jacekptak nazwa pl tetmajer html

Pasja i zauroczenie. Oficjalna strona Jacka Ptaka.

Tatry na starej fotografii.

LICZNIK ODWIEDZIN

strona główna

kontakt

Podróż w Tatry w XIX wieku

W epoce odkrywania Tatr.
Turysta w Tatrach w XIX
wieku

Dawno temu w Zakopanem

Krupówek dawnych czar

Spacer po starych
Kuźnicach

"Szkoła Życia" w Kuźnicach.
Szkoła Domowej Pracy
Kobiet

"Szkoła Snycerska" - Szkoła
Przemysłu Drzewnego

W Tatrach lat minionych

Z historii ratownictwa w
Tatrach

Zakopane w okresie II wojny
światowej 1939 - 1945

Z kart historii kolejki linowej
na Kasprowy Wierch

Kasprowy i jego ludzie

Józef Stolarczyk. Pierwszy
zakopiański proboszcz i
pionier taternictwa

Władysław hrabia Zamoyski i
jego zasługi dla Zakopanego

Tytus Chałubiński - "Król
Tatr".

Walery Eljasz - Radzikowski
w epoce odkrywania Tatr

Pierwsze przewodniki
Walerego Eljasza

Oni kochali góry

Ludzie, kultura, zwyczaje

Wierzenia i obrzędy. Magia
świętojańskiej nocy

Wierzenia i obrzędy. Noc
czarownic

Wierzenia i obrzędy. Magia
ludzkiego domostwa

Wspomnienie o Bartku

Pasterstwo w Tatrach

Oscypek - Król serów

Życie codzienne na hali

Na czym pasterze grywali

Z historii łowiectwa w

Dawne Tatry w kolorze

Zakopiański styl

Adam Asnyk i jego

Kazimierz Przerwa-

Mieczysław Karłowicz.

Stefana Żeromskiego

Schroniska Tatr Polskich

strona główna

Poeta na tatrzańskich szczytach.

Finałem „Młodej Polski Tatrzańskiej” była twórczość Kazimierza Przerwy Tetmajera. To za
jego przyczyną nurtowi literatury inspirowanej Tatrami przypisywano wielkie posłannictwo
ogólnonarodowe. Rodzina Tetmajerów osiadła w Galicji pod koniec XVIII wieku, byli
potomkami Jerzego, rotmistrza gwardii królewskiej z Kurlandii. Talent literacki tlił się w
rodzie Kazimierza od wielu pokoleń. Już jego pradziadek Stanisław i dziadek Karol zabawiali
się piórem, a stryj Józef układał wiersze tatrzańskie.

Kazimierz Przerwa –Tetmajer nie musiał odkrywać Podhala. Urodził się bowiem na Podhalu
i był jego integralną częścią. Jako dziecko bywał w Tatrach w towarzystwie Seweryna
Goszczyńskiego. Taternicka aktywność Tetmajera obejmuje lata 1881 – 1896. Na wycieczki

chodził początkowo ze swoim przyrodnim bratem Włodzimierzem, a później z Lucjanem Rydlem, Jerzym
Żuławskim i Tadeuszem Boyem Żeleńskim. Często chodził w Tatry z przewodnikami w tym między innymi ze
sławnym Klemensem Bachledą. Pod kierunkiem Tetmajera odbywał swoje pierwsze tatrzańskie wycieczki
późniejszy wybitny wspinacz i znawca Tatr – Janusz Chmielowski. Jak na owe czasy Tetmajer wszechstronnie
poznał Tatry. Jako jeden z pierwszych wszedł na Kościelec, Granaty, był także na Gerlachu, Łomnicy, Krywaniu
i Mięguszowieckim Szczycie.

Tadeusz Boy Żeleński był ciotecznym bratem Kazimierza, ich matki były siostrami. W
swoim wspomnieniowym felietonie z 1933 r. tak wspomina swego starszego kuzyna:
„Tetmajer w górach był nie tylko najmilszym towarzyszem; był tym, czym jest
medium w seansie: wabikiem dla świata zjaw. Przyszły autor

Skalnego Podhala

samą obecnością swoją dobywał tam ze wszystkiego poezję. (…) Zresztą urodzony i
wychowany na Podhalu, miał tam przyjaciół po wszystkich szałasach, znał
skomplikowane góralskie parantele, znał miejscowa gwarę i etykietę, umiał
zagadywać starych i przekomarzać się z młódkami i ciągnąć bajarzy za język(…)

Tetmajer był niezrównanym przodownikiem wędrówek górskich. Znał szlaki niebanalne, przejścia dolinami o
dziewiczej roślinności, zawalone pniami swobodnie próchniejących drzew. Był zresztą jednym z najśmielszych
taterników.”

