Demokratyczny styl wychowania
Obcując z rodzicami, dziecko nawiązuje trwałe kontakty emocjonalne a także uczy się określonych zachowań społecznych. Dlatego bardzo ważną rolę spełnia styl wychowania, który określa oddziaływanie względnie jednolite, zharmonizowane podporządkowanie się idei wychowawczej. Wyraża się on w określonym względnie stałym stosunku wychowawcy do wychowanka, w metodach postępowania, także w sposobie egzekwowania nałożonych na niego obowiązków.
Za najbardziej korzystny dla rozwoju dziecka uznaje się demokratyczny styl wychowania. Dopiero w powiązaniu z postawami rodziców wobec dzieci z więzią łączącą członków rodziny i z ogólną atmosferą w niej panującą nabiera ona właściwego znaczenia. Polega ona na uznaniu praw i współdziałaniu wszystkich członków rodziny, którzy wzajemnie przestrzegają swe prawa i wypełniają dobrowolnie przyjęte zobowiązania. Co więcej, dziecko bierze udział w życiu rodziny, omawia, dyskutuje i planuje sprawy codziennego współżycia rodzinnego. Zna zakres swoich obowiązków, na które sam się zgodził.
Rolą rodzica jest koordynowanie działań dziecka. Jako środek wychowawczy znacznie częściej stosuje się nagrodę niż naganę. Jeśli dojdzie do zaniedbania zobowiązań, rodzice nie stosują środków represji tylko posługują się perswazją i tłumaczeniem, odwołują się do uczuć i ambicji dziecka. Starają się wyjaśniać dziecku niepoprawność jego zachowania i przybliżają je w ten sposób do zrozumienia istoty przewinienia. Przy takim stylu wcześnie kształtuje się u dziecka poczucie zdolności do samokontroli i dyscypliny, więź z rodzicami jest silna , prawie zawsze wiąże się z wzajemnym zaufaniem oraz pełną akceptacją i sympatią.
Wybierający styl demokratyczny rodzice nie ograniczają dziecku przeznaczonego dla niego czasu, nie wydzielają go. Ponadto, dużo rozmawiają z dzieckiem o jego przeżyciach, problemach, uwrażliwiają je na potrzeby i uczucia innych ludzi. Ułatwia to dziecku nie tylko uzyskanie wstępnej orientacji w emocjach i uczuciach innych, ale również uczy pewnej samokontroli własnej ekspresji emocjonalnej, panowania nad złością, gniewem, strachem. Omawianie z dzieckiem zaobserwowanych wydarzeń, niezrozumiałych dla niego zachowań ludzkich, wyjaśnianie ich przyczyn i konsekwencji, pozytywnie wpływa na jego rozwój moralno-społeczny. Poprzez stosowanie demokratycznego stylu wychowania rodzice zaspokajają potrzeby dziecka, tj. biologiczne, bezpieczeństwa, miłości, szacunku oraz akceptacji.
Gdy dziecko ma trudności w poradzeniu sobie z jakąś sytuacją, rodzice nie rozwiązują za nie problemu, natomiast pomagają w samodzielnym uporaniu się z nim. Udzielają wsparcia emocjonalnego, intelektualnego, podpowiadają i pokazują, jak sobie z trudnością poradzić. W rodzinie demokratycznej dziecko ma własny wkład w organizację życia rodzinnego i może wyrażać własne opinie dotyczące jego osoby. Opinie te są brane pod uwagę przez rodziców i innych członków rodziny przy podejmowaniu decyzji. Warunki takie sprzyjają coraz lepszej orientacji w otaczającym świecie i określają w nim miejsce dziecka, wpływają na kształtowanie prawidłowego obrazu własnej osoby, poczucia własnej wartości i możliwości.
Demokratyczny styl wychowania w rodzinie a zachowanie dziecka w szkole oraz jego wyniki w nauce.
Dziecko wychowane w stylu demokratycznym jest zdolne do samokontroli i dyscypliny opartej na zinterioryzowanych normach i zasadach moralnych. Przejawia w stosunku do rówieśników i nauczycieli takie uczucia pozytywne jak: zaufanie, sympatię i życzliwość. Ponadto, liczy się ze zdaniem innych i z ich interesami, współdziała z kolegami i w razie potrzeby udziela im pomocy. Co więcej, dziecko zna zakres obowiązków i zadań szkolnych, które przyjęło z własnej chęci albo dlatego, że wyjaśniono mu sens i konieczność realizowania ich dla dobra całej klasy i szkoły. Uczniowie z rodzin o demokratycznym stylu wychowania osiągają wysokie wyniki w nauce. Są niezależni, kreatywni i mają nie tylko wysokie poczucie własnej wartości, ale także poczucie odpowiedzialności za swoje czyny, edukację oraz rezultaty czasu i energii poświęconej na naukę.