MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Barbara Dobrek
Wykonywanie robót remontowych i konserwacja tapet
714[01].Z2.04
Poradnik dla ucznia
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr inż. Florczak Teresa
dr inż. Francuz Władysława Maria
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Machnik Marek
Konsultacja:
mgr inż. Machnik Marek
mgr inż. Sagan Teresa
Korekta:
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 714[01].Z2.04
 Wykonywanie robót remontowych i konserwacja tapet , zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu malarz  tapeciarz 714[01]
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREÅšCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Materiał nauczania 7
4.1. Ocena stanu technicznego wytapetowanego podłoża
Technologie prac remontowych 7
4.1.1. Materiał nauczania 7
4.1.2. Pytania sprawdzajÄ…ce 8
4.1.3. Ćwiczenia 8
4.1.4. Sprawdzian postępów 9
4.2. Błędy w tapetowaniu i ich przyczyny 10
4.2.1. Materiał nauczania 10
4.2.2. Pytania sprawdzajÄ…ce 15
4.2.3. Ćwiczenia 15
4.2.4. Sprawdzian postępów 17
4.3. Prace remontowe przy uszkodzeniach tapet. Przepisy bezpieczeństwa
i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska
na stanowisku remontu i konserwacji tapet 18
4.3.1. Materiał nauczania 18
4.3.2. Pytania sprawdzajÄ…ce 21
4.3.3. Ćwiczenia 21
4.3.4. Sprawdzian postępów 23
4.4. Konserwacja tapet 24
4.4.1. Materiał nauczania 24
4.4.2. Pytania sprawdzajÄ…ce 24
4.4.3. Ćwiczenia 25
4.4.4. Sprawdzian postępów 26
4.5. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót 27
4.5.1. Materiał nauczania 27
4.5.2. Pytania sprawdzajÄ…ce 27
4.5.3. Ćwiczenia 28
4.5.4. Sprawdzian postępów 28
5. Sprawdzian osiągnięć 29
6. Literatura 34
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Uczysz się zawodu malarz  tapeciarz, wykorzystują modułowy program nauczania. Program
taki zakłada, że w trakcie jego realizacji wykazujesz się dużą aktywnością i samodzielnie
rozwiązujesz wiele problemów zawodowych. W ten sposób nabywasz konkretne kwalifikacje,
stanowiące podstawę do zatrudnienia, a następnie do awansu zawodowego.
Do nauki otrzymujesz poradnik  Wykonywanie robót remontowych i konserwacja tapet , który
zawiera:
 wymagania wstępne, czyli tę część wiedzy i umiejętności opanowanych w trakcie realizacji
programu poprzednich jednostek modułowych, która będzie Ci niezbędna do realizacji
materiału tej jednostki modułowej (co już musisz umieć, aby nauczyć się czegoś nowego),
 wykaz umiejętności, jakie ukształtujesz podczas pracy z tym poradnikiem (czego nowego się
nauczysz),
 nowy materiał nauczania (co powinieneś wiedzieć, aby samodzielnie wykonać ćwiczenia),
 zestawy pytań, które pomogą Ci sprawdzić, czy opanowałeś podane treści i możesz już
rozpocząć realizację ćwiczeń (czy możesz już przystąpić do ćwiczeń),
 ćwiczenia, które mają na celu ukształtowanie Twoich umiejętności praktycznych (co i w jaki
sposób masz wykonać praktycznie),
 sprawdziany postępów (sam możesz sprawdzić, czy już potrafisz poradzić sobie
z problemami, jakie wcześniej rozwiązywałeś),
 zestawy zadań testowych (w jaki sposób nauczyciel sprawdzi i potwierdzi poziom Twojej
wiedzy),
 literaturę i wykaz niezbędnych norm (gdzie zaglądnąć, aby więcej wiedzieć i lepiej wykonać
zadania). Poradnik nie jest podręcznikiem ani tym bardziej kompendium wiedzy związanej
z zawodem. Aby zdobyć więcej interesujących Cię informacji, musisz sięgnąć do
przedstawionych pozycji, które przedstawiają najbardziej aktualną wiedzę w zawodzie.
Pamiętaj, że przedstawiony wykaz literatury nie jest czymś stałym i w każdej chwili mogą
pojawić się na rynku nowe pozycje.
Po przeczytaniu każdego pytania ze sprawdzianu postępów zaznacz w odpowiednim miejscu
TAK albo NIE  właściwą, Twoim zdaniem, odpowiedz
. Odpowiedzi NIE wskazujÄ… na luki
w Twojej wiedzy i nie w pełni opanowane umiejętności. W takich przypadkach jeszcze raz
powróć do elementów programu nauczania lub ponownie wykonaj ćwiczenie (względnie jego
elementy). Zastanów się, co spowodowało, że nie wszystkie odpowiedzi brzmiały TAK.
Po opanowaniu programu jednostki modułowej, nauczyciel sprawdzi poziom Twoich
umiejętności i wiadomości. Otrzymasz do samodzielnego rozwiązania test pisemny oraz zadanie
praktyczne. Nauczyciel oceni oba sprawdziany i na podstawie określonych kryteriów podejmie
decyzję o tym, czy zaliczyłeś program jednostki modułowej. Aby zapoznać się z taką formą
sprawdzania kwalifikacji, zakresem kontroli oraz poznać kryteria oceniania, przejrzyj
przykładowe zadania kontrolne.
W każdej chwili (z wyjątkiem testów końcowych) możesz zwrócić się o pomoc
do nauczyciela, który pomoże Ci zrozumieć tematy ćwiczeń i sprawdzi, czy dobrze wykonujesz
daną czynność.
Podczas realizacji programu jednostki modułowej musisz przestrzegać regulaminów,
przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, instrukcji przeciwpożarowych i zasad ochrony
środowiska wynikających z charakteru wykonywanych prac. Z odpowiednimi przepisami
zapoznasz siÄ™ w trakcie nauki.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
Schemat układu jednostek modułowych
714[01]
Technologia robót tapeciarskich
714[01].Z2.01
Dobieranie materiałów narzędzi i sprzętu
do tapetowania
714[01].Z2.02
Przygotowanie podłoży pod tapetowanie
714[01].Z2.03
Tapetowanie
714[01].Z2.04
Wykonywanie robót
remontowych i konserwacja tapet
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, powinieneś umieć:
 stosować terminologię budowlaną,
 odróżniać technologie wykonania budynku,
 przestrzegać zasad bezpiecznej pracy, przewidywać i zapobiegać zagrożeniom,
 stosować procedury udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,
 rozpoznawać i charakteryzować podstawowe materiały budowlane,
 odczytywać i interpretować rysunki budowlane,
 posługiwać się dokumentacją budowlaną,
 wykonywać przedmiary i obmiary robót,
 wykonywać pomiary i rysunki inwentaryzacyjne,
 organizować stanowiska składowania i magazynowania,
 transportować materiały budowlane,
 rozróżniać materiały i sprzęt budowlany,
 rozróżniać, dobierać i stosować materiały stosowane w tapetowaniu i w przygotowaniu
podłoża pod tapetowanie,
 rozróżniać, dobierać i stosować narzędzia i sprzęt do tapetowania i przygotowania podłoża
pod tapetowanie,
 organizować stanowisko pracy do robót tapeciarskich,
 oceniać warunki techniczne przed przystąpieniem do tapetowania,
 przygotowywać podłoże pod tapetowanie,
 oceniać jakość klejów i tapet,
 określać szacunkowo ilość potrzebnych materiałów do tapetowania i przygotowania podłoża,
 wykonywać tapetowanie,
 oceniać jakość wykonanej pracy,
 dokonywać przedmiaru i obmiaru robót tapeciarskich,
 przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska podczas tapetowania i przygotowania podłoża.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
 rozpoznać i ocenić stan techniczny starej warstwy tapety,
 ustalić zakres prac remontowych,
 dobrać technologię wymiany starej i nowej tapety,
 dobrać materiały, sprzęt i narzędzia do prac remontowo-konserwacyjnych tapet,
 wymienić tapetę bez usunięcia i z usunięciem starej tapety,
 naprawić podłoże tynkowe pod starą tapetą,
 przykleić nowe tapety z przesunięciem brytów,
 załatać i zakonserwować tapety,
 wyczyścić powierzchnię tapet,
 zmyć tapety winylowe,
 zorganizować stanowisko robocze do wykonywania prac remontowo-konserwacyjnych,
 dokonać odbioru technicznego robót naprawczych,
 określić szacunkowo ilość potrzebnych materiałów do remontów i konserwacji tapet,
 dokonać obmiaru i przedmiaru robót remontowo-konserwacyjnych,
 wykonać prace remontowe i konserwacyjne tapet z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa
i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. MATERIAA
NAUCZANIA
4.1. Ocena stanu technicznego wytapetowanego podłoża.
Technologie prac remontowych.
