Kiełki

W nasionach roślin gromadzi się bardzo dużo wartościowych składników. Rosnący kiełek, który za chwilę przemieni się w dorodną roślinę i wyda owoce, wyciąga z ziarna wszelkiego rodzaju witaminy, nienasycone kwasy tłuszczowe, makro- i mikroelementy, enzymy, białka oraz łatwo przyswajalne węglowodany. 

Zawarte są w nich białka, cukry, tłuszcze, naturalny błonnik i witaminy. Większość z nich dostarcza organizmowi witamin z grupy B, a także witamin A, C, E i H. W ich skład wchodzą również pierwiastki potrzebne do prawidłowego rozwoju i funkcjonowania organizmu - wapń, żelazo, siarka, cynk, magnez, selen, potas i lit. 

Kiełki są jedynym pożywieniem na ziemi, które łączą w sobie te, wydawałoby się niemożliwe, wymagania.

Kiełkujące ziarno znajduje się w najwyższej fazie rozwoju niedojrzałej rośliny.

Kiełki zostały opisane jako "wysokosprawna chemiczna fabryka witamin, wytwarzająca przeciwutleniacze i chlorofil oraz przetwarzająca minerały i pierwiastki śladowe w bardziej dostępną biologicznie formę".

Wszystkie gromadzone wartości odżywcze i enzymy potrzebne dla wzrostu całej nowej rośliny są skupione w kiełku ziarna.

Proteiny, węglowodany i tłuszcze są rozbijane, aby uwolnić aminokwasy, cukry proste oraz rozpuszczalne związki chemiczne. Niezbędne minerały takie jak wapno i magnez są dostarczane przez kiełki w prostszej formie dla lepszej asymilacji.

Białko roślinne pomaga odbudowywać komórki i tkanki. 

Potas ujędrnia mięśnie, nie dopuszcza do ich wiotczenia. 

Witamina C zwiększa odporność, zapobiega przeziębieniom. 

Witamina E ma właściwości odmładzające. Zawarte w kiełkach składniki mineralne chronią przed anemią, usuwają dolegliwości przewodu pokarmowego, wpływają korzystnie na cebulki włosów. 

Osoby, które jedzą kiełki, mają zdrowsze serce, skórę, nerwy i mózg, obniża się im również poziom cholesterolu we krwi. Przemiany zachodzące w kiełkujących ziarnach są bardzo korzystne. 

Pożywienie wymagające mało lub niewymagające wcale energii do trawienia jest idealnym wyborem dla osób z chronicznymi schorzeniami.

Żywa energia zawarta w świeżych kiełkach wspomaga możliwości samoleczenia się zarówno ludzi jak i zwierząt.

Kiełki dostarczają organizmowi wysokiej jakości pożywienia. Nie tylko dlatego, że zawierają wiele minerałów, witamin i enzymów potrzebnych dla odnawiania się tkanki, ale także dlatego, iż owo wspomagające trawienie pożywienie uwalnia zgromadzone w organizmie zapasy aby przyspieszyć metabolizm i wspomóc system immunologiczny.

Kiełki powinny być częścią diety osób odchudzających się, ponieważ zapewniają maksymalna ilość składników odżywczych przy minimalnej ilości kalorii. Powinniśmy uzupełniać żywienie kiełkami lub zastępować chleb świeżymi, skiełkowanymi nasionami.

Substancje smakowe, aromatyczne i zapachowe, aktywujące enzymy trawienne, a także fitohormony, działające hamująco na stany zapalne, aktywizujące gojenie ran i odbudowujące prawidłową florę bakteryjną organizmu.

Uzdrawiające i odmładzające właściwości kiełkujących ziaren były wykorzystywane już pięć tysięcy lat temu przez chińską arystokrację.

