Budynki typu otwartego: brak izolacji termicznej, brak jednej ściany
W Polsce dozwolone jeśli jest system wolnostanowiskowy
Zastosowanie pasz i wody, które nie zamarzają
legowisko musi być ścielone, najlepiej ściółka słomiasta
stworzenie takich warunków aby nie powstawały zbyt duże przeciągi
rys. Typy obór otwartych wolnostanowiskowych z pochyłą podłogą (obory dwubudynkowe): 1- korytarz pasowy, 2- korytarz karmowy z okólnikiem, 3 część legowiskowa z pochylą podłogą, 4- zwijana kurtyna lub siatka powietrza
Miejsca do składowania odchodów zwierzęcych
Dla gospodarstwa ekologicznego takie same parametry (normy) jak w gospodarstwach konwencjonalnych
Wymagane powierzchnie płyt obornikowych w obszarze narożnym (3,5m2 na dużą jednostkę produkcyjną) większe niż w normalnym.
Pojemność zbiornika na gnojówkę w obszarach szczególnie narażonych 3m3 pojemności zbiornika na sztukę
W normalnych płyta 2m2, pojemność zbiornika 2m3
Powinny być one szczelne i o odpowiedniej pojemności
Powinna nam wystarczyć na 6 miesięcy
Zalecana powierzchnia płyty obornikowej i pojemność zbiornika na gnojówkę przy półrocznym okresie magazynowania w różnych systemach utrzymania
| Systemy utrzymania | Powierzchnia płyty obornikowej (m2/DJP) | Pojemność zbiornika (m3/DJP) |
|---|---|---|
| Uwięziowy ściołowy | 3,5 | 3,0 |
Wolnostanowikowy: - głęboka ściółka bez wydzielonego korytarza karmowego - głęboka ściółka z wydzielonym korytarzem karmowym - pochyła podłoga z wydzielonym korytarzem karmowym - obora boksowa |
1,5-2,0 1,0-1,2 3,0-3,5 2,5-3,5 |
- 1,0-1,5 1,0-1,5 3,0 |
*/ przy usuwaniu obornika z obory 1 raz na 2-3 m-ce, a usuwaniu 1 raz na 6 miesięcy
System utrzymania pastwiskowy
utrzymanie pastwiskowe zwierząt dotyczy zwierząt pas mięsnych, a także zwierząt hodowlanych (młodzieży hodowlanej)
150dni co najmniej muszą przebywać (5 miesięcy) zwierzęta w okresie pastwiskowym na zewnątrz w gospodarstwach ekologicznych
mogą cały sezon spędzać poza pastwiskami
wiaty- lizawki dla bydła powinno się umieszczać w wiatach paśniki (dostarczanie suchej paszy w postaci słomy, siana), pod wiatę możemy podawać paszę treściwą dla młodych, wielkość wiaty zależy od wielkości stada- najlepiej jakby całe bydło mogło się położyć swobodnie pod wiatę
zwierzęta powinny mieć dostęp do wody (najczęściej jest to przyczepa ze zbiornikiem)- odległość od wody nie więcej niż 250m.
Mikroklimat
Jest jednym z najważniejszych czynników
Czynniki mikroklimatu
Temperatura powietrza- główny czynnik mikroklimatu
Stopień wilgotności powietrza
Ruch powietrza
Te czynniki decydują o wymianie ciepła pomiędzy zwierzętami a otoczeniem
System termoregulacji- zwierze może utrzymać stałą temperaturę
Wymiana ciepła
Oddawanie ciepła: promieniowanie, przewodzenie (kontakt powierzchni ciała z przedmiotami np.), przenoszenie
Bydło łatwiej znosi chłód niż wysoką temperaturę
Ochrona przed przeziębieniem:
Poprzez zmniejszenie ukrwienia skóry
Poprzez zmiany termiczne
Poprzez zmiany w pokrywie sierściowej
Poprzez zmiany w metabolizmie (przyspieszenie)
Podczas leżenia leżą z podwiniętymi kończynami, zbijają się w ciasne stado
Przy nadmiernym wychłodzeniu ponad normę częściej chorują
Ochrona przed przegrzaniem:
Zwiększenie ukrwienia skóry
Obniżenie procesów przemiany materii
Zwierzęta tracą aktywność ruchową (ograniczają)
Szukają miejsc zacienionych i wilgotnych
Większe pobieranie wody
Liczba oddechów rośnie i pogłębia się
Skutki podwyższonej temperatury:
Obniżenie produkcji mleka (wzrasta poziom komórek somatycznych)
Zakłócenia w rozrodzie
Obniżenie przyrostu
Temperatura minimalnie zalecana w budynkach na uwięzi +6OC, a maksymalna do 25OC
0- 20OC w Niemczech
Nie możemy tych norm spełnić w budynkach otwartych, temperatura zbliżona do warunków na zewnątrz (nawet -10OC) maksymalnie nie więcej niż 25OC
Ruch powietrza i ochładzanie, wilgoć
Niska temperatura i wysoka wilgotność- zimniej niż przy niskiej temperaturze i niskiej wilgotności
Tak samo przy sytuacji z niską temperaturą i wiatrem (wtedy jest zimniej)
W budynkach tradycyjnych 60-80%, a górna granica 85% wilgotności powietrza
W budynkach otwartych tak samo jest jak w otaczającym powietrzu
Wilgotność i wysoka temperatura- utrudniona możliwość pozbywania się ciepła prowadzi do hipotermii
Wilgotność i niska temperatura- utrata ciepła na drodze promieniowania
Przy niskiej wilgotności i wysokiej temperaturze- zwiększenie parowanie- zbytnie wyschnięcie błon śluzowych
Wysoka wilgotność szkodliwa dla urządzeń i maszyn- szybciej korodują
Ruch powietrza- może być wywołany wiatrem z zewnątrz, lub wentylacją z budynku
W porodówce nie więcej niż 0,2 m/s
W innych nie więcej niż 0,3m/s
W lecie dopuszczamy większą prędkość 0,4- 0,5m/s nie więcej
W oborach wolnostanowiskowych typu otwartego- przy dużym wietrze stosujemy kurtyny
W lecie przy temperaturze 25OC może wynosić 1m/s
Drogą konwekcji, przewodzenia i radiacji przy przeciągach zwierzę oddaje dużo ciepła.
