MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Ireneusz Winiarski
Posługiwanie się językiem obcym zawodowym
311[01].Z2.05
Poradnik dla ucznia
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr Joanna Miedzińska
mgr Emilia Walasek
Opracowanie redakcyjne:
mgr Ireneusz Winiarski
Konsultacja:
dr inż. Jacek Przepiórka
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 311[01].Z2.05
 Posługiwanie się językiem obcym zawodowym , zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu korektor i stroiciel instrumentów muzycznych.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREÅšCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Materiał nauczania 7
4.1. Zagadnienia związane z poszukiwaniem pracy i prowadzeniem własnej
7
działalności usługowej
4.1.1. Materiał nauczania 7
4.1.2. Pytania sprawdzajÄ…ce 21
4.1.3. Ćwiczenia 21
4.1.4. Sprawdzian postępów 25
4.2. Korespondencja w sprawach zawodowych 26
4.2.1. Materiał nauczania 26
4.2.2. Pytania sprawdzajÄ…ce 36
4.2.3. Ćwiczenia 36
4.2.4. Sprawdzian postępów 38
4.3. Zasady prowadzenia rozmowy telefonicznej 39
4.3.1. Materiał nauczania 39
4.3.2. Pytania sprawdzajÄ…ce 41
4.3.3. Ćwiczenia 42
4.3.4. Sprawdzian postępów 43
4.4. Terminologia zawodowa. Słownictwo techniczne ogólne i specjalistyczne
44
4.4.1. Materiał nauczania 44
4.4.2. Pytania sprawdzajÄ…ce 49
4.4.3. Ćwiczenia 50
4.4.4. Sprawdzian postępów 52
4.5. Wybrane zagadnienia gramatyczne i leksykalne 53
4.5.1. Materiał nauczania 53
4.5.2. Pytania sprawdzajÄ…ce 59
4.5.3. Ćwiczenia 59
4.5.4. Sprawdzian postępów 61
5. Sprawdzian osiągnięć 62
6. Literatura 67
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Poradnik będzie Ci pomocny w posługiwaniu się językiem angielskim zawodowym
i w zdobywaniu kompetencji językowych, niezbędnych w działalności zawodowej.
W poradniku znajdziesz:
wymagania wstępne  wykaz umiejętności, jakie powinieneś mieć już ukształtowane, abyś
bez problemów mógł korzystać z poradnika,
cele kształcenia  wykaz umiejętności, jakie ukształtujesz podczas pracy z poradnikiem,
 materiał nauczania  wiadomości teoretyczne niezbędne do osiągnięcia założonych celów
kształcenia i opanowania umiejętności zawartych w jednostce modułowej,
 zestaw pytań, abyś mógł sprawdzić, czy już opanowałeś określone treści,
 ćwiczenia, które pomogą Ci zweryfikować wiadomości teoretyczne oraz ukształtować
umiejętności praktyczne,
 sprawdzian postępów,
 sprawdzian osiągnięć, przykładowy zestaw zadań. Zaliczenie testu potwierdzi opanowanie
materiału całej jednostki modułowej,
 literaturę uzupełniającą.
Poradnik dla ucznia przeznaczony jest do samodzielnej pracy ucznia. Materiał nauczania
podzielony jest na rozdziały, które zawierają podrozdziały. Każdy rozdział składa się
z materiału nauczania, pytań sprawdzających, ćwiczeń i sprawdzianu postępów. Podczas
pracy nad poszczególnymi zagadnieniami warto zwrócić uwagę na kolejność
wykonywania poszczególnych zadań co gwarantuje poznanie danego materiału. Podczas
realizacji poszczególnych rozdziałów wskazane jest abyś zwrócił uwagę na następujące
elementy:
- materiał nauczania, powinieneś analizować samodzielnie,
- pytania sprawdzające wykażą, w jakim stopniu opanowałeś materiał teoretyczny
i czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń
- ćwiczenia, które spełniają dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz
opanowaniu materiału, wykonaj samodzielnie. W trakcie ich wykonywania
zweryfikujesz wiedzę teoretyczną oraz opanujesz nowe umiejętności.
- sprawdzian postępów, stanowi podsumowanie rozdziału. Twoim zadaniem będzie
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte, potwierdzenie bÄ…dz
zaprzeczenie
wyłonią Twoje braki w opanowaniu materiału.
- test, zamieszczony w rozdziale Sprawdzian osiągnięć podsumowuje opanowanie
materiału tej jednostki modułowej. Test zawiera zagadnienia z zakresu całej
jednostki modułowej i jest środkiem do samooceny.
Zawsze możesz poprosić o pomoc nauczyciela, jeśli jakieś zagadnienie wydaje się
niezrozumiałe lub za trudne. Życzymy miłej pracy z poradnikiem.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
311[01].Z2
Korekta i strojenie instrumentów
muzycznych
311[01].Z2.01
Ocenianie jakości instrumentów
muzycznych
311[01].Z2.03
311[01].Z2.02
Wykonywanie napraw, korekty
Regulacja mechanizmów instrumentów
i konserwacji instrumentów muzycznych
muzycznych
311[01].Z2.04
Strojenie instrumentów muzycznych
311[01].Z2.05
Posługiwanie się językiem
obcym zawodowym
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
 prezentować zakres kompetencji językowych, które umożliwiają swobodną komunikację
na poziomie średnio-zaawansowanym,
 stosować mechanizmy antycypacyjne (przewidywać i umiejętnie odgadywać słowa dzięki
skojarzeniom) i domysłu językowego na gruncie języka polskiego i języka obcego,
 stosować różnorodne struktury gramatyczne,
 stosować techniki kompensacyjne (domyślać się, zgadywać, spekulować przy słuchaniu
i czytaniu, pokonywać ograniczenia językowe w mówieniu i pisaniu poprzez,
np. wykorzystywanie mimiki i gestykulacji; przekazywać informacje w sposób opisowy
bÄ…dz
wykorzystując wyrazy bliskoznaczne) na gruncie języka polskiego i języka obcego,
 wykorzystywać opanowane podstawowe techniki pracy z komunikatem słyszanym
i czytanym,
 korzystać ze słowników,
 przetwarzać informacje,
 korzystać z różnych z
ródeł informacji.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
posłużyć się językiem obcym stosując struktury językowe umożliwiające formułowanie
prostych wypowiedzi w odniesieniu do teraz
niejszości, przeszłości i przyszłości oraz
relacji przestrzennych,
posłużyć się podstawowym słownictwem związanym z muzyką,
porozumieć się z uczestnikami procesu pracy wykorzystując słownictwo techniczne,
udzielić informacji o osobach, miejscach, przedmiotach,
opisać właściwości techniczne przedmiotów,
nawiązać i podtrzymać kontakt werbalny z otoczeniem,
wyrazić opinię dotyczącą tematu rozmowy,
porozumieć się ustnie w zakresie wykonywanych zadań,
zrozumieć sens oraz intencję wypowiedzi osób posługujących się zawodowo danym
językiem,
zrozumieć sens wypowiedzi, których znaczenia można domyślić się z kontekstu,
wyszukać informacje szczegółowe w nieskomplikowanych wypowiedziach i dialogach,
sformułować pytania dotyczące wysłuchanego tekstu o tematyce technicznej i muzycznej,
udzielić informacji dotyczących spraw zawodowych,
posłużyć się słownictwem związanym z prowadzeniem działalności zawodowej,
nawiązać korespondencję z firmami, instytucjami i osobami prywatnymi w sprawach
zawodowych, przy użyciu poczty tradycyjnej i elektronicznej,
przeczytać ze zrozumieniem obcojęzyczną korespondencję otrzymywaną tradycyjnie
i w poczcie elektronicznej,
napisać typowy sformalizowany tekst użytkowy,
przedstawić własne umiejętności i doświadczenie zawodowe w rozmowie kwalifikacyjnej
o przyjęcie do pracy,
sporządzić w języku obcym reklamę wyrobów i usług związanych z korektą i strojeniem
instrumentów muzycznych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. MATERIAA
NAUCZANIA
4.1. Zagadnienia zwiÄ…zane z poszukiwaniem pracy
i prowadzeniem własnej działalności usługowej
4.1.1. Materiał nauczania
Formalne i prawne podstawy działalności gospodarczej
Polacy, tak jak pozostali obywatele Unii Europejskiej, mogÄ… obecnie swobodnie
prowadzić działalność gospodarczą w 24 państwach Europy. Ograniczeniom podlega tylko
rynek pracy. Nie dotyczy to Irlandii i Wielkiej Brytanii, gdzie otwarty rynek pracy i liberalne
prawo są doskonałą zachętą do otwierania własnej firmy.
Form działalności jest wiele:
sole trader  czyli osoba samozatrudniajÄ…ca siÄ™, odpowiadajÄ…ca majÄ…tkiem prawnym,
partnership  czyli spółka osób fizycznych lub prawnych, gdzie partnerzy-wspólnicy
wzajemnie odpowiadajÄ… za swoje zobowiÄ…zania,
limited company (Ltd)  czyli spółka z o.o., gdzie udziałowcy odpowiadają do wysokości
majÄ…tku firmy,
public limited company (PLC)  czyli spółka akcyjna, której odpowiedzialność również
kończy się na majątku firmy, ale może oferować swoje udziały  akcje  w publicznej
ofercie.
Wszystkie inne formy są kombinacją tych form podstawowych. Większość biznesmenów
zaczyna jako sole trader, albo jako limited company. Tych pierwszych rejestruje urzÄ…d
podatkowy.
W celu zarejestrowania spółki z o.o. (limited company) jej założyciele muszą złożyć
w Urzędzie Rejestrowym następujące dokumenty:
Memorandum of Association (umowa założycielska i statut spółki).
Articles od Association (określa prawa udziałowców, zasady przekazywania udziałów,
procedurę zwoływania i prowadzenia walnego zgromadzenia, kompetencje zarządu,
zasady wypłaty dywidend oraz tworzenia rezerw).
Dowodem potwierdzającym rejestrację spółki jest tzw. Certificate of Incorporation.
Spółka, która nabyła osobowość prawną, musi przekazywać do Urzędu Rejestrowego
sprawozdania roczne. Wszystkie listowniki, formularze rachunków i broszury muszą zawierać
nazwę, numer rejestracyjny oraz adres siedziby spółki.
W Wielkiej Brytanii istnieje możliwość założenia jednoosobowej firmy wykonującej prace na
zlecenie. Działalność taką można założyć na podstawie przepisów o samozatrudnieniu (self
employment). Obywatele Unii Europejskiej, w tym również obywatele polscy, mają prawo do
podejmowania własnej działalności gospodarczej bez konieczności rejestrowania się zgodnie
z Programem Rejestracji Pracowników. Jednak w razie zaprzestania działalności na własny
rachunek, aby zachować prawo pobytu w Wielkiej Brytanii, przedsiębiorca musi wykazać, że
jest w stanie samodzielnie się utrzymać, bez sięgania do z
ródeł pomocy socjalnej, do chwili
ponownego rozpoczęcia działalności bądz
zdobycia zatrudnienia i zarejestrowania siÄ™ jako
pracownik. Wybór formy prawnej firmy ma bezpośrednie przełożenie na póz
niejsze
opodatkowanie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
Stawki podatku dochodowego od osób prawnych są progresywne:
do 10 tysięcy GBP  0%,
od 50 tysięcy do 300 tysięcy GBP  19% (dla małych przedsiębiorstw),
powyżej 1 miliona 500 tysięcy GBP  30%
Stawki podatku dochodowego od osób fizycznych:
do 20 tysięcy GBP  10%,
od 20 tysięcy do 31 tysięcy GBP  22%,
powyżej 31 tysięcy GBP  40%
W Wielkiej Brytanii obowiązuje 17,5% stawka VAT . W wypadku niektórych dostaw
towarów i usług możliwe jest uzyskanie zwolnienia z VAT-u. Dotyczy to między innymi
ubezpieczeń, dzierżawy ziemi i budynków (oprócz garaży, miejsc parkingowych, hoteli
i pomieszczeń hotelowych), usług zdrowotnych oraz w pewnym zakresie szkolnictwa
i doskonalenia zawodowego.
Podobnie jak wszyscy pracownicy, również osoby samozatrudnione, muszą płacić składki
na ubezpieczenie społeczne. Płatnicy składek są podzieleni przez brytyjski urząd skarbowy
(Inland Revenue) na sześć grup.
Więcej informacji na ten temat można uzyskać na stronach internetowych:
www.inlandrevenue.gov.uk,
www.polishemb-trade.co.uk,
www.companieshouse.gov.uk,
www.bpcc.org.pl.
Szacowanie kosztów wytwarzania towarów i świadczenia usług
Do prowadzenia własnej działalności usługowej niezbędne jest zdobycie umiejętności
kalkulowania kosztów. Dzięki temu przedsiębiorca jest w stanie: ustalić ceny, określić poziom
kosztów, kontrolować koszty i ocenić efektywność świadczonych usług.
Biorąc pod uwagę czas sporządzania kalkulacji dzieli się ją na wstępną i wynikową.
Kalkulację wstępną przeprowadza się na podstawie kosztów przewidywanych, a więc przed
rozpoczęciem działania (kalkulacja ex ante). Podstawą kalkulacji wstępnej są normy
i wskaz
niki techniczno-ekonomiczne, taryfikatory, taryfy cen i ceł, zbiorowe układy pracy,
ceny średnie, koszty uznane za przeciętne dla danej branży czy produktu.
Kalkulację wynikową przeprowadza się natomiast na podstawie rzeczywiście poniesionych
kosztów ujętych w ewidencji księgowej (kalkulacja ex post).
Planowany koszt jednostkowy służy przede wszystkim do:
- tworzenia optymalnych planów produkcji i sprzedaży,
- prowadzenia polityki zaopatrzenia,
- tworzenia podstaw do obniżenia kosztów.
Cost calculation is the way to calculate the total costs of making and selling a produkt or
providing a service. / Kalkulacja kosztów służy do wyliczenia ogólnego kosztu wytworzenia
i sprzedaży produktu bądz
świadczenia usług.
How can it improve the business? / Jak to może usprawniać prowadzenie firmy?
Costing helps to set prices / Kalkulacje pomagajÄ… w ustaleniu ceny,
Costing helps to control and reduce costs / Kalkulacje pomagajÄ… w kontrolowaniu
i redukowaniu wydatków,
Costing helps to plan for the future / Kalkulacje pomagają w planowaniu na przyszłość,
Costing helps to make better decisions / Kalkulacje pomagajÄ… w podejmowaniu
właściwych decyzji,
Costing helps to write a business plan to obtain a credit / Kalkulacje pomagajÄ… w pisaniu
biznes planu w celu zdobycia kredytu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
What you should do?/ Co powinieneś zrobić?
1. Identify cost components / Zidentyfikuj elementy składowe kosztów
2. Systematise costs / Usystematyzuj koszty
3. Calculate variable costs / Skalkuluj koszty zmienne (np. zakup materiałów& )
4. Calculate fixed costs / Skalkuluj koszty stałe (np. czynsz, rata pożyczki& )
5. Calculate total costs per unit / Skalkuluj koszt jednostkowy (np. koszt strojenia
fortepianu)
6. Set Prices, deduct the breakeven point / Ustal ceny i próg rentowności
Production / Produkcja:
Manpower / Siła robocza,
Raw Materials / Surowce,
Electricity, Transport, Rent, Water, etc./ Elektryczność, transport, czynsz, woda, itd.,
Machinery, Equipment and Tools / Maszyny, wyposażenie, narzędzia,
Others / Inne
Management/ Kierownictwo:
Manpower, Entrepreneur s Salary / Siła robocza, wynagrodzenie przedsiębiorcy,
Stationery / Materiały biurowe,
Telephone, Rent, Electricity, Insurance, etc. / Telefon, czynsz, energia, ubezpieczenie,
itd.