Przeprowadzone niedawno w Johns Hopkins School of Medicine badania wykazały, że "duża ilość stymulatorów enzymów, które chronią przed czynnikami rakotwórczymi mogą być dostarczane w pożywieniu przez małe ilości młodych kiełków, to znaczy trzydniowych kiełków brokuł, które maja tyle wartości energetycznych, co dziesięć do stu razy większa ilość dojrzałych warzyw.

Oczywiście, aby osiągnąć optymalne korzyści z kiełków, musimy wyhodować je sami.

Kiełki stanowią pokarm całościowy. 

Co to znaczy? 

Otóż kiełki posiadają substancje smakowe i aromatyczne aktywizujące enzymy trawienne,a te powodują prawidłowy rozwój flory bakteryjnej przewodu pokarmowego. To poprawia wchłanianie, a lepsze wchłanianie, to lepsze odżywienie każdej komórki naszego ciała.

Organizm dostaje w skiełkowanym ziarnie zharmonizowane składniki odżywcze. Nie w tabletkach, nie w paście do zębów, nie w kremie czy innych sztucznie wytworzonych produktach, a w naturalnym pożywieniu. Nie sprzeczajmy się z naturą.

Aby zamknięte i wysuszone ziarno zaczęło kiełkować, konieczne jest zapewnienie odpowiednich warunków, takich, jak światło, wilgoć i temperatura. Dzięki nim ziarno rozpoczyna cykl wzrostu, czyli budowy nowego życia, pomnażając ilość wszystkich składników w nim zawartych. 

Do kiełkowania zbóż musimy zakupić w sklepie ze zdrową żywnością kiełkownicę atestowaną i nasiona przygotowane do kiełkowania. Są to nasiona nie zaprawiane środkami grzybobójczymi i tylko takie nadają się do kiełkowania. Normalne ziarno siewne jest silnie toksyczne.

Odpowiednie warunki do kiełkowania: 

1) Oświetlenie zmieniając warunki oświetlenia zmieniamy poziom zawartości danego składnika np. - ilość witaminy C wzrasta wraz z lepszym oświetleniem - ilość wit. A, E, K wzrasta w dobrym oświetleniu, ale nie w pełnym Słońcu.

2) temperatura dla witamin jest ona najkorzystniejsza pomiędzy 18 a 21 C 

3) wilgotność w zasadzie kiełki należy przelewać 2 razy dziennie, ale są też nasiona, które podlewamy 3 razy. Wodę z pojemnika po przelaniu i spłynięciu do końca, wylewamy. Należy zadbać o to, aby nasiona nie psuły się i pleśniały. Dzieje się tak wtedy, gdy wsypiemy ich zbyt dużą ilość. Wsypujemy jedną warstwę luźno rozłożonych nasion. Do zraszania także używamy zawsze letniej przegotowanej wody.

Domową hodowlę możemy zacząć od eksperymentalnego kiełkowania na sitku lub na ligninie. A gdy nabierzemy wprawy, pokusić się o założenie miniplantacji w pojemnikach.

Na sitku: łyżkę wypłukanego ziarna pszenicy lub owsa wysypujemy na plastikowe sitko do herbaty. Do szklanki wlewamy tyle letniej wody, by była jak najbliżej sitka, ale by ziarno w niej nie pływało. Wodę zmieniamy rano i wieczorem. Po czterech dniach kiełki będą gotowe do jedzenia.

Na ligninie: tak najłatwiej kiełkuje rzeżucha, rzodkiewka i siemię lniane. Wystarczy położyć na spodeczku zwilżony kawałek ligniny czy waty, rozsypać na nim (nie za gęsto!) nasionka. Musimy potem dbać o to, by podłoże nie wyschło i zraszać je 3-4 razy dziennie. Kiełki pojawią się po 3-5 dniach.

