N

O W O C Z E S N Y

T

E C H N I K

D

E N T Y S T Y C Z N Y

66

Z A R Z Ą D Z A N I E

P R A C O W N I Ą

Nowe technologie IT
w laboratorium

Firma w... chmurze, czyli wszystko o cloud computing – cz. II

lokalizacji) można łatwiej i szybciej
podejmować trafne decyzje oraz za-
rządzać praktyką medyczną;

• ułatwiona dostępność – z każdego

miejsca i każdego komputera pod-
łączonego do internetu;

• łatwość administrowania – za po-

mocą prostego w obsłudze opro-
gramowania można zarządzać
całością;

• niezawodność – w chmurze nie

zdarza się awaria stacji roboczej,
a w przypadku awarii serwera
w centrach danych jego zada-
nia natychmiast przejmują inne
maszyny;

• wzrost sprawności biznesowej fir-

my – przetwarzanie danych w tym
modelu zmienia pracę infrastruktu-
ry IT, podnosząc elastyczność nie-
osiągalną w inny sposób za te same
pieniądze;

• minimalne bariery wejścia – brak

konieczności ponoszenia nakładów
na sprzęt (model ten redukuje in-
westycje w serwery i ich utrzyma-
nie, w zakup oprogramowania oraz
zatrudnienie personelu dbającego
o stabilność stworzonego środo-
wiska);

• wygodny model opłat – płatność

(tylko za to, co jest w użyciu) doko-
nywana jest w cyklu miesięcznym,
z możliwością rezygnacji z umowy
w dowolnym momencie;

• ekologia (dostępność opcji green-IT

– zmniejszanie zużycia energii oraz
emisji gazów spowodowane korzy-

Obecnie z usług w chmurze korzysta
szerokie grono zarówno indywidual-
nych odbiorców, jak i przedsiębior-
ców prowadzących działalność w róż-
nych sektorach. Najczęściej wykorzy-
stywaną usługą z chmury jest poczta
elektroniczna. Korzystając bezpłatnie
z Hotmaila, użytkuje się chmurę pu-
bliczną firmy Microsoft, a korzystając
z Gmaila – Google’a.

Z

ALETY

I

WADY

PRZETWARZANIA

DANYCH

W

CHMURZE

Cloud computing daje wielowymiaro-
we korzyści, które leżą u podstaw za-
interesowania tym modelem w ostat-
nim czasie. Największymi zaletami
płynącymi z przetwarzania w chmu-
rze są (3):
• możliwość obniżenia kosztów –

wdrożenie i utrzymanie aplikacji
w chmurze skutkuje zredukowa-
niem kosztów (opłata proporcjo-
nalna do intensywności wykorzy-
stania) oraz przyczynia się do ob-
niżenia nakładów inwestycyjnych
na IT (brak konieczności zapew-
nienia infrastruktury dla nowej
aplikacji);

• łatwa skalowalność rozwiązań –

bardzo szybkie dostosowywanie
do zmieniających się potrzeb od-
biorcy;

• zwiększenie wydajności – dzięki

szerokiemu dostępowi do danych
biznesowych (praktycznie z do-
wolnego urządzenia i z dowolnej

TITLE



New information technology

in laboratory. The company in... the
cloud, that is everything about cloud
computing – p. II

SŁOWA KLUCZOWE



cloud

computing, przetwarzanie w chmurze,
chmura publiczna, chmura prywatna,
oprogramowanie jako usługa

STRESZCZENIE



W artykule

omówiono istotę, modele i rodzaje usług
cloud computing, który obecnie stanowi
realną alternatywę dla kosztownych
inwestycji związanych z zakupem
rozwiązań IT (ang. Information
Technology).

KEY WORDS



cloud computing,

public cloud, private cloud, software
as a service

SUMMARY



The article discusses the

essence of the matter, models and kinds
of services of cloud computing, which
is currently an alternative proposal
for expensive investments connected
with IT solutions purchase.

dr n. ekon. Anna Baj-Rogowska

W

poprzedniej

części artykułu

została przedstawiona
istota, modele i rodzaje

usług cloud computing.

