MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Joanna Miedzińska
Strojenie instrumentów muzycznych 311[01].Z2.04
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr Ireneusz Winiarski
mgr Emilia Walasek
Opracowanie redakcyjne:
mgr Joanna Miedzińska
Konsultacja:
dr in\
. Jacek Przepiórka
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 311[01].Z2.04
 Strojenie instrumentów muzycznych , zawartego w modułowym programie nauczania dla
zawodu korektor i stroiciel instrumentów muzycznych.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 6
3. Cele kształcenia 7
4. Przykładowe scenariusze zajęć 8
5. Ćwiczenia 12
5.1. Organizacja stanowiska pracy do wykonywania korekty i strojenia
instrumentów muzycznych 12
5.1.1. Ćwiczenia 12
5.2. Stroje, intonacja i strojenie instrumentów muzycznych 14
5.2.1. Ćwiczenia 14
5.3. Kabiny stroicielskie i przyrządy do pomiarów wysokości dz
więków 16
5.3.1. Ćwiczenia 16
5.4. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy stosowane podczas strojenia
instrumentów muzycznych 18
5.4.1. Ćwiczenia 18
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 20
7. Literatura 34
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie korektor i stroiciel instrumentów
muzycznych.
W poradniku zamieszczono:
- wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć ju\
ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,
- cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,
- przykładowe scenariusze zajęć,
- przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania-
uczenia oraz środkami dydaktycznymi,
- ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,
- literaturę uzupełniającą.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone ró\
nymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zró\
nicowane, począwszy od samodzielnej
pracy uczniów do pracy zespołowej.
Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik
dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.
Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które zawierają
podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest zwrócenie
uwagi na następujące elementy:
- materiał nauczania  w miarę mo\
liwości uczniowie powinni przeanalizować
samodzielnie. Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle wa\
nej
umiejętności, jaką uczniowie powinni bezwzględnie posiadać  czytanie tekstu
technicznego ze zrozumieniem,
- pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy jest
przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zale\
ności od tematu mo\
na zalecić uczniom
samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wspólne z całą grupą uczniów, w formie
dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza, poniewa\

nauczyciel sterując dyskusją mo\
e uaktywniać wszystkich uczniów oraz w trakcie
dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,
- dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ćwiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę
teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną propozycję
ćwiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia, uwzględniając ró\
ne
mo\
liwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które z zaproponowanych
ćwiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu technodydaktycznym szkoły.
Prowadzący mo\
e równie\
zrealizować ćwiczenia, które sam opracował,
- sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego
zakresu materiału. Je\
eli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień
wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia
przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
W tym miejscu jest szczególnie wa\
na rola nauczyciela, gdy\
od postawy nauczyciela,
sposobu prowadzenia zajęć zale\
y między innymi zainteresowanie ucznia. Uczeń nie
zainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie w pełni
umiejętności zało\
onych w jednostce modułowej. Nale\
y rozbudzić wśród uczniów tak
zwaną  ciekawość wiedzy . Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania
rozdziału mo\
e stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności
ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową powinien zwracać
uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne, czy
mo\
e lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,
- testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i nale\
y je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte
przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej nauczyciela
realizującego tę jednostkę modułową. Ka\
demu zadaniu testu przypisano określoną
liczbę mo\
liwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa uzale\
niona
jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel mo\
e zastosować test według własnego
projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. Nale\
y pamiętać, \
eby tak przeprowadzić
proces oceniania ucznia, aby umo\
liwić mu jak najpełniejsze wykazanie swoich
umiejętności.
Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:
- pokaz,
- ćwiczenie (laboratoryjne lub inne),
- metoda projektów,
- przewodniego tekstu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
311[01].Z2
Korekta i strojenie instrumentów
muzycznych
311[01].Z2.01
Ocenianie jakości instrumentów
muzycznych
311[01].Z2.02
311[01].Z2.03
Regulacja mechanizmów instrumentów
Wykonywanie napraw, korekty
muzycznych
i konserwacji instrumentów
muzycznych
311[01].Z2.04
Strojenie instrumentów muzycznych
311[01].Z2.05
Posługiwanie się językiem obcym
zawodowym
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- posługiwać się narzędziami korektorskimi do regulacji mechanizmów instrumentów
muzycznych,
- posługiwać się narzędziami pomiarowymi przy strojeniu instrumentu,
- oceniać czystość stroju,
- rozró\
niać i klasyfikować instrumenty muzyczne na podstawie ich wyglądu,
- rozró\
niać części składowe instrumentów muzycznych,
- grać na instrumentach muzycznych,
- dobierać mierniki do pomiarów wielkości elektrycznych,
- organizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami ergonomii, bezpieczeństwa i higieny
pracy oraz przepisami przeciwpo\
arowymi,
- korzystać z literatury specjalistycznej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
- określić pojęcie i cel intonacji,
- ocenić intonację instrumentu,
- dobrać odpowiednie metody strojenia,
- posłu\
yć się urządzeniami do strojenia,
- posłu\
yć się specjalistycznymi narzędziami stroicielskimi,
- wykonać strojenie wstępne,
- wykonać strojenie wstępne instrumentów ró\
nymi metodami,
- sprawdzić i skorygować czystość stroju poszczególnych tonów oraz równość stroju
instrumentów,
- wykonać strojenie końcowe,
- zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy podczas strojenia instrumentów
muzycznych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Korektor i stroiciel instrumentów muzycznych 311[01]
Moduł: Korekta i strojenie instrumentów muzycznych 311[01].Z2
Jednostka modułowa: Strojenie instrumentów muzycznych 311[01].Z2.04
Temat: Klasyfikacja instrumentów muzycznych w zale\
ności od stroju i sposobu
strojenia.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności rozpoznawania strojów instrumentów i metod
strojenia.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- przedstawić zasady i metody strojenia ró\
nych instrumentów muzycznych,
- dokonać podziału instrumentów na grupy, stosując jako kryterium podziału  metody ich
strojenia,
- przyporządkować instrumenty do poszczególnych grup, zgodnie z metodą ich strojenia,
- określić elementy, z jakich zbudowane są poszczególnych instrumenty,
- wyjaśnić, jaki jest strój poszczególnych instrumentów.
Metody nauczania uczenia się:
- pogadanka,
- pokaz z objaśnieniem.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- praca w grupach.
Czas: 2 godziny dydaktyczne.
Środki dydaktyczne:
- filmy, plansze, prezentacje multimedialne przedstawiające techniki korekty instrumentów
muzycznych oraz metody ich strojenia,
- przykładowe instrumenty,
- narzędzia i przyrządy stroicielskie,
- karty ćwiczeń i przybory do pisania.
Przebieg zajęć:
1. Powitanie uczniów.
2. Sprawy organizacyjne.
3. Nawiązanie do tematu zajęć, omówienie celów zajęć.
4. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
5. Realizacja tematu:
 ka\
da grupa otrzymuje przykładowy instrument oraz narzędzia i przyrządy do jego
nastrojenia,
 nauczyciel prezentuje materiał filmowy i multimedialny,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
 po zapoznaniu się z materiałem filmowym i multimedialnym, uczniowie w grupach,
wyliczają elementy, z których zbudowany jest przydzielony im instrument,
 uczniowie w grupach dokonują rozpoznania stroju przydzielonego im instrumentu,
 uczniowie w grupach, przyporządkowują przydzielony im instrument do określonej
grupy, przyjmując za podstawowe kryterium  metodę jego strojenia,
 nauczyciel obserwuje pracę uczniów, podpowiada rozwiązania,
 przedstawiciele ka\
dej grupy omawiają swoje instrumenty, wyjaśniają szczegóły ich
budowy i związany z tym strój ka\
dego instrumentu, pokazuje w jaki sposób
z instrumentu wydobywamy dz
więk i w jaki sposób mo\
na ten dz
więk korygować
a instrument właściwie nastroić,
 nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza, czy z ka\
dym następnym ćwiczeniem
czyni on postępy,
 zespół wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny pracy w grupie, formułuje wnioski
i zapisuje je w kartach ćwiczeń,
6. Zakończenie zajęć.
Podsumowanie zajęć, wyciągnięcie wniosków.