Equipment / Wyposażenie,
Others / Inne
Selling / Sprzedaż:
Publicity, Promotion, Sponsoring, etc. / Materiały reklamowe, promocja, sponsoring
Finanse / Finanse:
Interest / odsetki
Price setting / Ustalanie ceny
To set prices the operator needs the following information / Do ustalenia cen przedsiębiorca
potrzebuje następujących informacji:
His costs / Koszty własne,
Competitors prices / Ceny konkurencji,
How much the customers are willing to pay / Ile klient jest skłonny zapłacić,
In general the price must be / Generalnie cena musi być :
Low enough to attract customers to buy / Na tyle niska, żeby przyciągnęła klienta
High enough to give the business a profit / Na tyle wysoka, żeby przyniosła zyski
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
Vocabulary
doskonalić działalność to improve the business
dostać kredyt to obtain a credit
elementy składowe kosztu cost components
kalkulacja kosztów cost calculation
klient the customer
koszty eksploatacji running costs
koszty ogólne total costs
koszty stałe fixed costs
koszty zmienne variable costs
kredyt 1.credit 2.loan
marża margin
maszyny machinery
materiały reklamowe publicity
napisać biznes plan to write a business plan
narzędzia tools
odsetki interest
podatek VAT Value Added Tax (VAT)
podaż demand
podjąć decyzję to make decision
popyt supply
próg rentowności breakeven point
promocja promotion
przyciągnąć klientów to attract customers
rynek market
sprzedawać produkt to sell a product
surowce raw materials
świadczyć usługi to provide a service
ubezpieczenie insurance
ustalić ceny to set prices
wyposażenie equipment
zredukować koszty to reduce costs
zysk profit
Poniżej przedstawiono przykładowy arkusz do sporządzania kalkulacji kosztów usług.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
KALKULACJA KOSZTÓW
Do zlecenia nr....................................................
KWOTA (zł.)
Ekspertyza stanu technicznego instrumentu
Korekta
Strojenie
Materiały
Renowacja mechanizmu
Usługi zewnętrzne
Transport
Wynagrodzenie pracownika
Inne koszty bezpośrednie
RAZEM KOSZTY BEZPOÅšREDNIE
Koszty pośrednie:
RAZEM KOSZTY POÅšREDNIE
Koszty ogółem ( koszt własny )
Zysk ( % )
KOSZTY OGÓA
EM + ZYSK
VAT ( % )
KOSZTY
OGÓA
EM:
.................................. ................................... ........................................
Miejscowość Data Podpis
Faktura-dokument potwierdzający sprzedaż lub wykonanie usługi
Faktura (standardowa) stwierdzająca dokonanie sprzedaży lub wykonanie usługi powinna
zawierać co najmniej:
oznaczenie  FAKTURA VAT ,
imiona i nazwiska, bÄ…dz
nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy,
NIP sprzedawcy i nabywcy,
dzień, miesiąc i rok albo miesiąc i rok dokonania sprzedaży oraz datę wystawienia i numer
kolejny faktury,
nazwę towaru lub usługi,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
 jednostkę miary i ilość sprzedanych towarów lub rodzaj wykonanych usług,
cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto),
wartość towarów lub wykonanych usług, których dotyczy sprzedaż, bez kwoty podatku
(wartość sprzedaży netto),
stawki podatku,
sumę wartości sprzedaży netto towarów lub wykonanych usług z podziałem na
poszczególne stawki podatku i zwolnionych od podatku oraz niepodlegających
opodatkowaniu,
kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto towarów (usług), z podziałem na kwoty
dotyczące poszczególnych stawek podatku,
wartość sprzedaży towarów lub wykonanych usług wraz z kwotą podatku (wartość
sprzedaży brutto), z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku lub
zwolnionych od podatku, lub niepodlegajÄ…cych opodatkowaniu,
kwotę należności ogółem wraz z należnym podatkiem, wyrażoną cyframi i słownie.
Przykładowe wzory faktur.
Signature
& & & & & & & & & ..
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
I N V O I C E
Adams Manufacturing Company
19 Union Street
Kansas City, MO 99999
([phone]
Sold to: Ship to:
Zenith Company Zenith Company Warehouse
10 Fairway Avenue 12 Cobbler Street
San Francisco, CA 99999 Los Angeles, CA 99999
Purchase
Invoice No. Date Shipped Shipper Terms
Order
Jones Truck
777 11/17/06 6895 11/17/06 Net 15
Co.
Quantity Description Price Each Amount
15 sets Model S irons 60.00 900.00
50 doz X3Y Shur-par golf balls 7.00 350.00
Invoice Total $1,250.00
Signature
& & & & & & & & & ..
A typical invoice contains:
 the word  invoice ,
 a unique reference number (in case of correspondence about invoice),
 date of invoice,
 name and contact details of the seller,
 tax or company registration details of seller,
 name and contact details of the buyer,
 date that the product was sent or delivered,
 purchase order number (or similar tracking numbers requested by the buyer to be
mentioned on the invoice),
 description of the product(s),
 unit price(s) of the product(s),
 total amount charged,
 payment terms (including methods of payment, date of payment and details about charges
late payment).
Vocabulary
brutto gross
cena jednostkowa netto unit net price
data sprzedaży sale date
data wysyłki date of shipment
dostawa delivery
faktura invoice
gotówka cash
ilość quantity
komplet set
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
kupujÄ…cy buyer
należność due
nazwa towaru product name
netto net
numer faktury ivoice #
opis description
oryginał/kopia original/copy
przelew bankowy bank tranfer
specyfikacja specification
sprzedajÄ…cy seller
stawka podatku tax rate
stawka VAT VAT rate
suma total
suma częściowa subtotal
suma faktury amount of invoice
suma, kwota, ilość amount
sztuka piece
tuzin dozen
wartość value
warunki płatności terms of payment
wysyłka shipment
zamówienie purchase order
zapłata payment
Zasady pisania CV i listu motywacyjnego
Życiorys nazywany jest po angielsku  resume albo z łaciny  curriculum vitae (CV).
Życiorys może być napisany w różnych formach. Tradycyjnie rozróżnia się dwie konwencje
pisania życiorysów, tzw. chronologiczną oraz ukierunkowaną. Ostatnio zaczął się
upowszechniać rodzaj życiorysu, który jest kombinacją obu form i nazywany jest  combination
resume . Życiorys chronologiczny polega na streszczeniu przebiegu pracy zawodowej
kandydata z uwzględnieniem zakresu obowiązków, jakie wykonywał, oraz wymienieniu szkół
i uczelni, do których uczęszczał. Zamieszcza się w nim także informacje o zainteresowaniach
pozazawodowych. W życiorysie ukierunkowanym kładzie się nacisk przede wszystkim na
wykształcenie oraz te umiejętności i osiągnięcia w karierze zawodowej, które odnoszą się do
wymagań stawianych na stanowisku, o które piszący się ubiega. Ta forma CV jest
odpowiednia dla absolwentów, którzy przede wszystkim podają uczelnie lub szkoły, w których
studiowali i kwalifikacje jakie tam zdobyli, a których doświadczenie zawodowe ogranicza się
do pracy wykonywanej w niepełnym wymiarze godzin lub zajęć wakacyjnych.
Proces pisania CV można podzielić na kilka oddzielnie opracowywanych etapów. Czynności
niezbędne przy jego tworzeniu zawierają:
- gromadzenie najistotniejszych faktów (polega na skompletowaniu i wyszczególnieniu
wszystkich faktów i dokonań mających związek z twoim wcześniejszym zatrudnieniem,
edukacja, zainteresowaniami i działalnością na polu zawodowym),
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
- selekcję (pamiętać należy o tym, że życiorys jest pisany i adresowany do konkretnego
pracodawcy mającego określone wymagania),
- wykonanie szkicu i ostateczna redakcja tekstu.
CV musi być krótkie i na temat. Zdolność zwięzłego a zarazem wyczerpującego
wyrażania myśli będzie traktowana jako niewątpliwy atut przyszłego pracownika.
Zanim przejdziemy do prezentacji konkretnego przykładu CV, warto zaznaczyć, iż nie ma
żelaznych reguł narzucających szatę graficzną lub sposób rozmieszczenia poszczególnych
bloków informacyjnych. Kandydat ma tutaj szerokie pole do wykazania się zdolnością jasnego,
logicznego i interesującego sposobu przekazywania myśli, a także zapewnienia jak najlepszej
czytelności przekazywanych informacji.
List motywacyjny stanowi pięćdziesiąt procent podania o pracę, należy więc docenić jego
znaczenie. Kombinacja dobrze przygotowanego CV i właściwie napisanego listu. może
zapewnić zaproszenie na rozmowę. List jest uzupełnieniem resume i uwzględnia w większym
stopniu wymagania sprecyzowane w ogłoszeniu.
Elementy CV i listu motywacyjnego
Elementy życiorysu:
1. Dane personalne (Personal Details)
- imiÄ™ i nazwisko (Name, Surname/ Last name, First name)
- adres, numer telefonu (Address, phone number/mobile phone/cell)
- data urodzenia (Date of Birth/DOB)
- stan cywilny (Marital status)
2. Krótka charakterystyka (Profile)
Obecnie coraz częściej zamieszcza się na początku życiorysu, zaraz pod częścią z danymi
personalnymi, tzw  profile , czyli bardzo krótką charakterystykę swojej osoby, zazwyczaj
obejmującą nie więcej niż dwa zdania. Jest to niezwykle ważny element życiorysu, ponieważ
podsumowuje sylwetkę kandydata. W tym miejscu powinny zostać przedstawione fakty, które
kandydat uważa za najważniejsze. Można tu wspomnieć o nabytym doświadczeniu
zawodowym i swoich osiągnięciach, zakresie wykonywanych obowiązków lub zaletach
charakteru. Wybór tego, co powinno się znalez
ć w tej krótkiej informacji, należy do piszącego.
Przykład:  Seven years experience in different office environment. Good keyboard skills.
Ability and interest to learn new computer systems.
3. Zamierzenia i cele (Objective)
Pracodawcę interesują nasz cele i zamierzenia, które chcielibyśmy osiągnąć i realizować
w pracy zawodowej o tyle, o ile są one zbieżne z jego potrzebami i oczekiwaniami. Wobec
tego koncentrujemy siÄ™ na tym, co wyjdzie naprzeciw potrzebom firmy. Z drugiej strony celem
kandydata jest znalezienie zatrudnienia, które jest zgodne z jego zainteresowaniami,
motywacją, wykształceniem, uzdolnieniami, umiejętnościami i planami na przyszłość. Przykład:
A management consulting position where research and writing abilities and auditing skills will
be used for arranging mergers and acquisitions for clients in Poland and overseas.
4. Umiejętności (Skills)
W tym punkcie podsumowuje się najistotniejsze umiejętności, które się ma do
zaoferowania. Przykład: Organizational and leadership skills / Ability to work well under
pressure.
5. Osiągnięcia zawodowe (Achievements)
W tym punkcie wymienia się kilka najważniejszych osiągnięć zawodowych. Przykład:
Planning and organizing successful trade presentations.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
6. Przebieg pracy zawodowej (Work Experience/Career/Employment)
Dla pracodawcy najważniejsze jest nasze ostatnie miejsce pracy i ewentualnie to, czym
zajmowaliśmy się w ciągu poprzednich lat. Z tego względu należy umieścić na pierwszym
miejscu aktualnie zajmowane stanowisko. Przy streszczaniu przebiegu pracy zawodowej
należy rozróżnić doświadczenie nabyte w trakcie wykonywania pracy i osiągnięcia w pracy.
Zaleca się stosowanie tzw. czasowników aktywnych, które sugerują działanie i aktywny
stosunek do pracy.
7. Wykształcenie (Education)
Posiadane dyplomy i świadectwa wymienia się w odwrotnym niż chronologiczny
porzÄ…dku.
8. Informacje dodatkowe (Additional Information)
W punkcie tym wymienia siÄ™ to, co siÄ™ robi w wolnym czasie, tj.  hobbies , zwane
 interests , rodzaje rozrywki jakie się lubi, działalność społeczną, publikacje, przynależność do
stowarzyszeń itp. W tym punkcie nacisk powinien być położony, tak jak w całym CV, na
osiągnięcia, umiejętności i uzdolnienia, które mogą być wykorzystane na stanowisku pracy.
Przykłady: Interests: (keeping fit, charity fund raising, sport) Activities: (school debating team,
set up and ran University club).
9. Referencje (References)
W tym punkcie umieszcza się dane osób z którymi przyszły pracodawca może się
skontaktować aby uzyskać opinię na twój temat. Mogą to być byli pracodawcy, nauczyciele,
a w wypadku braku doświadczenia zawodowego przyjaciele i znajomi.
Nie ma ściśle ustalonych sposobów pisania listów motywacyjnych. Oczekiwania
pracodawców mogą się różnić, poszczególne firmy mogą preferować określony format i styl.
Niektóre firmy mogą wymagać aby był napisany odręcznie, inne będą liczyć na kreatywność
kandydata. List motywacyjny zostawia duże pole do popisu i od Ciebie zależeć będzie jakie
informacje będziesz chciał w nim uwypuklić.
Poniżej przedstawiono przykładowy życiorys i list motywacyjny w języku angielskim.
CURRICULUM VITAE
JAN OSTROWSKI
ul. Piastów 15,00-902 Warszawa
tel.[phone] (home) 263546 (office)
fax 263549
DATE OF BIRTH: 26.11.1959 SINGLE
LANGUAGES: Polish native language
English fluent written and spoken
French working knowledge
OBJECTIVE: A management position with a leasing company where negotiating abilities will be
used for concluding leasing agreements and arranging bank credits.
EDUCATION:
1993 The Warsaw School of Economics
Postgraduate Diploma in Marketing and Market Analysis
1985-1989 Technical University,Warsaw
M.Sc.Electronics (1991)
Continuing Education and Traning
1990 Completed a 3 months computer science course
1991 AIESEC Internship in Svenska Bank, Sweden, 6 months
1992 Attended course on  New Credit Regulations ,Ministry of Finance-5 days
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
CAPABILITIES:
Overall knowledge of leasing regulations
Experience in negotiating terms of leasing agreements on behalf of the
Lessor
Assessment of leasing rents
Knowledge of the legal side of leasing agreements
Academic grounding in technology and marketing
Practical experience in banking
Ability to work well under pressure
Computer skills
ACHIEVEMENTS:
Finalized10 leasing agreements for factory equipment
Designed and implemented strategies to enlarge the number of customers
resulting in a 10% increase
Recommending action to optimize profits
Serving as liaison between lessees and bank& other financial institutions what
resulted in obtaining credits of XYZ zł
Participating in management seminars and delivering presentations
INTERESTS:
Enjoys skiing, playing tennis and theatre
ACTIVITIES:
Student representative to the Senate of the Warsaw
Technical University, 1989
Member of Warsaw Skiing Club
References and further data on request.
ul. Walcowicza 40
04-520 Warszawa
12th October 2007
Mr Dave Denny
Ward Executive Limited
Academy House
26-28 Sackville Street,
London W1X 2QL
Dear Mr Dave Denny,
I m contacting you at this time to indicate my interest in applying for the brands group manager position, which
was advertised in the  Daily News on 10th October, 2007.
