Ekologiczne Systemy Chowu i Żywienia Zwierząt - Ściąga 2, WSPÓŁCZESNE SYSTEMY I KIERUNKI ROLNICTWA


WSPÓŁCZESNE SYSTEMY I KIERUNKI ROLNICTWA

1. System konwencjonalny

• kierunek ekstensywny

• kierunek intensywny

2. System integrowany

3. System ekologiczny (rolnictwo biologiczne, organiczne)

Rolnictwo konwencjonalne (klasyczne, technologiczne)- system gospodarowania oparty o ogólnie przyjęte zasady racjonalizacji, zarządzania z wykorzystaniem, nowoczesnych środków produkcji pochodzenia biologicznego (postęp odmianowy), chemicznego (nawozy, pestycydy), elektronicznego (komputeryzacja).

•celem rolnictwa konwencjonalnego jest maksymalizacja zysku poprzez wysoką wydajność uzyskiwaną w gospodarstwie.

Rolnictwo integrowane- system gospodarowania, forma rolnictwa intensywnego, charakteryzująca się wykorzystaniem w sposób harmonijny postępu technologicznego i biologicznego w uprawie, nawożeniu i ochronie roślin. Wykorzystuje ono przemysłowe środki produkcji w umiarkowanych ilościach.

•celem jego jest zapewnienie stabilnej wydajności, ale w sposób bezpieczny dla środowiska. Rolnictwo to dąży do harmonijnego realizowania celów ekonomicznych i ekologicznych.

Rolnictwo ekologiczne- (alternatywne, organiczne, biologiczne)- system gospodarowania, w którym wyklucza się stosowania syntetycznych nawozów mineralnych, pestycydów, regulatorów wzrostu i syntetycznych dodatków paszowych.

•rolnictwem tym charakteryzuje się produkcja w cyklu zamkniętym

gleba roślina zwierzęta

Przy zachowaniu samowystarczalności

•traktowany jest bardziej jako sposób życia w symbiozie z przyrodą, aniżeli produkcji

•cele ekologiczne dominują nad ekonomicznym

Rolnictwo biodynamiczne- sposób gospodarowania zakładający wpływ sił przyrody (rytmów kosmicznych) na cykl życiowy roślin i zwierząt.

•siły te są uwarunkowane wzajemnym układem konstelacji gwiezdnych, faz księżyca oraz aktywnością słońca.

•dodatkowe korzystne oddziaływanie „sił przyrody” na rośliny może być wspomagane poprzez stosowanie preparatów biodynamicznych. Są to preparaty o charakterze homeopatycznym, stosowane w bardzo małych dawkach, przygotowane według specjalnych receptur.

Taki sposób podejścia zwany antropozofizycznym jest koncepcją irracjonalną, pozostającą w sprzeczności zarówno z filozofią materialistyczną jak i idealistyczną. Rolnictwo biodynamiczne całkowicie nie podlega analizie naukowej i należy je traktować w kategoriach wiary, a niekiedy sztuki.

KSZTAŁTOWANIE ŻYZNOŚCI GLEBY W SYSTEMIE EKOLOGICZNYM

•urodzajność gleby- zdolność do wytwarzania plonów poprzez żyzność gleby, klimat, działalność ludzką i ponoszone nakłady.

•żyzność gleby- zdolność do zaspokajania potrzeb fizjologicznych roślin: zapotrzebowanie na wodę, dostępu powietrza, zaopatrzenia w składniki pokarmowe.

O żyzności gleby decydują:

-uprawa roli

-płodozmian

-nawożenie

Decydują one o żyzności gleby

UPRAWA ROLI zadania

•regulacje stosunków powietrzno- wodnych

•wprowadzenie do gleby i wymieszanie resztek pożniwnych i nawozów

•zwalczanie chwastów

•ograniczenie chorób i szkodników

•ograniczenie erozji

•przygotowanie roli do siewu lub sadzenia

Zasady uprawy roli w systemie ekologicznym

•płytkie odwrócenie i mieszanie, a głębokie spulchnianie

•dobór zabiegów na podstawie doświadczenia rolnika, znajomości gleby, oceny stanu pola po zbiorze przedplonu, wymagań rośliny następczej, warunków pogodowych, wyposażenia gospodarstwa w narzędzia uprawowe

•redukcja ilości zabiegów w myśl zasady „tak dużo jak to konieczne, tak mało jak to możliwe”.

PŁODOZMIAN- to system gospodarki rolnej dostosowany do rolniczych i ekonomicznych warunków gospodarstwa, ustalający na szereg lat stałą rotację roślin kolejno następujących po sobie na określonym obszarze podzielonym na pola.

Rola płodozmianu w kształtowaniu żyzności

•dopływ substancji organicznej (resztki pożniwne, nawozy zielone, plony uboczne)

•dopływ azotu wiązanego biologicznie

•poprawa struktury gleby i przemieszczanie składników mineralnych między warstwami

•ochrona przed wymywaniem azotu

•ochrona przed erozją

Zasady planowania płodozmianu

•długa rotacja (5-7) lat

•różnorodność gatunków pod względem wymagań pokarmowych, uprawowych itd.

•rośliny motylkowate co najmniej 25-30%

•zboża ok. 40-60%

•okopowe nie więcej niż 20-25%

•możliwie największy udział międzyplonów (głównie wsiewek)

Zasady planowania płodozmianów dla gospodarstw ekologicznych

Planując płodozmian dla gospodarstwa ekologicznego należy uwzględnić małe praktyczne znaczenie gatunków roślin o:

•dużych potrzebach nawozowych (rzepak)

•wolnym początkowym tempie wzrostu i małej zdolności konkurencyjnej w stosunku do chwastów

•słabo ocieniające glebę, zubożające ja w substancję organiczną i sprzyjające nasileniu erozji (kukurydza, burak)

• dużej podatności na choroby lub szkodniki (rzepak)

Allelopatia- wzajemne oddziaływanie na siebie różnych gatunków roślin poprzez różnorodne związki chemiczne wydzielane przez rośliny lub pochodzące z rozkładu z resztek rośliny. Objawami allelopatii może być hamowanie lub stymulowanie kiełkowania lub wzrostu danego gatunku roślin sąsiadującego z innymi.