4.1.1. Materiał nauczania
Właściwe przygotowanie podłoża jest jednym z najważniejszych elementów prawidłowo
przeprowadzonych prac tapeciarskich. Aby wytapetowana powierzchnia długo zachowała
trwałość i estetyczny wygląd, powinniśmy zadbać o staranne wykonanie prac na każdym etapie.
Bardzo istotny jest etap początkowy  właściwe przygotowanie powierzchni przed położeniem
tapety. Zawsze sprawdz
my najpierw, czy podłoże w ogóle nadaje się do tapetowania. Zbadajmy
jego spójność, przyczepność poprzednich warstw farby, jak też możliwość tapetowania
wybranymi produktami. Ściany i sufity przed położeniem tapety powinny być w dobrym stanie
technicznym. Jeśli występują na nich pęknięcia lub przebarwienia, stary tynk skuwamy, a farbę
usuwamy. Plamy tłuszczu lub inne zabrudzenia powinniśmy zmyć odpowiednimi środkami
czyszczącymi. Stare farby klejowe czy wapienne powinniśmy usunąć. Przed tapetowaniem
konieczne jest zagruntowanie podłoża. Powinniśmy również zaizolować występujące na
ścianach, trudne do usunięcia plamy.
Chcąc prawidłowo ocenić stan techniczny wytapetowanego podłoża, powinniśmy wziąć pod
uwagę wszystkie niżej wymienione zalecenia.
1. Powierzchnie pokryte tapetami powinny charakteryzować się dużą estetyką wykonania.
Występowanie pęcherzy, zmarszczeń i plam kleju jest niedopuszczalnie.
2. W całym pomieszczeniu tapeta powinna mieć ten sam odcień kolorystyczny (tapety, nawet
tego samego producenta, a pochodzących z różnych partii, mogą się minimalnie różnić).
3. W niektórych przypadkach, w celu uzyskania jednolitego wzoru, sąsiadujące ze sobą bryty
powinny być ułożone z odpowiednim przesunięciem.
4. Linie łączenia brytów powinny być pionowe, a krawędz
górna powinna tworzyć linię
poziomÄ….
5. Bryty powinny mieć odpowiednią długość i szerokość tak, aby przy styku tapet
z ościeżnicami i listwami podłogowymi nie było widać podłoża.
6. Jeżeli projekt aranżacji wnętrza nie przewiduje inaczej (na przykład dolna część ścian jest
wykładana tapetą o innym wzorze lub kolorze niż część górna), nie dopuszcza się łączenia
poszczególnych brytów tapety na wysokości ściany.
7. A
ączenie brytów tapety w narożu jest niedopuszczalne.
8. Wycięcia tapet w miejscach osadzenia osprzętu (na przykład elektrycznego) nie powinny być
widoczne po zamontowaniu tego osprzętu.
9. Bryty tapet powinny być przyklejone do podłoża na całej powierzchni, ze szczególnym
uwzględnieniem krawędzi brytów.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
Technologie prac remontowych
Przystępując do prac remontowych wytapetowanego podłoża musimy dokładnie je obejrzeć.
Po rozpoznaniu i ocenie stanu technicznego starej warstwy tapety, podejmujemy decyzjÄ™ co do
sposobu wykonania prac oraz rozmiaru remontowanych podłoży. Jeżeli mamy do czynienia
z dawno położoną tapetą, musimy zdecydować, czy naprawa jej odniesie swój cel, czy może
lepiej wymienić tapetę na całej powierzchni. Bardzo ważne przy remoncie dawno ułożonej
tapety, jest posiadanie zapasowej rolki tapety o tym samym numerze serii, co ułożona na ścianie,
a następnie sprawdzenie, czy zapasowa rolka nie różni się odcieniem i intensywnością koloru od
tej, która jest naklejona na ścianie. Jeżeli na podłożu znajduje się niedawno położona tapeta
(i posiadamy zapasową rolkę z tej samej serii), to wymiana całego brytu lub fragmentu tapety
przyniesie dużo lepszy efekt. Dlatego najważniejsza jest prawidłowa ocena stanu podłoża
i właściwy dobór technologii wymiany starej i nowej tapety przed przystąpieniem do prac
naprawczych.
4.1.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonywania ćwiczeń.
1. Jakie znaczenie ma prawidłowe przeprowadzenie prac tapeciarskich?
2. Co należy wziąć pod uwagę oceniając stan techniczny wytapetowanego podłoża?
3. Na jakiej podstawie możesz ocenić stan techniczny podłoża?
4. Jakimi działaniami poprzedzimy przystąpienie do robót remontowych tapet?
4.1.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Rozpoznaj i oceń stan techniczny starej warstwy tapety we wskazanym pomieszczeniu.
SwojÄ… ocenÄ™ przedstaw nauczycielowi.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) rozpoznać tapetę we wskazanym pomieszczeniu,
2) ocenić stan techniczny tapety we wskazanym pomieszczeniu,
3) zapisać swoje spostrzeżenia,
4) przedstawić nauczycielowi swoje notatki.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 kartki papieru,
 przybory do pisania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
Ćwiczenie 2
W wytapetowanym pomieszczeniu należy wykonać roboty remontowe. Ustal zakres prac
remontowych oraz określ podstawowe zasady wymiany starej tapety.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) rozpoznać tapetę w wskazanym pomieszczeniu,
2) ustalić zakres prac remontowych,
3) określić podstawowe zasady wymiany starej tapety,
4) przedstawić nauczycielowi swoje ustalenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 podłoże pokryte starą tapetą,
 dzienniczek uczniowski,
 przybory do pisania.
4.1.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz TAK NIE
1) rozpoznać stan techniczny starej warstwy tapety?
2) ocenić stan techniczny starej warstwy tapety?
3) ustalić zakres prac remontowych tapet?
4) określić podstawowe zasady naprawy tapetowanej powierzchni?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
4.2. Błędy w tapetowaniu i ich przyczyny
4.2.1. Materiał nauczania
Wady tapetowanych powierzchni spowodowane są w głównej mierze nieprzestrzeganiem
przez wykonawcę ostrych wymagań dotyczących poszczególnych faz robót tapeciarskich.
Poniżej podane zostały najczęściej spotykane wady oraz błędy popełnione w procesie
tapetowania i przygotowania podłoża będące przyczyną powstania tych wad.
Przyczyny odklejania się tapet od podłoża
1. Błędy w przygotowaniu podłoża:
 układanie tapety na podłożu zapylonym lub zalanym farbą wapienną z malowania sufitów,
 układanie tapety na nie zagruntowanym podłożu (szczególnie niebezpieczne w górnych
partiach ścian),
 układanie tapety na powierzchni zatłuszczonej,
 układanie tapety na starej tapecie powlekanej (wodoodpornej, winylowej).
2. Niewłaściwe przygotowania tapety przed tapetowaniem:
 brak dostatecznego nawilżenia tapety przed jej ułożeniem,
 brak pełnego pokrycia tapety klejem,
 wyschnięcie kleju przy krawędzi arkusza.
3. Użycie niewłaściwego kleju:
 zastosowanie niewłaściwego rodzaju kleju,
 zastosowanie kleju przygotowanego ze składników dobranych w złej proporcji,
 zastosowanie innego rodzaju kleju do gruntowania, a innego do klejenia tapety (na
przykład - gruntowanie klejem skrobiowym, klejenie klejem celulozowym).
4. Nadmierna wilgotność podłoża:
 stosowanie tapet winylowych do obustronnego oklejania nowych prefabrykatów,
 stosowanie tapet tłoczonych, przyklejanych gęstymi roztworami klejów na mokrych
prefabrykatach.