7. Praca domowa.
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat wpływu warunków atmosferycznych na
stabilność stroju instrumentu i sporządz
w zeszycie krótką notatkę na ten temat.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Korektor i stroiciel instrumentów muzycznych 311[01]
Moduł: Korekta i strojenie instrumentów muzycznych 311[01].Z2
Jednostka modułowa: Strojenie instrumentów muzycznych 311[01].Z2.04
Temat: Wykonywanie strojenia wstępnego i ostatecznego instrumentu muzycznego.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności strojenia  w zale\
ności od rodzaju instrumentu 
z lub bez konieczności u\
ycia specjalistycznych narzędzi stroicielskich.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- wyjaśnić zasady obowiązujące w strojeniu w zale\
ności od rodzaju instrumentów,
- rozpoznać stopień nastrojenia instrumentu: w prosty sposób  słuchowo i w sposób
zaawansowany  z u\
yciem elektronicznych narzędzi,
- zaklasyfikować instrumenty do grup: pierwszej  do których strojenia wystarczą proste
narzędzia stroicielskie i drugiej  do których strojenia, niezbędne jest u\
ycie
specjalistycznych narzędzi stroicielskich.
Metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- praca indywidualna,
- praca w 2 3 osobowych zespołach.
Czas: 2 godziny dydaktyczne.
Środki dydaktyczne:
- filmy, plansze, prezentacje multimedialne przedstawiające techniki i zasady strojenia
instrumentów muzycznych,
- przykładowe instrumenty,
- zestaw narzędzi standardowych i specjalistycznych, niezbędnych do strojenia
instrumentów,
- urządzenia elektroniczne i akustyczne pomocne w strojeniu instrumentów,
- karty ćwiczeń i przybory do pisania.
Przebieg zajęć:
1) Powitanie uczniów.
2) Sprawy organizacyjne.
3) Nawiązanie do tematu zajęć, omówienie celów zajęć.
4) Organizacja uczniowskich stanowisk pracy do wykonania ćwiczenia.
5) Realizacja tematu:
- nauczyciel prezentuje materiał filmowy i multimedialny oraz plansze z elementami
budowy instrumentów,
- nauczyciel pokazuje i udziela instrukta\
u, w jaki sposób stroimy instrumenty
nale\
ące do ró\
nych grup  u\
ywając do tego celu prostych i elektronicznych
narzędzi stroicielskich,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
- ka\
dy uczeń zapoznaje się z zasadami dotyczącymi strojenia poszczególnych
instrumentów,
- nauczyciel dzieli zespół na 2 3 osobowe grupy, w których uczniowie zapoznają się
z narzędziami i ich wykorzystaniem w procesie strojenia oraz wykonują strojenie
danego im instrumentu w prosty sposób  słuchowo i w sposób zaawansowany 
z u\
yciem elektronicznych narzędzi,
- uczniowie w swoich grupach, klasyfikują swój instrument do grup: pierwszej  gdzie
do strojenia wystarczą proste narzędzia stroicielskie lub drugiej  gdzie do strojenia,
niezbędne jest u\
ycie specjalistycznych narzędzi stroicielskich,
- nauczyciel obserwuje pracę uczniów, podpowiada rozwiązania,
- wszystkie zespoły prezentują wyniki swoich działań i dokonują analizy przebiegu
wykonywanego ćwiczenia,
- nauczyciel analizuje pracę uczniów i określa stopień postępów w wykonywanych
przez nich ćwiczeniach,
- zakończenie zajęć, podsumowanie wykonanych działań.