Przykładem allelopatii dodatniej jest korzystny wpływ jaskra ostrego na rozwój traw, kąkola polnego na rozwój pszenicy, łubinu na ziemniaki. Allelopatia ujemna to szkodliwe oddziaływanie jednego gatunku na drugi. Zjawisko allelopatii ujemnej może być przyczyną zmęczenia gleby w wadliwych płodozmianach i monokulturach.

NIEKORZYSTNE

NAZWA ROŚLINY

KORZYSTNE

POMIDOR, SELER

↔

BOBIK

→

ZIEMNIAKI

FASOLA, GORCZYCA

→

BURAKI

↔

CEBULA, SOJA,

BOBIK, MARCHEW, ZIEMNIAKI

↔

KAPUSTA

↔

BURAKI,

WYKA

ŻYTO

ŻYTO

WYKA, BRATEK POLNY

SĄSIEDZTWO ROŚLIN

Zgodni sąsiedzi:

Niezgodni sąsiedzi:

Intensywna uprawa współrzędna

ZA

GON

I ROK

II ROK

III ROK

1

MARCHEW+ CEBULA

KAPUSTA+ SELER

KUKURYDZA+ FASOLA

2

KUKURYDZA+ FASOLA

MARCHEW+ CEBULA

KAPUSTA+ SELER

3

KAPUSTA+ SELER

KUKURYDZA+ FASOLA

MARCHEW+ CEBULA

PRZYKŁADOWE PŁODOZMIANY DLA GOSPODARSTW EKOLOGICZNYCH

Gospodarstwo z chowem krów mlecznych (gleby dobre bez TUZ)

1.Pole okopowych (ziemniak, warzywa, burak pastewny) nawożone obornikiem lub kompostem

2.Jęczmień jary z wsiewką (koniczyna czerwona+ koniczyna biała+ trawy)

3.Koniczyna z trawami I rok użytkowania

4.Koniczyna z trawami II rok użytkowania

5.Pszenica ozima +poplon (strączkowe z gorczycą białą)

Gospodarstwo z chowem krów mlecznych (gleby średnie bez TUZ)

1.Pole okopowych (ziemniak, warzywa, burak pastewny) nawożone obornikiem lub kompostem

2.Owies na zielonkę z wsiewką (koniczyna czerwona+ trawy)

3.Koniczyna z trawami

4.Pszenica ozima+ poplon (facelia lub gorczyca)

5.Pastewna mieszanka jara (owies+ wyka+ peluszka) wysiane dwukrotnie w okresie wegetacji

6.Mieszanka zbożowo- strączkowa

Gospodarstwo z chowem krów mlecznych (gleby słabsze mały udział UZ)

1.Pole okopowych (ziemniak, warzywa, burak pastewny) nawożone obornikiem lub kompostem

2.Mieszanka zbożowo- strączkowe

3.Poplon ozimy (żyto z wyką ozimą+ wsiewka traw jako poplon wtóry)

4.Pastewna mieszanka jara (owies+ wyka+ peluszka) wysiane dwukrotnie w okresie wegetacji

5.Pszenżyto ozime+ poplon (gorczyca)

Gospodarstwo z chowem trzody chlewnej (gleby średnie)

1.Pole okopowych (ziemniak, warzywa, burak pastewny) nawożone obornikiem lub kompostem

2.Pole dzielone (pszenżyto ozime i jęczmień jary) +poplon

3.Mieszanka strączkowo-zbożowe

4.Pszenżyto+ poplon (koniczyna biała)

5.Mieszanka zbożowa (pszenica, jęczmień, owies)

Gospodarstwo z chowem trzody chlewnej (gleby dobre)

1.Pole okopowych (ziemniak, warzywa, burak pastewny) nawożone obornikiem lub kompostem

2.Jęczmień jary+ wsiewka (koniczyna biała)

3.Strączkowe (bobik, groch, łubin biały)

4.Pszenica ozima+ poplon (gorczyca)

5.Mieszanka strączkowo- zbożowa

6.Pszenżyto ozime

Gospodarstwo bez produkcji zwierzęcej (gleby średnie i dobre)

1.Zboża jare z wsiewką koniczyny białej z trawą

2.Koniczyna biała z trawą- porost przykaszany 2-3 razy i pozostawiony na powierzchni pola

3.Warzywa

4.Pszenica ozima+ poplon (gorczyca lub facelia)

Inne przykłady płodozmianów

1.Ziemniak wczesny (nawożony obornikiem lub kompostem)

2.Mieszanka Landberska (wyka ozima, inkarnatka, życica wielokwiatowa)

3.Pszenica ozima

4.Koniczyna perska

5.Pszenica ozima lub pszenica orkisz+ międzyplon

6.Owies

7.Bobik

1.Burak pastewny ++ lub marchew pastewna

2.Pszenica jara+ poplon

3.Groch siewny

4.Jęczmień ozimy+ międzyplon

5.Owies na zielonkę+ wsiewka

6.Koniczyna z trawami

7.Koniczyna z trawami

1.Burak pastewny++ lub marchew pastewna

2.Jęczmień jary z wsiewką koniczyny z trawą

3.Koniczyna z trawami

4.Koniczyna z trawami

5.Pastwisko polowe

6.Pastwisko polowe

7.Owies

NAWOŻENIE

SYSTEMY NAWOŻENIA

Konwencjonalny

Ekologiczny

Zasadniczą cechą systemu ekologicznego jest stosowanie w nawożeniu materii organicznej pochodzącej z własnego gospodarstwa. Najlepszym rozwiązaniem jest występowanie w gospodarstwie produkcji zwierzęcej, wówczas razem z produkcją roślinną tworzą harmonijny układ umożliwiający uzyskanie wysokiej żyzności gleby. W sytuacji braku produkcji zwierzęcej konieczna jest coroczna uprawa międzyplonów oraz produkcja kompostu z masy organicznej.