5. Zastosowanie niewłaściwej zaprawy do reperacji podłoża:
 zastosowanie zbyt słabej zaprawy (odklejanie się tapety położonej na mocnym kleju,
z cienką warstwą  przecierki  ścian),
 wykonanie naprawy zaprawą nie dostosowaną do rodzaju podłoża.
6. Zbyt wysoka temperatura w pomieszczeniu w trakcie wykonywania robót:
 wysychanie kleju przed dostatecznym nawilżeniem tapety,
 wysychanie kleju na krawędziach arkuszy.
 szybsze odparowanie wody z roztworu kleju, niż rozpoczęcie jego wiązania
7. Stosowanie zbyt sztywnych tapet na małych płaszczyznach (wnękach).
8. Przypalenie podłoża (szpachlówki) przy spawaniu przewodów centralnego ogrzewania,
powoduje odklejanie siÄ™ tapety w takich miejscach.
9. Nieprawidłowe przyklejenie styków arkuszy:
 zastosowanie klejenia na zakład tapety powlekanej (wodoodpornej),
 mniejsza siła klejenia zastosowanego kleju niż sztywność słabo nawilżonej tapety (głównie
winylowej) i brak dodatkowego posmarowania klejem podłoża w miejscu styków tapety
winylowej (rysunek 1).
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
Rys. 1. Nieprawidłowe przyklejenie styków arkuszy [materiały autora]
10. Nadmierna wilgotność pomieszczenia:
 stosowanie tapet winylowych w łazienkach lub natryskach (szczególnie w miejscach
narażonych na zamoczenie styków tapet wodą).
Rys. 2. Tapeta w nadmiernie wilgotnym pomieszczeniu [materiały autora]
11. Słaba przyczepność do podłoża pozostawionej, starej tapety:
 odklejanie się od podłoża nowej tapety wraz ze starą,
 nadmierna liczba warstw naklejonych na siebie, w trakcie renowacji arkuszy tapet.
Chcąc uniknąć odklejania się tapet od podłoża, należy wzmocnić tynk przez przetarcie
zaprawą lub fluatowanie, starannie oczyścić podłoże ze starych powłok klejowych lub
wapiennych, przestrzegać zasad techniki klejenia, zapewnić warunki wolnego schnięcia bez
przeciągów powietrza, nie tapetować wilgotnych podłoży.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
Przyczyny pękania tapet
1. Przemieszczanie elementów budynku w wyniku nadmiernego osiadania i ruchów
termicznych.
2. Brak zabezpieczenia merlą lub siatką, styków elementów prefabrykowanych (przed
ułożeniem tapet ).
3. Nadmierne, miejscowe podgrzewanie tapety w poczÄ…tkowym okresie wiÄ…zania kleju.
4. Lekkie naderwanie nawilżonej tapety w trakcie naklejania (rysunek 3).
Rys. 3. Pękanie tapet [materiały autora]
5. Przyklejenie tapety w narożniku całą szerokością arkusza (bez przycięcia 1 -2 cm
za narożem).
Chcąc uniknąć wyżej wymienionej wady, należy usunąć przyczyny jej powstawania. Należy
szczotkować powierzchnię tapet taki sposób, aby powietrze wyciskać na boki, zapewnić warunki
powolnego wysychania tapety, zapewnić pełne nasiąknięcie klejem papieru tapety. Miejsca
narażone na zarysowania (na przykład spoiny elementów budowlanych) okleić merlą lub siatką,
zapewnić warunki równomiernego wysychania tapet.
Przyczyny pofałdowania powierzchni tapet
1. Niestaranne przyklejenie arkuszy tapet:
 nierównomierny docisk tapety do podłoża, w momencie układania arkuszy,
 usuwanie dużych pęcherzy powietrza przez wyciskanie ich szczotką (zamiast odklejania
odcinka tapety), prowadzące do miejscowych zgnieceń.
2. Brak zdylatowania (przecięcia) arkuszy tapety, w miejscu zmiany materiału podłoża.
3. Nadmierna ilość kleju, niedokładnie rozprowadzonego pędzlem ławkowcem na spodniej
stronie tapety.
Aby uniknąć tej wady, należy przy naklejeniu mocować arkusze tapet najpierw wzdłuż
górnego brzegu, zapewnić im możliwość swobodnego zwisania, a następnie szczotkować.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
Przyczyny nierównej płaszczyzny gładkich tapet
1. Niestarannie wykonana  przecierka  , szpachlowanie lub naprawa podłoża.
2. Użycie do naprawy podłoża zaprawy z gruboziarnistym piaskiem.
3. Pozostawienie na podłożu wystających ziaren piasku.
4. Brak szpachlowania podłoża (szczególnie w przypadku prefabrykatów o chropowatych
płaszczyznach), prowadzące do powierzchniowego wciągania tapety.
Nierówności płaszczyzny tapety unikniemy, starannie przygotowując podłoże przed
przyklejaniem tapety. Trzeba usunąć szpachelką i przeszlifować podłoże, aby zlikwidować
pozostałości gruboziarnistego piasku. Powierzchnie nierówne - wyszpachlować.
Przyczyny plam i odbarwień na powierzchni tapet.
1. Odbarwienie tapety w wyniku:
 zastosowania niewłaściwych roztworów klejów (o zbyt dużej alkaliczności),
 zastosowania niewłaściwej szpachlówki do szpachlowania podłoża (z dodatkiem
rozpuszczalników organicznych) i ułożenie tapety przed odparowaniem
rozpuszczalników,
 zastosowanie klejów kontaktowych (rozpuszczalnikowych, na przykład Pronikol B)
do miejscowego podklejenia odstajÄ…cej tapety.
2. Rdzawe plamy, spowodowane przebijaniem rdzy z nie zabezpieczonych antykorozyjnie
elementów metalowych, na przykład krawędzi metalowych ościeżnic drzwiowych.
3. Żółte plamy, spowodowane, zbyt dużą alkalicznością podłoża, szczególnie tynków
wapiennych.
4. Różnice odcieni poszczególnych arkuszy.
5. Plamy produkcyjne na powierzchni arkuszy.
6. BÅ‚yszczÄ…ce pasy na powierzchni:
 zabrudzenie tapety klejem, nałożonym w nadmiernej ilości i wyciśniętym szczotką w
trakcie układania tapety na ścianie,
 niechlujne składanie arkuszy tapety, używanie brudnych szczotek, brudzenie arkuszy
dłońmi.
7. Rozmazywanie wzoru tapety, zazwyczaj spowodowane wyciśnięciem szczotką nadmiaru
kleju, a następnie kilkakrotnym dociskiem tapety mokrą szczotką.
8. Jaśniejsze plamy na powierzchni cienkiej tapety gładkiej o ciemniejszych barwach:
 zbyt intensywne nawilżanie tapety klejem (nierównomierne przesiąknięcie kleju przez
całą powierzchnię tapety),
 zastosowanie zbyt gęstych roztworów klejów, do klejenia tapety cienkiej,
jednowarstwowej.
Unikniemy takich błędów, izolując farbami rdzochronnymi lub lakierami asfaltowymi plamy
rdzawe na podłożu oraz nie tapetując podłoży zbyt alkalicznych. Musimy również unikać zbyt
obfitego nakładania kleju na tapetę o określonej gramaturze oraz przyklejenia tapety na zbyt
wilgotnym podłożu. Im tapeta cieńsza, tym cieńszą warstwą kleju powinniśmy ją powlekać
i krócej nawilżać. Tapetę przyklejać na podłożu suchym, po wyschnięciu gruntownika.
Przyczyny powstawania pęcherzy powietrza pod warstwą tapety
1. Mało skuteczne wyciśnięcie szczotką nadmiaru powietrza spod tapety.
2. Układanie tapety sztywnej, zbyt słabo nawilżonej, posmarowanej zbyt cienką warstwą kleju.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
Zapobiegniemy powstaniu takiej wady, przez szczotkowanie wyciskajÄ…ce powietrze spod
tapety na boki, zapewnienie warunków powolnego wysychania tapety oraz zapewnienie pełnego
nasiąknięcia klejem papieru tapety.