6. Praca domowa.
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat sposobów strojenia instrumentów
elektrycznych klawiszowych i sporządz
w zeszycie krótką notatkę na ten temat.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
5. ĆWICZENIA
5.1. Organizacja stanowiska pracy do wykonywania korekty
i strojenia instrumentów muzycznych
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zorganizuj stanowisko pracy do wykonania korekty instrumentów strunowych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z zasadami organizacji stanowiska pracy ręcznej obróbki stolarskiej,
2) wyliczyć pisemnie elementy, z których składają się instrumenty strunowe,
3) wskazać elementy instrumentów strunowych, podlegające korekcie przy zastosowaniu
ręcznej obróbki stolarskiej,
4) wyjaśnić zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, obowiązujące na stanowisku ręcznej
obróbki stolarskiej,
5) zanotować wyniki w arkuszu,
6) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
 karta ćwiczeń,
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 2
Wyszukaj w dostępnych Ci z
ródłach i wypisz znaczenia pojęć: wykonawca, wyrób,
usługa.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z zasadami organizacji stanowiska pracy i podaną charakterystyką pojęć,
2) wyjaśnić, w jakim stopniu człowiek wpływa na proces wytwarzania wyrobów i usług,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
3) określić, jakie warunki (oprócz człowieka) wpływają na proces wytwarzania oraz jakość
wyrobów i usług,
4) zanotować wnioski w arkuszu,
5) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
- karta ćwiczeń,
- przybory do pisania,
- stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu,
- literatura z rozdziału 7.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
5.2. Stroje, intonacja i strojenie instrumentów muzycznych
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Oblicz częstotliwości tonów podstawowych dla dz
więków z zakresu c1-c2, następujących
po sobie chromatycznie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment
rozdziału 4.2.1. Materiału nauczania dotyczącego systemów strojenia instrumentów
muzycznych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się procedurą obliczania częstotliwości tonu podstawowego,
2) obliczyć częstotliwości tonu podstawowego dla wszystkich dz
więków z podanego
zakresu,
3) zapisać przebieg obliczeń,
4) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
 kalkulator naukowy,
 przybory do pisania,
 notatnik,
 literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 2
Wykonaj strojenie dowolnego instrumentu smyczkowego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić wysokości poszczególnych strun instrumentu,
2) zastosować tuner elektroniczny,
3) dokonać strojenia strun w kolejności np.: a, d, g, e,
4) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
 Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
 instrument smyczkowy,
 smyczek i kalafonia,
 tuner elektroniczny,
 literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 3
Dokonaj strojenia temperatury fortepianu w systemie kwartowo-kwintowym.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wyjaśnić pojęcie temperatura fortepianu,
2) wyjaśnić pojęcia odległości muzycznych: kwarta, kwinta, oktawa,
3) scharakteryzować kolejne czynności, które nale\
y podjąć aby nastroić temperaturę
fortepianu w systemie kwartowo-kwintowym,
4) dokonać doboru narzędzi niezbędnych do prawidłowego wykonania ćwiczenia,
5) wykonać strojenie instrumentu, dopasowując dz
więki w odpowiedniej kolejności,
6) umiejętnie posłu\
yć się kamertonem lub tunerem elektronicznym, chromatycznym,
7) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
- fortepian,
- narzędzia do strojenia fortepianu,
- kamerton lub tuner chromatyczny,
- literatura z rozdziału 7.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
5.3. Kabiny stroicielskie i przyrządy do pomiarów wysokości
dz
więków
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj strojenie gitary, u\
ywając do tego celu kamertonu widełkowego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przygotować instrument  gitarę,
2) przygotować kamerton widełkowy,
3) zapoznać się z zasadami u\
ycia kamertonu jako narzędzia stroicielskiego,
4) wykonać strojenie gitary z u\
yciem kamertonu,
5) opisać wykonane działania w karcie ćwiczeń,
6) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
- instrument  gitara,
- kamerton widełkowy,
- karta ćwiczeń,
- przybory do pisania,
- literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 2
Nastrój gitarę basową, u\
ywając do tego celu elektronicznego tunera chromatycznego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przygotować instrument  gitarę basową,
2) przygotować elektroniczny tuner chromatyczny,
3) zapoznać się z zasadami strojenia przy u\
yciu tunera,
4) wykonać strojenie instrumentu, wykorzystując elektroniczny tuner chromatyczny,
5) opisać przebieg działań w karcie ćwiczeń,
6) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
 Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
- instrument  gitara basowa,
- elektroniczny tuner chromatyczny,
- karta ćwiczeń,
- przybory do pisania,
- literatura z rozdziału 7.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
5.5. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy stosowane podczas
strojenia instrumentów muzycznych
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przedstaw w formie projektu graficznego, jakie instytucje muszą wydać pozytywną
opinię, w sprawie akceptacji projektu modernizacji obiektów budowlanych, które będą słu\
yć
jako pracownie strojenia instrumentów muzycznych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z nazwami i rolą instytucji odpowiedzialnych za bezpieczeństwo i higienę
pracy, ochronę przeciwpo\
arową i ochronę środowiska,
2) wykonać projekt w formie graficznej, z wyjaśnieniem: która z wymienionych instytucji
powinna pozytywnie zaopiniować, projekt modernizacji budynku,
3) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
- karta ćwiczeń,
- przybory do pisania,
- literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 2
Zaprojektuj rozmieszczenie i wielkość otworów, które powinny zostać wykonane
w obiekcie budowlanym, słu\
ącym jako pracownia stroiciela, by zapewnić mu odpowiednią
ilość naturalnego oświetlenia wnętrza.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z przepisami dotyczącymi zapewnienia właściwego oświetlenia naturalnego
w pomieszczeniach stałej pracy,
2) wymienić rodzaje otworów, które w pomieszczeniu zapewniają odpowiednia ilość światła
naturalnego,
3) przedstawić wnioski w karcie ćwiczeń,
4) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
 Zalecane metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenia.
