skupiają
się na dochodach, jakie może wygenerować firma
jest
miarą przyszłych pożytków inwestora, wynikających z prawa
własności lub użytkowania wartości niematerialnych
i
prawnych
METODY
DOCHODOWE
nie
uwzględniają majątku, który jest potrzebny dla uzyskania dochodów
firmy,
które posiadają różny pod względem wielkości majątek mogą
mieć taką samą wartość w przypadku, gdy prognozy generowanych
przez nie zysków są podobne
Metoda
porównań rynkowych
polega
na ustaleniu wartości przedsiębiorstwa przy pomocy mnożników,
których wartość rynkowa jest znana
mnożniki
pokazują relację wartości rynkowej przedsiębiorstwa do określonej
zmiennej ekonomicznej
Metoda
porównań rynkowych założenie
przedsiębiorstwa
działające w podobnych branżach i charakteryzujące się zbliżonym
sposobem finansowania osiągają zbliżone wartości rynkowe
Metoda
porównań rynkowych cechy
zrównanie
ceny rynkowej firmy z wartością,
w
przypadku giełdy papierów wartościowych dokonywanie wyceny
automatycznie i z dużą częstotliwością
ograniczenie
wyceny tylko do przedsiębiorstw, które spełniają jedno z
poniższych kryteriów:
-
uczestniczą w obrocie giełdowym
-
mają na giełdzie swój odpowiednik
-
wypłacają dywidendy akcjonariuszom/udziałowcom
znacznie
ograniczona możliwość negocjacji cenowych
stosunkowo
duże znaczenie krótkookresowych wahań rynku kapitałowego na
wycenę dokonywaną w danym okresie, w porównaniu do realnej
działalności firmy
Metoda
porównań rynkowych uwagi
dobór
firmy z tej samej branży o podobnej strukturze przychodów i
kosztów, aktywów, sile ekonomicznej itp.
przychody,
zyski lub koszty firmy porównywalnej nie mogą być zaburzone
posiadaniem nietypowych, nie związanych z podstawową działalnością
aktywów (np. gdy wyceniamy firmę zajmującą się świadczeniem
usług transportowych i wybieramy do porównań firmę z tej samej
branży, która posiadała znaczne udziały kapitałowe i osiąga z
tego tytułu dochody stanowiące dużą część przychodów to
popełniamy błąd)
Metoda
porównań rynkowych uwagi
zakres
działalności jest podobny
w
przypadku wyceny małych i średnich firm należy uwzględnić tzw.
dyskonto braku płynności - obniżenie wyceny w tym przypadku
wynika z faktu, że wycena oparta jest na wskaźnikach spółek,
których akcje mogą być swobodnie obracane na giełdzie. Wielkość
dyskonta może się różnić w zależności od tego, jakie koszty
należałoby ponieść w związku ze sprzedażą
Metoda
porównań rynkowych procedura
wyceny
wybór
wskaźnika, który będzie służył wycenie
wybór
firmy, która będzie stanowiła podstawę do wyceny (wartości
rynkowe firmy stanowiącej podstawę porównań muszą być znane)
obliczenie
wartości wycenianej firmy
dokonanie
niezbędnych korekt wynikających np. ze specyfiki przedsiębiorstwa,
które wyceniamy
Metoda
porównań rynkowych formuła
WP
= SM * WE
WP
- wartość wycenianego przedsiębiorstwa,
SM
- średnia wart. mnożnika firm porównywalnych,
WE
- wielkość ekonomiczna wycenianego przedsiębiorstwa (np. sprzedaż,
zysk, wartość księgowa)
Metoda
porównań rynkowych wybór
mnożnika uwagi
zróżnicowanie
wartości wskaźnika firm porównywalnych (możemy przy tym
zaobserwować prawidłowość, że im mniejsze różnice w wartości
wskaźników, w grupie firm wytypowanych do porównań, tym lepiej)
zmienność
wskaźników w czasie (duża zmienność źle wpłynie na dokładność
wyceny)
warunki
działania firmy (jeżeli przedsiębiorstwo wykazuje stratę, to nie
możemy stosować wskaźników opartych o zysk)
korelacja
mnożnika z wartością rynkową danej firmy
zgodność
danych wyjściowych użytych do konstrukcji wskaźnika z danymi
wycenianej firmy (np. wyceniając w oparciu o wskaźnik P/E należy
zadbać by zysk netto użyty do konstrukcji wskaźnika w grupie firm
porównywalnych był obliczany tak samo, jak w firmie wycenianej)
Metoda
porównań rynkowych podstawowe
mnożniki
P/E
– cena akcji (wartość) do zysku na 1 akcję
P/E+D
– cena akcji do zysku i amortyzacji na 1 akcję
P/E+FC
–cena do zysku i kosztów finansowych na 1 akcję
P/BV
– cena akcji do wartości księgowej
MC/S
– wartość przedsiębiorstwa do przychodów ze sprzedaży
P/CFN
– cena akcji do wartości przepł. gotów. na 1 akcję
P/EBITD
– cena akcji do wartości zysku bez odsetek, opodatkowania i
amortyzacji przypadającego na jedną akcję
P/EBIT
– cena akcji do wartości zysku bez odsetek i opodatkowania
przypadającego na jedną akcję
w
przypadku małych firm stosuje się uproszczone metody, przyjmując,
że wartość firmy jest równa wielkości rocznego obrotu,
trzykrotności kwoty zysku, itp.