W części II opiszemy m.in.

zastosowanie usług w labo-
ratorium protetycznym.

6

/ 2 0 1 2

67

Z A R Z Ą D Z A N I E

P R A C O W N I Ą

staniem z urządzeń informatycz-
nych) – efektywniejsze wykorzy-
stanie pamięci, mocy obliczeniowej
i przestrzeni dyskowej przekłada się
na mniejsze zużycie zasobów natu-
ralnych.
Zalety wynikające z przetwarzania

danych w chmurze dają przedsiębior-
com korzyści ekonomiczne, techno-
logiczne i organizacyjne. Jednakże
chmury mają również swoje wady,
z których najbardziej istotne są zagad-
nienia związane z bezpieczeństwem
danych. Z jednej strony można roz-
ważać wystąpienie potencjalnych
zagrożeń, takich jak atak masowych
wywołań skutkujący przeciążeniem
i w efekcie czasowym unieruchomie-
niem atakowanych serwerów, z dru-
giej zaś lokalizacja danych w chmu-
rze (zwłaszcza publicznej) ogranicza
wpływ przedsiębiorcy na zapewnie-
nie pełnego bezpieczeństwa przecho-
wywanych danych w odróżnieniu
od tradycyjnego modelu ich przetwa-
rzania, w którym nad danymi spra-
wuje się pełną kontrolę. Dlatego też
dobrze jest przed podpisaniem umo-
wy z dostawcą usług w modelu cloud
pozyskać informacje o stosowanych
procedurach zabezpieczeń danych
i upewnić się, że dostawca szyfruje
przetwarzane dane zarówno pod-
czas ich przesyłania przez internet,
jak i w stanie spoczynku. Ochronę
samych danych przechowywanych
na serwerach i własności intelektu-
alnej zapewniają specjalistyczne ze-
społy ds. bezpieczeństwa, pracujące
przez całą dobę.

Ponadto należy zdawać sobie spra-

wę, że usługa w modelu cloud świad-
czona przez zewnętrznego dostawcę
nie zawsze będzie działać szybciej,
zwłaszcza gdy weźmie się pod uwagę
opóźnienia generowane przez sieć.
Należy zapewnić sobie łącza o odpo-
wiedniej przepustowości i gwaranto-
wanej wartości opóźnień, aby uniknąć
spadku wydajności użytkowanych
aplikacji.

Kolejną wadą cloud computing

są ograniczone rozwiązania. Usłu-
gi świadczone w chmurze można
uznać za kompleksowe i niewyma-
gające od użytkownika specjalistycz-
nej wiedzy dotyczącej koniecznej
infrastruktury, konfiguracji sprzętu
itp., lecz zakres tych usług jest ograni-
czony, a o ich asortymencie decyduje
dostawca.

W tak zakreślonej przestrzeni zalet

i wad przetwarzania danych w chmu-
rze racjonalnym podejściem każdego
przedsiębiorcy stojącego przed decy-
zją o korzystaniu z usług w tym mo-
delu powinna być próba odnalezienia
odpowiedzi na następujące pytania:
• Czy korzystanie z przetwarzania da-

nych w chmurze zapewni przecho-
wywanym tam danym wymagany
poziom bezpieczeństwa i prywat-
ności?
Istotną kwestią jest rozpoznanie
możliwości zbudowania bezpiecz-
nego kanału komunikacji do obsługi
strumieni danych, możliwości zwią-
zanych z szyfrowaniem i obsługą
wrażliwych (poufnych i tajnych) da-
nych oraz wykorzystanie odpowied-
nich protokołów i certyfikatów.

• Czy przetwarzanie i składowanie

danych w tym modelu (u wybrane-
go dostawcy) nie spowoduje naru-
szenia obowiązujących przepisów
prawnych?

