanie jednostce innych niż naturalne celów może zaburzać jej harmonijny rozwój. Wobec tego negacja dla formowania celów wychowania.

2. koncepcja naturalistyczna- F. Znaniecki, E Deunchian

W każdej grupie społecznej wytwarzane są określone normy postępowania. Wszystkich młodych do tych norm postępowania. Dlatego nie ma potrzeby by tworzyć inne niż naturalne normy społeczne i za ich pomocą kierować społecznością. Wystarczy wszystko akceptować i kontrolować. Krytyka nie akceptuje tego ze względu na socjologizm, jednokierunkowość.

W koncepcji socjologicznej przyjmuje się ze przesłankami dla celów wychowania mogą być prognozy do życia społecznego. Perspektywy podpowiadają jaki typ relacji będzie potrzebny w przyszłości. Krytyka tej koncepcji dotyczy możliwych błędów. Koncepcje kulturalistyczne tu podstawą celów wychowawczych są jakieś stałe p historyczne niezależne od Bierzycach warunków życia wartości kultury. Wychowanie ma zapewnić obcowanie z tymi wartościami aby zostały uwewnętrznione, aby przeszły z informacji w przekonania. Wartości SA tym tworem społecznym który domaga się tworzenia, odnawiania. Jest wiele odmian kultury opartych na założeniach filozoficznych, światopoglądowych, religijnych. Krytyka jest niewystarczająca gdyż neguje się tezę o obiektywnym i ponadczasowym istnieniu wartości, wartości SA zmienne, tylko pewne wartości są niezmienne, trwają przez wieki tylko układ się zmienia.

Różnie można interpretować rzeczywistość i spożytkować do celów wychowania. Cele wychowania wskazują na stany rzeczy tj. osobowość jednostki. Powinny być formułowane za pomocą pojęć psychologicznych. To w pełni widać gdy dojdziemy do struktury celów wychowania. Są wyraźne w kategoriach psychologicznych. Charakteryzujące dojrzałość jednostki. Cele wychowania wskazują na stany rzeczy i odnoszą się do osobowości. Wg MUSZYŃSKIEGO:

IDEAŁ YCHOWANIA- ideał wychowania wyraża zawsze stan finalny, koncepcje człowieka, jakoś powiązanego ze społeczeństwem, będzie ten ideał zabarwiony wiec ideologicznie i będzie wskazywał cechy specyficzne, inne od tej rożnej ideologii. Poprzez analizę merytoryczną

NACZELNE CELE YCHOWANIA- tez związana jakoś z ideologia przez analizę wg kryterium psychologicznego. Tu potrzebna określona wiedza na temat własnego kraju, określonego przekonania, uczucia, motywacja do działania i umiejętności działania

CELE KIERUNKOE CZYLI RODZAJE DYSPOZYCJI OSOBOWOSCIOWYCH- przez analizę wg kryterium rozwojowego formujemy cele etapowe (standard rozwojowe)

STANDARD ROZWOJOWY- przez analizę wg kryterium prakseologicznego

CELE OPERAQCYJNE CZYLI PORZADNE FORMY AKTYWNOSCI WYCHOWANKA CZYLI POZIOM PRACY WYCHOWAWCZEJ

Tą kwestia zajmuje się jedynie Muszyński.

Charakteryzacja treści celów wychowania dotyczy tego jakiego człowieka chcemy wychować. Ważne kształtowanie odpowiedzialności. Pełny program do realizacji w masowych instytucjach wychowawczych przedstawiają tylko niektórzy pedagodzy.

- Muszyński podstawowym celem wychowania jest przygotowanie jednostki do wypełniania wszystkich tych zadań które oczekują ja w społeczeństwie i których wypełnienie jest warunkiem życia i rozwoju społecznego a także ukształtowanie przekonań i postaw, które ukierunkowują odpowiednie wypełnienie tych żądań. Najbardziej efektywnym sposobem przeciwstawiania uogólnionej charakterystyki zadań życiowych człowieka jest ujecie ich w kategorii ról społecznych i postaw.

