II. Insektycydy

1. Wprowadzenie - służa do zwalczania owadów, pasorzytów zwierząt, do dezynsekcji gleby i pomieszczeń. Środki mowadobójcze przedostają sie do organizmu owada drogą pokarmową. przyczynż zatruć jest często zpozycie przez zwierze preparatu w wyniku niewłaściwego przechowywania i użytkownia lub pośrednio: śmierć larwy gza - odczyn zapalny rdzenia kregowego

2.. Insektycydy pochodzenia roślinnego: (pyretryna, cypermetryna, deltametryna, permetryna, fenwalerat)

a) pyretroidy nat. i synt. - są to ektrakty substancji zawartych w koszyczkach kwiatów "złocienia" zaw one pyretryny, cyneryrny, jasmoliny. mechanizm działąnia polega na przerywaniu w stosunkowo krótkim czasie czynności nerwów. Pyretridy wywołują zmiany w transporcie jonów Na K Mg i Ca przez błony komórkowe, chamują katywność ATP-az, cyklazy adenylowej i fosfodiestrazy.

Objawy: - syndrom T - zwiększenie wrażliwości na bodzce zewnętrzne, wzrost aktywności ruchowej, występowanie drżenia mięsni

- syndrom CS - grzebanie kończynami gruzienie, ukrywaie się, slinienia drżenia oraz skurczy mieśni. Można stosować atropine i diazepan

b)alkaloidy pirydynowe (nikotyna, anabazyna)

nikotyna - alkaloid znajdujący się w tytoniu - wchłania się z żoładka i jelit, dróg oddechowych i skóry. Po dostaniu się do organizmu powoduje pobudzenie a nastepnie porażenie zwojów wegetatywnych

Objawy: przspieszenie oodechów, podniecenie ślinienie, wymioty, biegunka i ogólne osłabienie, następnie sókrcze toniczno kloniczne, zapaść i zatrzymanie akcji serca

Lecznie: płukanie żołądka wodą z węglem leczniczym i podajemy atropine

3.Węglowodory chlorowane (endosulfan) - wchłaniają sie głownie przez powierzchnie ciała owadów i działąją rzese dwszystkim na układ nerwowy owada.Mechanizm działania polega na obliżeniu progu pobudliwości neuronów co jest związwne z ich wpływem na ATP- aze> żmieniają rownowagę neuroprzekaźnikow w ośrodkowym ukłądzie nerwowym. Ważną cehcą jest ich powolna przemiana w organizmie i środowisku. Łatwo kumuliją sie w org. wątrobie nerkach i muzgu i w tk. tł. Niektóre związki wykazują działanie rakotwórcze.

Objawy: początkowo zierzęta są lekliwe wykazują nadwrażliwość, obfite ślinienie wymioty, puźniej zwierzeta wykazuja zaburzenia w koordynajcii ruchu, chodzą w koło, podskakują, mogą zapadać w śpiączkę

Leczenie: w przypadku kontaktu e skóra myjemy ciepął wodą z mydłęm, płukanie żoładka , środki przeczyszczające, węgiel leczniczy, w przypadku pobudzenia nerwowego - środki uspokajające(barbiturany), przciwdrgawkowe(diazepan)

4.Pilochlorowane bifenyle PCB - zostały wykorzystane jako płyny hydrauliczne, środki zmniejszające palność drewna i tkanin, dodatki do farb i klejów, są to związki o dużej trwało i chemicznej.

Działanie: powodujeą indukcje enzymów mikrosamalnych wątroby, ponaddto stwirdzono ich działąnie immunosupresujne

5. Insektycydy fosfoforganiczne i karbaminiany

Objawy muskarynowe: wzmozona czynność ukł pokarmowego, ostry ból silne wymioty i biegunka, łzawienie, pocenie , bezwolne oddawanie moczu , duszność, zwężenie źrenic

Objawy nikotynowe: drżenie włukienkowe mięśni szkieletowych, osłabienbie i niedowład, początkowo podniesienie czynnoście serca i ciśnienia krwi a pużniej sopdek ciśnienia który może prowadzić do zapaści