Rozwój

cloud computing w Europie

utrudnia unijna dyrektywa nakła-
dająca obowiązek ochrony danych
osobowych. Powierzanie danych
zewnętrznemu dostawcy może po-
wodować problemy natury prawnej
(właśnie w związku z ustawowym
obowiązkiem ochrony danych
osobowych) zwłaszcza wtedy, kie-
dy te dane mają zostać przesłane
poza obszar Unii Europejskiej. Na-
leży zdawać sobie sprawę z tego,
że centra danych niektórych usłu-
godawców cloud computing mogą
być zlokalizowane w USA, Chinach
czy Indiach.

• Czy można uzyskać gwarancję

równie wysokiej dostępności jak
w przypadku aplikacji użytkowa-
nych lokalnie?

Warto poddać analizie, czy dostęp-

ność gwarantowana w usłudze
spełnia założone oczekiwania oraz
oszacować, czy wąskim gardłem
rozwiązania nie będzie dostępność
łącza do internetu.

U

SŁUGA

M

ICROSOFT

O

FFICE

365

W

LABORATORIUM

TECHNIKI

DENTYSTYCZNEJ

Prowadzenie działalności laboratoryj-
nej z dziedziny techniki dentystycznej
(a zwłaszcza jej rozpoczęcie) wyma-
ga od przedsiębiorcy dużego wysiłku
organizacyjnego, ale też finansowego
związanego z zakupem nowoczesne-
go sprzętu i materiałów niezbędnych
do świadczenia usług protetycznych.
Właściwe zaprojektowanie i zorganizo-
wanie sfery administracyjno-biurowej
(w szczególności w działalności me-
dycznej, w której mamy do czynienia
z wrażliwymi danymi pacjentów) prze-
łoży się na szybszą i lepszą jakościowo
obsługę realizowanych zleceń. Można
to osiągnąć przez automatyzację wielu
działań aplikacjami komputerowymi.

W tradycyjnym podejściu nale-

żałoby kupić sprzęt komputerowy
i oprogramowanie, przeznaczyć od-
powiednie miejsce w laboratorium
na przechowywanie serwerów oraz
rozważyć zainwestowanie w serwis
informatyczny w celu zabezpieczenia
danych oraz utrzymania jakości i sta-
bilności systemu.

Jednakże obecnie znacznie lepszym

rozwiązaniem stała się możliwość
skorzystania z usługi Microsoft Offi-
ce 365. Jest to oprogramowanie dzia-
łające w chmurze w postaci znanego
pakietu komputerowego Microsoft
Office z wersjami online usług nowej
generacji. Usługa jest całkowicie ho-
stowana przez Microsoft i nie wyma-
ga dokonywania inwestycji w serwery
i ich utrzymanie, w zakup oprogramo-

N

O W O C Z E S N Y

T

E C H N I K

D

E N T Y S T Y C Z N Y

68

Z A R Z Ą D Z A N I E

P R A C O W N I Ą

wania ani w zatrudnienie specjalisty
dbającego o stabilność stworzonego
środowiska. Płatność dokonywana jest
w cyklu miesięcznym, z możliwością
rezygnacji z umowy w dowolnym mo-
mencie. Możliwa jest też zmiana pla-
nu taryfowego w zależności od zmie-
niającej się liczby użytkowników czy
nowych potrzeb, zaś bezpieczeństwo
usługi i ciągłość dostępu do danych,
zagwarantowana przez Microsoft, jest
na poziomie 99,9% SLA (ang. Service
Level Agreement – umowa o standard
usługi).