As you can see from my resume, I can offer nine years of related experience. As an assistant marketing
manager I was involved in marketing product grow. Since June 2003 I have been a project manager for
 ROTEL Consulting Company specializing in strategies on marketing development, analytical researches. I
supervised approximately 60 employees.
Currently I am a member of the management board and marketing manager of  Centrum Deawoo . During my
working I have helped increase sales, profits, reduce costs. I have experience in advertising and promotion
activities, co-operation with advertising agencies. In my work I am responsible for monitoring the advertising
budget, supplies market analysis, getting things planned and done on time within the budget.
I am creative, analytical, skilled, initiative, successful. I posses a great deal of enthusiasm and self-motivation.
I believe your growing, energetic organization would like to use my talents and combination of my skills and
experience could make me an asset to your company.
I am fluent in Polish, Russian and English.
I would greatly appreciate an opportunity to meet with you in person to further discuss my qualifications for this
position.
Thank you for your consideration and I hope to hear from you in the near future.
I can be reached at 508 488 956
Sincerely,
Anne Widom.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
Rozmowa w sprawie pracy
Otrzymanie zaproszenia na rozmowę (interview) oznacza, że pierwszy etap rekrutacji
mamy za sobą. Warunkiem pomyślnego przebiegu spotkania jest staranne przygotowanie się
do rozmowy.
Jak przygotować się do rozmowy
Potwierdzić zaproponowany termin rozmowy,
zebrać informacje dotyczące danej firmy, jej struktury organizacyjnej, typu produkcji,
obrotów, liczby pracowników,
przygotować zestaw pytań związanych z przyszłą pracą, ponieważ odpowiedzi na nie
mogą zadecydować o tym, czy przyjmiemy proponowane stanowisko.
Pytania mogą dotyczyć następujących zagadnień:
cele, zadania i organizacja działu w którym chcemy pracować,
styl zarządzania w przedsiębiorstwie,
dokładny opis przyszłej działalności, m.in. zakresu odpowiedzialności oraz uprawnień do
podejmowania decyzji,
miejsce w hierarchii przedsiębiorstwa,
warunki pracy i wymagania stawiane pracownikowi na danym stanowisku,
informacje o polityce personalnej przedsiębiorstwa.
Należy wystąpić w odpowiednim na tę okazję ubraniu; nie może to być strój sportowy, ale
nie wolno wyglądać zbyt uroczyście czy wieczorowo. Powinno się zrobić wrażenie człowieka
zadbanego, czystego i schludnego.
Jak zachować się na rozmowie
na rozmowę należy przyjść wypoczętym i oczywiście punktualnie,
wcześniej ustalić, ile czasu zajmie dojazd do firmy, tak aby nie ryzykować spóz
nienia.
Gdyby jednak coś mimo wszystko miało przeszkodzić w punktualnym stawieniu się na
interview, trzeba zatelefonować i o tym zawiadomić,
przynieść ze sobą kopię CV i listu motywacyjnego. Warto zabrać kserokopie dyplomów,
świadectw ukończenia specjalistycznych kursów, dokumentów potwierdzające znajomość
języków i innych, na które powołujemy się w CV. Dobrze przygotowana teczka
z dokumentami jest potwierdzeniem wiarygodności informacji zawartych w CV i liście
motywacyjnym, tworzy dobry wizerunek kandydata,
na pytania odpowiadać rzeczowo, precyzyjnie i jasno. Odpowiedz
nie powinna ograniczać
się do krótkiego  tak lub  nie ,
nie palić  nawet jeśli rozmówca poczęstuje papierosem,
Jeżeli rozmówca zaproponuje kawę lub herbatę, można skorzystać z poczęstunku.
Przebieg rozmowy
W dużych firmach rozmowy z kandydatami przeprowadza najczęściej pracownik działu
personalnego, z którym omawia się takie sprawy, jak warunki zatrudnienia, czas pracy,
godziny nadliczbowe, urlop, itp. oraz pracownik merytoryczny, który porusza sprawy ściśle
zawodowe. Decyzję o zatrudnieniu podejmują na ogół wspólnie przedstawiciele tych działów.
Jeżeli jednym z warunków ogłoszenia była znajomość języka lub języków obcych, należy liczyć
się z prowadzeniem rozmowy (lub jej części) w danym języku.
Gdy po wyczerpującej rozmowie obie strony dochodzą do wniosku, że współpraca będzie
możliwa, należy omówić warunki zatrudnienia, Szczególnie ważna jest tu sprawa wysokości
wynagrodzenia. Ubiegający się o pracę powinien również wziąć pod uwagę możliwości
rozwoju zawodowego, które stwarza praca na danym stanowisku czy w tej właśnie firmie. Nie
bez znaczenia są także świadczenia socjalne, premie, zwrot kosztów dojazdu, samochód
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
służbowy, itp. W końcowym etapie rozmowy wszystkie wspólnie uzgodnione warunki
powinny zostać jasno sprecyzowane.
Strony zostawiają sobie najczęściej okres dwutygodniowy na podjęcie ostatecznej decyzji.
Muszą jednak uzgodnić kto, kogo i kiedy ma o swoim postanowieniu poinformować.
Poniżej przedstawiono pytania często zadawane na rozmowie kwalifikacyjnej.
Pytania z rozmowy kwalifikacyjnej/Typical Interwiew Questions:
General
Tell me about yourself. / What can I do for you? / In what ways have you been able to
apply your education to your position? / What have been your primary reason for changing
position?
What do you look for in a position?
Previous Position
How did you happen to leave that position? / What problems did you encounter in your
last position? / What were the key areas of that position? / How creative were you? Give an
example. / How would you evaluate your last employer?
Personality/Potential
What causes you to lose your temper? / What personal characteristics are necessary for success
in your chosen field? / What are your three major strengths? Give an example.
What motivates you? / What are your weaknesses? What have you done about them?
Supervisory/Management
What experience have you had in supervisory/management? / What method have you used
to fire people? Why? / How good a leader are you? Give an example. / What do you look for
people who work for you? / What do you see the most difficult tasks in being a manager?
Personal
What do you do in your leisure time? / What do you do to keep yourself in good physical
condition?/ What was the last book you read/movie you saw/sporting event you attended?
Money
What was your salary in your previous position? How did you feel about it?
How important is money to you? / Are you underpaid/overpaid? / What do you feel this
position should pay? / How much do you expect to be earning in three years.
Other Questions
Why should I hire you? / Why do you want to work in this organization? / What do you
know about our company?
Interview questions to ask
What is the first problem or issue that needs the attention of the person you hire? / What other
problems need attention right now? / What are the main responsibilities of this job? / Why is
this position vacant? / What can you tell me about key people I would have contact with?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
Vocabulary
być wartością dla firmy to be an asset to the company.
date of birth (DOB) data urodzenia
doświadczenie experience
główne obowiązki main duties
kierownik executive/supervisor/manager
kurs course
kwalifikacje qualifications
możliwość rozwoju opportunity for advancement
nazwa stanowiska job title
obowiÄ…zki responsibilities
osiągnięcia achievements
podwładny subordinate
pokrewieństwo relationship
praca na cały etat full time job
praca na pół etatu part time job
prawo jazdy driving license
przykład example
referencje references
słabości weaknesses
stan cywilny marital status
stopień naukowy degree
technikum technical school
ubiegać sie o stanowisko to apply for a position
umiejętności skills
umowa agreement
wymagania requirements
zarobki salary
zatrudnić to hire sb
zwolnić to fire sb
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
4.1.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie dokumenty potrzebne są w celu zarejestrowania spółki na terenie Wielkiej Brytanii?
2. Czy potrafisz zrobić kalkulację kosztów usługi?
3. Czy znasz podstawowe słownictwo dotyczące umowy o pracę?
4. Czy potrafisz wymienić i nazwać elementy listu handlowego?
5. Czy potrafisz rozróżnić i podać angielskie nazwy części składowych CV?
6. Czy umiesz napisać własne Curriculum Vitae?
4.1.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przeczytaj uważnie podany tekst i odpowiedz na następujące pytania.
1. What should you do to form a company?
2. What does a memorandum of association include?
3. What do other clauses included in the memorandum of association depend on?
4. What kind of documents are The Companies Regulations (so called The Tables)?
5. How must the company s memorandum be signed?
How do I form a company?
Ready-made companies are available from company formation agents whose names and addresses appear in the Yellow
Pages. If you incorporate a company yourself, you will need to send the following documents, together with the registration
fee to the Registrar of Companies:
" A memorandum of association
" Articles of association
" Form 10
" Form 12
What is a memorandum of association?
This document sets out:
" the company's name,
" where the registered office of the company is situated (in England, Wales or Scotland)
" what it will do (its objects). The object of a company may simply be to carry on business as a general commercial
company.
Other clauses to be included in the memorandum depend on the type of company being incorporated. The form of
memorandum for each type of company is set out in a set of tables called The Companies (Tables A to F) Regulations, 1985.
(In this booklet we have called them 'the Tables'.) These tables do not apply to RTM companies or commonhold associations.
The memorandum and articles for these types of companies are set out in:
" For RTM companies:  The RTM Companies (Memorandum and Articles of Association (England) Regulations
2003 or  The RTM Companies (Memorandum and Articles of Association (Wales) Regulations 2004
" For commonhold associations:  The Commonhold Regulations 2004 .
The company's memorandum delivered to the Registrar must be signed by each subscriber in front of a witness who must
attest the signature.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się z pytaniami,
2) przeczytać treść tekstu,
3) zaznaczyć fragmenty tekstu, w których może znajdować się odpowiedz
,
4) przeczytać ponownie fragmenty tekstu i zredagować odpowiedz
,
5) przedstawić nauczycielowi gotowe odpowiedzi.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- tekst ćwiczenia,
- przybory do pisania,
- słownik angielsko-polski,
- literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Oblicz koszt całkowity naprawy fortepianu, jeżeli: koszt materiałów i części zużytych do
naprawy mechanizmu fortepianu wyniósł 750 zł., korektor wykonał naprawę w ciągu 6 godzin,
godzina pracy korektora kosztuje 35 zł, kwota za dojazd do klienta wynosi 50 zł, a podatek
VAT 22%.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać treść polecenia,
2) wyszczególnić składowe kosztu całkowitego usługi,
3) wyliczyć koszt całkowity wraz z podatkiem VAT,
4) przedstawić nauczycielowi odpowiedz
.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- tekst ćwiczenia,
- przybory do pisania,
- kalkulator,
- notatnik,
- literatura z rozdziału 6.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
Ćwiczenie 3
Wysłuchaj nagrania rozmowy pomiędzy przedstawicielem działu kadr a pracownikiem na
temat ustalania warunków zatrudnienia. Użyj poniższego formularza do naniesienia danych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się ze słownictwem i wyrażeniami podanymi w formularzu,
2) wysłuchać nagrania,
3) zanotować odpowiedzi na formularzu,
4) ponownie wysłuchać nagrania w celu uzupełnienia, korekty lub sprawdzenia danych,
5) sprawdzić wykonanie ćwiczenia, odczytując sporządzone notatki nauczycielowi.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- formularz umowy o pracÄ™,
- nagranie rozmowy,
- magnetofon,
- notatnik,
- przybory do pisania,
- literatura z rozdziału 6.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
Ćwiczenie 4
Napisz własne CV wykorzystując podany wzór.
[Address], [City, zip code]" [phone]" [e-mail]
Date of Birth:[day/month/year]
Nationality: [& ]
Marital status: [single/married/widowed/divorced]
[Your Name]
Work Experience
[Dates of employment] [Company Name] [Address/phone]
[Job Title]
[Job responsibility/achievement]
[Job responsibility/achievement]
[Dates of employment] [Company Name] [Address/phone]
Education
[Dates of attendance] [School Name] [Address/phone]
[Degree Obtained]
[Special award/accomplishment or degree minor]
[Dates of attendance] [School Name] [Address/phone]
Other skills/Certificates
[languages/computer skills/driving license]
Additional interests
References
[Name] [Name]
[Company] [Company]
[Address/phone] [Address/phone]
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) przeanalizować podany wzór,
3) zgromadzić informacje potrzebne do wypełnienia CV,
4) sprawdzić pisownię niezbędnych zwrotów,
5) wypełnić CV w j. angielskim na komputerze, używając programu Microsoft Word,
6) wydrukować gotowe CV,
7) sprawdzić wykonanie ćwiczenia przedstawiając gotowe CV nauczycielowi.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- komputer,
- program Microsoft Word,
- płyta CD z nagranym ćwiczeniem,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
- drukarka,
- papier A4,
- słownik polsko-angielski, angielsko-polski,
- notatnik,
- przybory do pisania,
- literatura z rozdziału 6.
4.1.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) nazwać formy działalności gospodarczej i wymienić dokumenty
potrzebne do rejestracji spółki w Wielkiej Brytanii?
2) sporządzić wstępną i końcową kalkulację kosztów świadczonych
usług?
3) wystawić fakturę VAT?
4) rozróżnić i nazwać rodzaje umów w języku angielskim?
5) napisać własne CV i list motywacyjny?
6) przygotować się do rozmowy w sprawie pracy?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
4.2. Korespondencja w sprawach zawodowych
4.2.1. Materiał nauczania
Komunikacja wewnętrzna-notatka służbowa
Notatka służbowa (memo lub memorandum) jest używana do szybkiej komunikacji
wyłącznie wewnątrz przedsiębiorstwa. Może być skierowana do zwierzchnika, podwładnego
lub grupy ludzi. Memorandum jest również dogodną formą krótkiego nieoficjalnego raportu.
Układ notatki służbowej
1. Formularze memo zawierają następujące elementy:
From: (nazwisko nadawcy i/lub pozycja w przedsiębiorstwie)
To: (nazwisko adresata i/lub pozycja w przedsiębiorstwie)
Date: (data napisania memo)
Subject: (temat memo)
Ref: (odniesienie do tematu)
2. Część dotycząca nadawcy może być wypełniona w rozmaity sposób. W dużych
przedsiębiorstwach podawane są oprócz nazwiska pozycja i nazwa działu:
From: Ed Richards
From: E G Richards, Legal Departament
From: E G Richards, Manager, Legal Departament
3. Część odnosząca się do adresata może być wypełniona na wiele sposobów. Memo może
być skierowane do osoby identyfikowanej z nazwiska, pozycji lub obydwu tych elementów
albo do grupy osób.
To: MS A C Bannister
To: Office Manager
To: MS A C Bannister, Office Manager
To: All Office Staff
4. W części  Subject nie używa się czasowników.
e.g. Advertising Campaign for Derma Beauty
Training Course in Belgium
5. Nie stosuje się nagłówków-pozdrowień (e.g. Dear Sir, Dear Madam etc.).
6. Memo nie zawiera oficjalnego zakończenia i podpisu.
7. Liczba stron jest podawana, jeśli memo ma być wysłane faksem.
Treść notatki służbowej
8. Tekst powinien być krótki i zrozumiały, pogrupowany w paragrafy i ułożony w najlepszy
możliwy sposób. Najczęściej stosuje się trzy do sześciu paragrafów. Memorandum nie
powinno być jednym długim paragrafem. Nie powinien też być stosowany paragraf dla
każdej najmniej istotnej sprawy. Pomocne może być numerowanie paragrafów.