Przyczyny rozklejania siÄ™ tapet dwuwarstwowych
1. Wadliwe wykonawstwo robót:
 zbytnie nawilżanie tapety (przekroczenie czasu namoczenia),
 układanie tapety w pomieszczeniach zimnych i na podłożach o nadmiernej wilgotności.
2. Wady produkcyjne, na przykład łączenie wierzchniej warstwy, zerwanej w trakcie
produkcji.
Aby uniknąć takiej usterki, musimy przestrzegać zaleceń producenta, dotyczących długości
czasu namoczenia tapety oraz odpowiedniej temperatury przy wykonywaniu tapetowania. Przed
tapetowaniem należy przeglądnąć tapetę, aby wykluczyć wady produkcyjne.
Efekty odstępstw od warunków technicznych wykonania
1. Brak pionowości (skrzywienie) arkuszy tapety w wyniku nieużywania pionu.
2. Nierówności zakończenia arkuszy (niestaranne docięcie arkuszy przy suficie, przy
ościeżnicach, przy puszkach i rurkach).
3. Brak właściwego zakończenia arkuszy w narożach pomieszczeń (z wywinięciem 1 cm -
2 cm na ścianę sąsiednią).
4. Niedopasowanie raportu sÄ…siednich arkuszy.
5. A
ączenie tapety na długości arkusza (rysunek 4).
Rys. 4. A
ączenie tapety na długości arkusza [materiały autora]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
Przyczyny powstania pleśni na powierzchni tapety
1. Układanie tapety na nieprzygotowanym podłożu:
 zagrzybionym,
 nadmiernie zawilgoconym,
 stosowanie do przyklejania tapety na podłożu, na którym uprzednio występowała pleśń, kleju
nie zawierającego środków grzybobójczych.
Unikniemy pleśni na powierzchni tapety, usuwając przyczyny jej rozwoju, na przykład
kondensację pary wodnej na ścianach, spowodowaną niedostateczną izolacyjnością cieplną
przegrody lub niedostatecznym wietrzeniem pomieszczeń.
Wiele usterek możliwych do wystąpienia w trakcie wykonywania robót tapeciarskich,
wskazuje na konieczność bardzo rygorystycznego przestrzegania wszystkich warunków
technicznych wykonania robót. Powszechna opinia o rzekomej prostocie i łatwości robót
tapeciarskich, stosowanie niewłaściwych narzędzi, lekceważenie warunków prawidłowego
przygotowania podłoża, prowadzi do wystąpienia widocznych usterek.
4.2.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonywania ćwiczeń.
1. Jakie sÄ… przyczyny odklejania siÄ™ tapet?
2. Jakie są przyczyny pękania tapety?
3. Jakie są przyczyny pofałdowania powierzchni tapety?
4. Jakie są przyczyny nierówności płaszczyzny na gładkiej tapecie?
5. Jakie są przyczyny powstawania plam i odbarwień na powierzchni tapety?
6. Jakie są przyczyny powstawania pęcherzy powietrza pod tapetą?
7. Jakie sÄ… przyczyny rozklejania siÄ™ tapet dwuwarstwowych?
8. Jakie są przyczyny powstawania pleśni na powierzchni tapety?
4.2.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Ustal przyczynę odklejania się tapety na wskazanym wytapetowanym podłożu. Określ jak
należy postąpić, aby uniknąć tej usterki.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) rozpoznać rodzaj tapety we wskazanym pomieszczeniu,
2) ustalić przyczynę odklejania się tapety od podłoża,
3) określić prawidłowy sposób tapetowania, aby uniknąć tej usterki,
4) przedyskutować swoje spostrzeżenia i wnioski z kolegą z zespołu,
5) ustalić wspólne wnioski i zapisać je,
6) przedstawić notatkę nauczycielowi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
Wyposażenie stanowiska pracy:
 dzienniczek uczniowski,
 przybory do pisania.
Ćwiczenie 2
Ustal przyczynę powstania nierówności płaszczyzny na gładkiej tapecie, na wskazanym
wytapetowanym podłożu. Określ jak należy postąpić, aby uniknąć tej usterki.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) rozpoznać rodzaj tapety we wskazanym pomieszczeniu,
2) ustalić przyczynę powstania nierówności płaszczyzny tapety,
3) określić prawidłowy sposób tapetowania, aby uniknąć tej usterki,
4) przedyskutować swoje spostrzeżenia i wnioski z kolegą z zespołu,
5) ustalić wspólne wnioski i zapisać je,
6) przedstawić notatkę nauczycielowi.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 dzienniczek uczniowski,
 przybory do pisania.
Ćwiczenie 3
Ustal przyczynę powstania pęcherzy powietrza pod tapetą na wskazanym wytapetowanym
podłożu. Określ jak należy postąpić, aby uniknąć tej usterki.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) rozpoznać rodzaj tapety we wskazanym pomieszczeniu,
2) ustalić przyczynę powstania pęcherzy powietrza pod warstwą tapety,
3) określić prawidłowy sposób tapetowania, aby uniknąć tej usterki,
4) przedyskutować swoje spostrzeżenia i wnioski z kolegą z zespołu,
5) ustalić wspólne wnioski i zapisać je,
6) przedstawić notatkę nauczycielowi.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 dzienniczek uczniowski,
 przybory do pisania.
Ćwiczenie 4
Ustal przyczynę powstania pleśni na powierzchni tapety na wskazanym wytapetowanym
podłożu. Określ jak należy postąpić, aby uniknąć tej wady.
Sposób wykonania ćwiczenia
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) rozpoznać rodzaj tapety we wskazanym pomieszczeniu,
2) ustalić przyczynę powstania pleśni na powierzchni tapety,
3) określić, co należy zrobić, aby uniknąć tej usterki,
4) przedyskutować swoje spostrzeżenia i wnioski z kolegą z zespołu,
5) ustalić wspólne wnioski i zapisać je,
6) przedstawić notatkę nauczycielowi.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 dzienniczek uczniowski,
 przybory do pisania.
4.2.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz TAK NIE
1) ustalić przyczyny odklejania się tapet od podłoża?
2) ustalić przyczyny pękania tapety?
3) ustalić przyczyny pofałdowania powierzchni tapety?
4) ustalić przyczyny powstania nierówności płaszczyzny na tapecie?
5) ustalić przyczyny powstania plam i odbarwień na powierzchni
tapety?
6) ustalić przyczyny powstania pęcherzy powietrza pod tapetą?
7) ustalić przyczyny rozklejenia się tapet dwuwarstwowych?
8) ustalić przyczyny powstania pleśni na powierzchni tapety?
9) określić sposoby prawidłowego prowadzenie robót tapeciarskich,
10) wykluczające powstanie wad i usterek powłok tapeciarskich?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
4.3. Prace remontowe przy uszkodzeniach. Przepisy bezpieczeństwa
i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony
środowiska na stanowisku remontu i konserwacji tapet
4.3.1. Materiał nauczania
Wymiana tapet
Sposób wymiany ułożonych na ścianie tapet zależy w zasadniczym stopniu od ich rodzaju,
przy czym przyjmuje się zasadę, że w przypadku tapet zwykłych, gładkich można naklejać na
siebie kolejne warstwy tapet, natomiast w przypadku tapet winylowych, wodoodpornych, jak
również zwykłych, tłoczonych, należy przed przyklejeniem nowych usunąć stare tapety.
Zasadniczym warunkiem pozostawienia starej tapety gładkiej jako podłoża pod nową tapetę, jest
bardzo dobre przyleganie starej tapety do ściany. Bardzo dokładnie należy sprawdzić, czy nie
występują odspojenia pośrodku arkusza. Jeśli odklejenia od ściany występują jedynie na
krawędzi arkuszy tapety, to arkusze te mogą być ponownie podklejone, bezpośrednio przed
rozpoczęciem zasadniczych robót naprawczych, jeżeli natomiast odklejenie sięga dalej, należy
bezwzględnie oderwać całą tapetę od podłoża.