Na gazie: nasiona fasoli, soi, ciecierzycy najpierw moczymy w letniej wodzie przez 10-12 godzin. Później odsączamy je i opłukujemy. Do szerokiego naczynia nalewamy letniej przegotowanej wody. Nakrywamy gazą. Mocujemy ją gumką wokół brzegów, tak by tylko środek gazy lekko dotykał wody. Rozsypujemy nasiona na obwodzie. Mają cały czas leżeć na wilgotnej gazie, ale się nie moczyć (mogłyby zgnić). Po 3-6 dniach jasnozielone pędy będą gotowe do jedzenia. Pamiętajmy, by zerwane opłukać w zimnej 
wodzie i dobrze odsączyć.

W pojemniku: bardzo wygodna do uprawy kiełków w domu jest potrójna kiełkownica. Składa się z trzech przezroczystych pojemników, zbiornika na wodę umieszczonego na spodzie i pokrywy. Wszystkie części nałożone są jedna na drugą. Dno pojemników, do których wsypuje się nasiona, jest rowkowane, żeby ziarenka mogły się równomiernie rozłożyć, a potem nie sklejać. Odpowiednie syfony" odprowadzają nadmiar wody i gazów wytwarzających się podczas kiełkowania. To proste urządzenie zapewnia roślinkom 
stabilną temperaturę i wilgoć. Nasze zadanie polega na codziennym, kilkakrotnym zraszaniu miniplantacji. Nadmiar ściekającej do zbiornika wody możemy wykorzystać do podlewania kwiatów. Jest to świetna odżywka.

Rodzaj kiełków 

Alfalfa tzn. Kiełki lucerny 

są bogate w witaminy A, B, E, żelazo, wapń, magnez oraz fosfor. Są szczególnie polecane dla kobiet w ciąży i kobiet karmiących piersią oraz dla wegetarian. Kiełki lucerny podobnie jak kiełki fasoli mung również obniżają poziom "złego" cholesterolu we krwi i oczyszczają organizm z toksyn. Są delikatne w smaku, dlatego poleca się je szczególnie do sałatek, jako przekąskę lub do kanapek. Ułatwia nie tylko regenerację komórek narządów miąższowych takich, jak wątroba, śledziona czy trzustka, ale 
odbudowuje również florę jelita cienkiego, a szczególnie grubego. Olbrzymia ilość enzymów, witamin i mikroelementów sprawia, że te wszystkie wartości odżywcze są wchłaniane w całości. Hormony zawarte w lucernie stawiają ją w rzędzie leków stosowanych w chorobach układowych.

Moczenie: 6-12 godzin
Płukanie: 2 3 razy dziennie
Ilość: 1 miarka nasion daje 10 miarek kiełków
Czas kiełkowania: 3 dni na kiełki 1-2 cm, 6-7 dni na 4-5 cm
Idealna długość: 3-4 cm

Brokuł

Szczególnie wartościowe dla człowieka są kiełki brokuła, który jest niezwykle wartościowym warzywem zasobnym w wit. A, C, B1, B2, PP, wapń, żelazo, fosfor, magnez. Kiełki brokuła mają też lecznicze właściwości. Podobnie jak brokuł oraz inne rośliny z rodziny krzyżowych zawierają sulforafan - substancję zapobiegającą powstawaniu raka, a także, w pewnych przypadkach, powstrzymującą rozwój komórek nowotworowych. 

Istotne jest, że kiełki zawierają nawet do 20 razy więcej sulforafanu niż dorosła roślina. Najwięcej jest ich w 3-dniowych kiełkach. Spożycie 50g kiełków dostarcza organizmowi tyle samo tej substancji, co spożycie 1kg brokuła. Kiełki brokułów powinny więc być stałym elementem w diecie ludzi chorych lub zagrożonych chorobami nowotworowymi. W brokule i kiełkach jest także koenzym Q10. Kiełki brokuła są pikantne w smaku, doskonale pasują do kanapek i mieszanych sałat. 