Pakiet dla niedużych organizacji

obejmuje następujące narzędzia (1):
• Microsoft Office Web Apps, dający

dostęp do wszystkich narzędzi biu-
rowych, takich jak Word, Excel, Po-
werPoint, OneNote, Access i inne;

• Sharepoint Online, pozwalający

na tworzenie zabezpieczonych
bibliotek dokumentów, ich współ-
dzielenie, pracę grupową, a także
publikację funkcjonalnej firmowej
strony WWW;

• Exchange Online, czyli profesjonal-

ną pocztę elektroniczną, zabezpie-
czoną przed wirusami i spamem,
i kalendarz;

• Lync Online, umożliwiający różno-

rodne formy kontaktu za pomocą
komunikatów – telekonferencje,
wideokonferencje i wysyłanie wia-
domości tekstowych.
Wdrożenie usługi Office 365 w la-

boratorium techniki dentystycznej
wpisuje się w istotne potrzeby tego
rodzaju podmiotów, które zostaną
przedyskutowane w dalszej części
artykułu.

Element Microsoft Office Web Apps

za pośrednictwem przeglądarki inter-
netowej udostępnia zestaw biurowych
narzędzi, bez konieczności zakupu
licencji. Warte podkreślenia jest to,
że daje on dostęp do najnowszych
wersji Office. Prowadząc praktykę me-
dyczną, każdy przedsiębiorca korzysta
z aplikacji dostępnych w tradycyjnym
pakiecie biurowym Office. I tak:

• Microsoft Word – to profesjonalne

narzędzie do pisania pism i two-
rzenia różnorodnych dokumentów
wykorzystywanych w laboratorium
dentystycznym;

• Microsoft Excel – dzięki udostęp-

nianym szablonom faktur, kalenda-
rzy, cenników ułatwia i przyspiesza
codzienne działania biurowe, jest
nieodzowny podczas tworzenia ta-
bel i wykonywania obliczeń;

• Microsoft Access – baza danych

i proste aplikacje stosowane do ana-
lizy danych (np. rozliczenia zużycia
materiałów).
Korzyścią nie do przecenienia pa-

kietu z chmury w odróżnieniu od tra-
dycyjnego jej wariantu jest to, że przez
przeglądarkę internetową można uzy-
skać dostęp do aplikacji i firmowych
dokumentów niezależnie od miejsca
przy użyciu prawie dowolnego urzą-
dzenia. Przy współczesnej skali mo-
bilności i elastycznego reagowania
na potrzeby klientów swojej praktyki
oferowana usługa dobrze wpisuje się
w potrzeby rynkowe, co stanowi jej
wielką zaletę.

Z kolei SharePoint Online umożli-

wia dostęp do dokumentów własnych
i firmowych. Pozwala na zarządzanie
tymi dokumentami oraz udostępnia-
nie ich w celu synchronizacji dzia-
łań zespołowych. Ta funkcjonalność
może dobrze wspierać etapy doku-
mentowania wykonywania złożo-
nych prac protetycznych, zwłaszcza
w laboratoriach, w których prakty-
kuje się specjalizację i mamy tech-
ników przypisanych do określonych
etapów, np. wykonywania podbudów
metalowych, napalania porcelany czy
prac w akrylu. Można tworzyć tzw.
karty pacjenta (przypisane do zlece-
nia) i wówczas łatwo dokumentować
i monitorować poszczególne etapy
realizacji prac protetycznych, a w ra-
zie ewentualnych reklamacji szybko
ustalić szczegóły zlecenia (datę, oso-
bę, użyte materiały czy inne detale).
Korzystanie z pakietu z chmury rów-