Kompost

Kompostowanie- proces wytwarzania próchnicy przez rozkład i humifikację odpadów organicznych przy udziale bakterii, grzybów i bezkręgowców: ogólny skład kompostu: 0,62% N, 0,28% P2O5, 0,34% K2O.

Przygotowanie pryzmy kompostowej:

Formowanie pryzmy kompostowej

Pielęgnacja pryzmy kompostowej:

Dojrzewanie kompostu:

Stosowanie kompostu:

Współczynniki dostępności składników w pierwszym roku stosowania:

WSPÓŁCZYNNIK DOSTĘPNOŚCI AZOTU

RODZAJ NAWOZU

SPOSÓB STOSOWANIA

DOGLEBOWO

POWIERZCHNIOWO

KOMPOST C:N<10

0,50

0,38

KOMPOST 10- 15

0,25

0,19

KOMPOST 16- 20

0,10

0,08

KOMPOST 21- 25

0,05

0,03

KOMPOST N>25

0,00

0,00

OBORNIK

0,50

NIEZALECA

SIĘ SĄ

ZBYT DUŻE STRATY

POMIOT PTASI

0,60

WSPÓŁCZYNNIK DOSTĘPNOŚCI FOSFORU I POTASU

RÓŻNE RODZAJE NAWOZÓW

0,80

0,70

Obornik

Stosowanie obornika

a) w gospodarstwach ekologicznych wskazane jest kompostowanie lub dodatek mączek fosforytowych, bazaltowych, kostnych do pryzmy lub w oborze

b) przykrycie glebą bezpośrednio po rozrzuceniu na polu

c) stosowanie dozwolone w okresie od 1 marca do 30 listopada

d) dawki do 30t/ ha pod buraki i ziemniaki, kukurydzę i do 20t/ha pod zboża

Zawartość składników mineralnych [kg/10t]

RODZAJ OBORNIKA

N

P2O5

K2O

CaO

MgO

BYDLĘCY

47

28

65

43

16

ŚWIŃSKI

53

47

69

47

19

MIESZANY

49

31

68

44

16

Gnojówka

Zawartość składników mineralnych [kg/10m3]

RODZAJ OBORNIKA

N

P2O5

K2O

CaO

MgO

BYDLĘCY

32

3

80

6

4

ŚWIŃSKI

28

4

41

8

3

MIESZANY

30

3

73

6

4

Przechowywanie i stosowanie gnojówki:

Gnojowica

Zawartość składników mineralnych [kg/10m3]

RODZAJ OBORNIKA

N

P2O5

K2O

CaO

MgO

BYDLĘCY

34

20

37

21

8

ŚWIŃSKI

43

33

23

25

8

MIESZANY

35

21

31

9

7

Przechowywanie i stosowanie gnojowicy

Nawozy zielone

Mieszanki międzyplonowe wysiewane latem po zbiorze zbóż spełniają wiele pozytywnych funkcji m. in. Wzbogacają glebę w materię organiczną i azot (motylkowate współżyjące z bakteriami z rodzaju Rhizobium) zwiększają aktywność biologiczną gleby, ograniczają zachwaszczenie.

Wartość przyoranego międzyplonu jest równa 2/3 wartości nawozowej obornika w dawce 30t/ha.

Najczęściej stosowane mieszanki na przyoranie:

na gleby lekkie:

na gleby średnie:

na gleby ciężkie:

Tabela 1. Wartość nawozowa niektórych roślin uprawianych na nawóz zielony i ich resztek pożniwnych

0x01 graphic

Słoma

Odczyn gleby (pH)

Wrażliwość roślin na pH

pszenica, jęczmień, buraki, lucerna, koniczyna, rośliny strączkowe

pszenżyto, kukurydza, rzepak

żyto, owies, ziemniaki, łubin żółty i trawy

Zasady wapnowania i nawożenia magnezem

Nawozy wapniowe pochodzenia naturalnego

Bilans składników mineralnych

Kontrola żyzności gleby

Nawozy mineralne dozwolone w rolnictwie ekologicznym

NAZWA

UWAGI

  • mączka fosforytowa

  • KCl (kopalne sole potasu)

  • siarczan potasu zawierający sole magnezu

  • węglan wapnia pochodzenia naturalnego

  • siarczan magnezu

  • roztwór chlorku wapnia

  • siarczan wapnia (gips)

  • wapno defekacyjne

  • siarka elementarna

maksymalna zawartość kadmu do 90mg/kg P2O5

otrzymany z kopalnych soli potasowych

opryskiwanie dolistne jabłoni po stwierdzeniu niedoboru ca

wyłącznie pochodzenia naturalnego

OGÓLNE METODY OCHRONY ROŚLIN

1.Działania mające na celu ograniczenie występowania chwastów

Uprawa w płodozmianie roślin zacieniających glebę:

Zagęszczenie łanu roślin uprawnych:

Uprawa roślin odchwaszczających:

Ściółkowanie gleby:

Siew i rozwój rośliny uprawnej:

Stosowanie uprawek mechanicznych i innych zabiegów

Wyrywanie chwastów:

Odchwaszczenie płomieniowe

  1. Działanie mające na celu ograniczenie występowania chorób

Uprawa odmian roślin odpornych na choroby:

Dobór terminów siewu, zabiegów pielęgnacyjnych niekorzystnych dla rozwoju chorób:

Przykrywanie roślin uprawnych osłonami w czasie nasilenia pojawu chorób

  1. Działanie mające na celu ograniczenie występowania szkodników

      1. kształtowanie krajobrazu gospodarstwa w sposób sprzyjający rozwojowi i ochronie naturalnych wrogów szkodników roślin:

      1. uprawa odmian odpornych na szkodniki

      1. dobór terminów siewu i zabiegów pielęgnacyjnych niekorzystnych dla rozwoju szkodników:

      1. przykrywanie roślin uprawnych osłonami w czasie nasilenia pojawu szkodników:

      1. stosowanie substancji odstraszających lub wabiących szkodniki:

      1. stosowanie pułapek, barier, emiterów impulsów elektrycznych lub świetlnych:

      1. uprawa roślin odstraszających lub wabiących szkodniki

Rośliny wykorzystujące zdolność odstraszania szkodników

SZKODNIK

ROŚLINA ODSTRASZAJĄCA

NICIENIE

AKSAMITKI, DALIE OGRODOWE, NAGIETEK LEKARSKI, SZPARAGI

DRUTOWCE

GORCZYCA BIAŁA, GRYKA

PĘDRAKI

BYLICA PIOŁUN, CEBULA, PELARGONIA, PETUNIA ZWYCZAJNA

ŚLIMAKI

BYLICA PIOŁUN

ROLNICE

WROTYCZ POSPOLITY

MSZYCE I MRÓWKI

ANYŻ, CZOSNEK, KOLENDRA SIEWNA, NASTURCJA, PETUNIA ZWYCZAJNA, SZCZYPIOREK, WROTYCZ POSPOLITY

BIELINEK KAPUSTNIK

BYLICA PIOŁUN

PIĘTNÓWKA KAPUŚCIANA

MIĘTA PIEPRZOWA, POMIDOR, ROZMARYN, SELER, SZAŁWIA, TYMIANEK

POŁY ŚNICA MARCHWIANKA

BYLICA PIOŁUN, KOLENDRA SIEWNA, KOZIBRÓD POSPOLITY, ROZMARYN LEKARSKI, SZAŁWIA

STONKA ZIEMNIACZANA

CHRZAN POSPOLITY, FASOLA ZWYKŁA, LEN

PCHEŁKI NA KRZYŻOWYCH

BYLICA PIOŁUN, KOCIMIĘTKA WŁAŚCIWA, POMIDOR MIĘDZY KAPUSTNYMI, MIĘTA PIEPRZOWA

SKOCZKI

PELARGONIE, PETUNIA ZWYCZAJNA

MĄCZNIKI I MIODÓWKI

AKSAMITKI, NASTURCJA

MYSZY

CEBULA I POKREWNE, MIĘTA PIEPRZOWA

CHARAKTERYSTYCZNE CECHY WYRÓZNIAJĄCE ROSLINY BIODYNAMICZNE

  1. Przestrzeganie wpływu położenia ciał niebieskich na prace w gospodarstwie

  2. Stosowanie preparatów biodynamicznych

  3. Zasada wzajemnie korzystnego oddziaływania sąsiedzkiego roślin na siebie

  4. Stosowanie biologicznych środków ochrony roślin

  5. Wysoka jakość płodów rolnych

Zasady rolnictwa biodynamicznego

WPŁYW FAZ KSIĘŻYCA

NÓW:

IV KWADRA

PEŁNIA (II KWADRA)

III KWADRA (księżyca ubywa, ma kształt litery C)

TECHNOLOGIA PRODUKCJI ZIEMNIAKA

Ziemniak jest jedną z ważniejszych roślin towarowych w systemie ekologicznym.

O jego uprawie decydują takie czynniki jak:

Ziemniak jest jednocześnie gatunkiem trudnym w produkcji z uwagi na zagrożenie ze strony szeregu chorób (m.in. zarazy ziemniaka, alteriozy, ryzoktoniozy, parcha zwykłego i srebrzystego, czarnej nóżki), szkodników (stonki ziemniaczanej, rolnic, drutowców, pędraków oraz mszyc wektorów chorób wirusowych), a także ze względu na łatwość zachwaszczania się plantacji (od posadzenia do zwarcia rzędów i przy zasychaniu łętów).

Wymagania klimatyczno - glebowe

Wymagania termiczne są zróżnicowane w zależności od fazy rozwojowej Ciepły okres od posadzenia bulw sprzyja szybkim wschodom i ogranicza porażenia Rizoktoniozą solani.

Wymagania wodne w tym okresie są niewielkie. Od wschodów do kwitnienia wymaga niezbyt wysokich opadów oraz dość ciepłej pogody (optymalne temperatury to 20-23OC w dzień, a w nocy 15-16 OC). wyższe temperatury powodują zwiększoną tuberyzację i zmniejszenie bulw.

Największe wymagania wodne maja rośliny w okresie zawiązywania bulw i intensywnego wzrostu

Bardzo niekorzystne dla środowiska są okresy na przemian dużych opadów oraz suszy, które powodują deformacje bulw.

Wymagania glebowe. Ziemniak jest tolerancyjny na jakość gleb 4,5-6,5 pH. Dobrze plonuje na glebach lekkich.

Stanowisko ziemniaka w zmianowaniu

UPRAWA ROLI POD ZIEMNIAKI

Celem pożniwnych i jesiennych zabiegów uprawnych jest doprowadzenie gleby do wysokiej sprawności i kultury, zniszczenie chwastów rozłogowych, wzniesienie i równomierne rozmieszczenie nawozów mineralnych (P i K) i organicznych.