Gdy chodzi o role społeczne to wiemy ze każdy człowiek w zależności od tego jak ułoży sobie Zycie pełni inne role społeczne. Muszyński wytypował kilka podstawowych ról społecznych i te maja Stanowic treść procesów wychowawczych.

a). społeczna rola obywatela

b). społeczna rola człowieka pracy

c). społeczna rola konsumenta dóbr

d). społeczna rola aktywnego uczestnika życia ideowo politycznego

e). społeczna rola współtwórcy kultury, członka zespołu i partnera

Postawy:

Pojecie mianowane czyli postawa wobec:

- tego czy tego

- konkretnego człowieka

- masy

- procesów społecznych

Jeśli tworząc z tego jakiś program wychowania to porządkując postawy. Tu 8 grup postaw:

- ideowe wyznaczony stos. Człow do naczelnych wartości społecznych

- społeczne wyznaczające stosunek człowieka do społeczeństwa jako grupy nadrzędnej

- interpersonalna wyznaczająca stosunek do innych ludzi

- intrapersonalne wyznaczające stosunek do siebie samego

- egzystencjalne wyznaczające stosunek do osobistych wartości życiowych

- kulturowe wyznaczające stosunek do wartości kultury

- intelektualne wyznaczające stosunek do możliwości rozumu ludzkiego

- wobec przyrody

Muszyński tworząc swą koncepcję wychowania miał na uwadze całą praktykę.

KONCEPCJA SUCHODOLSKIEGO:

Nie zajmuj się strona metodologiczną. Pisał grube dzieła. Jego dzieła można było pochłaniać. Zwrócił uwagę na jedna ważną srpae:

Cele wychowawcze SA tworzone na użytek wychowawców ale w gruncie rzeczy realizować te cele musza wychowankowie. Cele wychowawcze są eic jakas presja narzucaną wychowankom. Jeśli wiec dziś chcemy zachęcić wychowanków żeby chcieli realizować zadania trzeba by cele zachęcały cos atrakcyjnego dla wychowanka.

Źródłem celów wychowawczych ma być nie tylko obiektywny świat jednostki, miedzy tymi dwoma światami przejawia się obiektywna sprzeczność. A wynika to z tezy Znanieckiego tzn. ze społeczeństwo wytworzyło wychowanie by przygotować jednostki do udziału w obowiązkach społecznych. Jednostka coraz bardzie dąży do autonomii czyli wyzwolenia się spod zależności społecznych. Jak sformułować cele wychowania by przezwyciężyć tą obiektywną przeszłość. Ponieważ wychowanie jest powiązane 3 płaszczyznami ze społeczeństwem, praca i kultura to cel wychowania musi się do tych polszczyzn odnosić.

POGLADY KOLBERGA I MAIER

1990 „Rozwój jako cel wychowania”

Ukazał się z Stanach u nas ukazał się z książce „Edukacja wobec przemian” pod redakcja Kwiecińskiego i Witkowskiego.

Autorzy tu podkreślają ze współcześnie nie wytworzyła się uniwersalna teoria wychowania tj. jest z biologii, fizyki, matematyki. Inaczej traktuje się zjawiska w poszczególnych krajach bo każde państwo rozwija się w oparci o inna ideologię.

W rozwoju zachodniej myśli o wychowaniu wyodrębnia się 3 fazy:

- romantyzm

- transmisja kulturowa

- progresywizm

Charakteryzując te nurty pokazują sposób rozwiązania tego zasadniczego zagadnienia jakim jest ujecie celów wychowania.

ROMANTYZM- wiąże się z poglądem Rousseau. Potem również z przedstawicielem nowego wychowania Az po pedagogikę humanistyczna. to co było za czasów Rousseau nazywa się naturalizmem. Zarzucano filozofii oświeceniowej jednostronne pojmowanie człowieka polegające na eksponowaniu rozumu, a powinni całej sfery emocjonalnej. Naturaliści tak właśnie zarzucali jak i tez instrumentalne traktowanie człowieka czyli podporządkowanie jego rozwoju celom społecznym.

Przedmiotem ich refleksji jest odkrywanie tajemnic natury ludzkiej.

I. podstawowa teza o wielkiej roli zadatków wrodzonych, które ujawniają się lub aktualizują w życiu osobistym.

II. teza ta to w której zadatki SA pozytywne. A skoro tak to w ogóle nie ma potrzeby go zmieniać bo jest to zachowanie gwałtu na naturę, która jest doskonała

Bardzo ważne jest to by zorganizować dobre warunki dobrego środowiska a usuwanie zła to wziąć pod kontrole zło a nie dziecko. To główny warunek spełnienia się rozwoju i ujawniania tego co dobre.

