Młoda Polska-termin używany na określenie epoki literackiej i kulturalnej, trwającej między pozytywizmem i 20-leciem międzywojennym.

Modernizm-termin używany w odniesieniu do sztuki Młodej Polski.

Dekadentyzm-nazwa okresu w dziejach, mających charakter schyłkowy.Prąd duchowy, światopoglądowy wyrażający się w postawie pesymistycznej i indywidualistycznej. Przedstawiał człowieka jako istotę słabą,podatną na choroby,cierpienia.

Impresjonizm-to kierunek wywodzący się z malarstwa.Technika impresjonistyczna polegała na używaniu jasnych pastelowych barw.

Symbolizm-stosuje się go często zastępczo wobec pojęć dekadentyzm i modernizm. U jego podstaw tkwiło przeświadczenie że świat i zjawiska zmysłowe to tylko znaki, za którymi ukrywają się istotne prawdy.

Secesja-przeciwstawiając się sztuce akademickiej dąży do wytworzenia nowych form, wprowadzał nowe materiały i motywy.

Fin de siecle-nazwa na znaczenie końca wieku.

Judym jako romantyk:

-samotność-wybiera świadomie samotną drogę życia jako lekarz społecznik,

-nieszczęśliwie zakochany w Joasi, boi się prawdziwego związku

-bierze odpowiedzialność za los innych ludzi,

-buntuje się przeciwko obojętności lekarzy, ludzi bogatych i przeciwko prawu.

Judym jako pozytywista:

-chęć poświęcenia się dla ludzi,

-działalność charytatywna w szpitalu,

-dzięki wykształceniu zyskuje awans społeczny, lekarz dostrzega możliwość aktywnego działania na rzecz ubogich,

-wiara w naukę i racjonalne działanie.

Bezdomność-brak domu, rodziny, bezpieczeństwa, azylu,ojczyzny, mieszkania.

Bohaterowie bezdomni:

Tomasz Judym, Joanna Podborska, Wiktor Judym, dr Chmielnicki, Leszczykowski, Korzecki.

Joanna Podborska-zmuszona jest troszczyć się sama o swój los.Z braku własnej rodziny była skłonna darzyć miłością swoich współlokatorów, jednak mimo chęci było to niemożliwe. Swoje uczucia postanowiła przelewać na papier w postaci pamiętnika.

Korzecki-znalazł ucieczkę od świata w samobójczej śmierci. Niepokój spowodowany był walką ze strachem samotności i lękiem przed śmiercią.

WESELE:

Geneza:

Pomysłem do powstania było autentyczne wesele Lucjana Rydla i wiejskiej dziewczyny. Wesele Rydla było sensacją towarzyską ówczesnego Krakowa. Na hucznym przyjęciu zjawili się prawie wszyscy mieszkańcy Bronowic i członkowie rodziny Rydla i Tetmajerów.

Inteligencja:

Gospodarz-malarz, pisarz i działacz ludowy. Jego małżeństwo z wiejską dziewczyną było szokującym wydarzeniem dla całego Krakowa, okazało się jednak bardzo szczęśliwe. Jego poglądy sprawiają że cieszy się sympatią i szacunkiem chłopów.

Pan Młody-Lucjan Rydel. Został ukazany jako chłopoman zafascynowany folklorem wsi, ale nie rozumiejący jej natury. To przykład inteligenta który żeni się z chłopką, bo wydaje mu się że na wsi będzie wiódł beztroskie życie. Jego postać jest symbolem zbratania się inteligencji z prostym ludem.

Chłopstwo:

Panna Młoda-Jadwiga Mikołajczykówna. Nie jest do końca świadoma w jakiej znalazła się sytuacji wychodząc za Rydla. Przedstawiona została jako prosta, niewykształcona kobieta.

Rachela-chce wyrwać się z dotychczasowego życia poprzez sztukę. Wszędzie dostrzega poezję, jest marzycielką. Jej tragedią stało się wyobcowanie z ojcowskiego świata przy równoczesnej niemożności znalezienia miejsca wśród artystów.

Widma:

Chochoł-krzak róży opatulony słomą. Zostaje zaproszony na wesele przez młodą parę. Chochoł rzuca czar na zebranych, pod wpływem którego budzą się ukryte pragnienia. Ukazuje się wszystkim gościom weselnym.

Widmo-dawny narzeczony Marysi. Z jednej strony dziewczyna cieszy się z przybycia ukochanego, z drugiej obawia się go. Symbolizuje indywidualny dramat miłosny, jest upostaciowieniem wewnętrznych przeżyć Marysi. Ukazuje się Marysi.