Stanowisko wolne od perzu, wysiew poplonu, obornik stosowany po żniwach:

Stanowisko zaperzone, bez poplonu, obornik jesienią:

Zabiegi uprawowe wykonywane wiosną powinny zapewnić:

Ziemniak plonuje najlepiej, kiedy ciężar objętościowy świadczący o ich zagęszczeniu wynosi 1,1- 1,4g/cm3. Stan taki określamy jako pulchny, na glebach zagęszczonych do 1,6-1,7g/m3 spadki plonu mogą sięgać 5-10t z ha

WIOSENNE ZABIEGI UPRAWOWE:

Nawożenie plantacji ziemniaka

Nawożenie plantacji ziemniaka powinno być dostosowane do właściwości agrotechnicznych gleby oraz wymagań pokarmowych tej rośliny i opierać się na stosowaniu nawozów organicznych:

Ziemniak pobiera z plonem 1t bulw wraz z masą łęcin i korzeni ok. 4,5kg N; 1,5kg P (P2O5); 7,0kg K (K2O); 2,0kg Ca (CaO); 1,0kg MgO oraz niewielkie ilości mikroelementów.

Do stosowania w produkcji ekologicznej dopuszczalne są m. in.: mączka fosforytowa (30% P2O5), siarczan potasu (50% K2O), kainit (14%K2O), patenkali (30% K2O i 10% MgO).

DOBÓR ODMIAN DO UPRAWY

Podstawowym kryterium wyboru odmian jest jej wartość użytkowa i rynkowa. Producent ziemniaków może uprawiać bowiem tylko te odmiany, które są akceptowane przez klienta na rynku. Wartość agrotechniczna odmian określa stopień trwałości jej produkcji.

Do parametrów należą:

Uprawa ziemniaka jadalnego metodą ekologiczną

W uprawie ziemniaka metodą ekologiczną zaleca się odmiany odporne na mątwika ziemniaczanego oraz wirusy Y - co najmniej 7, L- powyżej 5, zaraza ziemniaka - co najmniej 5 w skali 9o. Cechy inne: odmiany powinny charakteryzować się szybkim tempem wzrostu, niskie lub średnie wymagania nawozowe.

PRZYGOTOWANIE SADZENIAKÓW I SADZENIE:

Sadzeniaki - frakcję sadzeniaków stanowią bulwy, których średnica jest większa od 25cm. Różnica między największym, a najmniejszym sadzeniakiem w jednej partii nie może być większa niż 20mm zatem sadzeniaki w jednej partii mogą mieć średnice np. 25-45mm, 35-55mm, 45-65mm, 50-70mm, 60-80mm.

Szerokość międzyrzędzi - najczęściej stosowana jest rozstawa 62,5cm, jednak zwiększone wymagania jakościowe w stosunku do bulw przeznaczonych do przetwórstwa spożywczego i na cele jadalne powodują, że należy dążyć do zwiększenia szerokości międzyrzędzi.

Zalety zwiększenia szerokości międzyrzędzi:

Podkiełkowanie sadzeniaków - przeprowadzamy na 3-5 tygodni przed planowanym terminem sadzenia. Pomieszczenie, w którym podkiełkowuje się sadzeniaki powinno mieć oświetlenie naturalne lu sztuczne przez 10-12 godz. w ciągu doby, temp. 10-15oC i wilgotność powietrza 70-80%. Dobrze podkiełkowane sadzeniaki wykształcają kiełki świetlne długości 15-20mm.

Pobudzanie sadzeniaków - najłatwiej przeprowadzić jest w przechowalni podnosząc temp. z 4-6 oC do 12-15 oC i utrzymywać je przez 10-14 dni przed wysadzeniem nie stosując dodatkowego oświetlenia. Dobrze pobudzone sadzeniaki w zagłębieniach oczek mają białe kiełki długości 2-3mm, które nie obłamują się w czasie sadzenia mechanicznego.

GĘSTOŚĆ SADZENIA

Optymalna liczba łodyg na 1 ha wymagana do osiągnięcia maksymalnego plonu bulw dla pożądanej frakcji dla poszczególnych kierunków produkcji wynosi:

O liczbie pędów na jednostce powierzchni decydują następujące czynniki: wielkość sadzeniaka, gęstość sadzeniaka, właściwości odmianowe

G = 10000m2*ip/ ik * l

G- zalecana gęstość sadzenia

ip- liczba pędów na wysadzanej bulwie sadzeniaka

ik- liczba pędów dla danego kierunku produkcji(tys. szt. na 1ha)

l- rozstawa rzędów

Głębokość i termin sadzenia

Masa sadzeniaka

20

30

40

50

60

70

80

Średnica sadzeniaka

2,8

3,0

3,5

4,0

4,4

4,8

5,0

Liczba łodyg

2,7

3,0

3,2

3,5

3,8

4,1

4,3

Średnia dla trzech wielkości sadzeniaka

Małe 3,2

Średnie 4,1

90

100

110

120

130

5,2

5,4

5,7

5,9

6,1

4,6

4,9

5,1

5,4

5,7

Duże 5,1

Głębokość sadzenia powinna odpowiadać średnicy sadzeniaka powiększonej o 1-2cm mierząc od wyrównanej powierzchni roli przed sadzeniem. O terminie sadzenia decyduje głównie temperatura gleby na głębokości 10cm. W przypadku stosowania sadzeniaków podkiełkowanych termin sadzenia należy przyspieszyć i wysadzać bulwy wtedy gdy temperatura gleby na głębokości 10cm wynosi 6oC natomiast dla pozostałych sadzeniaków -8oC. Sadzenie ziemniaków wczesnych pod osłonami można przeprowadzić, gdy gleba jest ogrzana do 3-4OC

Optymalny termin sadzenia u nas do 20.IV.