Warunki przystÄ…pienia do tapetowania
Do napraw i konserwacji tapet można przystąpić po wykonaniu wszystkich innych robót
budowlanych, szczególnie zaś po:
 wykonaniu robót malarskich na powierzchniach nie przeznaczonych do tapetowania
(sufitów, ościeżnic, mebli wbudowanych),
 zamocowaniu listew podłogowych lub cokołów,
 wykonaniu instalacji, z wyjątkiem założenia pokryw wyłączników, gniazd wtykowych oraz
opraw oświetleniowych, pamiętając jednak, że w czasie przyklejania tapet instalacja
elektryczna w pomieszczeniu musi zostać odłączona od sieci zasilającej przez wykręcenie
bezpieczników.
Roboty naprawcze i remontowe tapet wykonuje siÄ™ w temperaturze 15°C  18°C.
Temperatura ta nie może być w żadnym razie niższa niż 5°C przy naklejaniu tapet papierowych
i 15°C przy naklejaniu tapet winylowych.
W czasie wysychania przyklejonych tapet, należy chronić pomieszczenie przed przeciągami
i nadmiernym ogrzewaniem, a także przed mrozem. Powinno się stworzyć takie warunki, aby
wysychanie tapety odbywało się powoli i równomiernie. Zbyt gwałtowne wysychanie
(na przykład w pobliżu grzejnika) może spowodować odspojenie się tapety od podłoża.
Usuwanie starych tapet
Usunięcie tapety należy rozpocząć od zdjęcia listew podłogowych, a następnie należy
odrywać tapetę od podłoża. Przy słabym przyklejeniu starej tapety odrywanie to nie nastręcza
trudności.
Jeżeli przy odrywaniu tapety wystąpią jej rozdarcia w miejscu mocniejszego przyklejenia,
należy powierzchnię tapety namoczyć wodą, przy użyciu pędzla, odczekać około 15 minut
i ponowić próbę odrywania. W miejscach gdzie przyczepność tapety jest większa, należy
zdzieranie tapety wykonać za pomocą szpachelki metalowej lub przez pocieranie grubym
papierem ściernym.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
Przy stosowaniu tej metody mogą wystąpić miejscowe uszkodzenia podłoża, które
w następnej kolejności powinny być naprawione. Szczególnie duże zniszczenia mogą wystąpić
przy odklejaniu tapet od płyt gipsowo-kartonowych. Przy usuwaniu kilku warstw starej tapety
zdzieranie nie powoduje trudności. Należy rozpocząć je od posadzki i zdzierać jednocześnie
wszystkie warstwy. Usuwanie tapet papierowych ułatwiają produkowane za granicą preparaty,
służące do zwilżenia tapet i zmiękczenia kleju, jednak w naszym kraju nie są one łatwo dostępne.
Usuwanie tapety winylowej, jeśli przylega ona mocno do podłoża i nie daje się bezpośrednio
oderwać przez zdzieranie, jest trudniejsze niż tapety papierowej. Z uwagi na szczelność
wierzchniej warstwy z folii, bezpośrednie moczenie tapety winylowej wodą jest nieskuteczne.
Jeżeli uda się oddzielić i oderwać jedynie wierzchnią warstwę folii, można pozostawić podłoże
papierowe do wyklejenia następnej warstwy tapety. A
atwiej jest jednak zniszczyć zewnętrzną
powłokę z folii, za pomocą szczotek metalowych. Ułatwia to następnie namoczenie podkładu
tapety i odrywanie jej w sposób podobny, jak tapety papierowe.
Przygotowanie podłoża po zdjęciu tapet
Sposób naprawy podłoża zależy od jego rodzaju i zakresu uszkodzeń. Naprawami należy
objąć wszystkie zniszczenia (rysy) powierzchni i ewentualne pęknięcia tynku. Rodzaje zapraw
używanych do naprawy podłoża oraz sposób wykonania robót zostały szczegółowo omówione
w poprzednich jednostkach modułowych.
Po zdarciu tapety z podłoży betonowych (prefabrykatów wielkowymiarowych), może
wystąpić konieczność wypełnienia odkrytych, nadmiernych wgłębień podłoża. Naprawy te
można wykonać przy użyciu szpachlówek. Jeżeli zakres naprawy jest niewielki (pojedyncze
punktowe wgłębienia), można do tego celu użyć zaprawy cementowej 1 : 3, z drobno przesianym
piaskiem. Po związaniu zaprawy, powierzchnię styku ze ścianą należy przetrzeć gruboziarnistym
papierem ściernym. W przypadku ścianek z płyt gipsowo-kartonowych lub z płyt typu  plaster
pszczeli , tak przygotowaną powierzchnię można wykleić papierem pakowym lub odcinkami
gładkiej tapety.
Przygotowane powierzchnie ścian powinny być zagruntowane roztworem kleju do
gruntowania, na 24 godziny przed rozpoczęciem zasadniczych robót tapeciarskich.
Podłoże ze starej tapety
Jeśli w trakcie szczegółowych oględzin ułożonych arkuszy starej, gładkiej tapety, nie
wyczuje się ręką wyraz
nych odspojeń od podłoża, można dopuścić ją jako podkład pod
wyklejenie nowej tapety gładkiej lub tłoczonej. Po odkurzeniu powierzchni starej tapety
i przetarciu całej powierzchni lekko wilgotną szmatką, należy widoczne miejsca połączeń
arkuszy przetrzeć papierem ściernym, a następnie całą powierzchnię tapety zagruntować
roztworem kleju do tapet, przygotowanym w proporcji do gruntowania.
Liczba naklejonych warstw tapety
W celu zapewnienia właściwej przyczepności, można maksymalnie kleić trzy warstwy tapety
zwykłej, gładkiej. Bez zastrzeżeń można również zastosować dwie kolejne warstwy z tapety
gładkiej, a trzecią warstwę z tapety tłoczonej lub zwykłej wodoodpornej. Zastosowanie tapety
tłoczonej jako warstwy pośredniej między tapetami gładkimi, jak również jako podkładu pod
ułożenie nowej tapety tłoczonej, nie daje pełnej gwarancji właściwej przyczepności wierzchniej
warstwy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
Klejenie nowych tapet
Sposób klejenia na podkładzie ze starych tapet jest taki sam, jak to ma miejsce przy
oklejaniu powierzchni tynku. Należy jednak pamiętać o przestrzeganiu zasady przykrywania
brytami nowej tapety, połączeń tapety starej. Zasada ta obowiązuje zarówno przy klejeniu tapet
na styk, jak i na zakład. Krawędz
arkusza nowej tapety powinna być usytuowana mniej więcej
w połowie szerokości arkusza starej tapety, co zapobiega jej odstawaniu na złączach. A
Ä…czenia
arkuszy klejonych warstw powinny być przesunięte względem siebie, aby wyeliminować
możliwość wystąpienia wyraz
nych zgrubień na powierzchni tapety.
Narzędzia i sprzęt do wykonywania robót remontowych i konserwacji tapet
Do wykonywania robót remontowych i konserwacji tapet używa się takich samych narzędzi
i sprzętu, jak do przygotowania podłoża i tapetowania. Są to stoły tapeciarskie, noże uniwersalne,
nożyce, listwy stalowe, kątowniki, listwy tnące, wałki dociskowe, szczotki tapeciarskie, pędzle,
drabiny malarskie i rusztowania, szpachelki, packi, a szczególnych przypadkach rolki perforujące
i parownice. Ich wybór zależy od charakteru i zakresu robót naprawczo-konserwacyjnych.
Umiejętności związane z rozpoznaniem, doborem i wykorzystaniem tych narzędzi, opanowałeś
w wyniku realizacji programu poprzednich jednostek modułowych.
Określanie ilości potrzebnych materiałów
Przy wykonaniu robót remontowych i konserwacyjnych powłok tapeciarskich, obmiar robót
oraz wyliczenie szacunkowe ilości potrzebnych materiałów, możliwe jest dopiero po dokładnym
rozpoznaniu i ocenie stanu technicznego starej warstwy, zgodnie z zasadami poznanymi przez
Ciebie w poprzednich jednostkach modułowych. O ile wymiana całej powierzchni tapetowanej
na nową nie powoduje żadnych problemów (szczegółowo omówiono to w jednostce modułowej
714[01].Z2.01), to przy wymianie poszczególnych brytów, musimy się liczyć z brakiem
zapasowej rolki (odpowiadającej tapecie, która jest na ścianie); może się również okazać, że
tapeta ułożona na ścianie różni się odcieniem od tej która była zwinięta w rolce. Dlatego przed
przystąpieniem do prac należy się upewnić, że wymiana brytów na ścianie przyniesie zamierzony
cel.
Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska
Zagrożenia w trakcie prowadzenia robót remontowych tapetowanych powierzchni są takie
same, jak przy przygotowywaniu podłoża i tapetowaniu. Należą do nich skaleczenia rąk, praca na
wysokości, zagrożenia prądem elektrycznym, wykorzystywanie materiałów łatwo palnych
i żrących (usuwanie starych powłok malarskich). W związku z tym, w trakcie prowadzenia tych
robót należy przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska, które już poznałeś w poprzednich jednostkach modułowych, dotyczących
wykonywania robót tapeciarskich.
Przypomnij sobie, że pozostałości rozrobionego kleju nie wylewamy do instalacji
kanalizacyjnej czy bezpośrednio do gruntu. Substancje te mogą być przyczyną skażenia wód
gruntowych i zanieczyszczenia środowiska naturalnego. Należy je szczelnie zamknąć
w specjalnych do tego celu przystosowanych pojemnikach. Pozostałości po starych tapetach
również należy zebrać i wraz z innymi odpadami przekazać do zakładu utylizacji odpadów.
Pod żadnym pozorem nie należy palić starych tapet ponieważ oprócz zagrożenia pożarowego
spowodujemy również zanieczyszczenie środowiska naturalnego szkodliwym dymem z tapet
powlekanych substancjami chemicznymi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
4.3.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonywania ćwiczeń.
1. Od czego zależy sposób wymiany ułożonej na ścianie tapety?
2. Jakie warunki muszą być spełnione aby przystąpić do tapetowania?
3. Jak należy usunąć starą tapetę z podłoża?
4. Od czego zależy sposób naprawy podłoża po ściągnięciu starej tapety?
5. Jak przygotowujemy podłoże ze starą tapetą do ułożenia kolejnej warstwy tapety?
6. Ile warstw gładkiej tapety (maksymalnie) można nakleić na siebie?
7. Na czym polega zasada klejenia nowych tapet na podkładzie ze starych tapet?
4.3.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
W pomieszczeniu wytapetowanym cienką tapetą papierową, wymień tapetę na powierzchni
jednej ściany (2 m x 2,50 m), bez usuwania starej warstwy. Dobierz odpowiednie narzędzia
i sprzęt do wykonania ćwiczenia. Określ ilość potrzebnych do tego celu materiałów. Pamiętaj
o zachowaniu przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywanym ćwiczeniu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) sprawdzić szczegółowo przez oględziny ułożenie arkuszy starej tapety,
2) dobrać narzędzia i sprzęt do wykonywanych prac,
3) określić ilość materiałów potrzebnych do wykonania zadania,
4) zorganizować stanowisko robocze do wykonywanych prac,
5) sprawdzić zgodność wzoru tapety,
6) odkurzyć płaszczyznę tapetowania,
7) wykonać tapetowanie,
8) zwracać uwagę na estetykę wykonania,
9) po zakończeniu prac, uporządkować stanowisko,
10) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowisku pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 tapeta papierowa,
 klej do tapety papierowej,
 woda,
 stół tapeciarski,
 narzędzia do przycinania tapet,
 listwy stalowe (liniał),
 kÄ…towniki,
 listwy tnÄ…ce,
 nożyce,
 piony,
 pędzle ławkowce,
 pędzle tapeciaki,
 pędzle krzywiki,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
 pędzle płaskie,
 wałki dociskowe (różne rodzaje),
 szczotki tapeciarskie,
 drabiny malarskie (różnej wysokości),
 ścierki z tkaniny bawełnianej
 wiaderka,
 miarka,
 kalkulator.
Ćwiczenie 2
W pomieszczeniu wytapetowanym tapetą winylowa, wymień trzy, sąsiadujące ze sobą
uszkodzone bryty tapety, na powierzchni jednej ze ścian. Nowa tapeta powinna być przyklejona
po usunięciu starej tapety. Dobierz odpowiednie narzędzia i sprzęt. Pamiętaj o zachowaniu
przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywanym ćwiczeniu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się z zakresem ćwiczenia,
2) odpowiedzieć na pytania sprawdzające wiedzę,
3) zaplanować proces wykonania ćwiczenia,
4) przedstawić plan pracy nauczycielowi, nanieść ewentualne poprawki,
5) wykonać ćwiczenie,
6) kontrolować proces realizacji ćwiczenia i uzyskiwane efekty, w razie konieczności
wprowadzać korekty,
7) ocenić efekty wykonanego ćwiczenia,
8) określić przyczyny ewentualnych błędów wykonawczych.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 tapeta winylowa,
 klej do tapety winylowej,
 woda,
 stół tapeciarski,
 narzędzia do przycinania tapet,
 listwy stalowe (liniał),
 kÄ…towniki,
 listwy tnÄ…ce,
 nożyce,
 piony,
 pędzle ławkowce,
 pędzle tapeciaki,
 pędzle krzywiki,
 pędzle płaskie,
 wałki dociskowe (różne rodzaje),
 szczotki tapeciarskie,
 drabiny malarskie (różnej wysokości),
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
 ścierki z tkaniny bawełnianej
 wiaderka,
 miarka,
 teksty przewodnie.
Ćwiczenie 3
W pomieszczeniu wytapetowanym gładką tapetą winylową, napraw podłoże tynkowe aby
usunąć nierówności płaszczyzny widoczne na jednej ze ścian. Pamiętaj o zachowaniu przepisów
bezpieczeństwa higieny pracy przy wykonywanym ćwiczeniu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) ustalić zakres prac remontowych,
2) zorganizować stanowisko robocze do wykonywanych prac,
3) usunąć z nierównego podłoża stare bryty tapety winylowej,
4) wykonać naprawę podłoża  usunąć nierówności,
5) zwracać uwagę na estetykę wykonania,
6) po zakończeniu uporządkować stanowisko,
7) zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowisku pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 gotowa szpachlówka,
 płyn do usuwania starej tapety,
 woda,
 pędzle ławkowce,
 pędzle krzywiki,
 drabiny malarskie (różnej wysokości),
 szpachelki,
 papier ścierny,
 wiaderka.
4.3.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz TAK NIE
1) wymienić tapetę bez usunięcia starej tapety?
2) wymienić tapetę z usunięciem starej tapety?
3) przykleić nową tapetę z przesunięciem brytów?
4) naprawić podłoże tynkowe pod starą tapetą?
5) zorganizować stanowisko robocze do wykonywania prac remontowych
tapet?
6) dobrać materiały, sprzęt i narzędzia do wykonania prac remontowych tapet?
7) określić szacunkowo ilość materiałów do remontu tapet?
8) wykonać prace remontowe tapet z zachowaniem przepisów
9) bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony
środowiska?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
4.4. Konserwacja tapet
4.4.1. Materiał nauczania
Konserwacja tapet polega na okresowym oczyszczaniu ich powierzchni odkurzaczem lub
suchą, miękką ścierką. Używając odkurzaczy nie należy trzeć ssawką o powierzchnię tapety.
Zabrudzenie powierzchni tapet wodoodpornych można usunąć, zmywając je szmatką zwilżoną
w wodzie. Przy zabrudzeniu tapet winylowych można używać wody z dodatkiem detergentów.
W celu ograniczenia przyczepności cząstek kurzu do powierzchni tapet winylowych, można
stosować przecieranie ich powierzchni wodą z dodatkiem płynu do zmiękczania tkanin (w ilości
1 łyżka płynu na 4 litry wody).
Usuwanie zabrudzeń z powierzchni tapet zwykłych jest bardzo trudne. Wszelkie próby
usuwania plam kończą się zniszczeniem wzoru na powierzchni tapety. W przypadku uszkodzenia
tapety (punktowe wgniecenie, silne miejscowe zaplamienie, naderwania), należy po usunięciu
zniszczonego odcinka, wstawić odpowiednią łatkę o dokładnie dopasowanych krawędziach
i dobranym wzorze. W tym celu wycina siÄ™ z rolki fragment tapety o powierzchni nieznacznie
większej od zamierzonej wielkości łatki. Następnie, po przyłożeniu jej do tapety na ścianie,
w miejscu uszkodzenia, dokładnie dopasowuje się wzór i przymocowuje delikatnie za pomocą
słabego przylepca. Wycina się łatkę potrzebnej wielkości, przy użyciu noża tapeciarskiego,
wykonując cięcie poprzez obydwie warstwy tapety. Po wykonaniu cięcia usuwa się zbędne
obrzeże łatki i zniszczony fragment starej tapety (po jego uprzednim lekkim namoczeniu wodą),
a w to miejsce wkleja dopasowaną dokładnie łatkę.
