jacekptak nazwa pl asnyk html

Pasja i zauroczenie. Oficjalna strona Jacka Ptaka.

Tatry na starej fotografii.

LICZNIK ODWIEDZIN

strona główna

kontakt

Podróż w Tatry w XIX wieku

W epoce odkrywania Tatr.
Turysta w Tatrach w XIX
wieku

Dawno temu w Zakopanem

Krupówek dawnych czar

Spacer po starych
Kuźnicach

"Szkoła Życia" w Kuźnicach.
Szkoła Domowej Pracy
Kobiet

"Szkoła Snycerska" - Szkoła
Przemysłu Drzewnego

W Tatrach lat minionych

Z historii ratownictwa w
Tatrach

Zakopane w okresie II wojny
światowej 1939 - 1945

Z kart historii kolejki linowej
na Kasprowy Wierch

Kasprowy i jego ludzie

Józef Stolarczyk. Pierwszy
zakopiański proboszcz i
pionier taternictwa

Władysław hrabia Zamoyski i
jego zasługi dla Zakopanego

Tytus Chałubiński - "Król
Tatr".

Walery Eljasz - Radzikowski
w epoce odkrywania Tatr

Pierwsze przewodniki
Walerego Eljasza

Oni kochali góry

Ludzie, kultura, zwyczaje

Wierzenia i obrzędy. Magia
świętojańskiej nocy

Wierzenia i obrzędy. Noc
czarownic

Wierzenia i obrzędy. Magia
ludzkiego domostwa

Wspomnienie o Bartku

Pasterstwo w Tatrach

Oscypek - Król serów

Życie codzienne na hali

Na czym pasterze grywali

Z historii łowiectwa w

Dawne Tatry w kolorze

Zakopiański styl

Adam Asnyk i jego

Kazimierz Przerwa-

Mieczysław Karłowicz.

Stefana Żeromskiego

Schroniska Tatr Polskich

strona główna

Adam Asnyk i jego tatrzańskie fascynacje.

Adam Asnyk

używał pseudonimu literackiego Jan Stożek. Stanowił on „kwiat”

w poetyckim ogrodzie poezji tatrzańskiej okresu pozytywizmu. Był nie tylko piewcą piękna
Tatr, ale również zapalonym tatrzańskim wędrowcem, jednym z pierwszych członków
Towarzystwa Tatrzańskiego. Był miłośnikiem góralszczyzny, głosicielem potęgi i ogromu
gór.

Po raz pierwszy zobaczył Tatry w roku 1869 dzięki przyjaźni z Mieczysławem Pawlikowskim,
z którym często wyruszał w góry. W Zakopanem poznał Zofię Kaczorowską, co
zaowocowało w 1875 r. ślubem. Niestety żona zmarła po urodzeniu syna Włodzimierza w
1876 r. Jednak załamany pisarz nie przestał odwiedzać Podhala, przyjeżdżał tutaj często dla

podratowania swego wątłego zdrowia. Jednocześnie uczestniczył w wyprawach górskich. W 1873 zdobył wraz z
Walerym Eliaszem Radzikowskim i Leopoldem Świerzem Lodowy, a w rok później wszedł na Giewont, gdzie
zawiesił flagę Towarzystwa Tatrzańskiego. Największym osiągnięciem wspinaczkowym
Asnyka była wyprawa z Mieczysławem i Janem Pawlikowskim na Wysoką (2560 m) w roku
1875. Było to uznane jako pierwsze polskie wejście na ten szczyt.

Swoją działalnością górską potwierdzał myśl głoszoną już w romantyzmie przez
Goszczyńskiego, iż „piękno Tatr i wartości duchowe górali mieszkających u ich podnóża
mają taką moc przyciągania, że ten kto Tatry raz zobaczył i poznał, jeśli jest wrażliwy na
piękno, będzie zawsze tu wracał i odkrywał uroki tych gór od nowa”. W pejzaż tatrzański
wprowadzał artystę Maciej Sieczka, który nie był zwykłym chłopem, ale przewodnikiem
góralskim, niegdyś przewodnikiem, a od 1875 r. pierwszym strażnikiem chroniącym kozice i
świstaki. To on uczył Asnyka patrzenia na przyrodę. Miał dobrą orientację topograficzną

kwalifikacje turystyczne i wiedzę o tradycji regionalnej. Asnyk wyrażał pogląd, że do głębi
pojęcia Tatr można tylko dotrzeć przez duszę ludu.

Twórczość Adama Asnyka, zrodzona w trudnym dla poezji okresie pozytywizmu, była
pomostem łączącym tatrzańskich romantyków z „Młodą Polską Tatrzańską”. Chociaż
Zakopane było już dawno odkryte możemy uznać Asnyka za jednego z pionierów
wypoczynku w tej miejscowości. A bywały wtedy pod Giewontem same legendowe
postacie: ksiądz Józef Stolarczyk, Tytus Chałubiński, Seweryn Goszczyński, Helena
Modrzejewska. Adam Asnyk czynnie uczestniczył w życiu towarzyski kurortu, spotykał się
z Goszczyńskim, bywał w Ludźmierzu u Tetmajerów i tam właśnie jego wierszy słuchał
młody Kazimierz – późniejszy następca Asnyka na parnasie poezji

tatrzańskiej.

W okresie pozytywizmu, na który przypada literacka działalność Asnyka, w Tatrach
prowadzone były wszechstronne badania naukowe. Fakt ten miał wpływ również na
twórczość literacką, która zrywała z romantycznym sposobem widzenia gór. Literaci tej
epoki sami byli obserwatorami sił przyrody. Znali Tatry w miarę dobrze, często byli
pierwszymi zdobywcami szczytów, góry nie wywoływały w nich grozy i przerażenia, lecz
pobudzały do dokładnego ich poznania. O znaczeniu spotkań z Tatrami daje świadectwo list
Asnyka do ojca datowany na 1874 r. „Góry i morze to jedyne uniwersalne lekarstwo na
wszelkie ludzkie dolegliwości, tam oddychając świeżym, wonnym powietrzem, pojąc się
widokiem świeżej a wzniosłej natury można zapomnieć o cierpieniach i troskach”.

Do tekstów poetyckich Adama Asnyka komponowali muzykę między innymi Mieczysław Karłowicz i Czesław
Niemen. Poetę uczczono również w Tatrach, w trzydziestą rocznicę jego śmierci umieszczono tablicę
pamiątkową odsłoniętą w 1930 r. na ścianie schroniska Murowaniec na Hali Gąsienicowej. Widnieje na niej
napis: „O wielki poemacie natury! Któż może iść w ślad za twych piękności natchnieniem wieczystem”.

Jacek Ptak

Źródła:

Adam Kitkowski, Tatrzańskie fascynacje Adama Asnyka, [w:] Tatry nr 3/2008.

Wojciech Wilczek, Asnyka spotkania z Tatrami, Wydawnictwa Tatrzańskiego Parku Narodowego, Zakopane 2008.

Page 1 of 2

Tatry na starej fotografii. Oficjalna strona Jacka Ptaka. Adam Asnyk.

2016-11-17

http://jacekptak.nazwa.pl/asnyk.html