Wartość
księgowa przedsiębiorstwa
Metoda
mnożnika zysk
WF
= (P/E) * ZSR
WF
- wartość firmy
P/E
- cena do zysku
ZSR
- średni zysk netto w danym okresie
PRZYKŁAD
Mamy
daną średnią wartość wskaźnika cena – zysk (P/E) dla branży
transportowej, która wynosi 12.
Wiemy,
że firma działające w tej samej branży ma zysk netto = 5 mln zł
Dla
dobrego oszacowania wartości tej firmy ważne jest prawidłowe
przyjęcie wartości zysku. Występują tu alternatywne metody:
przyjmuje
się zysk osiągnięty przez firmę w ostatnim roku (lub kilku)
poprzedzającym wycenę,
wartość
zysku jest prognozowana dla roku następnego po dacie wyceny,
stosuje
się obie przedstawione powyżej kategorie jednocześnie, uzyskując
w ten sposób wartość przedsiębiorstwa oszacowaną w przedziale
zawierającym się pomiędzy tymi dwiema wielkościami.
PRZYKŁAD
WP
= 5 mln zł x 12,0 = 60 mln zł
PRZYKŁAD
Załóżmy,
że w naszym przykładzie zysk na 1 akcję wynosi 2 zł (tj. 5 mln zł
zysku netto/2,5 mln akcji)
Wartość
wycenianej firmy:
2
zł x 12 = 24 zł za 1 akcję
24
zł za 1 akcję x 2,5 mln akcji = 60 mln zł
PRZYKŁAD
wartość
księgowa firmy wynosi 25 mln zł, a wskaźnik P/BV dla tej branży
kształtuje się na poziomie 1,2
WP
= 25 mln x 1,2 = 30 mln zł
PRZYKŁAD uwagi
Teoretycznie
wycena powinna być identyczna, jednak w praktyce spotyka się
znaczne rozbieżności, spowodowane m.in. następującymi czynnikami:
indeksy
są obliczane jako średnie dla wszystkich spółek z branży,
pokazują więc wartości dla hipotetycznego, średniego
przedsiębiorstwa, które w praktyce nie istnieje
parametry
księgowe wycenianej firmy mogą się różnić od przeciętnych,
np. może mieć wysokie lub niskie zyski, niską wartość aktywów,
na skutek stosowania leasingu
mogły
mieć miejsce zdarzenia nietypowe np. powódź, które
zniekształciły wyniki
wyniki
finansowe mogły być zniekształcone na skutek manipulacji
księgowych lub niewłaściwego prowadzenia księgowości (np. w
małych firmach często spotyka się zaniżanie przychodów ze
sprzedaży, co z reguły przekłada się na zaniżanie zysków)
Metoda
porównań rynkowych zalety
prostota
i szybkość wykonania
odniesienie
do rzeczywiście zawartych transakcji
Metoda
porównań rynkowych wady
konieczność
posiadania rozwiniętego i płynnego rynku kapitałowego (dla
prawidłowego oszacowania wartości firmy potrzebne są liczne,
chociaż mogą być stosunkowo niewielkie transakcje giełdowe)
możliwość
dokonania znacznych niedoszacowań lub przeszacowań wynikających z
oparcia wyceny na wskaźnikach spółek notowanych na rynku, co
wiąże się ze znaczną fluktuacją tych wskaźników nierzadko nie
mającą nic wspólnego z sytuacją ekonomiczną notowanych firm
Metoda
porównań rynkowych dywidenda
Wo
= D/s
Wo
– wartość (cena) udziału lub akcji
D
– roczna dywidenda
s
– stopa dywidendy (wymagana stopa zwrotu)
Metoda
porównań rynkowych tzw.
model wyceny Gordona
Wo
= D/(k – g)
Wo
– cena akcji
D
– dywidenda w okresie bieżącym
k
– wymagana stopa zwrotu (stopa dyskontowa)
g
– oczekiwana stopa stałego wzrostu dywidendy, która jest niższa
niż wymagana stopa zwrotu
PRZYKŁAD
Roczna
dywidenda przypadająca na jedną akcję wynosi 1,5 zł. Wymagana
stopa zwrotu kształtuje się na poziomie 12%, natomiast łączna
liczba akcji wynosi 300.000
Cena
akcji
Wo
= 1,5 / 0,12 = 12,50 zł za 1 akcję
Wartość
firmy
WP
= 12,50 zł x 300.000 = 3,75 mln zł
PRZYKŁAD
Ustaliliśmy,
że polityka w zakresie dywidendy zakłada jej wzrost o 5% rocznie