Leczenie: atropina 0,5 przeżuwacze o,25 konie i małe zwierzęta mg/kg mc, podanie węgla oraz środków przeczyszczających , oksymy

a) insektycydy fosforoorg i mech działąnia - grópa ta obejmuje związki bedące estrami kwasu fofsfofrowego, tiofofsforowego, fditiofosfosforowego lub fosfanowego, w ich cząsteczkach mogą znajdować się różnego rodzaju podstawniki. do tej grópy należa subst. krystaliczne lub olejowe trudno- lub nie rozpuszczalne w wodzie, a dobrze w tłuszczach i rozp organicznych, niektóre z nich mogą również działać na układ chormonalny krwiotwórczy i odpornościowy a także mutagennie i teratogennie

Mechanizm działania - w org wiąża sie z setrerazą cholinową następstwem tego jest nagromadzenie acetylocholiny i zwiększenie efektów jej działania. mogą również działa

- metyloparation - powoduje specyficzny rodzaj zatróć określany mianem opóźnionego działania neurotoksycznego - porażenia ko ńczyń niezborność ruchowa, zab czucia objawy te występują po 8-14 dniach od zatrucia

b)ogl. charakterystyka karbaminianów - są pochodną kwasu karbaminianowego karbaminiany chamują esteraze cholinową lecz konpleks z enzymem ulega szybciej hydrolizie niż w pzypadku zw. fosforoorg., nie kumulują sie i szybko ulegają przemianie

-karbaryl -wywołujedemialinizacje włukien mięsniowych, generalnie o łabej toxyczności dla org.

III Środki grzybobujcze - fungicydy

1. wprowadzeniesą stosowane do zwalczania chorób wywoływanych przez grzyby na uprawach polowych , zafprafwiafniaf nasion i ziarna oraz ochrony sfkładowanych produktów rolnych. przyczyną zatrucia jest przypadkowe sporzycie preparatów grzybobujczych lub resztek zprawianych nimi nasion

2. fungicydy siarkowe - ich dzaiłanie toxyczne odpowiada zawartej w nich działaniu siarki, np wielosiarczek wapnia , baru i inne występują objawy kliniczne podobne do zatrucia H2S

3. fungicydy miedziowe : zasadowy siarczan miedziowy, tiochlorek miedziowy - czynnikiem toxycznym jest tu miedz na którą najbardziej wrażliwe są przeżuwacze a zwłaszcza owce objawy takie jak przy zatruciach miedzią

4. związki ditiokarbaminowe

a) wprowadzenie- nie występują w stanie wolnym gdyż szybko ulegają rozkładowi, stosunkowo mało szkodliwe dla ludzi i zwierząt. ditokarbaminy chamują aktywność enzymów cyklu kwasó dikarboksylowych oarz tyrozynazy, gromadzą się wybiórczo w tarczycy i góczołach płciowych

b) sole kwasu etylenobisdititiokarbaminowego - zaliczamy tutaj Nabam, Maneb,Zineb, Mankozeb. Ich toxyczność ostra jest niewielka, podczas długotrwałego podawania powodują bezpłodność i resorbcje płodu, dzaiłanie wolotwórcze i wywołują uczulenia

5. związki tiokarbamilowe

Thiram - u szczórów zatrucie rozwija się powoli są apatyczne, zaburzenia ruchowe, drżenie mięśniowe i zaburzenia w oddychaniu. Sekcyjnie przerost wątroby i nerek oraz martwiza błony śluzowej żołądka. Blokuje on dehydrogenaze aldechydową

6.Benzimidazole - benomyl, metylotifanat, karbendazym,furidazol mała tox dla zwierząr stałocieplnych od 7500 - 15000 mg/kg

Benomyl - podczas długotrwałego podawania psom zabyrzenia w funkcji wątroby, u szczurów przy250 500 mg/kg efekty embriotoźyczne i teratogenne

7. związki tiazolowe - mechanizm polega na zakłuceniu syntezy ergosterolu, u zwierząt laboratoryjnych stwierdzono zmiany aktywnosći niektórych enzym ów szlaków metabolicznych

8. Związki z atomem N w pierścieniu

Kaptan - szybko wchłania się z przew. pok. i szybko ulega wydaleniu z moczem, u zatrutych zwierząt apatia, brak apetytu, trudności w oddychaniu. podczas sekcji padłych zwierząt stwierdzono płynną wydzieline w tchawicy wybroczyny w pęcheżyku żółciowym i zapalenie bł. śluzowej p, pok.