N

O W O C Z E S N Y

T

E C H N I K

D

E N T Y S T Y C Z N Y

46

T E C H N I K A

D E N T Y S T Y C Z N A

Korona tymczasowa

jako uzupełnienie zabezpieczające długoczasowe

TITLE



Temporary crown as long term

security restoration

SŁOWA KLUCZOWE



protetyka

stomatologiczna, odbudowa protetyczna,
korona protetyczna

STRESZCZENIE



Korony tymczasowe

służą zwykle jako uzupełnienie
zabezpieczające na okres wykonania korony
ostatecznej, czyli przez ok. 2 tygodnie.
Zdarzają się jednak sytuacje, w których
korony tymczasowe muszą być użytkowane
przez okres zdecydowanie dłuższy. W pracy
opisano przypadek pacjenta, u którego
zaplanowano wykonanie docelowej korony
pełnoceramicznej na zębie 21 w technice
CAD/CAM, ale ze względów losowych
ząb zabezpieczono koroną tymczasową
długoczasową z nanohybrydowego
materiału kompozytowego GrandioSO
firmy VOCO.

KEY WORDS



prosthetic restoration,

prosthetic dentistry, dental crown

SUMMARY



Temporary crowns are

normally as security for a final period
of the crown that is for about 2 weeks.
There are situations in which temporary
crowns must be used for much longer.
This paper describes a patient whose
scheduled execution of the dental crown
of 21 in performed in CAD/CAM system
but for random tooth secured a temporary
crown which was used for long time.
Temporary crown was made of nano-hybrid
composite material GrandioSo (VOCO).

lek. dent. Leszek Szalewski

1

, lek. dent. Justyna Listopad

2

, dr n. med. Bożena Robak

3

, dr n. med. Anna Kaczmarek

4

,

dr n. med. Janusz Borowicz

5

W

ykonanie korony

ochronnej na oszli-

fowany ząb jest jednym
z koniecznych etapów

wykonania ostatecznego

uzupełnienia stałego.

Zwykle korona ochronna pełni funk-
cję uzupełnienia krótkoczasowego,
wykonanego na około dwa tygodnie,
tj. czas wymagany według proce-
dur klinicznych i laboratoryjnych
do wykonania uzupełnienia stałe-
go. Istnieją jednak okoliczności, dla
których uzupełnienie tymczasowe
musi funkcjonować jako uzupełnie-
nie długoczasowe. Korony tymczaso-
we powinny być stosowane na filary
oszlifowanych zębów z żywą mia-
zgą, jak również na zęby przeleczo-
ne endodontycznie oraz z wkładami
korzeniowymi. Takie uzupełnienia
są wykonywane zwykle z materia-
łów akrylowych lub kompozyto-
wych (1-4). Uzupełnienia te można
wykonać także za pomocą systemów
CAD/CAM, dzięki czemu cechują się
bardzo dokładnym dopasowaniem
do filarów protetycznych, szczelno-
ścią brzeżną, dużą wytrzymałością
mechaniczną oraz bardzo dobrymi
walorami estetycznymi.

Zadania, jakie są stawiane uzupeł-

nieniu zabezpieczającemu, można
podzielić na biologiczne, mechanicz-
ne oraz estetyczne. Korona tymczaso-
wa musi przede wszystkim chronić
i izolować ranę, jaką stanowi oszli-
fowany kikut zęba, przed środowi-
skiem jamy ustnej. Znajduje ponadto
zastosowanie w kształtowaniu prawi-
dłowego przebiegu girlandy dziąsła
brzeżnego, utrzymaniu zdrowych
dziąseł, zapobiega przedostawaniu
się i zaleganiu resztek pokarmu
w kieszonkach dziąsłowych oraz

urazom mechanicznym powstającym
w trakcie aktu żucia. Istotną funkcją
biologiczną jest zachowanie prawi-
dłowych punktów stycznych oraz
kontaktów zwarciowych, dzięki cze-
mu nie dochodzi do przemieszcza-
nia się kikutów zębów w łuku oraz
w kierunku antagonistów. Do funkcji
mechanicznej należy przede wszyst-
kim zaliczyć utrzymanie prawidłowej
funkcji żucia oraz wymowy. Ważnym
zadaniem uzupełnienia tymczasowe-
go jest zapewnienie estetycznego wy-
glądu (5-9), szczególnie jeśli dotyczy
to przedniego odcinka twarzy. Pa-
cjenci w chwili obecnej przykładają
bardzo dużą wagę do estetycznego
wyglądu uzupełnienia, stąd prawi-
dłowo wykonana korona ochronna
bardzo często umożliwia lekarzowi
poznanie ich oczekiwań dotyczących
koloru, kształtu, szerokości, długości,
ustawienia w łuku itp. ostatecznego
uzupełnienia stałego.