W dłuższych memorandach możliwe jest umieszczenie śródtytułów.
9. Notatka powinna zawierać tylko właściwą treść. Należy pominąć materiał, który nie ma
nic wspólnego z tytułem. Memo nie powinno zawierać też informacji, którą adresat już
zna. Należy upewnić się, że notatka nie pominęła zasadniczych treści.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
Styl notatki służbowej
10. Styl notatki powinien mieć charakter biznesowy, to znaczy nie powinien być zbyt oficjalny
ani zbyt nieformalny. Musi być przede wszystkim zrozumiały. Należy używać krótkich ale
pełnych zdań. Na przykład:  Mr Bista will call at your hotel at 8 a.m and take you to the
new factory.
11. Powinno się unikać wyrażeń konwersacyjnych typu:  Give Mary a ring lub  It s not good
enough . Również formalne wyrażenia typu  Please do not hesitate to contact me nie
powinny być używane.
12. Właściwa notatka musi być taktowna, a jej wymowa przyjacielska i uprzejma.
Format notatki służbowej i przykład notatki służbowej skierowanej do grupy pracowników.
MEMORANDUM
From:& & & & & & & & & .. Date:& & & & & & &
To:& & & & & & & & & & ... Ref:& & & & & & & ...
Subject:& & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
1 & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
& & & & & & & & & & & & & & & & & & .
2 & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
& & & & & & & & & & & & & & & & & & .
3 & & & & & & & & & & & & & & & & & & . :
(a) & & & & & & & & & & & & &
(b) & & & & & & & & & & & & &
Signature
& & & & & & & & & ..
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
MEMORANDUM
From: Ed Richards Date: 14 August 2007
To: Dorota Malec Ref: Per/56
Andrzej Bak
Witold Mroz
Subject: Training in Belgium 19 September to 2 October
You will be attending a training course in Belgium between 19 September and 2 October.
Visa Applications
A visa required for your visit to Belgium. You must fill in the visa application form and submit
your passport by 9 am on Wednesday, 17 August. If you are not in the office on Tuesday, please
ensure that the completed and signed application and passport are put in the office safe. All
passports will be returned after the visas have been obtained.
Flight Information  Additional Time in Belgium
Flight reservations have been made. It will be possible for one of you to return up to a week
later if any of you wishes to take his/her holiday in Belgium.
Time in Belgium
On arrival in Brussels, a car will meet you and drive you to the location of the course.
The first Friday and Saturday of the course will be  free days . On Friday, arrangements have
been made for a sightseeing tour of Brussels.
A car will take you to the airport at the end of the course for your return flight home.
Course Materials
The course materials will be distributed in Warsaw. These must be taken with you to Belgium.
Mark will arrange the distribution prior to your departure.
Other Matters
If there are any questions please contact Mark.
Enjoy the course!
Signature
& & & & & & & & & ..
Komunikacja zewnętrzna- List handlowy
Osoba pisząca list handlowy powinna kierować się ogólnie przyjętymi zasadami
prowadzenia korespondencji biznesowej. Poniżej przedstawiono ogólne zasady pisania listów
handlowych w języku angielskim.
1. Pisząc list handlowy, należy uwzględnić przede wszystkim problemy, potrzeby i życzenia
adresata.
2. Należy starać się wywrzeć dobre wrażenie, ponieważ list jest wizytówką firmy.
3. Korzystnie jest pisać językiem naturalnym, używając znanych słów i prostych
sformułowań.
4. Przedstawiamy treść w sposób jasny i logicznie uporządkowany.
5. Należy pisać zwięz
le, pamiętając równocześnie, że list musi być nade wszystko uprzejmy
 nie wolno sobie bowiem zrazić klienta.
6. Należy zwrócić szczególną uwagę na początek i zakończenie, ponieważ przy czytaniu listu
pierwsze i ostatnie wrażenie jest niezwykle istotne.
7. Napisany list trzeba zawsze sprawdzić.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
8. Na listy powinno się odpowiadać w miarę możliwości tego samego dnia  robi to dobre
wrażenie i świadczy o prawidłowej organizacji firmy.
9. Należy unikać negatywnego tonu.
10. DewizÄ… nowoczesnego listu jest: always sound positive (pozytywny wydz
więk).
Poniżej omówiono poszczególne elementy listu handlowego.
Letterhead / Nagłówek
Zawiera nazwÄ™ firmy, adres, numery telefonu, faxu, telefaxu i adres skrzynki poczty
elektronicznej, czasami również znak firmowy i informacje o działalności firmy. Można tu
także podać nazwiska dyrektorów firmy.
References / Oznakowanie
Na papierze firmowym jest zazwyczaj miejsce przewidziane na tzw.  references 
adresata i piszącego. Informacje te podaje się pod nagłówkiem po dowolniej stronie listu.
Nowoczesne firmy zaczynają od lewego marginesu. Podaje się numer sprawy, inicjały
dyktujÄ…cego i piszÄ…cego lub jedno i drugie: Wasz znak: Your ref: 12/94 MG/ Nasz znak: Our
ref: DS/JP
Date / Data
Datę można pisać tradycyjnie w prawym górnym rogu poniżej  reference . Niektóre firmy
umieszczają ją przy lewym marginesie tak jak wszystkie inne części listu, według następujących
wzorów: 10th November 2007, 10 November 2007, November 10 2007
- nazwy miesiąca nie należy pisać cyframi, unika się w ten sposób nieporozumień
- skracanie nazw miesiÄ…ca jest niewskazane  np.  Nov
- większość firm opuszcza dzisiaj skróty:  st (1st),  nd (2nd)  rd (3rd),  th (4th) itp.
- rok podaje się w całości: 2007 a nie 07
- nie stawia się przecinków ani kropek
- kolejność w podawaniu dnia i miesiąca jest dowolna.
- nie pisze siÄ™ nazwy miasta.
Inside address / Adres odbiorcy
pisanie adresu rozpoczyna siÄ™ od lewego marginesu
większość firm nie stawia obecnie przecinków w adresach
nie stawia się kropek po inicjałach: R K Green i po: Mr Mrs Ms, np.: Ms R K Greek
jeżeli adresat posiada tytuł naukowy, to zamiast Mr, Mrs, Ms, piszemy Dr A Brown,
prof. J West
Salutation / Zwrot rozpoczynajÄ…cy list
zwrot ten umieszcza się pod adresem , stosuje się podwójny odstęp
gdy nazwisko adresata jest nieznane: Dear Sir / Dear Sirs / Dear Madam/Gentlemen
gdy nazwisko adresata jest znane: Dear Mr Perry / Dear Mrs Green / Dear Mrs Bing /
Dear Miss Cox / Dear Mr Mahone / Mrs  dla kobiet zamężnych / Ms  dla kobiet bez
wskazania czy dana kobieta jest zamężna, czy nie / Miss  dla kobiet niezamężnych / Mr 
dla mężczyzn M  gdy nie wiemy czy piszemy do kobiety czy mężczyzny
w tym zwrocie nie używamy inicjałów ani imion:
Dear Ms Green ( nie: Dear Ms Rachel Green lub Dear R Green)
stawianie przecinka po zwrocie rozpoczynającym list jest rzeczą dowolną. Jeżeli
decydujemy się na przecinek, musi on konsekwentnie wystąpić po zwrocie kończącym:
Dear Mr Black, / Yours sincerely,
Subject line / Wiersz wskazujący na sprawę poruszoną w liście
Wiersz ten umieszczamy pod zwrotem rozpoczynającym list. Stosujemy podwójny odstęp,
zaczynamy od lewego marginesu i go podkreślamy. Pozwala on na szybkie zorientowanie się
jaka sprawa będzie przedmiotem listu. W akapicie otwierającym list można wówczas pominąć
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
wprowadzenie tematu. W nowoczesnych listach handlowych nie stosuje się już  Re (Re =
dotyczy) np.: Your order No 123 (nie: Re: Your order No 123) / Subject line można opuścić.
The body of the letter / Treść listu
Treść listu dzieli się na trzy podstawowe części:
1. Opening Paragraph  wstep, w którym wyjaśniamy dlaczego piszemy. Podaje się powód,
dla którego piszemy i inne konieczne informacje wstępne.
2. The Main Body of the Letter  część zasadnicza, w której omawia się szczegółowo
sprawy, które są przedmiotem listu. Do każdej nowej sprawy otwiera się nowy akapit.
3. Closing Paragraph  zakończenie, w którym mówimy co, kiedy i przez kogo ma być
zrobione. Jest to podsumowanie i potwierdzenie głównych punktów omówionych w liście.
W oficjalnej korespondencji nie stosuje się tzw. form krótkich: We ll / We can t ,
stosujemy We will / We cannot.
Complimentary close / Zwrot kończący list
Grzecznościowy zwrot kończący oddziela się od treści listu podwójnym odstępem.
Obecnie dla zaoszczędzenia czasu zaczyna się ten zwrot od lewego marginesu. Użycie
przecinka zależy od tego, czy przecinek został postawiony przy zwrocie rozpoczynającym list.
Yours faithfully  w liście do osoby, której nie znamy. Forma oficjalna.
Yours sincerely  w liście do osoby, którą znamy. Forma mniej oficjalna.
Yours truly/Very truly yours  w korespondencji amerykańskiej. Coraz częściej spotkać można
grzecznościowe zwroty pożegnalne bardziej osobiste i serdeczne, np.: Regards  pozdrowienia
/ Best regards  najlepsze pozdrowienia / With best regards  z najlepszymi pozdrowieniami /
Cordially  serdeczności
Signature / Podpis
- podpis pisze się bezpośrednio pod zwrotem kończącym list. Na podpis zostawiamy cztery
odstępy,
- list podpisuje się odręcznie,
- pod podpisem odręcznym podaje się zawsze imię i nazwisko oraz stanowisko zajmowane
w firmie przez piszÄ…cego:
Matthew Perry
Matthew Perry
Sales Manager
- nazwisko poprzedza się imieniem lub imionami albo inicjałami,
- po inicjałach nie ma kropek: Matthew Perry lub M Perry / Matthew C Perry lub M C
Perry,
- kobiety często podają w nawiasie, przy podpisie odręcznym albo przy nazwisku napisanym
na maszynie: Ms, Mrs lub Miss.Ułatwia się w ten sposób odbiorcy prawidłowe
zaadresowanie odpowiedzi: (Ms) R Greek, (Mrs) J Aniston, (Miss) M Bing
Enclosures / Załączniki
Załączniki wymienia się w lewym dolnym rogu listu. Przeważnie pisze się tylko
 Enclosures i nie podaje nazwy załączonego dokumentu, ponieważ była o nim mowa w części
zasadniczej listu. Jeżeli załączników jest więcej, można je wymienić. Przed wysłaniem należy
się upewnić, czy wszystkie zostały załączone. Załącznik: Enclosure/Enclosures lub Enc.
Encs/Encl. Encls. Jeżeli załączników jest więcej: Enclosures: Catalogue (5 copies) (=katalog)
/Invoice (1 copy) (=faktura) / Pattern Book (1 copy) (=katalog wzorów)
Copy to or cc / Do wiadomości
Kopie pism wysyłane do innych adresatów wymienia się w lewym dolnym rogu listu: po
 Enclosure , jeżeli jest załącznik. (Kopia = carbon copy = cc)
cc Cosmetics International Brussels lub copy to Cosmetics International Brussels
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
Przykładowy list handlowy. Zwróć szczególną uwagę na jego układ i wyróżnione elementy.
Zapytanie ofertowe. Komponenty zapytania ofertowego
Zapytanie ofertowe (inquiry, enquiry) jest formÄ… listu handlowego majÄ…cego na celu
zdobycie informacji o możliwościach współpracy. Może być prośbą o podanie ceny,
dostępności produktu, warunków zakupu, itp. Odpowiedzią na zapytanie ofertowe jest oferta.
Poniżej omówiono elementy zapytania ofertowego.
Wstęp
1. Informacje dotyczące własnej firmy.
2. Wzmianka o tym, kto polecił firmę do której piszemy lub gdzie zobaczyliśmy jej
ogłoszenie.
Część zasadnicza
3. Dokładne sprecyzowanie sprawy, której dotyczy list.
4. Prośba o cennik, podanie warunków zakupu, próbki, wzory, katalogi.
5. Sugerowanie warunków i sposobu zapłaty.
6. Zapytanie o możliwość otrzymania rabatu.
7. Informacja dotyczÄ…ca terminu dostawy.
Zakończenie
8. Zaznacza się, że w wypadku otrzymania korzystnej i konkurencyjnej oferty istnieje
możliwość złożenia dużego zamówienia lub składania regularnych zamówień.
9. Prośba o szybką odpowiedz
.
W poniższym materiale wyszczególnione zostały elementy zapytania ofertowego. Każdej
sekcji, przypisane zostały po trzy przykładowe zdania, które ułatwią samodzielne napisanie
dokumentu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
1. Information about the company writing the enquiry. Informacje o firmie piszÄ…cej zapytanie
ofertowe.
We are a recently establish company Jesteśmy niedawno powstałą firmą produkującą&
manufacturing violins, based in Warsaw, Poland. z siedzibÄ… w &
We are the main producer of& in Poland and are Jesteśmy głównym / największym producentem
interested in purchasing& & w Polsce i jesteśmy zainteresowani&
We are a leading distributor for the& industry. Jesteśmy wiodącym dystrybutorem dla
przemysłu&
2. Recommendations received or other references concerning the company you write to.
Rekomendacje i inne informacje dotyczące firmy, do której piszemy.
We have been informed that you are the sole Poinformowano nas, że jesteście wyłącznym
exporter of & eksporterem&
The name has been given to us by the Commercial Otrzymaliśmy nazwę Państwa firmy od radcy
Counsellor. handlowego
You were recommended to us by & & . Firma Państwa została nam polecona przez& ..
3. 3. Asking about goods and services. Zapytania o towar lub usługi
We are interested in & of various types Jesteśmy zainteresowani& różnego typu
We would like to enquire if you could supply us Prosimy o informacje czy możecie dostarczyć
with your latest& nam swoje ostatnie& .
We should be glad if you could send us full Będziemy wdzięczni za przesłanie nam
particulars concerning your& wszystkich szczegółów dotyczących& .
4. Request for price list, terms, samples, patterns, catalogues. Prośby o cenniki, warunki
zakupu, próbki, wzory, katalogi.
Please send us prices and samples of your& Prosimy o podanie cen i przesłanie próbek
Could you please send us your catalogue and Uprzejmie prosimy o przesłanie katalogu
price list for your& i cennika na&
Please let us have your latest prices together with Prosimy o podanie aktualnych cen oraz warunków
your terms of payment. płatności.
5. Suggesting terms and methods of payment. Zaproponowanie warunków i metody zapłaty.
Payment will be made by cheque/bank transfer. Zaplata zostanie uregulowana czekiem /
przelewem bankowym.
Our terms of payment are normally 30-days. Z reguły regulujemy należności po 30 dniach.