Środki dydaktyczne:
- zbiór przepisów, obowiązujących przy projektowaniu oświetlenia obiektu budowlanego,
- karta ćwiczeń,
- przybory do pisania,
- literatura z rozdziału 7.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Strojenie instrumentów
muzycznych
Test składa się z 24 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 1 17 są z poziomu podstawowego,
- zadania 18 24 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za ka\
dą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie, co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
-
-
-
- dostateczny  za rozwiązanie, co najmniej 15 zadań z poziomu podstawowego,
-
-
-
- dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym, co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
-
-
-
- bardzo dobry  za rozwiązanie 22 zadań, w tym, co najmniej 6 z poziomu
-
-
-
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. a, 3. d, 4. b, 5. d, 6. b, 7. a, 8. a, 9. c, 10. d, 11. a,
12. d, 13. c, 14. c, 15. c, 16. a, 17. c, 18. d, 19. d, 20. c, 21. b, 22. c, 23. a, 24. b.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1 Określić cechy stanowiska pracy A P c
2 Określić sposób strojenia kontrabasu A P a
3 Określić sposób strojenia wiolonczeli A P d
4 Nazwać poszczególne struny instrumentu A P b
Wskazać element wchodzący w skład konstrukcji
5 A P d
oboju
6 Wymienić rodzaje gitar A P b
Wskazać element wchodzący w skład konstrukcji
7 A P a
fortepianu
8 Określić sposób strojenia puzonu A P a
9 Zdefiniować pojęcie:  temperatura fortepianowa A P c
Przyporządkować flet poprzeczny do
10 A P d
odpowiedniej grupy instrumentów dętych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
11 Określić sposób strojenia klarnetu A P a
12 Zidentyfikować elementy budowy klarnetu A P d
13 Wskazać odpowiedni strój trąbki B P c
Zidentyfikować elementy budowy puzonu
14 A P c
suwakowego
Wskazać zastosowanie trzciny Arundo, Dalbergia
15 C P c
Nigra
Wskazać sposób eliminacji stuków
16 w mechanizmach instrumentów dętych A P a
drewnianych
17 Wskazać standardową wielkość werbla C PP c
18 Wskazać elementy budowy werbla C PP d
Określić instrument, do którego ma zastosowanie
19 C PP d
technika czyszczenia metodą Blow-Ball
Wskazać instrument, którego nie mo\
na stroić za
20 C PP c
pomocą alikwotów
Określić zalecaną częstotliwość wykonywania
21 C PP b
strojenia fortepianu
Wskazać właściwą częstotliwość tonu
22 C PP c
podstawowego
23 Obliczyć rozmiar interwału D PP a
Wyjaśnić celowość stosowania tunera
24 D PP b
chromatycznego
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajami zadań w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadz
z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.
5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom mo\
liwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, określ czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.
8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich mo\
liwości).
9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbli\
ającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdz
wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadz
analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych  niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uwa\
nie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 24 zadania o ró\
nym stopniu trudności. Ka\
de zadanie zawiera cztery
alternatywy, tylko jedna jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej
rubryce znak X. W przypadku pomyłki nale\
y błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Zadania z poziomu ponadpodstawowego oznaczone są numerami 17 24.
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało Ci trudność, odłó\
jego rozwiązanie na
póz
niej i wróć, gdy zostanie czas wolny.
9. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
- zestaw zadań testowych,
- karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Podstawową cechą stanowiska pracy nie jest
a) metoda pracy.
b) wykonawca.
c) producent.
d) wyroby i usługi.
2. Struny kontrabasu strojone są w interwale
a) kwarty.
b) tercji.
c) kwinty.
d) tercji wielkiej.