nież przez gabinety stomatologiczne,
z którymi współpracuje pracownia
(dzięki funkcji współdzielenia i udo-
stępniania dokumentów), umożliwi
sprawną i zautomatyzowaną rejestra-
cję wszystkich etapów leczenia prote-
tycznego, oszczędzając czas i pienią-
dze, a także wprowadzając wyższe
standardy wykonywanych procesów.
W związku z tym, że dokumenty
są tworzone, zapisywane i prze-
chowywane w środowisku chmury
można je udostępniać uprawnionym
osobom online (komputer, tablet, te-
lefon komórkowy) bez konieczności
przesyłania pocztą e-mail i z pominię-
ciem kontaktu osobistego. SharePoint
umożliwia również tworzenie witryn
służących do przechowywania waż-
nych dokumentów, co można wyko-
rzystać do usprawnienia współpracy
nie tylko z technikami z jednej pra-
cowni, ale też ze współpracującymi
gabinetami. Na witrynach interne-
towych można zostawić do pobra-
nia aktualne cenniki oraz szablony
często używanych dokumentów, np.
kart zleceń, które lekarze będą zobli-
gowani pobrać, wypełnić i dostarczyć
wraz z wyciskami. Można też stwo-
rzyć witrynę pomocną w rozwoju za-
wodowym pracowników, tzw. bazę
wiedzy, i publikować na niej infor-
macje o wydarzeniach branżowych
oraz skany artykułów o nowościach
technologicznych i materiałowych
w tej nieustannie rozwijającej się
dziedzinie. Zapewni to technikom
dentystycznym wygodne i szybkie
śledzenie trendów, umożliwiające
poszerzanie wiedzy w każdej wolnej
chwili, np. podczas przestoju w pracy.
Jednocześnie może stanowić dobry
instrument motywujący do ciągłego
rozwoju i podnoszenia kompetencji
zawodowych. Prostota zarządzania
sprawia, że administrację narzę-
dziem można powierzyć pracowni-
kowi lub grupie pracowników, którzy
bez specjalnego przeszkolenia będą
mogli tworzyć strony internetowe,

6

/ 2 0 1 2

69

Z A R Z Ą D Z A N I E

P R A C O W N I Ą

umieszczać na nich dokumenty, fil-
my i zdjęcia prac, cenniki oraz inne
aktualne informacje o prowadzonej
działalności.

Dzięki Office 365 (Exchange Se-

rver) można korzystać z profesjonal-
nej i łatwej w zarządzaniu poczty
e-mail. Usługa ta oferuje skrzynkę
pocztową o pojemności 25 GB dla
każdego użytkownika i umożliwia
wysyłanie wiadomości e-mail o wiel-
kości do 25 MB. Przy obecnym ucyfro-
wieniu stomatologii wiele informacji
z gabinetu może być dostarczanych
do technika właśnie drogą e-mailową
wraz z niezbędnymi do pracy załącz-
nikami w postaci zdjęć, skanów i wy-
cisków cyfrowych. Poczta, podobnie
jak w tradycyjnym Office, połączona
jest z kalendarzem. Można zatem w ła-
twy sposób planować etapy wykona-
nia prac, udostępniając kalendarze
i przeglądając je równocześnie, aby
sprawdzić dostępność osób i propono-
wane terminy. Narzędzie wyposażone
jest też w oprogramowanie chroniące
przed spamem, wirusami i dodatkowo
gwarantuje skuteczną ochronę przed
utratą informacji dzięki zapewnieniu
lepszego dostępu do funkcji odzyski-
wania awaryjnego.

W usłudze Microsoft do komuni-

kacji bardziej rozbudowanej niż wy-
mieniona powyżej służy Lync Online.
Łączy on takie funkcje komunikacyj-
ne, jak wiadomości błyskawiczne, roz-
mowy telefoniczne, rozmowy poprzez
komunikator i wideokonferencje, oraz
przesyłanie plików. Okno tego komu-
nikatora i jego funkcjonalność bardzo
przypomina powszechnie znanego
Skype’a. Nawiązywanie połączeń
głosowych i wideo w trybie kompu-
ter-komputer, organizowanie spotkań
online (również audio-wideo) oraz
konferencji internetowych bez ko-
nieczności instalacji jakiegokolwiek
oprogramowania to funkcjonalności
bardzo pożądane w nowoczesnym
laboratorium, zwłaszcza takim, które
świadczy usługi protetyczne dla odle-

głych gabinetów zlokalizowanych nie
tylko w Polsce, ale i poza jej granica-
mi. To rozwiązanie znacznie oszczę-
dza czas, istotnie redukuje koszty
uciążliwych dojazdów i międzyna-
rodowych rozmów telefonicznych.
Za jego pośrednictwem można kon-
sultować trudne przypadki w czasie
rzeczywistym (online), łącznie z prze-
słaniem odpowiedniej dokumentacji.
Bardziej doświadczeni technicy mogą
służyć pomocą w rozwiązywaniu pro-
blemów pojawiających się przy wyko-
nawstwie skomplikowanych prac la-
boratoryjnych i agitować do rozwoju
kolegów, prezentując własne prace.