We would like to point out that we normally effect Chcielibyśmy podkreślić, że zwykle regulujemy
payment by documentary letter of credit. należności akredytywą dokumentową.
6. Asking about discounts. Zapytanie o możliwość otrzymania rabatu.
Please inform us if you grant any discount for Prosimy o informacjÄ™, czy udzielacie rabatu przy
cash payment. zapłacie gotówką.
For very large orders we would expect a quantity Spodziewalibyśmy się rabatu ilościowego przy
discount. składaniu dużych zamówień.
Would you kindly let us know if you allow cash Uprzejmie prosimy o poinformowanie nas, czy
or trade discounts.
udzielacie rabatu gotówkowego lub handlowego.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
7. Information concerning the date of delivery. Informacje dotyczÄ…ce terminu dostawy.
Please inform us if you would be able to deliver Prosimy o informacje czy będziecie w stanie
within 2 weeks of receipt of order. dostarczyć nam towar w ciągu dwóch tygodni od
otrzymania zamówienia.
It is essential that the goods are delivered by the Zależy nam na dostawie towarów do końca
end of July. czerwca.
Immediate/prompt delivery is essential Bardzo nam zależy na natychmiastowej dostawie.
8. Asking for competitive terms and concessions. Prośba o konkurencyjną ofertę i ulgi.
We trust you will quote your lowest/ best Mamy nadzieję, że podacie swoje
najniższe/najkorzystniejsze ceny.
/most favourable prices.
If your prices are competitive, we may place a big Jeżeli podacie nam konkurencyjne ceny, możemy
order/regular orders with you złożyć u was duże zamówienie/regularne
zamówienia.
If you can guarantee prompt delivery and quote Jeżeli możecie zagwarantować natychmiastową
really competitive prices we may be able to place dostawę i podać konkurencyjne ceny, będziemy
a considerable order with you. mogli u was złożyć poważne zamówienie.
9. Asking for an early reply. Prośba o szybką odpowiedz
.
We hope to hear from you soon Czekamy na szybkÄ… odpowiedz
.
We look forward to hearing from you Oczekujemy szybkiej odpowiedzi.
As the matter is urgent will you please let us have Ponieważ sprawa jest pilna, prosimy o odpowiedz

a reply by return zwrotnÄ… pocztÄ….
Styl formalny i nieformalny
Styl komunikowania się w języku angielskim będzie zależał od sposobu formułowania
wypowiedzi w mowie i piśmie. Prawidłowa komunikacja w sprawach zawodowych
i prywatnych będzie możliwa dzięki znajomości zasad prezentacji zagadnień. Poprzez
znajomość ogólnie przyjętych standardów, dobór formy, odpowiedniego słownictwa,
określonych środków ekspresji językowej będziesz umiał porozumieć się w określonym stylu.
Poniżej znajdziesz pewne cechy wypowiedzi w stylu formalnym i nieformalnym.
Styl formalny charakteryzuje siÄ™:
stosowaniem form bezosobowych,
częstym użyciem strony biernej,
użyciem imiesłowów,
brakiem opisu uczuć, emocji,
brakiem skróconych form, np. can t, wan t,
stosowaniem bardziej wyszukanego słownictwa,
użyciem zdań złożonych,
w formie pisemnej użyciem akapitów,
zastosowaniem takich spójników jak: consequently, however, for this reason& ,
użyciem pełnych form gramatycznych.
Styl nieformalny charakteryzuje siÄ™:
stosowaniem form osobowych,
użyciem idiomów, czasowników frazowych,
użyciem form skróconych,
zastosowaniem potocznego slownictwa,
pomijaniem przedimków i zaimków,
użyciem stosunkowo krótkich zdań.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
W wypowiedziach nieformalnych często używane są czasowniki frazowe (Phrasal verbs).
Przykładowe wyrażenia:
call on (visit) catch on (understand)
find out (discover) went up (increase)
put up (tolerate) deal with (handle)
Porównaj:
Informal Formal
They put up with their neighbors. They tolerated their neighbors.
She caught on very quickly. She understood very quickly.
The cost of living went up. The cost of living increased.
Wybór pomiędzy czasem Present Simple a Present Continuous zależy też od stylu w jakim
chcemy się komunikować. Ma to szczególne znaczenie w formie pisemnej. W pismach
formalnych i oficjalnych stosujemy czas Present Simple natomiast w korespondencji prywatnej
możemy korzystać z czasu Present Continuous.
Przykładowe początki dwóch listów:
I write to you with regards to your announcment in the newspaper / PiszÄ™ w zwiÄ…zku
z waszym ogłoszeniem w gazecie
I am writing to you to invite you to my birthday party / Piszę aby zaprosić cię na moje
przyjęcie urodzinowe
Styl wiadomości jest w wielu przypadkach bardzo ważny i użycie czasu Present Continuous
w formalnej korespondencji może zostać z
le odebrane przez adresata.
W formalnych pismach:
omijaj używania  you .
Przykład: As soon as you start look carefully at children s home, you frequently evidence of
abuse.
Zdanie powyżej aby ominąć  you może być przekształcone na wiele sposobów, np.:
Evidence of child abuse becomes apparent once careful investigative work is carried out.
Careful investigation frequently leads to the discovery of child abuse.
używaj jasnych sformułowań. Czytający nie może się domyślać znaczenia wypowiedzi. Nie
używaj wyrażeń, takich jak: etc, i so on.
omijaj używania sformułowań I think& & , I belive& & ., zastąp je:
It is belived& &
Some writars have stated& &
The research suggests& ..
używaj strony biernej, brzmi bardziej formalnie
Active: The researchers have proposed a variety of solutions.
Passive: A variety of solutions have been proposed.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
Vocabulary
cennik price list
czynić przygotowania do to make arrangements for
data dostawy delivery date
do tygodnia up to a week
dostarczyć to submit
dotrzymać ostatecznego terminu to meet a deadline
duży wybór a wide selection
konkurencyjne ceny competitive prices
kurs course
kwestionariusz wizowy visa application form
nieoficjalny formal
oddział, filia branch
oficjalny informal
ostateczny termin deadline
otrzymać wizę to obtain a visa
podanie o wizÄ™ visa application
przyjazny dla środowiska environmental friendly
przyznać wizę to grand a visa
tak szybko jak to możliwe as soon as possible (asap)
uczestniczyć to attend
udzielić rabatu to allow a discount
wahać się to hesitate
warunki płatności terms of payment
warunki sprzedaży terms and condition of sale
wiersz wskazujÄ…cy na temat sprawy subject line
wypełnić to fill in
wziąć urlop take a holiday
załączniki enclosures
zapewnić to ensure
zapytanie ofertowe letter of enquiry
zawierać to contain
zorganizować to arrange
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
4.2.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Do czego służy notatka służbowa i z jakich elementów się składa?
2. Jakie znasz zasady pisania listów handlowych?
3. Czy potrafisz wymienić i nazwać elementy listu handlowego?
4. O co zapytasz potencjalnego dostawcÄ™ w zapytaniu ofertowym?
5. Czy zapoznałeś się ze słownictwem podanym w materiale nauczania?
6. Czy umiesz wskazać różnice pomiędzy stylem komunikowania się: formalnym
i nieformalnym?
4.2.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wstaw brakujące słowa do treści poniższej notatki. Pierwsza litera każdego wyrazu jest
podana.
The conference in Athens begins on 5 May. A visa is 1)r& for your visit 2)t& Greece. All
participants must 3)f& in a visa application form in order to 4)o& a visa. The 5)c& and 6)s&
applications and passports must be 7)s& to the Club s secretary by 20 April. A visa will not be
8)g& if you do not 9)m& this deadline. All passports will be returned to you when the visas
have been 10)g& .
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się ze słownictwem z materiału nauczania,
2) przeczytać uważnie treść ćwiczenia,
3) wstawić odpowiednie słowa rozpoczynające się od podanej litery i pasujące do kontekstu
zdania,
4) sprawdzić, czy podane wyrazy użyłeś we właściwej formie gramatycznej,
5) sprawdzić wykonane ćwiczenie, porównując je z innym uczniem.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- tekst ćwiczenia,
- przybory do pisania,
- słownik angielsko-polski i polsko-angielski,
- literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Napisz zapytanie ofertowe w oficjalnym stylu do firmy sprzedajÄ…cej tunery. Zapytanie ma
zawierać:
- informację o przeczytanym ogłoszeniu w prasie zagranicznej,
- krótką wzmiankę o prowadzonej działalności,
- prośbę o przysłanie katalogów towarów i cenników,
- sugestie co do warunków i sposobu zapłaty,
- zapytanie o możliwość uzyskania rabatu,
- informację o możliwości większego zamówienia, gdy ceny będą konkurencyjne,
- informacjÄ™ dotyczÄ…ca terminu dostawy,
- prośbę o szybką odpowiedz
.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się z poleceniem ćwiczenia,
2) przypomnieć sobie zasady pisania zapytania ofertowego, odwołując się do materiału
nauczania,
3) napisać poszczególne elementy zapytania ofertowego, pamiętając, aby wszystkie
informacje z polecenia były zawarte w piśmie,
4) porównać napisane zapytanie ofertowe z przykładem listu zamieszczonego w materiale
nauczania,
5) sprawdzić pismo pod względem poprawności strukturalnej i gramatycznej,
6) sprawdzić wykonanie ćwiczenia, przedstawiając je nauczycielowi.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 tekst ćwiczenia,
 przybory do pisania,
 słownik angielsko-polski i polsko-angielski,
 literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 3
Przetłumacz poniższą ofertę sprzedaży na język polski.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się z słownictwem i wyrażeniami podanymi w materiale nauczania,
2) przeczytać podany tekst oferty sprzedaży,
3) zastanowić się nad poprawną wersją tej oferty w języku polskim,
4) sprawdzić znaczenie nowych słów w słowniku,
5) przetłumaczyć tekst na język polski,
6) zapisać tekst po polsku w notatniku,
7) sprawdzić wykonanie ćwiczenia odczytując tłumaczenie nauczycielowi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
Wyposażenie stanowiska pracy:
- tekst z ofertą sprzedaży w języku angielskim,
- słownik angielsko-polski,
- notatnik,
- przybory do pisania,
- literatura z rozdziału 6.
4.2.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) napisać krótką notatkę służbową?
2) wyszczególnić i nazwać elementy listu handlowego?
3) przetłumaczyć i sformułować takie pisma handlowe, jak: zapytanie
ofertowe, ofertę, zamówienie, reklamację?
4) napisać krótki tekst użytkowy w stylu nieformalnym: ogłoszenie,
podanie, zaproszenie?
5) określić cechy stylu formalnego i nieformalnego wypowiedzi ustnej i
pisemnej?
6) dotrzeć do informacji o firmach i nawiązać z nimi kontakt
7) prowadzić korespondencję w sprawach zawodowych, przy użyciu
poczty tradycyjnej i elektronicznej?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
4.3. Zasady prowadzenia rozmowy telefonicznej
4.3.1. Materiał nauczania
Styl prowadzenia rozmowy, to co i jak jest powiedziane przez telefon kreuje wizerunek
firmy. Pokazuje czy jej pracownicy są życzliwi, pomocni i kompetentni. Aby rozmowa
telefoniczna była efektywna warto jest przestrzegać ogólnie obowiązujących zasad. Przede
wszystkim:
- rozmowa telefoniczna powinna być krótka i rzeczowa,
- ciągle zajęty telefon może być przyczyną utraty klientów,
- dobre wychowanie nakazuje jak najszybsze podnoszenie słuchawki dzwoniącego telefonu,
- rozmowa powinna być prowadzona wolno i zrozumiale, w uprzejmym tonie, prostym
językiem, dając słuchaczowi maksimum zaangażowania i uwagi,
- rozmowę zaczyna i kończy osoba, która ją zainicjowała.
Rozmowa telefoniczna
W poniższym materiale nauczania zaprezentowano przykładowe schematy zdań
stosowane przy prowadzeniu biznesowych rozmów telefonicznych. Materiał zawarty w tym
rozdziale przedstawia kilka wybranych sposobów rozpoczynania rozmowy telefonicznej,
przekazywania i przyjmowania informacji telefonicznie, rozwiązywania nieporozumień
i pomyłek a także przykładowe zakończenia rozmów telefonicznych.
Zwroty wypowiadane przez osobÄ™ telefonujÄ…cÄ… do kogoÅ›  What you say when making
a call
Powitanie  Greeting
morning.
Good afternoon.
evening.
Hello. (informal)
Przedstawianie siÄ™  Introducing yourself
My name is Jan Marduła ( from Polish Artist Luthiers Associacion). / This is John Brown
(speaking).
Poproszenie o rozmowÄ™ z kimÅ›  Asking to speak to someone
Could I speak to....., please? / I would like to speak to& .., please? / Could you put me through
to& .., please? / Could I have extension 135, please? / Tom Kowalski, please?
Wyjaśnienie celu rozmowy  Explaning the purpose of the call
It s about& .. / It s in connection with& ../ I m calling to ask about& ..
I m ringing to tell you about& ../ I m phoning to give you the details of& ..
Pokazanie, że się rozumie to co druga osoba mówi  Showing you understand what the
other person is saying
I see. / I understand. / Yes. / Right. / Fine. / OK.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
39
Umawianie siÄ™ na spotkanie  Making an appoinment
When could we meet? / When could I see you? / What time would suit you? / What time
would be convenient? / What about Monday, 11th May, at 2:30? Can you make it?
Can you manage Monday, 11th May, at 2:30?
be OK?
Would Monday, 11th May, at 2:30? suit you?
be convenient?
Zostawianie wiadomości  Leaving a message
Could you give John a message, please? / May I leave a message for John?
Could you ask John to call me (when he gets back)? / (Could you tell John) I ll call back later.
Potwierdzenie ustaleń  Confirming details
meeting you on Monday,
Well, I look forward to receiving the contracts by fax, then.
hearing from you later,
Dziękowanie  Thanking
Well, thank you for the information. / I m much obliged. / Thank you very much for your help.
/ Well, thanks a lot. / I m very grateful for your assistance.(formal)
Zakończenie rozmowy  Ending the call
seeing
I look forward to hearing from you.
meeting
See you soon. / Speak to you soon. / Thanks for calling. / Goodbye. / Bye.
Zwroty wypowiadane przez osobÄ™ odbierajÄ…cÄ… telefon-What you say when receiving
a call
Przedstawienie się przy podniesieniu słuchawki- Introducing yourself when you pick up the
phone
John Smith, good morning. / Luthier Atelier, good morning.
Caller: Could I speak to Mr Pawlikowski, please. / Receiver: Yes, speaking.
Pomaganie telefonujÄ…cemu  Helping the caller
Can I help you? / Who would like to speak to?
Prośba o podanie nazwiska  Asking for the caller s name
speaking,
Who s please
calling,
And your name is? / And who would like to speak to him, please?
Could you spell your name, please?
Wyjaśnienie, że ktoś jest nieosiągalny  Explaining that someone is not available
at the moment
I m afraid Mr Pawlikowski is not available this morning
today
out
I m afraid Mr Pawlikowski is in the meeting
with the client at the moment
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
40
 on holiday
I m sorry, but Mr Pawlikowski is not in the workshop today
speaking on the other line at the moment
I m afraid his line is engaged/busy. Do you want to hold (on)?