3. Struny wiolonczeli strojone są w interwale
a) kwarty.
b) tercji.
c) tercji wielkiej.
d) kwinty.
4. Struny kontrabasu noszą nazwy
a) E A B C.
b) E A D G.
c) A D G C.
d) E A C H.
5. Obój posiada
a) stroik pojedynczy.
b) płytkę wargową.
c) ustnik kielichowy.
d) stroik podwójny.
6. Instrument występujący w odmianach: klasyczna, akustyczna, basowa, nazywamy
a) mandoliną.
b) gitarą.
c) harfą.
d) fletnią.
7. Kontrklawiatura, listwa pedałowa, przekaz
nik pedału to elementy mechanizmów
a) fortepianu.
b) harfy.
c) akordeonu
d) organów.
8. Puzon strojony jest poprzez
a) wsuwanie lub wysuwanie krąglika.
b) przesuwanie suwaka.
c) częściowe zasłanianie wylotu roztrąbu dłonią.
d) wsuwanie lub wysuwanie ustnika.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
9. Temperatura, to zakres dz
więków od a do
a) c1.
b) b1.
c) a1.
d) e1.
10. Flet, to instrument dęty drewniany z grupy aerofonów
a) stroikowych.
b) podwójnostroikowych.
c) ustnikowych.
d) wargowych.
11. Klarnet stroi się poprzez
a) wysuwanie baryłki z korpusu górnego.
b) korektę średnic otworów dz
więkowych.
c) zmianę ciśnienia wdmuchiwanego powietrza.
d) częściowe zatkanie otworu w czarze głosowej.
12. Częścią klarnetu nie jest
a) baryłka.
b) czara głosowa.
c) ustnik.
d) roztrąb.
13. Typowym strojem trąbki jest
a) strój H.
b) strój Cis.
c) strój B.
d) strój Ges.
14. W puzonie suwakowym zmiana wysokości dz
więku, podczas gry odbywa się za
pośrednictwem
a) krąglika.
b) ustnika.
c) suwaka.
d) stroika.
15. Arundo, Dalbergia Nigra to trzcina do budowy elementów
a) akordeonu.
b) cymbałów.
c) oboju.
d) skrzypiec.
16. Podklejając filcowe lub korkowe podkładki do elementów mechanizmu
a) zapobiega się stukom.
b) wzmacnia się brzmienie instrumentu.
c) ułatwia wydobycie dz
więku.
d) tłumi  syk powietrza.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
17. Standardowe werble mają średnicę i głębokość
a) 12 , 3 .
b) 13 , 4,3 .
c) 14 , 5,5 .
d) 15 , 5,8 .
18. Na budowę werbla nie składa się
a) ług.
b) naciąg górny i dolny.
c) mechanizm naciągający sprę\
yny.
d) wentyl.
19. Technika Blow-Ball dotyczy instrumentów
a) skrzypiec, altówki.
b) gitary, harfy.
c) puzonu, klarnetu.
d) waltorni, trąbki.
20. Z u\
yciem alikwotów nie mo\
na stroić
a) gitary.
b) skrzypiec.
c) ksylofonu.
d) saksofonu.
21. Optymalnie fortepian nale\
y stroić
a) przed ka\
dym koncertem.
b) dwa razu do roku.
c) co dwa  trzy lata.
d) co dwa tygodnie.
22. Częstotliwość tonu podstawowego b1 wynosi
a) 447.57 Hz.
b) 448.20 Hz.
c) 466.16 Hz.
d) 469.20 Hz.
23. Kwintę zmniejszoną mo\
na podzielić na
a) 6 najmniejszych interwałów.
b) 5 najmniejszych interwałów.
c) 7 najmniejszych interwałów.
d) 4 najmniejszych interwałów.
24. Tunera chromatycznego u\
ywa się
a) zawsze.
b) w trudnych warunkach akustycznych.
c) nigdy.
d) tylko po nastrojeniu alikwotowym.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko........................................................................................................................