Odwołują się do biologicznej metafory zdrowia i wzrostu. Zdrowie się posiada ale można jest zepsuć nierozważnym postępowaniem. Także te zadatki się posiada. Główną zasadą tego środowiska jest umożliwienie dziecku nieskrepowanego zachowania, działa wg swych naturalnych dążeń czy zainteresowań. Wychowanie nie powinno nakładać żadnych rygorów i zarzucać żadnych celów wychowania. Bo boga one krępować rozwój. Dzieciom trzeba pozwolić na zaspokajanie ciekawości świata. Krytycy tego nurtu zauważają ze wg tych zasad można organizować opiekę u dzieci małych lecz nie da się tego stosować dłużej.

KONCEPCJA TRANSMISJI:

W obrębie tego nurtu mieszczą się wszystkie koncepcje szkoły tradycyjnej. Tu dominuje pogląd ze cale wychowanie polega na przekazywaniu wiedzy, umiejętności i wpajaniu norm społecznych, moralnych danego społeczeństwa.

Przekazywanie wiedzy- dopracowywuje się samodzielnie wg grupowania informacji. Wiedza to sposób usystematyzowania informacji, które do nas dopływają. Wiedza jest do przekazywania. Człowiek sam tworzy własne struktury poznawcze w swym umyśle.

Kult przeszłości- popodstawa przygotowanai do przyszłości w konsekwencji zaniedbuje się teraźniejszość. Dużą uwagę przywiązuje się do technologii kształcenia i wypracowania odpowiednich metod ułatwiających opanowanie olbrzymich treści i efektywność w nauczaniu tez jest zwiększona. Zasadniczym kryterium oceny indywidualnego ucznia i całego systemu jest zgodność zachowania jednostki z obowiązującym standardem.

Dużego znaczenia nabiera kanon aby wszyscy wiedzieli i umieli to samo. To podstawa funkcjonowania dziecka w wyższej klasie. Cele wychowawcze SA tu definiowane bardzo dokładnie i one określają standardy poprawności kulturowej. W tym formowaniu celów wychowawczych punktem wyjścia jest interes ogółu czyli cel społeczny a nie interes jednostki. Stad tez akcentuje się dyscyplinę i rygoryzm

PROGRESYWIZM- jest pedagogiczna odmiana pragmatyzmu. Rozwój jednostki jest interpretowany jako postęp lub inprogresja poprzez kolejne, niezmienne i uporządkowane stadia. Następuje ono jedno po drugim w określonej kolejności ale w uporządkowanym tempie. Zadaniem wychowawcy jest wprowadzenie wychowanka do coraz wyższego stadium a nie czekanie na to, ze pojawi się samo. Inaczej to stymulowanie rozwoju. Aby to robić wychowawca musi znać prawidłowości rozwojowe i stosownie do nich dobierać środki, sytuacje i zadania, które będą spełniały rolę czynnika stymulującego.

Zadanie o charakterze problemowym. Można je stosować w obrębie każdego przedmiotu nauczania. Stawianie zadań które ukazują jakieś zależności przyczynowo- skutkowe, których rozwiązanie następuje przez akta skojarzenia i rozumowania. Zadanie tez rozwijają procesy poznawcze i umożliwiają dochodzenie do wiedzy. Kolberg podkreśla ze ten rozwój poznawczy jest ważny i fundamentalny dla rozwoju wszelkich umiejętności jak tez jest podstawa rozwoju społeczno- moralnego. Istota rozwoju społeczno- moralnego nie jest opanowanie lecz umiejętność rozwiązywania konfliktów o charakterze moralnym jak i rozumienie i samodzielne formowanie uzasadnień tych norm. To umiejętność tego sformowania jest ściśle związana z rozwojem umysłowym.

Kolberg i Maier stawiaj jeszcze 2 pytania:

1. która z tych koncepcji zasługuje na miano teorii wychowania na miarę potrzeb współczesnej szkoły

3 koncepcje wychowania opiera się na rzetelnej teorii rozwoju poznawczego i społeczno- moralnego Poigeta