Większe i bardziej wszechstronne

laboratoria z kolei mogą emitować wi-
deokonferencje w sieci mające na celu
wprowadzenie nowości na rynek pro-
tetyczny. Oszczędza to zdecydowanie
czas obiegu i rozprzestrzeniania się
nowinek oraz sprzyja nieustannemu
rozwojowi środowiska protetyków.
Dobrym pomysłem mogą być również
seminaria online dedykowane dla gro-
na lekarskiego, na których prezento-
wane będą etapy laboratoryjnego
wykonywania wielu prac. Poznanie
i zrozumienie tej sfery przez lekarzy
dentystów z pewnością przyczyni się
do bardziej harmonijnej współpracy
i w przyszłości pomoże uniknąć błę-
dów i nieporozumień.

Zaprezentowane w artykule przy-

kładowe scenariusze użycia nie wy-
czerpują wszystkich możliwości Offi-
ce 365, które są bardzo szerokie. Ten
kompleksowy pakiet aplikacji, wspo-
magający wiele działań administra-
cyjno-biurowych praktyki medycznej,
łączy sprawdzone rozwiązania z wie-
loma korzyściami, jakie wynikają
z modelu usługowego przetwarzania
w chmurze:
• brak konieczności ponoszenia na-

kładów inwestycyjnych,

• zniesione bariery wejścia,
• większa elastyczność i możliwość

dostosowywania narzędzi IT do ak-
tualnych potrzeb firmy,

• zawsze najnowsze wersje aplikacji

bez konieczności ich zakupu i aktu-
alizacji,

• administracja usługą i zapewnienie

jej dostępności oraz właściwego za-
bezpieczenia przeniesiona na do-
stawcę.

P

ODSUMOWANIE

Cloud computing będzie się rozpo-
wszechniać głównie z uwagi na korzy-
ści biznesowe. Dzięki możliwościom,
jakie daje – przyspieszeniu i ułatwie-
niu pracy oraz obniżeniu jej kosztów
– przetwarzanie w chmurze prawdo-
podobnie będzie za jakiś czas normą
wśród firm medycznych.

Przyjęcie modelu cloud computing

umożliwi podmiotom medycznym
uwolnienie się od myślenia o kon-
kretnych zasobach informatycznych
i skieruje ich uwagę na wybór odpo-
wiednich aplikacji i technologii, któ-
re zaspokajają możliwie najlepiej ich
potrzeby biznesowe na wszystkich
etapach świadczenia usług stomato-
logicznych. Decydując się na prze-
twarzanie w chmurze, przedsiębior-
cy nie muszą utrzymywać własnej,
często skomplikowanej i kosztownej
infrastruktury IT oraz personelu do
jej obsługi, a jednocześnie mogą pod-
nieść elastyczność i dostępność użyt-
kowanych aplikacji oraz systemów
informatycznych. Zamiast osobno
nabywać sprzęt i oprogramowanie
mogą zdecydować się na zakup
w formie usługi gotowych aplikacji
(w modelu Software as a Service),
dostosowując wydatki na IT do ak-
tualnej sytuacji biznesowej i ekono-
micznej. W efekcie są w stanie dy-
namicznie zarządzać środowiskiem
informatycznym i wraz z rozwojem
swoich praktyk medycznych zwięk-
szać zakres używanych zasobów lub
redukować go w czasach słabszej ko-
niunktury.



Piśmiennictwo dostępne w cz. I
(NTD 5/12, str. 76)