Pielęgnowanie plantacji:

Szkodliwość chwastów polega na:

W ziemi spotkać możemy ok. 100gatunków chwastów krótkotrwałych i kilka wieloletnich.

Najczęściej spotykane chwasty dwuliścienne:

Najczęściej spotykane chwasty jednoliścienne:

METODA MECHANICZNA - zabiegi wyłącznie mechaniczne za pomocą powszechnie dostępnych maszyn pielęgnacyjnych.

Pielęgnowanie mechaniczne polega na 3-6 krotnym obsypywaniu połączonym z bronowaniem, brona lekką lub broną chwastownik lub broną zgrzebło w odstępach 5-7 dniowych. Pierwsze obsypywanie wykonuje się płytko na ok. 5cm, kolejne na głębokość 10-12cm ostatnie przed spodziewanymi wschodami. Obsypywanie wykonuje się na głębokości ok. 15cm. Po wschodach do zwarcia rzędów wykonuje się 2-3krotnie obsypywanie i opielanie lub obsypywanie obsypnikiem wyposażonym w elementy pielące.

Odchwaszczanie - płomieniowe niszczy chwasty w wyniku działania wysokiej temp. 50 -70oC, zabieg przeprowadza się powierzchniowo przed wschodami roślin, a po wschodach w międzyrzędziach roślin.

Choroby występujące w uprawie ziemniaka:

ZARAZA ZIEMNIAKA - w największym nasileniu występuje w lata ciepłe i wilgotne najczęściej w lipcu i sierpniu. Objawia się częściowo żółtymi plamami na liściach, które brunatnieją, a następnie w całości zasychają. Również bulwy są zarażone przez zarodniki grzyba spłukiwane z liści do gleby.

Zwalczanie zarazy odbywa się poprzez:

Jedyne fungicydy u produkcji ekologicznej na zarazę jak i na altermaniozę: Miedzian 50WP 3-4l/ha, Miedzian 50WG 5kg/ha, Miedzian Ekstra 350SC 4-5l/ha

SZKODNIKI

Do najgroźniejszych szkodników ziemniaka należą:

Larwy stonki są bardzo żarłoczne, objadając blaszki liściowe pozostawiają tylko łodygi i ogonki liściowe

(gołożery). Chrząszcze należy zwalczać na wiosnę, a larwy w czasie lata stosując różne insektycydy.

W produkcji ekologicznej stonkę można zwalczyć wyciągiem ze złocienia dalmatyńskiego.

W handlu występuje pod nazwą Perytryna naturalna (0,5kg/ha), innym preparatem roślinnym jest wycią z drzewa Neem (miodła indyjska) działa systemicznie poza tymi preparatami można także stosować oleje parafinowe, sole potasowe i szare mydło.

Mątwik ziemniaczany - szkodnik kwarantannowy.

Szkodniki glebowe- drutowce, pędraki

ZBIÓR

Jest najtrudniejszym i najbardziej pracochłonnym zabiegiem agrotechnicznych składających się na produkcję ziemniaka. Wraz z przygotowaniem plantacji do zbioru pochłania 40-60% ogólnych nakładów robocizny.

Podstawowym warunkiem decydującym o zmniejszeniu do minimum uszkodzeń mechanicznych bulw jest przygotowanie plantacji do zbioru, które polega na wcześniejszym przed planowanym zbiorem zniszczenie łętów. Powoduje ono:

Niszczenie naci można wykonać metodą:

PRZECHOWALNICTWO ZIEMNIAKÓW:

Sezon przechowalniczy można podzielić na 5 etapów, w których zalecane są różne warunki termiczno- wilgotnościowe

I etap - osuszanie w przechowalni wykorzystuje się wietrzenie powietrzem o niskiej wilgotności (poniżej 75%) trwające 3-5dni

II etap - dojrzewanie, zabliźnianie się uszkodzeń przez okres 2-3tyg. w temp. 12-18OC, korkowacieje skórka i goją się uszkodzenia, szybkiemu gojeniu sprzyja wysoka wilgotność powietrza 95%

III etap - schładzanie, trwa ok. 3tyg. należy odprowadzić z bulw ciepło powstające w wyniku oddychania. Dziennie należy temperaturę obniżyć o 0,3-1OC do temperatury właściwej dla danego kierunku użytkowania 4-6OC ziemniaki jadalne, 6OC bulwy na frytki i chipsy, 2-4OC ziemniaki na paszę, wilgotność 95%

IV etap długotrwałe przechowywanie, należy utrzymywać wymagania temp. i wilgotność powietrza na stałym poziomie

V etap - przygotowanie bulw przed ich użytkowaniem. W przechowalniach ziemniaka jadalnego i do przetwórstwa na 2tyg. przed użyciem należy temp. podwyższyć do 10-12 OC.