O

PIS

PRZYPADKU

Pacjent M.D., lat 25, zgłosił się
do Katedry Protetyki Uniwersyte-
tu Medycznego w Lublinie w celu
wykonania uzupełnienia stałego
na zębie 21. W badaniu ogólnym nie
podawał żadnych chorób współist-
niejących. W badaniu wewnątrzust-
nym stwierdzono pełne łuki zębowe,
zęby bez ubytków próchnicowych,
z licznymi wypełnieniami. W żu-
chwie obecność przetrwałych zębów
mlecznych 71 i 81, w szczęce zęby 11
i 21 z wyraźną diastemą rozbieżną.

6

/ 2 0 1 2

47

T E C H N I K A

D E N T Y S T Y C Z N A

Ząb 21 prawidłowo przeleczony en-
dodontycznie, znacznie odbiegają-
cy kształtem i kolorem od siekacza
przyśrodkowego prawego (fot. 1).
W wywiadzie podmiotowym pacjent
podał, że ząb 21 uległ urazowi około
10 lat temu i w tamtym okresie został
przeleczony endodontycznie. RTG
tego zęba wskazywało na prawidło-
wo wypełniony kanał, bez zmian pa-
tologicznych w okolicy wierzchołka
korzenia.

Na ząb 21 zaplanowano wykona-

nie korony pełnoceramicznej na pod-
budowie cyrkonowej w systemie
CAD/CAM. Przed oszlifowaniem
zęba pobrano wycisk masą algina-
tową, na podstawie którego odlano
model dokumentujący stan wyjścio-
wy. Po oszlifowaniu pobrano wycisk
dwuwarstwowy dwuczasowy łuku
górnego masami C-silikonowymi,
wycisk łuku przeciwstawnego masą
alginatową oraz zarejestrowano
zgryz woskowy. Ponadto ustalono
kolor wykonywanej korony za pomo-
cą urządzenia Spectro Shade, bada-
jąc kolor zęba sąsiedniego.

Wzorując się na zębie jednoimien-

nym, przekazano wykonane wyciski
oraz informacje dodatkowe do la-
boratorium, a pacjenta zaopatrzo-
no koroną tymczasową wykonaną
z chemoutwardzalnej żywicy, wy-
korzystując wycisk pobrany przed
oszlifowaniem zębów. Tego samego
dnia pacjent poinformował o niespo-
dziewanym wyjeździe na dłuższy
czas za granicę. W związku z nie-
zadowalającym wyglądem estetycz-
nym wykonanej po oszlifowaniu
zęba korony tymczasowej metodą
bezpośrednią podjęto decyzję, aby
wykonać koronę ochronną długo-
czasową z materiału kompozytowe-
go GrandioSO firmy VOCO. W la-
boratorium technik dentystyczny
wymodelował na słupku gipsowym
oszlifowanego zęba koronę tymcza-
sową, jednocześnie uwzględniając
kształt ostatecznej korony.

1a

1b

Sytuacja kliniczna przed leczeniem

2a

2b

Zacementowanie korony tymczasowej na zębie 21

1a

1b

2a

2b

fot. ar

chiwum autor

ów

N

O W O C Z E S N Y

T

E C H N I K

D

E N T Y S T Y C Z N Y

48

T E C H N I K A

D E N T Y S T Y C Z N A

3a

3b

Sytuacja kliniczna po 3 miesiącach użytkowania korony tymczasowej

3a

3b

Na wizycie klinicznej dopasowa-

no koronę ochronną oraz dokonano
korekty jej kształtu, uwzględniając
indywidualne cechy uzębienia pa-
cjenta, jak również jego oczekiwa-
nia. Koronę ochronną zacementowa-
no na cement tymczasowy.

Pacjent zgłosił się na wizytę po

trzech miesiącach w celu rozpo-

częcia drugiego etapu leczenia, tj.
zaopatrzenia zęba 21 w uzupełnie-
nie docelowe. Z wywiadu wynika-
ło, że korona tymczasowa spełniła
oczekiwania estetyczne i funkcjo-
nalne pacjenta przez cały okres jej
użytkowania. Pacjent nie zgłaszał
żadnych uwag, wręcz sugerował,
aby korona ostateczna została wy-

konana na wzór korony tymczaso-
wej. W badaniu wewnątrzustnym
stwierdzono bardzo dobrą szczel-
ność brzeżną i utrzymanie korony.
Ponadto korona spełniała wszelkie
wymagania stawiane uzupełnieniom
protetycznym w strefie estetycznej,
niezbędne do ukształtowania pro-
filu tkanek miękkich. Zastosowany