Strojenie instrumentów muzycznych
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
21 a b c d
22 a b c d
23 a b c d
24 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Strojenie instrumentów
muzycznych
Test składa się z 22 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 1 16 są z poziomu podstawowego,
- zadania 17 22 są z poziomu ponad podstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za ka\
dą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponad podstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 20 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu ponad
podstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. a, 3. d, 4. c, 5. c, 6. a, 7.c, 8. c, 9. b, 10. c, 11. a,
12. a, 13. d, 14. c, 15. a, 16. c, 17. c, 18. b, 19. b, 20. a, 21. a, 22. d.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1 Wskazać elementy budowy skrzypiec A P c
2 Wskazać elementy budowy smyczka A P a
3 Wskazać właściwe uło\
enie strun gitary A P d
Wyjaśnić zasadę działania mechanizmu
4 A P c
młoteczkowego
5 Wskazać sposób strojenia skrzypiec A P c
6 Wskazać sposób strojenia fletu B P a
Wyjaśnić pojęcie:  stopliwość barwy
7 B P c
instrumentu
Wskazać instrumenty aerofonów grupy
8 B P c
aerofonów
9 Nazwać dokładnie instrument B P b
Wskazać narzędzia nale\
ące do rodziny
10 B P c
kamertonów
Wskazać właściwy sposób obliczania
11 B P a
częstotliwości interwałów mniejszych ni\
oktawa
Wyjaśnić, jakie zasady obowiązują w stroju
12 B P a
równomiernie temperowanym
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
13 Wskazać właściwy numer telefonu alarmowego A P d
Wyjaśnić, jakie zasady obowiązują w stroju
14 B P c
równomiernie temperowanym
Wskazać właściwą częstotliwość tonu
15 podstawowego, w stroju równomiernie B P a
temperowanym
16 Wskazać właściwy strój waltornii B P c
Określić mankamenty strojenia instrumentów
17 C PP c
strunowych za pomocą tunera
18 Wskazać zastosowanie mikrostroika D PP b
Określić najkorzystniejszą wysokość dz
więku
19 D PP b
podstawowego w przypadku strojenia gitary
20 Oblicz wysokość tonu podstawowego C PP a
Wskazać, na czym polega podstawowa ró\
nica
21 w zapisie nutowym instrumentów D PP a
transponujących i nietransponujących
Rozpoznać instrument transponujący w grupie
22 D PP d
chordofonów smyczkowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadz
z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na zadania wielokrotnego wyboru.
5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom mo\
liwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.
8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich mo\
liwości).
9. 10 minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbli\
ającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdz
wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadz
analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych  niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uwa\
nie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 22 zadania o ró\
nym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego
wyboru. Dla ka\
dego zadania są podane 4 odpowiedzi a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedz

jest prawidłowa.
5. Za ka\
dą poprawną odpowiedz
mo\
esz uzyskać 1 punkt. Za błędną odpowiedz
lub jej
brak otrzymujesz 0.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej
rubryce znak X. W przypadku pomyłki nale\
y błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
7. Zadania z poziomu ponadpodstawowego oznaczone są numerami 17 22.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłó\
rozwiązanie
zadania na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.
9. Po rozwiązaniu testu sprawdz
czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE
ODPOWIEDZI.
10. Na rozwiązanie testu masz 60 min.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
- zestaw zadań testowych,
- karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Do elementów, z których zbudowane są skrzypce, zaliczamy
a) klapy.
b) estry.
c) podstrunnicę.
d) kulkę.
2. Do elementów budowy smyczka zaliczamy
a) włosie.
b) stroik.
c) zapinki.
d) gąbkę.
3. Gitara ma 6 strun, których nazwy brzmią kolejno
a) E,D,G,E,H,C.
b) A,B,C,D,E,F.
c) C,D,E,A,H,E.
d) E,A,D,G,H,E.
4. Mechanizm angielski to mechanizm umo\
liwiający zrealizowanie
a) repetycji.
b) pędu.
c) podwójnej repetycji.
d) dominanty.
5. Skrzypce stroi się poprzez
a) wydłu\
enie lub skracanie strun.
b) przesuwanie podstawka.
c) zmianę napięcia strun.
d) zmianę poło\
enia dyszy w pudle rezonansowym.
6. Flet poprzeczny stroi się poprzez
a) wysuwanie główki z korpusu.
b) zmianę ciśnienia powietrza wdmuchiwanego w instrument.
c) korektę wysokości ustawienia klap.
d) zmianę średnicy otworów dz
więkowych.
7. Stopliwość barwy instrumentu, tłumaczymy jako
a) własność dopasowania wysokości dz
więku do akordu.
b) bardzo płynne legato (inaczej legatissimo).
c) zlewanie z barwami innych instrumentów.
d) topnienie metalu.