UPRAWA ZBÓŻ W GOSPODARSTWIE EKOLOGICZNYM

Plony zbóż na glebach poszczególnych kompleksów przydatności rolniczej

Kompleks przydatności rolniczej gleby

Plon ziarna (t/ha)

Pszenica

Żyto

Jęczmień

Owies

1-Pszenny bdb

5,38

4,71

5,43

4,72

2-Pszenny dobry

5,15

4,46

5,07

4,61

3-Pszenny wadliwy

4,36

3,38

3,95

2,91

4-Żytni bdb

4,32

4,65

4,48

4,17

5-Żytni dobry

3,38

4,14

3,97

3,68

6-Żytni słaby

-

3,08

2,70

2,81

7-Żytni b. Słaby

-

2,35

-

-

8-Zbozowo - pastewny mocny

4,12

-

-

4,24

9-Zbożowo - pastewny słaby

-

2,88

2,74

2,95

Reakcje zbóz na odczy gleby

Jęczmień = pszenica > pszenżyto > owies >żyto

Pszenica 5,3 - 7,3

Żyto 4,3 - 6,7

Pszenżyto 4,5 - 7

Jęczmień 5 - 7,5

Owies 4,5 - 6,5

Gryka 5 - 6,5

SPECYFIKA PRODUKCJI EKOLOGICZNEJ ZBÓŻ:

Większe wymagania w stosunku do precyzji i terminowości wykonywania zbiegów agrotechnicznych - dlaczego ?

PLONOWANIE ROŚLIN:

MIEJSCE ZBÓZ W PŁODOZMIANIE

ZALEŻNOŚĆ: X -słaba, XX - średnia, XXX - duża

Funkcje płodozmianu w rolnictwie ekologicznym i konwencjonalnym

Wyszczególnienie

System konwencjonalny

System ekologiczny

Biologiczne, mechaniczne zwalczanie chwastów

X

XXX

Ograniczenie nasilenia chorób i szkodników

X

XXX

Akumulacja azotu w glebie przez uprawę roślin motylkowatych

X

XXX

Akumulacja węgla organicznego w glebie w następstwie:

- nawożenia słomą

XXX

-

- nawożenia obornikiem

X

XXX

- uprawy roślin wieloletnich i między plonów

X

XXX

Uruchamianie składników pokarmowych ze związków trudno dostępnych

X

XXX

Uzależnienie następstwa roślin od pozostałości herbicydów w glebie

XX

-

Konieczność ścisłego dostosowania doboru i następstwa roślin do warunków siedliskowych

X

XXX

Możliwość kompensacji niekorzystnego przebiegu pogody zabiegami agrotechnicznymi

XXX

-

CHOROBY I SZKODNIKI, KTÓRYCH NASILENIE ZALEZY OD ZMIANOWANIA:

CHOROBY

ROŚLINA ŻYWICIELSKA

GRZYBOWE

Pszenica

Jęczmien

Żyto

Owies

Kukurydza

Trawy

Podstawy źdźbła zbóż

+

+

+

+

Liści i kłosów

+

+

+

Fuzarioza zbóż

+

+

+

+

+

Głownia kukurydzy

+

WIRUSOWE

Mozaika zbóż

+

WPŁYW PŁODOZMIANU NA ZACHWASZCZENIE ZBÓŻ:

Stosowanie płodozmianów o dłużej rotacji (5-7lat), zawierających rośliny ozime i jare, jednoroczne i wieloletnie, a także międzyplon sprzyja:

Ocena wartości przedplonowej dla zbóż ozimych

DOBRE

ŚREDNIE

ZŁE

Motylkowate z trawami

Owies **

Pszenica

Ziemniaki i inne warzywa*

Mieszanka strączkowo - zbożowe na nasiona ***

Żyto

Inne mieszanki strączkowo - zbożowe zbierane na zielonkę

Jęczmień

Strączkowe (fasola, groch)

Pszenżyto

* przedplony nawożone obornikiem lub kompostem

** po owsie należy zastosować kompost lub obornik

*** w mieszance udział strączkowych powinien być większy niż 50%

Ocena wartości przedplonowej dla zbóż jarych

DOBRE

ŚREDNIE

ZŁE

Motylkowate i ich mieszanki z trawami

Zboża po których uprawiane są międzyplony ścierniskowe lub wsiewki na zielone nawozy **

Pszenica

Późne odmiany ziemniaków

Żyto

Burak pastewny

Jęczmień

Warzywa korzeniowe i kapustne *

Pszenżyto

* przedplony nawożone obornikiem lub kompostem

**udane wsiewki z dużym udziałem motylkowatych lub międzyplony ścierniskowe z dużym udziałem strączkowych

DOBÓR ODMIAN

Ogólne kryteria doboru odmian:

UPRAWA ROLI

ZASADA STOSOWANIA MASZYN W ROLNICTWIE EKOLOGICZNYM:

ZADANIA UPRAWY ROLI W ROLNICTWIE EKOLOGICZNYM

SIEW

Jakość materiału siewnego:

UWARUNKOWANIA WYSOKIEJ JAKOŚCI MATERIAŁU SIEWNEGO:

TERMIN SIEWU

Zalecany wysiew w końcowym okresie terminów przyjętych jako optymalne w dotychczasowych zaleceniach agrotechnicznych.

Pszenica ozima u nas optymalny termin siewu -20-30.IX, dopuszczalny opóźniony termin siewu- 5.X

Pszenica jara optymalny termin siewu 1-10.IV, dopuszczalny opóźniony termin siewu 20.IV

Owies optymalny termin siewu 1-10.IV

dopuszczalny opóźniony termin siewu 20.IV

Jęczmień jary optymalny termin siewu 25.III-10.IV dopuszczalny opóźniony termin siewu 30.IV

Elementy składowe plonu: liczba kłosów, liczba ziarniaków w kłosie oraz MTZ.