6

/ 2 0 1 2

49

T E C H N I K A

D E N T Y S T Y C Z N A

nanohybrydowy materiał GrandioSo firmy VOCO jest
zalecany przez producenta jako uniwersalny materiał
do wykonywania wypełnień ubytków klasy od I do V, re-
konstrukcji złamanych/ukruszonych zębów przednich,
licowania przebarwionych zębów przednich, korekty
kształtu i korony, mocowania rozchwianych zębów, od-
budowy zębów mlecznych, odbudowy kikutów pod koro-
ny oraz jako wypełnienia kompozytowe typu inlay. Nie-
wątpliwą zaletą tego materiału jest optymalne ustalenie
przezierności w celu uzyskania zębopodobnego wyglądu
przy użyciu tylko jednego odcienia. Moduł elastyczności
tego materiału wynosi 16,65 GPa i jest porównywalny
do modułu elastyczności zębiny w naturalnym zębie,
która waha się między 16,55 GPa a 18,62 GPa. Dodatko-
wo charakteryzuje się wysokim współczynnikiem odpor-
ności na zgniatanie wynoszącym 439 MPa oraz wysoką
twardością ok. 215 MHV, która jest zbliżona do twardości
naturalnego szkliwa (350-450 MHV). Nanokompozyt
GrandioSo, biorąc pod uwagę wyżej wymienione właści-
wości, jest doskonałym materiałem także do wykonania
koron tymczasowych stosowanych przez dłuższy czas.
Spełnia wymagania funkcjonale i estetyczne stawiane
mu zarówno przez lekarza, jak i pacjenta.

P

ODSUMOWANIE

Korona ochronna zwykle pełni funkcję uzupełnienia
krótkoczasowego, wykonanego na kilka, kilkanaście
dni, do momentu wykonania wszystkich procedur kli-
nicznych i laboratoryjnych niezbędnych do uzyskania
uzupełnienia stałego. W wyjątkowych sytuacjach korona
tymczasowa jest użytkowana jako uzupełnienie długo-
czasowe. Jest szereg metod oraz materiałów wykorzysty-
wanych do wykonania uzupełnień zabezpieczających.
Idealny materiał powinien mieć takie właściwości, jak:
odpowiedni czas pracy, łatwość wykonania, biokom-
patybilność, stabilność wymiarów (szczególnie istotne
przy użytkowaniu długoczasowym korony), odpowiednią
wytrzymałość, odporność na ścieranie oraz estetyczny
i akceptowany przez pacjenta wygląd. Zwykle materiały
stosowane do wykonania uzupełnienia tymczasowego
nie spełniają tych zadań lub spełniają je, ale tylko przez
krótki okres użytkowania. Pacjenci skarżą się na nie-
zadowalającą estetykę takiego uzupełnienia (często,
funkcjonując jako uzupełnienie długoczasowe, ulegają
one przebarwieniom), a dodatkowo obserwuje się brak
szczelności brzeżnej, co przyczynia się do gromadzenia
płytki bakteryjnej i wystąpienia zapalenia przyzębia.
Nasze obserwacje wykazały, że uniwersalny nanohybry-
dowy materiał wypełnieniowy GrandioSo firmy VOCO
może być z powodzeniem stosowany do wykonania ko-
rony tymczasowej długoczasowej.



1,2,3,4,5

Zakład Protetyki Stomatologicznej UM w Lublinie,

p.o. kierownika dr n. med. Janusz Borowicz

KONTAKT

Leszek Szalewski

Zakład Protetyki Stomatologicznej UM w Lublinie

20-081 Lublin, ul. Karmelicka 7

Piśmiennictwo
1. Boberick K.G., Bachstein T.K.: Use of a flexible cast for the indirect

fabrication of provisional restorations. „J. Prosthet. Dent.”, 1999, 82,
90-93.

2. Christensen G.J.: Provisional restorations for fixedprosthodontics.

„J. Am Dent. Assoc.”, 1996, 127, 249-252.

3. Vahidi F.: The provisional restoration. „Dent. Clin. North. Am”, 1987,

31, 363-381.

4. Wang R.L., Moore B.K., Goodacre C.J., Swartz M.L., Andres C.J.:

A comparison of resins for fabricating provisional fixedrestorations.
„Int. J. Prosthodont.”, 1989, 2, 173-184.

5. Spiechowicz E.: Protetyka stomatologiczna. Wydawnictwo Lekarskie

PZWL, Warszawa 2010.

6. Majewski S.: Rekonstrukcja zębów uzupełnieniami stałymi. Wydaw-

nictwo Fundacji Rozwoju Protetyki, Kraków 2005.

7. Shillingburg H., Hobo S., Whitsett D.L.: Protezy stałe. Wydawnictwo

Quintessence, 1994.

8. Burns D.R., Beck D.A., Nelson S.K.: A review of selected dental litera-

ture on contemporary provisional fixed prosthodontic treatment: Re-
portof the Committee on Research in Fixed Prosthodontics of the Aca-
demy of Fixed Prosthodontics. „J. Prosthet. Dent.”, 2003, 90, 474-497.

9. Kochanek-Leśniewska A., Ciechowicz B.: Rola uzupełnień tymcza-

sowych w leczeniu protetycznym z zastosowaniem protez stałych.
„Stomat. Współcz.”, 2009, 4, 14-19.