Fasolka Adzuki 

małe czerwone fasolki zwane są czasami czerwoną soją. Zawierają 25% białka i wszystkie aminokwasy, poza tryptofanem. Są również bogate w żelazo, niacynę i wapń. Smak jest podobny do fasolki Mung i może ona być stosowana alternatywnie do fasoli Mung. 

Moczenie: 12 godzin
Płukanie: 4 razy dziennie
Ilość: 1 miarka nasion daje 4 miarek kiełków
Czas kiełkowania: ok. 4 dni
Idealna długość: 3-4 cm. 

Fasola mung

są bogate w witaminy A, B kompleks, C, E, H, K, PP i liczne aminokwasy. Zawierają duże ilości wapnia, żelaza, magnezu, potasu, siarki i wiele mikroelementów (jod, mangan, lit, selen). Zawartość tych wszystkich substancji i związków powoduje, że spożywanie kiełków wpływa na wytworzenie odporności w organizmie. Są również nieocenionym źródłem białka (ok. 20%).

Dzięki obecności niezbędnych w procesie kiełkowania enzymów białko to jest łatwo przyswajalne, same kiełki zaś znacznie lżej strawne niż fasola. Kiełki fasoli Mung obniżają również poziom "złego" cholesterolu LDL. Są lekko chrupiące, powszechnie stosowane w daniach kuchni azjatyckiej, zarówno na ciepło, jak i na zimno. Kiełki z fasolki Mung są dobre dla początkujących, gdyż są bardzo łatwe w uprawie. Można je jeść już po 2 dniach ale lepiej poczekać aż pojawią się 2 małe listki. 

Moczenie: 12 godzin
Płukanie: 2 3 razy dziennie
Ilość: 1 miarka nasion daje 4 miarek kiełków
Czas kiełkowania: 3-5 dni
Idealna długość: 2-4 cm. Kiełki fasoli mung należy spażyć przed podaniem. 

Groszek 

Kiełki z groszku są bogate w białko i witaminy C, B1 i A. Kiełki z groszku dodają sałatkom zapach przypominający świeży groszek. Kiełki nie powinny być uprawiane zbyt długo, bo stają się nieco twarde.
Moczenie: 12 godzin
Płukanie: 3 razy dziennie
Ilość: 1 miarka nasion daje 2 miarki kiełków
Czas kiełkowania: ok. 3 dni
Idealna długość: 2 cm. 

Groch włoski

zwany również Garbanzo zawiera około 20% białka, sporo witamin A i C, a także żelaza, wapnia i magnezu. Kiełki wymagają częstego płukania i powinny być zjedzone jak osiągną długość 2-3 cm. Łatwo pleśnieje i nie powinien być kiełkowany razem z innymi fasolami. Tak jak kiełki z soi, również kiełki z grochu włoskiego powinny być szybko gotowane w przeciągu 3-5 minut. 
Moczenie: 12-18 godzin
Płukanie: 3-5 razy dziennie
Ilość: 1 miarka nasion daje 2 miarek kiełków
Czas kiełkowania: ok. 2-3 dni
Idealna długość: 2-3 cm. 

Gryka

Upewnij się, że masz grykę nie pozbawioną łuski. Ziarna należy opłukać ale nie moczyć. Kiełki są gotowe po 2-3 dniach. Płukać 3-4 razy dziennie. 

Koniczyna

Kiełki koniczyny są doskonałym źródłem izoflawonów, które mogą być pomocne w zapobieganiu chorobom takim jak osteoporoza, rak, miażdżyca oraz w zwalczaniu symptomów menopauzy. Zawiera witaminy A, B1, B5, B6, C, E, K oraz składniki mineralne: Wapń, żelazo, magnez, fosfor, potas, cynk, sod, miedź, mangan, selen, Fitoestrogeny, antyoksydanty, chlorofil, aminokwasy, błonnik, karoten, białko (35%) Genisteina, substancja należąca do grupy izoflawonoidów, hamuje rozwój komórek nowotworowych. Kiełki 
koniczyny są bogate w antyoksydanty, substancje mineralne, chlorofil, aminokwasy, witaminy i białko. 
Czas namaczania nasion: 4-6 godzin
Czas potrzebny do wzrostu: 4-5 dni