0x08 graphic
Wpływ równomierności wysiewu na początkowy wzrost roślin:

Taki siew warunkuje:

Ilość wysiewu zależy od:

Ze względu na to, że każda partia materiału siewnego charakteryzuje sie odmiennymi

parametrami dokładną ilość wysiewu w kg/ha wylicza sie ze wzoru:

N- ilość wysiewu w szt/m2

MTZ- masa 1000 ziaren (g)

W - wartość użytkowa nasion (zdolność kiełkowania x czystość)

Masa wysiewu w kg = (N x MTZ) / W x 100

Uzasadnione jest zwiększanie o około 10% normy wysiewu przy:

ŻYZNOŚĆ GLEBY I NAWOŻENIE

Podstawowym źródłem składników pokarmowych dla roślin w systemie ekologicznym są:

Właściwości kształtowania żyzności gleby i poprawna gospodarka nawozowa wymaga:

Odczyn gleby:

Ogólne zasady wapnowania:

Zawartość azotu w resztkach pożniwnych różnych roślin motylkowatych:

Sposób uprawy

Gatunek

Zawartość azotu kg/ha

Plon główny

Lucerna

110-185

Koniczyna czerwona

80-100

Koniczyna z trawami

55-150

Koniczyna biała

100

Bobik

60-80

Groch, wyka

40-60

Łubin

65-95

Poplon

Koniczyna czerwona (wsiewka)

70-95

Koniczyna biała (wsiewka)

74-130

Łubin

40-70

Nawozy fosforytowe i potasowe zalecane do stosowania w rolnictwie ekologicznym:

Nawozy fosforowe:

Mączki fosforytowe (uzyskiwane z przemiału fosforytów), które zawierającej ok. 30% P2O5.

Nawozy potasowe:

Siarczan potasu - zawierający około 50% K2O (produkowany przez firme Kali und Salz);

Kainit - zawierający około 14 % K2O;

Karnalit - zawierający 8 - 10 % K2O.

OCHRONA ROSLIN

W rolnictwie ekologicznym wszystkie zabiegi agrotechniczne (płodozmian, uprawa roli, nawożenie naturalne, obsada roślin, dobór odmian, zaprawy mieszane) są nastawiane na kształtowanie korzystnego stanu sanitarnego gleby i zwiększonej odporności roślin na choroby i szkodniki.

Metody pośrednie regulacji zachwaszczenia:

Metody bezpośrednie regulacji zachwaszczenia:

Skuteczność brony jest tym większa im:

CHOROBY GRZYBOWE I SZKODNIKI:

Działania profilaktyczne ukierunkowane na wzrost zdrowotności roślin polegają na:

Odporność odmian:

Preparat BIOSEPT 335l

Agrotechnika, unikać:

W rolnictwie ekologicznym metody „zaprawiania nasion” opierająca się na zabiegach dezynfekowania lub stymulacji rozwoju pożądanej mikroflory np.:

Zbiór i przechowywanie

Podstawowym warunkiem prawidłowego przetrzymywania zbóż i zachowania jakości jest czystość i odpowiednia wilgotność ziarna.

W trakcie przechowywania ziarna należy okresowo kontrolować:

Zwalczanie szkodników magazynowanych : wołek zbożowy, mklik mączny, rozkruszek mączny, omacnica spichrzanka (np. pyretryna- ekstrakt ze złocienia dalmatyńskiego).

Pielęgnacja zbóż w systemie ekologicznym:

1. Kształtowanie żyzności gleby w systemie ekologicznym

2. Działania mające na celu ograniczenie występowania chwastów

3. Dobór odmian, przechowywanie do sadzenia i sadzenie ziemniaka jadalnego

4.Ocena wartości przedplonowej dla zbóż ozimych i jarych

5.Pielęgnacja zbóż w systemie ekologicznym

Uprawa roli

Różnorodność gatunkowa

Pobudzanie organizmów pożytecznych

Dobór gatunków

Dobór odmian

Zabiegi bezpośrednie

Zrównoważone nawożenie

Płodozmian

Organizmy

glebowe

ZDROWOTNOŚĆ

ROŚLIN


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Ekologiczne Systemy Chowu i Żywienia Zwierząt - Ściąga 1
Ekologiczne Systemy Chowu i Żywienia Zwierząt Ściąga 1
Ekologiczne Systemy Chowu i Żywienia Zwierząt Wykład
Ekologiczne Systemy Chowu i Żywienia Zwierząt Wykład
Ekologiczne Systemy Chowu i Żywienia Zwierząt - Wykład 01, WYKŁAD I- EKOLOGICZNE SYSTEMY CHOWU I ZYW
Ekologiczne Systemy Chowu i Żywienia Zwierząt - Wykład 03, WYKŁAD III- EKOLOGICZNE SYSTEMY CHOWU I Z
Ekologiczne Systemy Chowu i Żywienia Zwierząt Wykład
Ekologiczne Systemy Chowu i Żywienia Zwierząt - Wykład 08, WYKŁAD VIII- EKOLOGICZNE SYSTEMY CHOWU I
Ekologiczne Systemy Chowu i Żywienia Zwierząt - Ćwiczenia 1, ĆWICZENIA I- EKOLOGICZNE SYSTEMY CHOWU
Ekologiczne Systemy Chowu i Żywienia Zwierząt - Wykład 07, WYKŁAD VII- EKOLOGICZNE SYSTEMY CHOWU I Z
Ekologiczne Systemy Chowu i Żywienia Zwierząt Wykład
Ekologiczne Systemy Chowu i Żywienia Zwierząt Ćwiczenia 2
Ekologiczne Systemy Chowu i Żywienia Zwierząt Wykład
Ekologiczne Systemy Chowu i Żywienia Zwierząt Wykład
Ekologiczne Systemy Chowu i Żywienia Zwierząt - Wykład 11, WYKŁAD XI- EKOLOGICZNE SYSTEMY CHOWU I ZY
Ekologiczne Systemy Chowu i Żywienia Zwierząt - Wykład 09, WYKŁAD IX- EKOLOGICZNE SYSTEMY CHOWU I ZY
Ekologiczne Systemy Chowu i Żywienia Zwierząt Wykład
Ekologiczne Systemy Chowu i Żywienia Zwierząt Test

więcej podobnych podstron