8. Do grupy areofonów ustnikowych nie nale\
y
a) trąbka.
b) tuba.
c) helikoks.
d) puzon.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
9. Puzon podwójny, w stroju B niskim to puzon
a) drappo.
b) doppio.
c) duplo.
d) dippo.
10. Do rodziny kamertonów nie nale\
y
a) kamerton stroikowy.
b) kamerton widełkowy.
c) tuner chromatyczny.
d) kamerton chromatyczny.
11. Pierwiastek 12 stopnia z 2 to iloraz
a) dwóch poło\
onych obok siebie półtonów.
b) dwóch poło\
onych obok siebie kwart.
c) dwóch jednobrzmiących kwint.
d) półtonu i oktawy w stroju nierównomiernie temperowanym.
12. System równomiernie temperowany umo\
liwia
a) swobodną transpozycję do dowolnej tonacji.
b) dostrajanie tonacji.
c) swobodną transpozycję do dowolnej tonacji.
d) ograniczenie zastosowania transpozycji.
13. Numer alarmowy do Pogotowia Ratunkowego to
a) 996.
b) 997.
c) 998.
d) 999.
14. Zasadą współcześnie stosowanego, systemu równomiernie temperowanego jest podział
oktawy na
a) 12 całych tonów.
b) 10 półtonów.
c) 12 półtonów.
d) 8 całych tonów.
15. Częstotliwość tonu podstawowego dla dz
więku a1 wynosi
a) 440 Hz.
b) 442 Hz.
c) 438 Hz.
d) 437 Hz.
16. Typowym strojem waltorni jest
a) strój Es.
b) strój B.
c) strój F.
d) strój C.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
17. Nieprecyzyjność, wynikającą z porównywania wysokości brzmienia strun wykazuje
metoda
a) strojenia alikwotowego.
b) arpeggio.
c) strojenia przy pomocy tunera.
d) mikrostrojników.
18. Mikrostroik słu\
y do
a) wstępnego strojenia skrzypiec.
b) ostatecznego dostrajania skrzypiec.
c) strojenia instrumentów dętych drewnianych o pojedynczym stroiku.
d) strojenia strun kontrabasu.
19. Standardowa gitara najlepiej brzmi, gdy częstotliwość dz
więku  a , wynosi
a) 438 Hz.
b) 440 Hz.
c) 442 Hz.
d) 436 Hz.
20. Częstotliwość tonu podstawowego b1 wynosi
a) 466,16 Hz.
b) 446,16 Hz.
c) 468,45 Hz.
d) 469,20 Hz.
21. Ró\
nica w brzmieniu i zapisie dz
więku c dla gitary i fortepianu wynika z
a) transpozycji.
b) transmutacji.
c) modulacji.
d) transformacji.
22. W grupie chordofonów smyczkowych transponuje jedynie
a) wiolonczela.
b) altówka.
c) skrzypce.
d) kontrabas.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko.............................................................................................................................
Strojenie instrumentów muzycznych
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
21 a b c d
22 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
7. LITERATURA
1. Buchanan J.: A Dorling Kindersley Book, Dorlihg Kindersley Limited. Great Britain
1991
2. Buchner A.: Encyklopedia Instrumentów Muzycznych. R.A.F. Scriba, Racibórz 1995
3. Drobner M.: Instrumentoznawstwo i Akustyka. Podręcznik dla średnich szkół
muzycznych. PWM, 2004
4. Habela J. Słowniczek Muzyczny. PWM, 1977
5. Flesh C.: Sztuka gry skrzypcowej. PWM, Kraków 1964
6. Marcuse S.: Comprehensive Dictionary. Library of Congress, 1964
7. Panufnik T.: Sztuka Lutnicza. Warszawa 1926
8. Panufnik T.: Technologia Lutnicza. Warszawa 1934
9. Prószyński S.: Świat mechanizmów grających. Wiedza Powszechna, Warszawa 1994
10. Sachs C.: Real Lexikon der Musikinstrumente. Hildeshei 1962
11. Sikorski K.: Instrumentoznawstwo. PWM, A
ódz
1952
12. Wielka Encyklopedia Muzyczna PWM
13. Hansen A.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. WSiP, 1998
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34