Kozieradka 

jest ważnym składnikiem sosów curry. Staje się popularna do kiełkowania ze względu na swój niepowtarzalny smak. Zawiera 30% białka, dużo żelaza i witaminy A. Kiełki można jeść już po 3 dniach ale lepiej poczekać 5 dni, aż wytworzą się listki. Smak robi się bardziej gorzki jeśli kiełkowanie przedłuża się.

Moczenie: 12 godzin
Płukanie: 2-3 razy dziennie
Ilość: 1 miarka nasion daje 8 miarek kiełków
Czas kiełkowania: ok. 3-5 dni
Idealna długość: 3 cm lub 6 cm z zielonymi listkami. 

Pszenica

Kiełki z pszenicy zawierają 14% białka, a także sporo wapnia, fosforu, żelaza oraz witamin C, E, B, niacyny, tiaminy i kwasu pantotenowego. Pszenica jest łatwa do kiełkowania. Delikatny puszek pojawiający się na korzonkach jest często mylony z pleśnią, są to rozwijające się włośniki i mogą być jedzone z całą rośliną.Jęczmień, owies i żyto kiełkowane są tak samo jak pszenica, są bogate w cynk, witaminy C i E, karoten i witaminy z grupy B; chronią przed przeziębieniem. Moczenie: 12 godzin
Płukanie: 2-3 razy dziennie
Ilość: 1 miarka nasion daje 3 miarki kiełków
Czas kiełkowania: ok. 3-4 dni
Idealna długość: 2 cm. 

Rzeżucha

w 100 g młodych siewek rzeżuchy znajduje się około 60 mg witaminy C, 1,30 mg witaminy PP, po 0,20 mg witamin B1 i B2, 160 mg potasu, 32 mg magnezu, 36 mg wapnia oraz spore ilości siarki, która działa pobudzająco na apetyt i trawienie. Korzystna jest niska zawartość sodu i mała wartość kaloryczna rzeżuchy. Kiełki rzeżuchy polecane są w diecie dla cukrzyków, bo obniżają poziom cukru we krwi.Metoda kiełkowania: kiełkownik , sitko lub talerz z wilgotną ligniną.

Rzodkiew 

w 100 g kiełków znajduje się m.in. około 80 mg witaminy C, 6,60 mg witaminy PP, 60 mg magnezu, 1,20 mg cynku, 2,30 mg żelaza i wyjątkowo dużo soli wapnia - 90,80 mg. Kiełki z rzodkiewki mają ostry, pieprzny smak. Mogą zastępować szczypiorek, dobrze komponują się z potrawami jajecznymi, sosami śmietanowymi i majonezowymi. Dzięki dużej ilości witaminy C podnoszą odporność organizmu. Zawierają dużo siarki, dlatego wpływają korzystnie na stan skóry, włosów i paznokci. Kiełki rzodkiewki mają 
właściwości dezynfekujące, moczopędne, przeciwzapalne i są polecane przy schorzeniach wątroby i dróg żółciowych. Rzodkiewkę, tak samo jak gorczycę kiełkuje się w kiełkowniku, na sitku lub talerzu, nie moczyć nasion, ale pilnować, by były stale wilgotne.
Kiełki gotowe po 3-4 dniach. 