Zaproponowanie jakiegoÅ› rozwiÄ…zania- Suggesting alternative action
call
Could you ring later?
phone
Would you like to leave a message (for& ..)? / Can I take a message?
Potwierdzenie informacji  Confirming information
right.
Yes, that s fine.
correct.
Potwierdzenie ustaleń  Confirming arrangements
that suits me fine.
Yes, that would be fine.
that s fine.
Odmowa przyjęcia proponowanego terminu- Declining arrangements
I m afraid I won t be in the office on Monday.
I m afraid, but Monday,15th May, at 2:30 does t suit me at all.
manage
I m afraid I can t Monday,at 2:30.
make
Zaproponowanie innego terminu  Suggesting alternative arrangements
Can you manage Tuesday, 16th May, at 9:30? / I could make it on Tuesday,16 May, at 9:30.
How about Tuesday at 9:30?
Odpowiedz
na podziękowanie  Responding to thanks
Not at all. / Don t mention it. / You are welcome.
Zakończenie rozmowy  Ending the call
seeing
I look forward to hearing from you.
meeting
See you soon. / Speak to you soon./ Thanks for calling./ Goodbye. / Bye.
4.3.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Czy wiesz jakich zwrotów użyjesz po odebraniu telefonu?
2. Czy potrafisz poprosić do telefonu osobę trzecią?
3. Czy umiesz wyjaśnić przez telefon w jakiej sprawie dzwonisz?
4. Czy potrafisz poprosić o zostawienie wiadomości?
5. Czy umiesz ustalić termin spotkania?
6. Czy wiesz jak potwierdzić ustalenia?
7. Czy umiesz poprosić o numer telefonu?
8. Czy umiesz przeliterować wyrazy?
9. Czy potrafisz zakończyć rozmowę?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
41
4.3.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przeanalizuj wiadomość i odpowiedz na poniższe pytania.
MESSAGE FOR
Mrs Sherla Baker
WHILE YOU WERE OUT
Mr Steven Cox
Of. British Catenug Ltd.
Tel no. 983 754 732
TELEPHONED PLEASE
RING
CALLED TO WILL CALL
SEE YOU AGAIN
WANTS TO URGENT
SEE YOU
MESSAGE: He wants to see You next week about a large stationery
order. He said you know all about it. Can you ring him back before 3:30
this after-noon ? He said it was urgent.
DATE: 16 Dec& .
RECEIVED BY:....Anne. TIME: & 12.15 pm..
1.Who rang ? 6.What does Mr. Cox want to do?
2. Who is the message for? 7. What does he want Sheila to do?
3. Who answered the phone? 8. Is the message important?
4. What time was the telephone call? 9. What is Mr. Cox's number?
5. Where does Mr. Cox work? 10. Did Mr. Cox come to the office?
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się ze słownictwem i wyrażeniami podanymi w materiale nauczania,
2) przeanalizować kartę z wiadomością,
3) sprawdzić znaczenie nowych słów w słowniku,
4) przeczytać uważnie podane pytania,
5) znalez
ć odpowiedzi na poszczególne pytania na karcie z wiadomością,
6) zanotować poprawne odpowiedzi w notatniku,
7) sprawdzić wykonanie ćwiczenia porównując notatki z innym uczniem.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- karta z wiadomością i pytaniami,
- notatnik,
- przybory do pisania,
- słownik angielsko-polski,
- literatura rozdziału 6.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
42
Ćwiczenie 2
Przeliteruj następujące wyrażenia. Przećwicz używanie nazw pomocnych przy literowaniu
imion i nazwisk, adresów, itp. Wysłuchaj nagrania dziesięciu wyrażeń, zapisz je w notatniku.
Powiedz: The name is: 1. Hardman-H for Harry, A for& ; 2. Amadeusz; 3.Leszczyński;
4.Kowalski Workshop S.A.; 5. 10 High Street, Mississauga, Ontario, Canada
Przeliteruj swoje imię i nazwisko, nazwisko kolegi, nazwę szkoły, nazwę firmy w której
chciałbyś pracować, itd.
A for Andrew F for Frederic J for Jack O for Oliver/ R for Robert W for William
B for F for Frederic K for King Orange S for Sugar X for X-rey
Benjamin
C for Charlie G for George L for Lucy P for Peter T for Tommy Y for Yellow
D for David H for Harry M for Mary Q for Queenie U for Uncle Z for Zebra
E for Edward I for Isaac N for Nellie P for Peter V for Victory
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) powtórzyć nazwy i wymowę liter i cyfr,
2) przeczytać uważnie treść ćwiczenia,
3) przeliterować na głos podane nazwy,
4) zapisać nazwy w notatniku ze słuchu w czasie odsłuchiwania nagrania,
5) sprawdzić poprawność zapisu, porównując go z innym uczniem.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- magnetofon, nagranie
- tekst ćwiczenia,
- przybory do pisania,
- notatnik,
- słownik angielsko-polski i polsko-angielski,
- literatura z rozdziału 6.
4.3.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) rozpocząć i podtrzymać rozmowę telefoniczną?
2) odebrać wiadomość i zapisać jej treść?
3) przeliterować swoje imię i nazwisko, adres zamieszkania?
4) zostawić wiadomość przez telefon?
5) przeliterować swoje imię i nazwisko, adres zamieszkania?
6) wyjaśnić przez telefon w jakiej sprawie dzwonisz?
7) zakończyć rozmowę telefoniczną
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
43
4.4. Terminologia zawodowa. Słownictwo techniczne ogólne
i specjalistyczne
4.4.1 Materiał nauczania
Opisywanie właściwości technicznych przedmiotów. Miary, liczebniki, ułamki i inne
pojęcia matematyczne
Liczebniki / Cardinals
0 nought, zero (matematyka, temperatura); oh (rozmowa telefoniczna); nil (sport),
101 a /one hundred and one,
1,101 one thousand, one hundred and one,
1,000,000 a/one million
Ułamki i ułamki dziesiętne / Fractions and Decimals
½ (a) half ¾ three-quarters
S! (a) one-third 1/10 a/one-tenth
T! two-thirds 1 ½ one and a half
ź (a) quarter 2,5 two point five
3,75 three point seven five (nie: seventy-five)
26.012 twenty-six point zero one two
Miary / Dimensions
Miary długości / Distance
1 mm a/one millimetre 7,5 km seven point five kilometers
10 cm ten centimetre 2 m x 5 m two meters by five meters
5 m five metres
Miary wagi / Mass
10 g ten grams 1,000 kg a/one thousand kilo/kilograms
Miary powierzchni / Square measures
100 cm 2 a /one hundred square centimetres 10,000 m ten thousand square metres
Miary pojemności / Capacity measures
10 cl ten centiliters 2 l two liters
Miary objętości / Cubic measures
1,000 cm3 a/one thousand cubic centimeters 100 m3 a/one hundred cubic metres
Symbole matematyczne / Symbole matematyczne
2 + 2 two and / plus two a" is identical with / is equivalent to
= 4 is / equals / is equal to four ~ is approximately equal to
22 two squared
2 minus / less two
x 6 multiplied by / times six 23 two cubed
÷ 3 divided by two 24 two to the power four
/2 divided by two "4 two square root of four
3
> is greater than "27 the cube root of twenty-seven
< is less than
Miary kwadratowe / Square measures
16 x 5 cm sixteen by five centimetres
16 x 5 cm = 80 cm2 sixteen by five centimeters. That s eighty square centimeters.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
44
The size of this piece of paper is seven by two centimetres.
Wymiary tej kartki papieru wynoszÄ… 7 x 2 cm.
The area of this piece of paper is fourteen square centimetres.
Powierzchnia tej kartki papieru wynosi 14 cm2.
Miary sześcienne / Cubic measures
5 x 3 x 2 cm = 30 cm3 Five by three by two centimetres is thirty cubic centimetres.
The dimensions of this container are two by three by four metres.
Wymiary tego kontenera wynoszÄ… 2 x 3 x 4 m.
Its volume is twenty-four cubic metres.
Jego objętość wynosi 24 metry sześcienne.
Na przykładzie pianin i fortepianów SEILER przedstawiono dane techniczne instrumentów.
Rys. 1. Model fortepianów SEILER
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
45
Przykładowe parametry techniczne pianin i fortepianów
Upright Piano Grand Piano
Pianino Fortepiany
132 278
Liczba rozporów
No. of back posts/rim beams 5 6
Grubość belki (cm)
Beam thickness (cm) 10x7 12x7
PudÅ‚a rezonansowe (m²)
Spruce soundboard (m²) 1,43 2,1
Objętość strojnicy (cmł)
Wrest plank-volume (cmł) 16948 8380
Number of tuning pins Liczba werbli strojnicy 220 241
Number of steel strings Liczba strun stalowych 171 207
Copper-wire wound strings Struny owinięte miedzią 49 34
Number of octaves Liczba oktaw 71/3 71/3
Beech bridges (total) (cm) Bukowe mostki Å‚Ä…cznie. (cm) 172,8 291,5
Lever ratio front/back key Przełożenie dz
wigni klawisz przedni/tylny 1:0,61 1:0,49
Key dip (mm) Wciśnięcie klawisza (mm) 10 10
Repetition strokes per min Liczba uderzeń klawisza na jedną minutę 400 400
Key dip to height of rise Wciśnięcie klawisza do wysokości 1:4,6 1:4,6
Hammer shank length (mm) Długość trzonka młoteczka (mm) 126 130
Hammer head size No. Wielkość główki młoteczka nr 5 5
Number of dampers Liczba tłumików 71 67
Damper area (cm²) Powierzchnia tÅ‚umienia (cm²) 394 546
Longest bass string (cm) Najdłuższa struna basowa (cm) 128,1 209,8
38
Amplivox scale, number of notes Skala Amplivox - liczba tonów
h²-c5
51
Duplex scale number of notes Skala Duplex- liczba tonów
b-c5
Key frame steel " wood Rama klawiatury stal " drewno /" "
Total weight (kg) Ciężar całkowity (kg) 265 550
Budowa instrumentów muzycznych
Na przykładzie kilku instrumentów muzycznych przedstawiono elementy z jakich są
zbudowane i ich angielskie nazwy.
Skrzypce
Pudło skrzypiec składa się z dwóch lekko wypukłych płyt, wierzchnia często wykonana
z drzewa świerkowego, dolna z drzewa jaworowego. Płyty łączą ze sobą boczki, również
z drzewa jaworowego. Płyty mają boczne wycięcia w kształcie litery C. Na górnej płycie
umieszczone są otwory rezonansowe w kształcie litery f, zwane również efami. Górna płyta
wzmocniona jest belką przebiegającą pod struną G. Od wewnątrz płytę górną i dolną rozpiera
drewniany kołeczek zwany duszą (przenosi drgania z płyty górnej na dolną). Do pudła
rezonansowego przymocowana jest szyjka, na niej znajduje siÄ™ gryf (bezprogowa
podstrunnica), a całość kończy komora kołkowa z główką zwykle w charakterystycznym
kształcie ślimaka. 4 struny, podparte na podstawku (zwanym też mostkiem), napinane są za
pomocą kołków umieszczonych w komorze kołkowej. Skrzypkowie bardzo często w otwory
zaczepienia strun (w strunniku) zakładają jednak mikrostroiki (śrubki służące do dokładnego
dostrajania skrzypiec). Strunnik zaczepiony jest żyłką do guzika umieszczonego w dolnej
części skrzypiec.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
46
Rys. 2. Budowa skrzypiec / The construction of a violin [7]
Pegbox Komora kołkowa Scroll Ślimak
Fingerboard Gryf Neck (chin to root) Szyjka
Bridge Mostek Upper Bout Lira górna
Fine Tuners Mikrostroiki Waist (C-Bouts) Talia
Tailpiece Strunnik F-holes Otwory rezonansowe-
efy
Chinrest Podbródek Lower Bout Lira dolna
Puzon
W puzonie suwakowym zmiana długości drgającego słupa powietrza odbywa się za
pośrednictwem teleskopowego elementu  rury w kształcie litery U połączonej przesuwnie
z główną częścią instrumentu. Luz pomiędzy dwiema rurami tworzącymi teleskop jest na tyle
mały, by utrzymać odpowiednie ciśnienie wewnątrz instrumentu, lecz zarazem na tyle duży, by
umożliwić swobodne przesuwanie się rur względem siebie. Materiał, z jakiego wykonywane są
trące elementy, jest tak dobrany, by zminimalizować siły tarcia. Zwykle są to stopy niklu. W
nowoczesnych instrumentach trące elementy mogą być pokryte tworzywem sztucznym,
np. teflonem.
Rys. 3 Budowa puzonu/ Basic trombone anatomy [7]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
47
1.tunning slide 1.suwak do strojenia 6.main slide 6. główny suwak
2. mouthpice 2. ustnik 7. second slide 7. drugi uchwyt
brace suwaka
3. bell 3. czara 8. first slide brace 8. pierwszy uchwyt
suwaka
4.knob/bumper 4.stopka 9.slide lock ring 9. pierścień blokady
suwaka
5.water key/spit 5.zawór do usuwania skroplin
valve
Fortepian
W fortepianie struny rozpięte na stalowej ramie uderzane są młoteczkami obciągniętymi
filcem. Naciśnięcie klawisza powoduje uderzenie młoteczka w strunę, przenosząc jednocześnie
dynamikę uderzenia w klawisz. Natychmiast po pobudzeniu struny młoteczek odbija się od niej
i w zależności od siły uderzenia, zatrzymuje się wyżej lub niżej. Pozwala to na szybką repetycję
(powtórzenie kilka razy tego samego dz
więku w szybkim tempie). Po zwolnieniu nacisku na
klawisz do struny przyciskany jest na krótką chwilę tłumik wyciszający jej drgania. W ten, dość
skomplikowany, sposób mechanizm fortepianu realizuje podstawową cechę tego instrumentu
odróżniającą go od wcześniejszych instrumentów strunowych, klawiszowych, które nie miały
możliwości kształtowania dynamiki dz
więku oraz czasu jego trwania. Zasada działania
mechanizmu jest następująca. Przy uderzeniu w klawisz pilot (2) podnosi dz
wigniÄ™,
popychacza (5) podrzuca młotek, występ oporowy (4) odłącza popychacz od bródki młotka
(8). MÅ‚otek opadajÄ…c po uderzeniu w strunÄ™ (16) opiera siÄ™ na dz
wigni repetycyjnej (9)
i przechyla ją swoim ciężarem. Jeśli klawisz pozostał naciśnięty wówczas młotek opadając jest
hamowany przez chwytnik (11). Jeśli w tym momencie lekko osłabić nacisk palca na klawisz
(1), czyli pozostawić na niewielkie podniesienie do góry zacznie się opadanie dz
wigni.