Przy wyklejaniu łatek, trzeba się jednak liczyć z różnicą barwy starej tapety (szczególnie
ułożonej na ścianie nasłonecznionej) i barwy łatki wyciętej z tapety zwiniętej i przechowywanej
w rolce.
W trakcie prac konserwatorskich należy przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.
4.4.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonywania ćwiczeń.
1. Na czym polega konserwacja tapety?
2. Jak usuwamy zabrudzenia z tapety papierowej?
3. Jak usuwamy zabrudzenia z tapety winylowej?
4. Jak usuwamy z tapety papierowej silne miejscowe zaplamienie?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
4.4.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
W pomieszczeniu wytapetowanym wzorzystÄ… tapetÄ… papierowÄ…, wykonaj miejscowe
naprawy, wstawiając w miejsca silnych zaplamień łatki z tej samej tapety. Pamiętaj o zachowaniu
przepisów bezpieczeństwa higieny pracy przy wykonywanym ćwiczeniu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) rozpoznać tapetę w wskazanym pomieszczeniu,
2) sprawdzić szczegółowo przez oględziny występujące zaplamienia,
3) dobrać odpowiednie narzędzia i sprzęt,
4) zorganizować stanowisko robocze do wykonywanych prac,
5) sprawdzić zgodność wzoru tapety przeznaczonej do wykonania łatek,
6) wyciąć z rolki fragmenty tapety, o powierzchni nieznacznie większej od zamierzonej
wielkości łatki,
7) sprawdzić przez przyłożenie zgodność wzoru,
8) zamocować tymczasowo łatkę w miejscu zaplamienia,
9) wykonać cięcie nożem tapeciarskim przez obydwie warstwy tapety,
10) usunąć zniszczony fragment,
11) wkleić dopasowaną łatkę z nowej tapety,
12) zwracać uwagę na estetykę wykonania,
13) po zakończeniu uporządkować stanowisko,
14) przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowisku pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 tapeta papierowa,
 klej do tapety papierowej,
 stół tapeciarski,
 narzędzia do przycinania tapet,
 listwy stalowe (liniał),
 nożyce,
 pędzle krzywiki,
 pędzle płaskie,
 wałki dociskowe (różne rodzaje),
 szczotki tapeciarskie,
 drabiny malarskie (różnej wysokości).
Ćwiczenie 2
Na powierzchni wytapetowanej tapetÄ… winylowÄ… sÄ… widoczne zabrudzenia. Wykonaj
oczyszczenie powierzchni tapety.
Sposób wykonania ćwiczenia
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) dobrać odpowiednie materiały, narzędzia i sprzęt,
2) zorganizować stanowisko do wykonywania prac konserwacyjnych,
3) zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy,
4) oczyścić powierzchnię tapet,
5) po zakończeniu prac uporządkować stanowisko,
6) zademonstrować nauczycielowi efekt wykonania ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 odkurzacz (1 na dwóch uczniów),
 płyn do mycia,
 woda
 ścierka sucha,
 ścierka do zmywania powierzchni tapety,
 drabina.
4.4.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz TAK NIE
1) wyczyścić powierzchnie tapety?
2) zmyć powierzchnię tapety winylowej?
3) wykonać łatkę z nowej tapety?
4) zorganizować stanowisko robocze do wykonywania prac
konserwatorskich tapet?
5) dobrać materiały, sprzęt i narzędzia do wykonania prac konserwatorskich
tapet?
6) wykonać prace konserwatorskie tapet z zachowaniem przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
4.5. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót
4.5.1. Materiał nauczania
Warunki techniczne odbioru robót remontowo-konserwacyjnych muszą być spełnione w ten
sam sposób, jak przy wykonaniu nowego tapetowania.
Ułożona na ścianie tapeta powinna być gładka, a na jej powierzchni nie powinny być
widoczne żadne nierówności. Powinny być zachowany jednolity kolor i wzór tapety w danym
pomieszczeniu, a raport sąsiednich arkuszy dokładnie dopasowany (niedopuszczalne są na
przykład wstawki z nie dopasowanym raportem nad otworami drzwiowymi). Niedopuszczalne są
zabrudzenia arkuszy klejem, a także plamy i odbarwienia samej powierzchni tapety, powstałe na
przykład z powodu nadmiernej alkaliczności podłoża, rdzy z niezabezpieczonych elementów
metalowych lub tłuszczu z form. Cała powierzchnia arkusza powinna być staranie przyklejona do
podłoża. Niedopuszczalne są fałdy, pęcherze i inne niedokładności, wynikłe z samego
przyklejenia arkuszy. Niedopuszczalne jest odstawanie tapety na stykach, zakładach, przy
ościeżnicach, przy suficie, w narożach, za grzejnikami i w innych miejscach. Poszczególne
arkusze powinny być naklejane pionowo, z zachowaniem zachodzenia wierzchniej warstwy
styku na ścianę okienną.
Dopuszcza się maksymalne odchylenie styków od pionów, w granicach 3 mm na wysokości
2,5 metra. Górna krawędz
tapety powinna być równa i tworzyć przy suficie ciągłą linię prostą
(niedopuszczalne są schodkowe lub faliste zakończenia arkuszy).
Wykończenie wszystkich elementów powinno być staranne, a obcięcia tapety równe. Przy
podłodze tapeta powinna sięgać około 1,5 cm za listwę podłogową lub być równo przycięta do
listwy. W miejscu osprzętu elektrycznego brzegi przyciętej tapety powinny znajdować się pod
obrzeżami osprzętu i być niewidoczne. Przy wykończeniu osłon (pokryw) puszek elektrycznych
tapeta powinna być obcięta tak, aby dopasować wzory na osłonie (pokrywie) i na ścianie.
Niedopuszczalne jest wstawienie Å‚at odbiegajÄ…cych wzorem lub kolorem od tapet
naklejonych na podłoże oraz łącznie arkuszy w poziomie. Przy uszkodzeniu tapety należy
wymienić cały arkusz. Niedopuszczalne są pęknięcia tapety (na przykład na stykach elementów).
Niedopuszczalne są miejscowe wgniecenia w miejscu płytkich wgłębień po pęcherzykach
powietrza.
Przy naklejaniu na siebie kilku warstw tapety, niedopuszczalne sÄ… miejscowe odparzenia
starych arkuszy tapet.
Przy odbiorze robót należy sprawdzić wizualnie zachowywanie powyższych warunków,
sprawdzić pionem odchylenie arkuszy, sprawdzić naciągniętym sznurem równość linii przy
suficie oraz przyleganie tapety do podłoża przez opukanie dłonią.
4.5.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonywania ćwiczeń.
1. Jakie warunki musza być spełnione, aby można było przystąpić do odbioru technicznego robót
remontowo-konserwacyjnych?
2. Czy odbiór techniczny robót remontowo-konserwacyjnych różni się od odbioru nowego
tapetowania?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
4.5.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dokonaj odbioru technicznego wykonanych prac remontowo-konserwacyjnych
wytapetowanego podłoża.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) sprawdzić, czy tapeta ułożona na ścianie jest równa,
2) sprawdzić, czy tapeta zachowuje jednolity kolor i wzór w całym pomieszczeniu,
3) sprawdzić, czy arkusze tapety nie mają śladów zabrudzeń klejem,
4) sprawdzić, czy powierzchnia arkusza jest staranie przyklejona do podłoża,
5) sprawdzić, czy poszczególne arkusze naklejono pionowo,
6) sprawdzić, czy w miejscach osprzętu elektrycznego, brzegi przyciętej tapety są niewidoczne,
7) zapisać wnioski, dotyczące jakości powłoki tapeciarskiej i przekazać je nauczycielowi.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 poradnik dla ucznia,
 podłoże przeznaczone do odbioru technicznego.
 przybory do pisania,
 arkusze papieru.
