Charakterystyka metody czytania analityczno – syntetycznej o charakterze funkcjonalnym E. i F. Przyłubskich
 
 
Metoda analityczno – syntetyczna o charakterze funkcjonalnym Ewy i Feliksa Przyłubskich powstała w wyniku powiązania różnych metod wykorzystujących różnorodny poziom rozwoju poszczególnych funkcji psychicznych. W procesie nauki czytania, którego podstawę stanowią relacje funkcjonalne, bierze udział funkcja wzrokowa, słuchowa oraz kinestetyczno-ruchowa, autorzy wprowadzili również ogniwo pośrednie – sylabę oraz pewne elementy metody globalnej, dzięki czemu w okresie przedliterowym dziecko poznaje całościowo określone wyrazy wynikające z kontekstu oglądanej ilustracji, później rozpoznaje te wyrazy pośród innych. Analiza przebiega od wyrazu, poprzez sylabę, do głoski, jest to analiza: wyraz – sylaba – głoska, a w odniesieniu do syntezy odwrotnie: głoska – sylaba – wyraz. 
Nauka czytania metodą głoskowo – literową polega na tym, że nauczyciel
pokazuje litery i mówi, jakiej głosce odpowiada dana litera, musi przedtem nauczyć dzielić słuchowo wyraz na głoski. Z odczytanych pojedynczo głosek dziecko składa wyraz. Początkowe czytanie to przekład liter na głoski, wymawianie tych głosek, łączenie ich w wyrazy, czyli przekształcanie tekstu pisanego na mówiony, dopiero później następuje czytanie wprost z tekstu z pominięciem mowy jako pośrednika.
Nabywanie umiejętności czytania i pisania w przedszkolu ma nieco inny charakter niż nauka czytania i pisania w szkole. Nabywanie umiejętności czytania i pisania należy traktować jako jeden z elementów stymulujących ogólny rozwój dziecka, dlatego kształtowanie tej umiejętności nie może stanowić wyodrębnionej części pracy dotyczącej poznawania liter, czytania, powinno łączyć się ono z tematyką wszystkich działów programowych i różnymi rodzajami działalności dziecięcej. Cały proces nabywania umiejętności czytania powinien opierać się na rozwijaniu u dzieci dążenia do samodzielnego czytania i do korzystania z książki jako źródła interesującej informacji. 
W metodzie analityczno – syntetycznej, we wstępnym okresie w przedszkolu, zanim następuje przejście do systematycznego zapoznania dzieci z kolejnymi wyrazami podstawowymi i wyodrębnionymi z nich literami, stosujemy elementy metody globalnej, która polega na zapamiętaniu obrazów graficznych całych wyrazów i czytaniu ich przez rozpoznawanie po wyglądzie ogólnym. W tym okresie dziecko nie zna liter, poznaje wyraz jako całość, punktem wyjścia zawsze jest wyraz, nigdy litera. Wyraz musi być bliski dziecku, określający znane mu przedmioty, fakty, zjawiska.
W programie pracy dydaktyczno – wychowawczej dotyczącej nauki czytania wyróżniono dwa etapy: 
·        Wyrabianie gotowości do czytania, tzw. etap przedliterowy
·        Wprowadzanie elementów czytania, czyli systematyczne zapoznawanie z kolejnymi literami.
Oba te etapy są jednakowo ważne, w pierwszym dominuje dźwięk –głoska, a w drugim jej obraz – litera, są ze sobą wzajemnie powiązane.
W pierwszym etapie – wyrabianie gotowości do czytania, powinny być przyjęte następujące kierunki działań:
·        Rozwijanie spostrzegawczości wzrokowej
·        Rozwijanie spostrzegawczości słuchowej
·        Rozwijanie słuch fonematycznego i umiejętności analizy słuchowej
·        Zapoznanie z umownymi symbolami graficznymi.
Do drugiego etapu przechodzimy, gdy większość dzieci w grupie dobrze sobie radzi z analizą dźwiękową wyrazów o prostej budowie fonetycznej, nie rezygnujemy natomiast z ćwiczeń z okresu przygotowawczego, w dalszym ciągu stosujemy wszystkie. Następuje stopniowe przechodzenie od analizy i syntezy słuchowej, poprzez słuchowo-wzrokową(czytanie głośne), do samej wzrokowej (czytanie ciche), u dzieci 6-letnich pozostajemy głownie na etapie czytania głośnego, bardzo rzadko stosujemy czytanie ciche.
Podstawową pomocą w kształtowaniu umiejętności czytania metodą anlityczno-syntetyczną E. i F. Przyłybskich jest książeczka „Mam 6 lat” oraz „Mam 6 lat - Materiały do ćwiczeń”. 
E. i F. Przyłubscy przyjęli założenie, że w edukacji przedszkolnej wprowadzanie kolejnych liter musi być zgodne z podręcznikiem „Mam 6- lat”, następujące po sobie strony książki zawierają wyrazy składające się z liter dotychczas poznanych przez dziecko.
Wprowadzanie każdej litery musi odbywać się wg określonego schematu:

1. Omówienie odpowiednio dobranej ilustracji, której główny element, nosi nazwę, która rozpoczyna się od głoski odpowiadającej wprowadzanej literze.

2. Zwrócenie uwagi na wyraz podstawowy, z którego wydzieli się pierwszą głoskę odpowiadającą wprowadzanej literze.

3. Analiza i synteza słuchowa wyrazu podstawowego, ułożenie z prostokątów jego schematu.

4. Wyodrębnienie z wyrazu podstawowego pierwszej głoski, a później poszukiwanie jej w innych wyrazach znanych dzieciom.

5. Prezentacja litery wielkiej i małej będącej podstawą zapisu wyodrębnionej z wyrazu pierwszej głoski, analiza poszczególnych elementów litery, zwrócenie uwagi na cechy dystynktywne litery.

6. Wycięcie nowej litery z alfabetu ruchomego.

7. Rozpoznanie nowej litery wśród innych liter nie zawsze znanych dzieciom.