Kiełki słonecznikowe

będące źródłem witamin z grupy B i D, białka, żelaza, fosforu, wapnia, magnezu, potasu, śladowych ilości miedzi i cynku i kwasów tłuszczowych, doskonale wpływają na cerę. Soczewica zawierają kwas foliowy mający krwiotwórcze działanie, który jest wskazany dla kobiet w ciąży do prawidłowego rozwoju płodu. W 100 g kiełków soczewicy znajduje się ponad 70 mg witaminy C, 0,2 mg witamin B1 i B2, dużo witaminy E, 30 mg wapnia, 166 mg fosforu, 2,30 mg żelaza, wyjątkowo dużo bo 0,33 mg miedzi i 1,48 mg 
cynku. Zawierają ok. 25% białka. Korzystna jest bardzo mała zawartość sodu. Podobnie jak kiełki lucerny mogą jeść je osoby, które nie tolerują preparatów żelaza. Kiełki z soczewicy są delikatne w smaku, nadają się zarówno do jedzenia na surowo w sałatkach i surówkach, jak i na ciepło. Dobrze wpływają na stan zębów. 

Kiełki soczewicy przeciwdziałają zakażeniom wirusowym i mają działanie antynowotworowe. 
Moczenie: 12 godzin
Płukanie: 2 4 razy dziennie
Ilość: 1 miarka nasion daje 6 miarek kiełków
Czas kiełkowania: 3-4 dni
Idealna długość: 2-3 cm 


Kiełki z soi

to klasyka w kuchni dalekowschodniej. Są delikatne w smaku i lekko chrupiące, idealnie nadają się do dań gorących, zwłaszcza chińskich przysmaków z woka. Wyśmienite źródło białka (prawie 40%!), żelaza, witaminy A, B, C, H a także lecytyny działają odmładzająco i wzmacniająco na organizm. Soja Regularne zjadanie kiełków soi koi nerwy, dodaje energii i apetytu. Niestety, kiełki z soi są dosyć trudne do uprawy. Należy starannie przebrać nasiona i odrzucić wszystkie uszkodzone. Bardzo ważne jest 
płukanie kiełków 4-6 razy dziennie, najlepiej co 3 godziny. Kiełki z soi powinny być gotowane (w wodzie lub na parze) przez kilka minut przed podaniem, w przeciwnym razie będą trudne do strawienia. 

Moczenie: 12 godzin
Płukanie: 4-6 razy dziennie
Ilość: 1 miarka nasion daje 4-5 miarek kiełków
Czas kiełkowania: 3-5 dni
Idealna długość: 2-4 cm 

Amarantus- moczenie tylko przez 2-4 godziny. Bardzo drobne ziarna mogą przelecieć przez sitko, należy wyłożyć je kawałkiem bawełnianej tkaniny lub papierowym ręcznikiem i na nim rozłożyć ziarno. Kiełki mogą być gorzkawe.

Proso- niełuskane proso stanowi najlepszy materiał do kiełkowania.

Owies- należy używać niełuskanego owsa, tak zwanego "pełnego owsa" w przeciwnym wypadku owies nie wykiełkuje.

Ryż- tylko brązowy, niepoddany żadnym procesom ryż wykiełkuje.

Quinoa(komosa ryżowa) - moczenie 2-4 godziny. Kiełkuje bardzo szybko. Dostępna jest biała i czarna quinoa.

Lucerna i koniczyna - należy używać bawełny, miseczki, słoika lub cedzaka z papierowymi ręcznikami, aby zabezpieczyć przed przelatywaniem drobnych ziarenek. Moczenie 2-4 godziny. Lucerna i Koniczyna są najpopularniejszymi trawami stosowanymi do kiełkowania. 

Soczewica(brązowa, zielona i czerwona) - brązowa i zielona soczewica pojawia się w różnych rozmiarach; mniejsze generalnie szybciej kiełkują. Czerwona soczewica jest zazwyczaj sprzedawana w połówkach a aby móc ją kiełkować potrzebna jest cała.

Sezam- moczenie 2-4 godziny. Należy stosować niełuskane ziarna sezamu. Jego kiełki są pyszne przez jeden dzień, ale kiedy zostają umieszczone w lodówce, zaczynają rosnąć i drugiego dnia są już gorzkie.