Historycznym wydarzeniem w taternickiej karierze Tetmajera było pierwsze wejście na Staroleśny Szczyt
(2492). Dokonał tego 14 sierpnia 1892 roku w towarzystwie między innymi Tadeusza Boya Żeleńskiego pod
przewodnictwem Klimka Bachledy, który od sześciu lat był przewodnikiem I klasy. Tetmajer miał wówczas 27
lat, a jego kuzyn Boy Żeleński – 18. Droga, która zdobyto ten Szczyt nazwana została później drogą Tetmajera.

Nerwica serca zakończyła tatrzańską aktywność Tetmajera w roku 1896 w wieku
zaledwie 31 lat, później bywał już tylko w Zakopanem i dolinach tatrzańskich. W
1913 r. został honorowym członkiem Towarzystwa Tatrzańskiego, a w 1927 r.
mianowano go honorowym obywatelem Zakopanego. Zmarł w Warszawie w 1940 r.
Prochy poety i jego syna złożono w 1986 r. na starym cmentarzu w Zakopanem na
Pęksowym Brzysku. Za swego życia był postacią szeroko znaną w społeczeństwie
polskim. Stanisław Wyspiański uwiecznił go w swym

Weselu

jako Poetę. Wbrew

temu co się nieraz pisze pogrzeb miał nie żebraczy, lecz – jak na ówczesne wojenne możliwości – dostojny
dzięki staraniom lekarzy, przy udziale literatów, władz miejskich, młodzieży

Należy podkreślić, że Tetmajer przeżywał Tatry po swojemu, do środowisk taternickich się nie garnął. W
relacjach przyjaciół rysuje się obraz turysty – kontemplatora, który chodził po górach nie tyle dla ich
zdobywania, ile dla życia w otoczeniu dzikiej, nieskalanej przyrody. To właśnie Tetmajer miał wpływ na
specyficzną estetykę młodopolskiego taternictwa. Prawdziwych bohaterów szukał wśród górali dawnych, dla
których oryginalność była jeszcze naturalnym, przyrodzonym stanem, a nie wykalkulowanym przedstawieniem
dla gości. Chwalił prostotę i otwartość górali, uważał, że te przymioty są własnością natury człowieka. O jego
znakomitym wyczuciu góralskiego ducha najlepiej świadczy fakt, że do napisanych przez niego tekstów
piosenek

Hej, idem w las

Krywaniu, Krywaniu

szybko dobrano góralskie "nuty", a po pary latach sami górale

wierzyli już, że to śpiewki odziedziczone po praojcach.

Jacek Ptak

Page 1 of 3

Tatry na starej fotografii. Oficjalna strona Jacka Ptaka. Kazimierz Przerwa - Tetmajer.

2016-11-17

http://jacekptak.nazwa.pl/tetmajer.html

Obrochcie

Prawda o Janosiku

Źródła:

Maciej Krupa, Poeta na szczytach, [w] Tatry nr 2/2010.

Wojciech Wilczek, Tatry Kazimierza Przerwy Tetmajera, Wydawnictwa Tatrzańskiego Parku Narodowego, Zakopane 2007.

Zofia Radwańska – Paryska, Witold Henryk Paryski, Wielka Encyklopedia Tatrzańska, Wydawnictwo Górskie, Poronin 2004.

Jarosław Skowroński, Dawno temu w Tatrach, Galaktyka, Łódź 2003.

Imię:

Adres e-mail:

Wiadomość:

Wyślij

Reset

Napisz do autora strony

Page 2 of 3

Tatry na starej fotografii. Oficjalna strona Jacka Ptaka. Kazimierz Przerwa - Tetmajer.

2016-11-17

http://jacekptak.nazwa.pl/tetmajer.html

Page 3 of 3

Tatry na starej fotografii. Oficjalna strona Jacka Ptaka. Kazimierz Przerwa - Tetmajer.

2016-11-17

http://jacekptak.nazwa.pl/tetmajer.html