Diagnostyka rozwojowa

21.11.2006.

Opracowała Alina Wojtowicz

Przegląd trzech diagnoz funkcjonalnych do oceny małych dzieci ,

służących do konstruowania indywidualnych programów terapeutycznych

MONACHIJSKA FUNKCJONALNA DIAGNOSTYKA ROZWOJOWA

Monachijska Funkcjonalna Diagnostyka Rozwojowa (M.F.D.R.) jest nieskomplikowaną metodą

oceny rozwoju psychoruchowego dziecka od pierwszego miesiąca do trzeciego roku życia ,której twórcą

jest prof. Dr med. Theodor Hellbrugge. Metoda ta jest oparta na kryteriach etologicznych – tzn. na

ocenie i interpretacji zachowania dziecka. Pozwala ona na wykrywanie zaburzeń, opóźnień

i deficytów zarówno w rozwoju ruchowym, jak i zakresie percepcji, rozwoju mowy, funkcji manualnych

i kontaktów społecznych. Propagowana jest przez Krakowską fundację „Promyk Słońca”.

M.F.D.R dla pierwszego roku życia ocena 8 funkcji:

1.Wiek raczkowania mając na uwadze kontrole głowy i etapy przyjęcia przez niemowlę pozycji

czworacznej.

2.Wiek siadania

3.Wiek chodzenia

4. Motorykę rąk

5. Percepcję

6. Mowę czynną

7. Mowę bierną(od 10-go mies.)

8. Kontakty społeczne.

M.F.D.R. dla 2i 3 roku życia ocenia 7 funkcji rozwoju:

1. Dużą motorykę (lokomocję)

2. Motorykę rąk,

3. Procesy poznawcze

4. Mowę czynną

5. Mowę bierną

6. Dojrzałość społeczną

7. Samodzielność.

Zaletą tej diagnozy jest to ,że każdo zadanie jest ściśle dobrane do konkretnego miesiąca życia

dziecka. Dzieciom urodzonym przedwcześnie tj. przed 40-tym tygodniem ciąży odejmuje się ilość tygodni

brakujących do terminu porodu. Pytania testowe są precyzyjnie sformułowane i posiadają

wystandaryzowany materiał testowy. Diagnozę tą można stosować bez ograniczeń w czasie, w zależności

od potrzeb i kondycji dziecka.

W Monachijskiej Funkcjonalnej Diagnostyce Rozwojowej dla 2 i 3 roku życia podawany jest dla

każdego zadania 50. i 90. percentyl. Obie wartości pełnią określoną rolę w ocenie. 90. pecentyl wyznacza

granice tolerancji w zakresie poszczególnych funkcji. Jeśli zostanie przekroczona wartość miesięczna

ustalona dla 90.percentyla, powstaje uzasadnione podejrzenie, że na podstawie wyników dalszych badań

diagnostycznych pojawi się diagnoza opóźnienia. Jeśli dziecko nie przekracza wartości miesięcznej

90.percentyla, prawdopodobnie opóźnienie w rozwoju jest mniejsze.

50.percentyl podaje miesiąc życia, w którym 50% dzieci z grupy losowej rozwiązało dane zadanie

testowe. Oznacza to, że prawie co drugie normalnie rozwinięte dziecko nie osiąga odpowiedniej wartości

miesięcznej.

Diagnoza ta nie wyczerpuje jednak w niektórych funkcjach zadań dla dzieci 3-letnich ,

nie można na jej podstawie dokonać nawet przybliżonej oceny I.I.

PROFIL OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Profil Osiągnięć Ucznia (P.O.U.) zawiera skale obserwacyjne do oceny funkcjonalnej dzieci

w wieku od 1-5 lat. Skale zostały opracowane w przedszkolu specjalnym „Orzeszek” w

Poznaniu przez Annę i Jacka Kielinów.

W pierwszym roku życia dziecka w Profilu Osiągnięć Ucznia badaniu podlega 11 dziedzin – to

jest:

1. Percepcja wzrokowa do pomiaru rozwoju i sprawności aparatu wzrokowego, jak i dalszą analizę

bodźców wzrokowych w centralnym układzie nerwowym.

2. Percepcja słuchowa- skala ta jest miarą sprawności aparatu słuchowego oraz zdolności dziecka do

Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy Nr 1

http://przedszkole.d6.pl

Kreator PDF

Utworzono 23 January, 2011, 20:30

analizowania przekazu słuchowego

3. Duża motoryka zawiera zadania oceniające rozwój lokomocji i jest miarą kontroli dziecka nad ruchami

ciała.

4. Mała motoryka ocenia umiejętność posługiwania się ręką.

5. Koordynacja wzrokowo –ruchowa skala ta jest miarą zachowań dziecka wymagających

współdziałania percepcji wzrokowej i ruchów ręki.