Oswobodzony od występu oporowego popychacz (5) jest odsuwany, sprężyna pod bródką
młotka (8). To samo niewielkie opadniecie tylnego końca dz
wigni klawiszowej powoduje
rozdzielenie chwytnika (11) i młotka. Wówczas przygięta sprężyna repetycyjna wyprostuje się
podrzucając krótkim skokiem dz
wignię repetycyjną (9) i młotek. W tym momencie popychacz
(5) wskakuje pod bródkę młotka (8). W ten sposób mechanizm, przy prawie całkowitym
naciśniętym klawiszu, jest znów gotów do ponownego uderzenia. Taka specyfikacja podwójnej
repetycji pozwala prawie nieprzerwanie powtarzać jeden i ten sam dz
więk. Szybkość
powtarzania w lepszych mechanizmach osiąga 12-15 uderzeń na sekundę. Zasada działania
mechanizmu tkwi w dz
wigni repetycyjnej i podpierającej ją sprężynie repetycyjnej, które
utrzymują młotek w zawieszeniu, pozwalając popychaczowi wsuwać się pod bródkę młotka i
powodować kolejne podrzucenie młotka.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
48
Rys. 4 Fortepian- Schemat mechanizmu angielskiego [7]
1  Key,2-Capstan, 3  Wippen, 4  Regulating skrew, 5  Jack, 6  Hammer flange skrew,
7  Drop skrew, 8  Hammer shank, 9  Repetition lever, 10  Hammer, 11  Back check,
12  Damper lever, 13  Damper tray, 14  Spoon, 15  Damper, 16  String, 17  Plate,
18  Agraffe, 19  Tuning pin, 20  Pin block
1  dz
wignia klawiszowa, 2  pilot, 3  dz
wignia główna, 4  występ oporowy popychacza,
5  popychacz, 6  widełki młotka, 7  śruba regulacyjna dz
wigni repetycyjnej, 8  bródka
młotka (baryłka), 9  dz
wignia repetycyjna, 10  zespół młotka, 11  chwytnik, 12  widełki
tłumika, 13  kontrklawiatura, 14  łyżeczka tłumikowa, 15  tłumik, 16  struna, 17  rama
żeliwna (tzw. metalowa płyta) 18  agrafa, 19  kołek stroikowy, 20  strojnica
4.4.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Czy wiesz jakich zwrotów użyjesz po odebraniu telefonu?
2. Czy potrafisz poprosić do telefonu osobę trzecią?
3. Czy potrafisz wyjaśnić przez telefon w jakiej sprawie dzwonisz
4. Czy potrafisz poprosić o zostawienie wiadomości?
5. Czy umiesz ustalić termin spotkania?
6. Czy wiesz jak potwierdzić ustalenia?
7. Czy umiesz poprosić o numer telefonu?
8. Czy umiesz przeliterować wyrazy?
9. Czy potrafisz zakończyć rozmowę?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
49
4.4.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przetłumacz poniższe zdania:
1. Przekrój belki pianina wynosi 10x7 cm.
2. Objętość strojnicy fortepianu wynosi 8380 cm3.
3. Najdłuższa struna basowa w modelu 278 fortepianu SEILER ma 209,8 cm długości.
4. Całkowity ciężar pianina w naszej szkole wynosi 265,5 kg.
5. Czy trzonek młoteczka ma długość 126,5 mm?
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się z nazwami miar, znaków matematycznych liczebników w języku angielskim,
2) odszukać nazwy poszczególnych elementów pianina i fortepianu w tabeli załączonej
w materiale nauczania,
3) przetłumaczyć podane zdania,
4) zapisać przetłumaczone zdania w notatniku,
5) sprawdzić wykonanie ćwiczenia odczytując tłumaczenie nauczycielowi.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- tekst ćwiczenia,
- słownik angielsko-polski, polsko-angielski,
- notatnik,
- przybory do pisania,
- literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Napisz przy poszczególnych cyfrach właściwą nazwę elementu instrumentu w języku
angielskim. Na rysunku schematycznym elementy puzonu oznaczono cyframi 1-9.
1& & & & & & & & & & & & .
2& & & & & & & & & & & & .
3& & & & & & & & & & & & .
4& & & & & & & & & & & & .
5& & & & & & & & & & & & .
6& & & & & & & & & & & & .
7& & & & & & & & & & & & .
8& & & & & & & & & & & & .
9& & & & & & & & & & & & .
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
50
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) rozpoznać na rysunku poszczególne elementy instrumentu,
2) przy właściwej cyfrze wpisać odpowiednią angielską nazwę danego elementu,
3) sprawdzić poprawność wykonania ćwiczenia, odwołując się do materiału nauczania.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 rysunek elementów puzonu,
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 3
Przetłumacz poniższy tekst. Napisz dziesięć zdań z podanymi wyrażeniami: piano, strings,
tuning, concert hall, piano tuners, keyboard, regular maintenance, musical instrument,
recording studio, full service.
Tuning
Climatic factors such as temperature or humidity changes may cause the precise tuning of your
piano to vary. Also naturally over time the tuning will alter due to the tensions the strings are
constantly under. If your piano receives normal use, we advise you to have your instrument
tuned 2 or 3 times a year. Instruments which are being used more frequently, such as concert
halls and recording studios, are being tuned before each concert or recording session. Each
Bösendorfer dealer has highly qualified piano tuners at their disposal among their staff or can
recommend an expert to you. The pianos are manufactured in the factory at a tuning pitch of
A443 Hertz, however it may be altered between A440 Hertz and A445 Hertz according to
need.
Regulation
The action and keyboard of your Bösendorfer consists of over 5000 separate parts which have
all been expertly set-up and precisely regulated during production. In time as the piano is used,
these optimum factory settings will gradually change. Therefore it will be necessary to carry
out regular maintenance to the action and keyboard in addition to the tuning and toning
service. Only a well maintained and regulated piano will allow you to achieve the control of the
action you have come to expect, with the touch you are accustomed to. Given an average use
of a Bösendorfer, we recommend to have a full service on your piano at least every 3 years,
and more frequently if you play and practice more heavily. We recommend the regulation
service is carried out by the experienced experts from your Bösendorfer dealer.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) uważnie przeczytać tekst,
2) korzystając ze słownika odszukać znaczenie nieznanych słów,
3) przetłumaczyć podany tekst,
4) sformułować zdania z podanym słownictwem,
5) sprawdzić wykonanie ćwiczenia, przedstawiając je nauczycielowi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
51
Wyposażenie stanowiska pracy:
 tekst do ćwiczenia,
 przybory do pisania,
 słownik angielsko-polski, polsko-angielski,
 literatura z rozdziału 6.
4.4.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) nazwać i napisać liczebniki, miary i inne pojęcia matematyczne?
2) nazwać podstawowe elementy instrumentów smyczkowych,
strunowych, dętych?
3) odczytać parametry techniczne instrumentów?
4) opisać budowę instrumentu muzycznego?
5) sformułować zdania z użyciem słownictwa zawodowego?
6) przetłumaczyć tekst o tematyce technicznej i muzycznej?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
52
4.5 Wybrane zagadnienia gramatyczne i leksykalne
4.5.1. Materiał nauczania
Dobra znajomość zagadnień gramatycznych jest nieodzowna przy formułowaniu różnego
rodzaju pism, np. zapytania ofertowego, oferty, zamówienia, listów prywatnych i firmowych,
korespondencji handlowej przesyłanej zarówno pocztą tradycyjną jak i poprzez pocztę
elektroniczną. Szczególnie ważne jest prawidłowe zastosowanie czasów i trybów, następstwa
czasów i reguł obowiązujących w mowie zależnej. Niemniej ważne jest umiejętne stosowanie
strony biernej czasowników, tym bardziej, że w języku angielskim stosuję się ją częściej niż
w języku polskim i jest nagminnie używana w korespondencji handlowej.
W poniższym rozdziale zawarto materiał w którym znajdziecie przydatne i warte
powtórzenia treści gramatyczne i leksykalne: czasowniki modalne, za pomocą których możemy
wyrazić prośbę, radę, możliwość, zezwolenie, pewność, potrzeby, zobowiązania; zasady
konstrukcji i stosowania strony biernej, mowy zależnej i następstwa czasów.
Czasowniki modalne
Czasowniki modalne czyli modal verbs stanowią specyficzny rodzaj czasowników
posiłkowych zwanych po angielsku auxilary verbs. Umieszczane są przed bezokolicznikami
w celu wyrażenia różnych aspektów danego czasownika, takich jak na przykład rada,
obligacja, prawdopodobieństwo. Czasownikami modalnymi są: can, could, may, might, will,
would, should, must, ought, shall, need, dare, had better.
1. Czasowniki modalne nigdy nie kończą się na  s w 3 osobie liczby pojedynczej: She may
do it.
2. W pytaniach czasownik modalny występuje na początku pytania.
Can you swim?
3. Za wyjątkiem  ought nie używamy  to po czasownikach modalnych. She may do it. She
ought to do it.
4. Wiele czasowników modalnych nie ma formy przeszłej, np. nie możemy powiedzieć
shoulded. Zastępujemy je wtedy innymi czasownikami, np.
She must do it  she had to do it.
Forma podstawowa Forma przeszła
must -
can could
shall should
will would
may might
need -
ought to -
used to used to
dare -
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
53
Czasowniki modalne  wyrażanie zdolności, możliwości, pozwolenia lub przymusu.
W celu wyrażenia umiejętności, możliwości lub zezwolenia (ability, possibility or permission)
możesz użyć:
a) can, could, be able to  kiedy ktoś posiada umiejętności, wykształcenie lub ma prawo coś
zrobić
He can play the piano.
b) can, could  kiedy możliwa jest umiejętność psychiczna lub fizyczna
I can read books all day long.
c) may, might, could  kiedy isnieje możliwość prośby lub wniosku, by coś zrobić
He might end up in prison.
d) may, might, could  kiedy istnieje możliwość, że coś jest prawdą
My bank account may be empty.
e) can, could  by poprosić o zrobienie czegoś (could jest formą grzecznościową)
Could I lend him some money?
f) can  by poinformować o zezwoleniu
You can t borrow my lawn mower.
g) could  by zrelacjonować przeszłe zezwolenie
She said she could speak with the prisoner.
By zarekomendować coś (recommendations) lub udzielić rady (advice) możesz użyć:
h) should, ought to
You should postpone your trip.
i) should, would  kiedy sugerujesz coÅ› na temat czyjegoÅ› zachowania
I would take an umbrella.
j) should, ought to  kiedy mówisz, jaką akcję lub zachowanie ktoś powinien powziąć
You should clean your windows more often.
W celu wyrażenia pewności (certainty) możesz użyć:
k) will, won t  kiedy obecna lub przyszła sytuacja wydaje się pewna
As you already know, I will be your new English teacher.
He ll fail the chemistry exam.
l) must  kiedy na podstawie faktów wyciągasz wniosek, że coś na pewno jest prawdziwe
You must know her.
m) All good things must come to an end.
can t (not mustn t!)  kiedy wyciągasz wniosek że coś na pewno nie jest prawdą
It can t be true.
W celu wyrażenia zobowiązań (obligations) i potrzeb (necessities) możesz użyć:
n) must, have to, have got to  by wyrazić, że coś obowiązuje
You must have an ID to enter this zone.
o) need  by wyrazić, że coś jest potrzebne
He needs to put weight on.
p) mustn t  by wyrazić, że coś jest zabronione
You mustn t wear shorts in a church.
q) needn t  by wyrazić, że czegoś nie musisz wykonywać (jest to zbyteczne)
You needn t be so polite to these people.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
54
Udzielanie porad
Do udzielania porad najczęściej używa się słowa should, po którym następuje
bezokolicznik.
Jeżeli chcemy, by porada była wypowiedziana w sposób uprzejmy, poprzedzamy ją zwrotem
I think.
I think you should visit your father.
You shouldn t tell such lies.
Jeżeli chcemy udzielić porady z użyciem bardziej oficjalnego języka, zamiast should możemy
użyć czasownika ought to.
You ought to thank me.
You ought not to carry all those heavy bags.
W mówionym angielskim często używa się zwrotu had better, po którym następuje
bezokolicznik. Formę tę często stosuje się zazwyczaj w skróconej postaci.
You d better return me the money.
You d better not tell anyone about your secret.
Porady można również udzielić za pomocą pytania rozpoczynającego się od why don t you.
Why don t you use the dictionary to find this word?
Inną możliwością udzielania porad jest rozpoczęcie zdania od zwrotu if I were you, po czym
następuje podmiot, operator would i bezokolicznik. Struktura ta jest często spotykana
zwłaszcza w angielskim mówionym.
If I were you, I would go swimming.
If I were you, I wouldn t eat so much chocolate.
Strona bierna
Stronę bierną tworzymy przy użyciu czasownika posiłkowego  to be oraz czasownika
głównego w trzeciej formie Past Participle. Czas wyrażamy odpowiednią formą czasownika  to
be . Czasownik główny się nie zmienia.
Czasy w stronie biernej  Tenses in the Passive Voice:
Simple Present is
Present Perfect has been
Simple Past was
Past Perfect The letter had been written.
Future will be
Future Perfect will have been
Future in the Past would be
Future Perfect in the Past would have been
Strona bierna ma tylko dwa czasy w formie ciągłej:
Present Continious is being
The letter written.
Past Continious was being
Bezokoliczniki w stronie biernej:
The Present Passive Infinitive to be written
The Perfect Passive Infinitive to have been written
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
55
W języku angielskim stronę bierną stosuje się częściej niż w języku polskim. Używamy jej,
gdy:
- interesuje nas wykonanie danej czynności , a nie jej wykonawca,
The meeting was held to discuss the advertising strategy for the new product.
(nie interesujÄ… nas uczestnicy zebrania, interesuje nas jedynie przedmiot dyskusji)
- wykonawca czynności jest nieznany.
The meeting was cancelled. (nie wiemy kto odwołał zebranie)
Czasami wymienia się wykonawcę czynności, ponieważ jest to konieczne dla uzupełnienia
sensu zdania. The drawings have been prepared by Construction Ltd.
Konstrukcja z bezosobowym  it + strona bierna jest powszechnie stosowana
w oficjalnych opracowaniach, raportach, itp., gdy autor chce przedstawić wyniki badań;
również dla wyrażenia opinii lub przekonań grupy ludzi, np. całego zebrania.
Niżej podane czasowniki często występują w tej konstrukcji w oficjalnych dokumentach.
It was said Powiedziano, że&
It was stated Stwierdzono/oświadczono, że&
It was agreed Uzgodniono, że&
It was decided Zdecydowano, że&
It was proposed Zaproponowano że&
It was suggested Zaproponowano że&
It was recommended Zalecono,ze&
that&
It was felt Panowało mocne przekonanie, że&
It was found Uznano, że&
It was shown Wykazano/pokazano, że&
It was established Ustalono/dowiedziono, że&
It was determined Zdecydowano/postanowiono, że&
It was explained Wyjaśniono, że
It was pointed out Wskazano/podkreślono,że&
Następstwo czasów. Mowa zależna
Zastosowanie zasad następstwa czasów i reguł obowiązujących w mowie zależnej zostały
omówione poniżej.
Następstwo czasów  The Sequence of Tenses
W raportach, protokołach z zebrań, itp. czasownik zdania wprowadzającego używamy
zawsze w czasie przeszłym. Zgodnie z zasadą następstwa czasów zobowiązuje nas do użycia
odpowiedniego czasu przeszłego w dalszej części zdania. Nie wolno stosować czasów
teraz
niejszych po czasowniku w czasie przeszłym.
Dla wyrażenia czynności równoczesnej z czynnością zdania wprowadzającego używamy
czasów Simple Past i Past Continious.
The Manager said he was free at five o clock.
He said (that) they were having an important meeting.
Dla wyrażenia czynności, która odbyła się przed czynnością zdania wprowadzającego
używamy czasów Past Perfect i Past Perfect Continious.