Stańczyk-sławny błazen Zygmunta Starego. Symbolizuje on mądrość i troskę o dobro narodu. Jego widmo ukazuje się dziennikarzowi. Jest on postacią tragiczną, ma świadomość swojej winy, czuje się upodlony, słaby.

Rycerz-postać ta utożsamia się z Zawiszą Czarnym. Jest on symbolem niezłomnej walki, patriotyzmu, odwagi. Poeta, któremu się ukazuje, marzy o potędze, wielkich czynach. Cierpi, ponieważ nie jest w stanie stworzyć wielkiego dzieła, jego utwory demobilizują polaków, zamiast porywać ich do walki.

Wernyhora-legendarny lirnik ukraiński, którego obraz wisi w chacie. Jego widmo ukazuje się Gospodarzowi, któremu powierza złoty róg. Wernyhora jest zwiastunem niepodległości. Przybywa z rozkazem, by zebrać ludzi do walki o wolność.

Upiór-przywódca powstania chłopskiego, skierowanego przeciwko szlachcie. Upiór cały we krwi ukazuje się Dziadowi, który jest przekonany że braterstwo chłopów i panów nie jest możliwe. Zjawa domaga się prawdy o wzajemnych stosunkach szlachty i chłopów.

Hetman-to postać historyczna. W dramacie symbolizuje zdradę narodową, fałsz. Jest on pełen pogardy dla chłopów. Ukazuje się Panu Młodemu, który tęskni do tradycji szlacheckich. Ma on poczucie że zdradził swój stan, choć nie chce się do tego przed sobą przyznać.

CHŁOPI:

Maciej Boryna-ojciec rodziny, żelazną ręką sprawuje rządy w rodzinie i w gospodarstwie. Nie znosi słabości i narzekań, jest wymagającym od siebie czlowiekiem i twardym dla domowników. Jest uparty i dlatego dochodzi do sporów międzuy nim a synem Antkiem o ziemię. Dowodem na jego miłość do syna jest jego radość jaką sprawił mu udział Antka w bitwie o las. Autor przedstawił bohatera jako niezwykle godnego i z poczuciem własnej wartości. W sporze o las staje na czele gromady, ma odwagę ryzykować własną głową.

Antek Boryna-jest zawzięty, uparty, ma charakter po ojcu. Ma żonę, dzieci, a nadal musi prosić ojca o każdy grosz i stale jest przez ojca poganiany do roboty. Miłość Antka jest gwałtowna, ma wymiar złego fatum. Walczy z nią, cierpi w niechcianym małżeństwie oraz ciężkiej sytuacji materialnej. Żal mu żony, lecz nienawidzi jej. Gotów jest zabić ojca, kocha Jagnę, a jednocześnie coraz bardziej ma pretensje do niej, że została jego macochą.

Hanka Borynowa-Maciej nie lubi jej i ją lekceważy. Jej małżeństwo z Boryną jest jej wielkim awansem, lecz ona nie potrafi odnaleźć się w tej sytuacji. Zmienia się ona pod wpływem nieszczęścia. Bieda i zdrada męża ją zahartowały. Wciąż kocha Antka, lecz teraz potrafi wypomnieć mu krzywdy a on już jej nie bije, lecz dręczą go wyrzuty sumienia i ucieka z domu. Z niechcianej i niezaradnej synowej zmienia się w kobietę z rodu Borynów, przedsiębiorczą i zapobiegliwą.

Jagna Paczesiówna-młoda, wyróżniająca się urodą, interesuje się nią wielu mężczyzn. Jej tragedia polega na tym, że jest nietypowa, a gromada nie toleruje inności. Ma ona duszę artystki. Nie umie powiedzieć 'nie', poddaje się chwilowej emocji. Nie broniła się przed małżeństwem, a potem ulegała Antkowi, nie zdając sobie sprawy z konsekwencji. Jako jedyna we wsi szuka samotności, nie czuje więzi z gromadą. Nie wyznaje żadnych zasad moralnych.

Jądro ciemności:

Charlie Marlow-główny bohater, a jednocześnie narrator, snuje opowieść w obecności słuchaczy, kapitan marynarki, człowiek wrażliwy, uczuciowy, wątpiący, myślący, wyrusza w podróż w głąb dżungli rzeką Kongo, by odszukać Kurtza. Broni dobrego imienia Kurtza po jego śmierci, okłamuje jego narzeczoną, mimo że nie znosi kłamstwa. Wierzy w pozytywne wartości, dzięki którym przetrwał ekstremalne warunki, nie uległ pokusom i zdobył wiedzę, w stosunku do swych przeżyć stara się zachować dystans ironii i sceptycyzmu; patrzy na nie z punktu widzenia etyki zawodowej i społecznej.