4.5.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz TAK NIE
1) dokonać odbioru technicznego wykonanych prac
remontowo-konserwacyjnych wytapetowanego podłoża?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
5. SPRAWDZIAN OSI
GNI
Ć
Instrukcja dla ucznia:
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5. Test składa się z zadań reprezentujących dwa poziomy wymagań: podstawowy (P)
i ponadpodstawowy (PP).
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej
rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie tego
zadania na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.
9. Na rozwiÄ…zanie testu masz 35 min.
Powodzenia
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Plamy tłuszczu lub inne zabrudzenia powinniśmy
a) zmyć odpowiednimi środkami czyszczącymi.
b) przykryć kawałkiem tapety.
c) zagruntować klejem.
d) zamalować farbą.
2. JednÄ… z wielu przyczyn odklejania siÄ™ tapet jest
a) przemieszczanie się elementów budynku.
b) nadmierna ilość kleju.
c) niewłaściwe przycięcie tapety.
d) brak pionowości arkuszy.
3. Jedna z przyczyn pękania tapet to
a) układanie tapety na powierzchni zatłuszczonej.
b) układanie tapet na starej tapecie.
c) brak zabezpieczenia styków elementów prefabrykowanych merlą.
d) brak wyciśnięcia szczotką nadmiaru powietrza.
4. Jedna z przyczyn pojawienia się plam i odbarwień na powierzchni tapety to
a) układanie tapety na starej tapecie.
b) nadmierna liczba warstw naklejanych na siebie.
c) oddziaływanie rdzy z nie zabezpieczonych antykorozyjnie elementów metalowych.
d) nie usunięcie z podłoża wystających ziaren piasku.
5. Konserwacja tapety papierowej polega na
a) myciu tapety mokrą ścierką.
b) szorowaniu tapety mokrÄ… gÄ…bkÄ….
c) wyczyszczeniu tapety odkurzaczem.
d) myciu tapety szmatkÄ… z detergentem.
6. Jedną z przyczyn powstawania pęcherzy powietrza pod tapetą jest
a) brak pełnego krycia tapety klejem.
b) brak wyciśnięcia szczotką nadmiaru powietrza.
c) brak zabezpieczenia styków elementów prefabrykowanych merlą.
d) wyschnięcie kleju przy krawędziach arkusza.
7. Konserwacja tapet winylowych polega na
a) wyczyszczeniu tapety odkurzaczem.
b) czyszczeniu na sucho.
c) myciu tapety mokrą ścierką.
d) myciu tapety szmatkÄ… z detergentem.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
8. Jedna z przyczyn nierówności płaszczyzn na gładkich tapetach to
a) wyschnięcie kleju przy krawędziach arkusza.
b) wystające z podłoża ziarna piasku.
c) brak pełnego krycia tapety klejem.
d) nadmierna ilość kleju na tapecie.
9. Jedna z przyczyn pofałdowania powierzchni tapety to
a) niestaranne przyklejenie arkuszy tapety.
b) układanie tapety na zagrzybiałym podłożu.
c) układanie tapet na starej tapecie.
d) brak zabezpieczenia styków elementów prefabrykowanych merlą.
10. Ile warstw gładkiej tapety (maksymalnie) można nakleić na siebie?
a) 1 warstwÄ™.
b) 2 warstwy.
c) 3 warstwy.
d) 4 warstwy.
11. Warstwa starej tapety nadaje się do położenia na niej nowej tapety wtedy, gdy
a) po oględzinach starej tapety papierowej gładkiej stwierdzimy jej bardzo dobre
przyleganie do podłoża.
b) stara tapeta odpowiada kolorystycznie nowej tapecie.
c) jest warstwÄ… tapety winylowej.
d) jest warstwą tapety tłoczonej.
12. Sposób naprawy podłoża po zdjęciu tapety zależy od
a) warunków pogodowych.
b) rodzaju i zakresu uszkodzeń.
c) czasu, który mamy na wytapetowanie pomieszczenia.
d) koloru nowej tapety.
13. Roboty tapeciarskie remontowe wykonujemy w temperaturze
a) 15° C ÷ 18° C.
b) 0° C ÷10° C.
c) 5° C ÷ 10°C.
d) 10° C ÷ 15°C.
14. Starą tapetę winylowa usuwamy z ściany
a) po namoczeniu jej wodÄ….
b) za pomocą szczotek metalowych i póz
niejszym namoczeniu wodÄ….
c) po namoczeniu jej klejem.
d) na sucho.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
15. Jedna z przyczyn pojawienia się pleśni na powierzchni tapety to
a) układanie tapety na zagrzybiałym podłożu.
b) niestaranne przyklejenie arkuszy tapety.
c) wystające z podłoża ziarna piasku.
d) nadmierna liczba warstw naklejanych na siebie.
16. JednÄ… z przyczyn rozklejenia siÄ™ tapet dwuwarstwowych jest
a) układanie tapet na starej tapecie.
b) brak pełnego krycia tapety klejem.
c) zbytnie nawilżenie tapety klejem (za długi czas namaczania).
d) układanie tapety na zagrzybiałym podłożu.
17. Najlepszy efekt przy wymianie uszkodzonego brytu tapety uzyskuje się, jeżeli znajdująca się
już na ścianie, nowa tapeta ma
a) ten sam kolor.
b) ten sam wzór.
c) ten sam numer serii.
d) takÄ… sama fakturÄ™ powierzchni.
18. W przypadku przyklejania nowej warstwy tapety na warstwach starych, dopuszcza siÄ™
przyklejenie warstwy tapety
a) tłoczonej na dwóch warstwach tapety tłoczonej.
b) tłoczonej na dwóch warstwach tapety gładkiej.
c) gładkiej na dwóch warstwach tapety tłoczonej.
d) gładkiej na warstwie tapety gładkiej i tapety tłoczonej.
19. Naklejając nową warstwę tapety na starą należy pamiętać aby
a) przesunąć styki poziome nowej warstwy o pół długości arkusza starej warstwy.
b) przesunąć styki pionowe nowej warstwy o połowę szerokości arkusza starej warstwy.
c) styki pionowe pokrywały się w obu warstwach.
d) przesunąć zarówno styki pionowe i poziome nowej warstwy, tak aby nie pokrywały się
ze stykami starej warstwy.
20. Maksymalne odchylenie styków brytów od pionu nie powinno być większe na wysokości
pomieszczenia od
a) 2 mm.
b) 3 mm.
c) 5 mm.
d) 10 mm.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko..........................................................................................
Wykonywanie robót remontowych i konserwacja tapet 714[01].Z2.04
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1
a b c d
2
a b c d
3
a b c d
4
a b c d
5
a b c d
6
a b c d
7
a b c d
8
a b c d
9
a b c d
10
a b c d
11
a b c d
12
a b c d
13
a b c d
14
a b c d
15
a b c d
16
a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
6. LITERATURA
1. Cassell J., Parham P.: Malowanie domu Arkady. Warszawa 1997
2. Jastrzębski A.: Tapetowanie mieszkań. Arkady, Warszawa 1988
3. Niemierko B., Szmigel M.K. (red.): Teoria i praktyka oceniania zewnętrznego. PANDIT,
Kraków 2001,
4. Ratza S.: Malowanie i tapetowanie. Pagina, Wrocław 1999
5. Panas J.(red): Poradnik majstra budowlanego. Arkady, Warszawa 2005
6. Wolski Z.: Roboty malarskie. WSiP, Warszawa 2000
Normy i katalogi:
1. Katalog Nakładów Rzeczowych nr 4-01.  Orgbud Spółka z o.o. Warszawa 1998
2. Katalog Polskich Norm 2000. Wybór norm budowlanych cz. 1-3. Polski Komitet
Normalizacyjny, Warszawa 2000.
Akty prawne:
1. Ustawa z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. nr 207, poz. 2016
z póz
niejszymi zmianami)
2. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa
i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. Nr 47, poz. 41)
3. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 20 września 2001 r. w sprawie bezpieczeństwa
i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych do robót ziemnych,
budowlanych i drogowych (Dz. U. Nr 118, poz. 1263)
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34