Ochładzanie katatermometryczne- miara utraty ciepła przez organizm
Oświetlenie- czynnik mikroklimatu, pozwala zwierzętom orientować się w terenie, ułatwia poszukiwanie paszy, większa aktywność ruchowa
Droga neurohormonalna- aktywność wydzielania gruczołów dokrewnych do wnętrza ciała: tarczyca, oksytocyna
Przy małej ilości światła gruczoły źle funkcjonują.
Hormony gonadotropowe też zależą od oświetlenia
Światło wpływa na przyrost masy ciała przy dziennym świetle produkcja witaminy D, przy UV giną bakterie z ciała
Współczynnik oświetlenia- proporcja przeszklonej powierzchni okien do powierzchni podłoża
Na hali udojowej krów powinien być 1/10 na porodówce 1/12
Ogólnie 1/16- 1/20
Zalecane stosunki powierzchni okien do podłogi w oświetleniu pomieszczeń dla świń
| Grupa technologiczna | Powierzchnia okien/podłogi |
|---|---|
| Knurki i loszki | 1/20 |
| Knury i lochy | 1/15 |
| Lochy karmiące | 1/15 |
| Prosięta | 1/15 |
| Warchlaki | 1/18 |
| Tuczniki | 1/25 |
Wpływ światła na rozród:
U owiec ma największy wpływ, przy niższym świetle występuje ruja, produkcja gonad.
Szkodliwe domieszki gazowe CO2, NH3, H2S
CO2- przy złej wentylacji jest większa ilość w pomieszczeniu co skutkuje brakiem tlenu, a to z kolei powoduje osłabienie funkcji układu oddechowego i różnych schorzeń, wpływa niekorzystnie na produkcyjność.
Dopuszczalne stężenie CO2- 3000p.p.m w powietrzu w oborze dla krów
ppm- jedna milionowa część objętości
1/1000000
1l powietrza= 1000ml
1ppm- 1/1000ml
3ml-3000ppm
NH3- pochodzi z rozkładu odchodów (kału, moczu), enzymatyczny rozkład mocznika w kale, rozkład bakteryjny, największe stężenie amoniaku, jest tuż nad obornikiem, wzrostowi stężenia amoniaku w powietrzu sprzyja wysoka temperatura, niewłaściwe składowanie również wpływa na duże stężenie NH3.
Powoduje to: podrażnienie spojówek, błon śluzowych
Dopuszczalne stężenie NH3 to 20ppm.
H2S- powstaje podczas rozkładu substancji białkowych znajdujących się w odchodach, przede wszystkim aminokwasy siarkowe (metionina, cysteina, cystyna). Gaz bardzo toksyczny- blokuje połączenie w hemoglobinie z tlenem tworzy sulfomethemoglobinę. Powoduje stany zapalne błon śluzowych układu oddechowego. Dopuszczalne stężenie H2S do 5ppm
Wymiana powietrza w budynku, dzięki systemom wentylacyjnym
Systemy wentylacji:
Wentylacja wymuszona (mechaniczna)
Wentylacja grawitacyjna
W gospodarstwach ekologicznych można stosować tylko wentylację grawitacyjną
Bydło mięsne
Systemy opasania młodego bydła mięsnego
System opasu utożsamiany jest często z systemem żywienia
System opasu mówi o technologii opasu i technologii żywienia
3 systemy opasu
Intensywny- 50% pasz stanowią pasze treściwe
Ekstensywny- wyłącznie pasze gospodarskie i pasze z pastwisk. Nadaje się do gospodarstw ekologicznych może być wykorzystany w 2 okresach (sezony pastwiskowe), przyrosty z pastwisk 60g (wolce).
Półintensywny- najlepiej żeby rodziły się w jesieni
Półintensywny II etapy:
pierwszy według systemu ekstensywnego,
drugi według systemu intensywnego
Konwersacja wzrostu
Krowy razówki- młode krowy, które ocieliły się w młodym wieku (2lata, czyli 24m-ce), odchowują cielę, są zasuszone, są opasane i kierowane na rzeź.
Najlepsze do opasu na pastwisku wolce i jałówki.
330-350kg min przy pokryciu u jałówek razówek
Młode bydło rzeźne do 30m-cy
Krowa razówka- 500kg masy ciała bardzie się opłaca niż młoda nie zacielona jałówka
Plusy:
Otrzymujemy cielę
1200kg mleka na karmienie cielaka
Przyrasta masa ciała krowy