The chairman said (that) they had discussed all the items on the agenda.
He said (that) they had been discussing the first item for an hour.
Dla wyrażenia czynności przyszłej w stosunku do zdania wprowadzającego stosujemy
czasy Future in the Past i Future Perfect in the Past.
The chairman said (that) it would take an hour to discuss all the details.
He said (that) John should have submitted the report on Monday.
Czasy przeszłe stosowane po czasowniku w czasie przeszłym-Past tenses used after a verb in
the past.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
56
Strona czynna  Active Voice
Simple Past I took
Past Continious I was taking
Past Perfect I had taken
Past Perfect Continious I had been taking the message.
Future in the Past I should take
Future Continious in the Past I should be taking
Future Perfect in the Past I should have taken
Strona bierna-Passive Voice
Simple Past was taken.
Past Continious was being taken.
Past Perfect The message had been taken.
Future in the Past would be taken.
Future Perfect in the Past would have been taken.
Mowa Zależna-Reported Speech
Treść tego co ktoś powiedział możemy przekazać dwoma sposobami: w formie mowy
niezależnej (direct speech) i w mowie zależnej (indirect/reported speech). Składnia zdania
w mowie zależnej jest uwarunkowana typem wypowiedzi.
Rozróżniamy:
- sądy w mowie zależnej-reported statements,
- pytania w mowie zależnej-reported questions,
- rozkazy w mowie zależnej-reported orders.
W mowie niezależnej dokładnie powtarzamy wypowiedz
i podajemy ją w cudzysłowie.
John said: There are several things we have to discuss at today s meeting .
W mowie zależnej podajemy dokładne znaczenie wypowiedzi, wprowadzając zmiany zgodnie z
zasadami obowiązującymi w mowie zależnej. Są to zmiany gramatyczne, które nie mają
wpływu na przekazywaną treść zdania.
- likwidujemy dwukropek lub przecinek oraz cudzysłów,
- łączymy zdanie wprowadzające z drugim członem zdania,
- zmieniamy czasy zgodnie z zasadą następstwa czasów, jeżeli w zdaniu wprowadzającym
został użyty czas Simple Past,
- zmieniamy osobÄ™ (zaimki) zgodnie z sensem zdania,
- zmienia się również określenie czasu i miejsca.
John said (that) there were several things we had to discuss at the (that) meeting.
Po czasowniku wprowadzającym w czasie przeszłym zmieniamy czasy wg następującego
schematu:
Simple Present& & & & & & & & & & & & ... Simple Past
Present Continious& & & & & & & & & & & . Past Continious
Present Perfect& & & & & & & & & & & & .. Past Perfect
Present Perfect Continious& & & & & & & Past Perfect Continious
Simple Past& & & & & & & & & & & & & .. Past Perfect
Past Continious& & & & & & & & & & & & . Past Perfect Continious
Future& & & & & & & & & & & & & & & ... Future in the Past
Future Continious& & & & & & & & & & & .. Future Continious in the Past
Future Perfect& & & & & & & & & & & & & Future Perfect in the Past
Zaimki (osobÄ™) zmieniamy zgodnie z sensem zdania. Czasami zmiana nie jest konieczna.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
57
Zmienia się również określenia czasu i miejsca.
today that day
yesterday the previous day/the day before
this week/month/year that week/month/year
tomorrow the following day
the day after tomorrow in two days time
next week/month/year the following day
last week/month/year in two days time
ago before, previously
now then (it is most often omitted)
the day before yesterday two days before, previously
here there
this that (or simply  the )
these those (or simply  the )
Sądy w mowie zależnej - Reported Statements
W sądach zależnych przestrzegamy wszystkich wyżej wymienionych zasad. Zdanie
wprowadzające łączymy z drugim członem zdania za pomocą spójnika  że (that). Spójnik ten
jest często opuszczany.
Direct Speech
I think that everyone here this morning is responsible for this accident. I shall be speaking
to all members of my staff tomorrow and shall tell them how these new regulations will affect
our work.
Reported Speech
She said she thought that everyone there that morning was responsible for that (or simply
 the ) accident. She would be speaking to all members of her staff on the following day and
would tell them how those (or simply  the ) new regulations would affect their work
Pytania w mowie zależnej- Reported Questions
W pytaniach zależnych przestrzega się ww. zasad. Ponadto należy pamiętać, że:
- pytanie zależne ma szyk zdania twierdzącego,
Are you very tired? He asked if I was very tired.
- w zdaniu wprowadzającym używamy takich czasowników, jak; to ask, to enquire, to want
to know,
- pytania zaczynające się od wyrazów pytających jak: who, what, which, when, where, why,
how zachowują ten wyraz jako spójnik łączący obie części zdania.
 Where is John? He asked where John was.
- pytania w mowie niezależnej zaczynające się od czasownika posiłkowego np. do, have, be,
shall, will,can, must, may przyjmuje spójnik  if lub whether dla połączenia obu części
zdania./  Do you live in Paris?
He asked if/whether I lived in Paris.
Rozkazy w mowie zależnej-Reported orders
Przytaczając czyjeś rozkazy, polecenia, zalecenia, prośby, instrukcje, ostrzeżenia używamy
takich czasowników, jak: ask, request, tell, instruct, order, warn, advice oraz konstrukcję;
Subject + verb + object = to-infinitive ( He asked me to wait.)
przeczenie: Subject + verb + object = not to-infinitive (He asked me not to wait.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
58
4.5.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie znasz czasowniki modalne?
2. Czy umiesz stosować stronę bierną w języku angielskim?
3. Czy potrafisz zmienić zdanie ze strony czynnej na bierną?
4. Czy znasz zasady stosowania następstwa czasów?
5. Jaka jest składnia zdań w mowie zależnej?
4.5.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wypełnij puste pole odpowiednim czasownikiem modalnym.
Przykład: I& & & .speak English very fluently. (can)
1. You & ..run faster if you weren t so lazy.
2. You& & behave well in front of guests. Stop being silly.
3. You look tired. You& ..have some sleep.
4. You failed in your final test. You& & have studied harder.
5. & & I borrow your pen?
6. We& & watch TV so much.
7. We& ..not climb those mountains when we were kids.
8. The project& ..finish in two years.
9. Stop smoking! You really& ..not smoke.
10. Sami& ..lift that heavy table. He is too weak.
11. It's too cold. I& ..close the window.
12. It& ..rain in the desert sometimes, but you can't depend on it.
13. If I had enough money, I& & travel with my friends but now I can't..
14. I wish I& & buy a new car but I do not have any money.
15. I have no time. I & & leave now. My parents are waiting for me.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać uważnie treść ćwiczenia,
2) zapoznać się materiałem opisującym czasowniki modalne,
3) uzupełnić luki w zadaniach odpowiednim czasownikiem modalnym,
4) sprawdzić, czy podane wyrazy zostały użyte we właściwej formie gramatycznej,
5) sprawdzić wykonane ćwiczenie, porównując je z innym uczniem.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- tekst ćwiczenia,
- przybory do pisania,
- słownik angielsko-polski,
- literatura z rozdziału 6.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
59
Ćwiczenie 2
Przekaż treść poniższych zdań w formie mowy zależnej.
1.  I m free tomorrow. The manager said that& & & & & & & & & & & & & & & & & & .
2.  You are busy all Monday morning. The secretary replied that& & & & & & & & & & ...
3.  We are having an important meeting next Friday. She added that& & & & & & & & & .
4.  I want to make a call to my boss in London. The visitor told the operator that& & & & .
5.  I have come to discuss our new contract. The visitor mentioned& & & & & & & & & ...
6.  We have just started manufacturing acrylic paints. The Manager replied that& & & & ...
7.  We shall give you a big order for these flute. The costumer announced that& & & & &
8.  Your number in Tokio is engaged. She answer that& & & & & & & & & & & & & & ...
9.  This double basses are manufactured for the domestic market. Janek explained that& ....
10.  We shall have to import wood from Brasil next year. He expressed the view that& & & .
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się z regułami mowy zależnej,
2) przeczytać poszczególne zdania,
3) zastanowić się nad transformacją zdania,
4) uzupełnić zdania w formie mowy zależnej,
5) sprawdzić poprawność zapisu, porównując go z innym uczniem.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- tekst z ćwiczeniem,
- przybory do pisania,
- słownik angielsko-polski
- literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 3
Zmień podane zdania ze strony czynnej na bierną.
1. Everybody calls the Sales Manager George.
2. Somebody has lost the agenda of the last Board meeting.
3. We usually answer all letters immediately.
4. She bought this computer last year.
5. Customers will read our advertisement all over the country.
6. Have they approved this project yet?
7. Some constructors are preparing drawings for the new project.
8. Nobody expected sales to rise so quickly.
9. They are not telling us whether we shall get permission to open a shop.
10. 10.We never cut prices to encourage sales.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się z materiałem nauczania dot. stosowania strony biernej,
2) przeczytać podane zdania,
3) zidentyfikować i podkreślić wyrażenia które będą podmiotem w zdaniach w stronie
biernej,
4) upewnić się, że zdania zostały poprawnie przekształcone,
5) sprawdzić poprawność zapisu, porównując go z innym uczniem.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
60
 Wyposażenie stanowiska pracy:
- tekst ćwiczenia,
- przybory do pisania,
- notatnik
- literatura z rozdziału 6.
4.5.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) rozróżnić i zastosować czasowniki modalne?
2) wymienić czasowniki modalne stosowane do udzielenia porady?
3) budować zdania w formie biernej?
4) przekształcić sformułowanie ze strony czynnej na bierną
i odwrotnie?
5) zastosować reguły obowiązujące w mowie zależnej?
6) wyjaśnić zasady stosowania następstwa czasów?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
61
5. SPRAWDZIAN OSI
GNI
Ć
INSTRUKCJA DLA UCZNIA
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5. Za każdą poprawną odpowiedz
możesz uzyskać 1 punkt.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane
są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedz
jest poprawna; wybierz
jÄ… i zaznacz kratkÄ™ z odpowiadajÄ…cÄ… jej literÄ… znakiem X.
7. Staraj siÄ™ wyraz
nie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz
odpowiedz
, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedz
, którą uważasz za poprawną.
8. Zadania od 16 do 20 są z poziomu ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć Ci
trudności, gdyż są one na poziomie wyższym niż pozostałe.
9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
10. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało Ci trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
zadania na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.
11. Po rozwiÄ…zaniu testu sprawdz
czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE
ODPOWIEDZI.
12. Na rozwiÄ…zanie testu masz 45 minut.
Powodzenia!
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
62
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Nazwa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w języku angielskim to
a) sole trader.
b) partnership.
c) limited company.
d) public limited company.
2. Dowodem potwierdzającym rejestrację spółki w Wielkiej Brytanii jest
a) Memorandum of Association.
b) Articles of Association.
c) The Tables.
d) Certificate of Incorporation.
3. Koszty stałe w języku angielskim mają nazwę
a) fixed costs.
b) variable costs.
c) total costs.
d) running costs.
4. Jednym z elementów CV obok Profile, Skills, Education, jest
a) Objective.
b) Merital status.
c) Additional interests.
d) Personality.
5. Zwrotu  Yours faithfully używamy
a) w liście handlowym do osoby, której nie znamy.
b) w korespondencji amerykańskiej.
c) w liscie handlowym do osoby, którą znamy.
d) w liscie handlowym do osoby, której znamy stanowisko służbowe.
6. Skrót DOB oznacza
a) załącznik.
b) datÄ™ urodzenia.
c) do rąk własnych.
d) dostawę do magazynu głównego.
7.  Request for samples jest prośbą o
a) cennik.
b) warunki dostawy.
c) próbki.
d) katalog.
8.  Subject line w angielskim liście handlowym oznacza
a) treść listu.
b) zwrot kończący list.
c) główny paragraf listu.
d) wiersz wskazujący na sprawę poruszoną w liście.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
63
9. Pytanie  What method have you used to fire people? z rozmowy o pracÄ™ dotyczy metody
a) zatrudniania pracowników.
b) zwalniania pracowników.
c) szkolenia pracowników.
d) wynagradzania pracowników.
10. Dobra odpowiedz
na pytanie  Why should we hire you zadane na rozmowie
kwalifikcyjnej to
a) because I have no weaknesses.
b) because of my good apperance.
c) because of my experience and ability.
d) because of my good sense of humor.
11. W mowie zależnej  today zmieni się na
a) the previous day.
b) the following day.
c) that day.
d) this day.
12. Zwrot  to meet a deadline oznacza
a) spotkać się w określonym miejscu.
b) dotrzymać ostatecznego terminu.
c) trzymać linię.
d) dotrzymać limitu.
13.  Tailpiece jest elementem
a) fortepianu.
b) puzonu.
c) skrzypiec.
d) harfy.
14. Czasownikiem modalnym nie jest
a) have.
b) had better.
c) ought to.
d) will
15. Działanie matematyczne 2 + 2 = 4 w języku angielskim brzmi
a) two times two equal four.
b) two divided by two is four.
c) two by two equals four.
d) two and two is equal to four.
16. Z podanej tabeli można wyczytać, że
a) należy zadzwonić do pani Bell o godz. 5.
b) dzwoniła pani Bell o godz. 5.
c) dzwoniła pani Bell, chce się spotkać o godz. 5 w pilnej sprawie.
d) dzwoniła pani Bell, chce się spotkać w pilnej sprawie, zadzwoni ponownie o godz.5.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
64
TELEPHONED Mrs Bell PLEASE RING
CALLED TO SEE WILL CALL 5 o clock
YOU AGAIN
WANTS TO SEE YOU URGENT
17. Dokończ zdanie:  Mr Nowak suggests that new markets
a) should take into account.
b) should be taken into account.
c) should being taken into account.
d) should be take into account.
18. Zdanie:  The manager demands that the staff should accomplish the tasks by May
w stronie biernej brzmi
a)  The manager demands that the tasks should accomplished by May.
b)  The manager demands that the tasks should being accomplished by May.
c)  The manager demands that the tasks should be accomplished by May.
d)  The manager demands that the staff should be accomplished the tasks by May.
19.  A management consulting position where research and writing abilities and auditing skills
will be used for arranging mergers and acquisitions for clients in Poland and overseas jest
przykładem
a) skills.
b) profile.
c) objective.
d) achievements.
20. Only a well maintained and regulated piano will& & & . you to & & & ..the control of the
& & & .. you have come to expect . W podanym zdaniu prawidłowa koejność wyrazów to
a) achieve, action, allow.
b) allow, achive, action.
c) action, achieve, allow.
d) allow, action, achieve.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
65
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko........................................................................................................................
Posługiwanie się językiem obcym zawodowym
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
66
6. LITERATURA
1. Cotton D., Robbins S.: Business Class, Longman. Essex, England 1997
2. Kienzler I.: Wzory pism, umów i innych dokumentów w jęz. polskim, angielskim
i niemieckim. ODDK, Gdańsk 2005
3. Neymann M., Ruhan T.:Business Finance in English. Poltex, Warszawa 1997
4. Random House: Random House Webster s College Dictionary, New York 1997
5. Åšwida D.: Office English. Poltext, Warszawa 1998
6. Zong G., Sullivan P.: Toefl Super Course. Macmillan, U.S.A. 1993
7. www.wikipedia.org
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
67