6. Rozwój społeczny stanowi miarę zdolności dziecka do kontaktu emocjonalnego (niekontrolowanego) i

na późniejszym etapie także intencjonalnego własnym otoczeniem społecznym.

7. Mowa bierna –skala ta ocenia zdolności dzieci do rozumienia treści słów.

8. Mowa czynna jest skalą mierzącą możliwości lokalizacyjne dzieci i zdolności do komunikacji werbalnej.

9. Naśladownictwo -skala ta jest marą zdolności dzieci do naśladowania głównie zachowań ruchowych,

często także naśladownictwa werbalnego, które rozwojowo jest wcześniejsze.

10. Funkcja poznawcza- skala ta przedstawia wskaźniki dotyczące spostrzegania, wyobrażeń, uwagi,

pamięci i myślenia.

11. Samodzielność- skala ta obejmuje wskaźniki dotyczące zachowań dziecka podczas jedzenia,

ubierania się i samoobsługi.

Od 2-5 roku życia ocenie podlega 9 funkcji, gdyż u normalnie rozwijającego się niemowlęcia

w pełni wykształca się zdolność widzenia i słyszenia. A na późniejszym etapie rozwojowym procesy te są

silnie powiązane z wielozmysłowym odbiorem rzeczywistości.

W moim odczuciu wadą Profilu Osiągnięć Ucznia jest to ,że ocena poszczególnych funkcji

w kolejnych latach rozwojowych zawiera zmienną liczbę zadań, które nie są ułożone chronologicznie

mając na uwadze kolejne miesiące w danym roku, ale są tylko przekrojowym wskaźnikiem możliwości

dziecka w określonym wieku. Ponadto inwentarz materiału testowego nie jest ściśle określony, co stwarza

problem dla badającego, gdyż nie jest on pewien czy używane przez niego pomoce są odpowiednie do

badania konkretnego zadania. Pytania do poszczególnych zadań są często niedokładnie sformułowane.

Zaletą profilu jest to, że rozszerza możliwości oceny dla wieku 4 i 5 lat, zawiera bogactwo zadań z

wielu dziedzin oraz podkreśla umiejętności matematyczne, manipulacyjne oraz bogacenie zasobu

słownictwa. Jest jedyną metodą funkcjonalną , która pozwala w przybliżeniu obliczyć I.I.

PROFIL PSYCHOPEDAGOGICZNY

Profil psychoedukacyjny (PEP-R) opracowany przez Erica Schoplera

i współpracowników jest kolejnym przykładem diagnozy funkcjonalnej dla małych dzieci w wieku

od 1-5 lat zawiera 174 zadania bez podziału na wiek i poszczególne funkcje rozwojowe. Pytania testowe

są odzwierciedleniem ćwiczeń edukacyjnych opracowanych przez autora w których jest wyraźny podział

na 10 badanych ta skalą funkcji- tj:

1. Naśladowanie

2. Percepcja

3. Motoryka duża

4. Motoryka mała

5. Koordynacja wzrokowo-ruchowa

6. Działania poznawcze

7. Funkcje poznawcze- mowa czynna i bierna

8. Samodzielność

9. Uspołecznienie

10. Zachowanie - w odniesieniu do dzieci autystycznych.

Diagnoza ta posiada wystandaryzowane pomoce do badania i precyzyjnie sformułowane pytania.

Podobnie jak dwie wyżej omówione diagnozy doskonale nadaje się do konstruowania programów

terapeutycznych w Ośrodkach Wczesnej Interwencji, przedszkolach specjalnych i integracyjnych dla

dzieci odbiegających od normy.

Wszystkie te diagnozy posiadają odpowiednie formularze do wykreślania profilu rozwoju celem

stworzenia czytelnego graficznego wykresu.

Bibliografia:

Monachijska Funkcjonalna Diagnostyka Rozwojowa

Drugi i trzeci rok życia- pod redakcją Theodora Hellbrugge

Fundacja” Promyk Słońca” Kraków 1995

Profil osiągnięć ucznia Przewodnik dla nauczycieli i terapeutów z placówek specjalnych Gdańskie

Wydawnictwo Psychologiczne Gdańsk 2002

Profil Psychoedukacyjny Zindywidualizowana ocena i terapia dzieci autystycznych oraz dzieci z

zaburzeniami rozwoju

Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom Autystycznym Gdańsk 1995

Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy Nr 1

http://przedszkole.d6.pl

Kreator PDF

Utworzono 23 January, 2011, 20:30

Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy Nr 1

http://przedszkole.d6.pl

Kreator PDF

Utworzono 23 January, 2011, 20:30