oprac. dr Róża Bazińska,

1

ORGANIZACJA WEWNĘTRZNA GRUPY

POZYCJE SPOŁECZNA W GRUPIE – relacje między pozycjami tworzą

strukturę grupową. Pozycję można definiować jako określone miejsce w

strukturze prestiżu tzn. mniejszego bądź większego uznania.

Rola społeczna – zbiór przepisów określających jak powinien zachowywać

się człowiek, który zajmuje daną pozycje w grupie – zbiór obowiązków i

przywilejów związanych z daną pozycją.

STEREOTYPY RÓL _

eksperyment Zimbardo symulacji więzienia
Teoria naznaczania społecznego – etykieta dewiacyjna

Funkcje roli społecznej (kontrola społeczna):

1.

Rola modyfikuje zachowania, sposób myślenia i samoocenę stanowiąc

„kanał” przekazywania jednostce kulturowych norm i wartości

2.

Przyjęcie określonej roli modyfikuje spostrzeganie jednostki przez

innych (ich reakcje na nią), co zwrotnie ma wpływ na jej zachowania i

autopercepcję.

oprac. dr Róża Bazińska,

2

ORGANIZACJA WEWNĘTRZNA GRUPY c.d.

Role w grupie – Przyjmowane oraz tworzone i modyfikowane w

procesie interakcji

NADAWCY ROLI – wpływ Znaczących Innych
Praktyka pracy w grupie:
Role nieformalne : autorytetu, intryganta, błazna, pozostającego w

cieniu, krytyka, spryciarza, duszy towarzystwa, powiernika, itp.

Role w zespołach działaniowych wg Mereditha Belbina:

przywódca, koordynator, innowator (generator), kontroler

(oceniający), pracownik zespołu (krzewi dobry nastrój),

kończący, wprowadzający w czyn, poszukiwacz kontaktów.

„

Preferencje osobowe ról w grupach – role a cechy i dyspozycje

osobowosciowe

„

KONFLIKT RÓL

„

Przekraczanie roli

oprac. dr Róża Bazińska,

3

INTERAKCJE I KOMUNIKACJA W GRUPIE

OBSERWACJA ZACHOWAŃ W GRUPIE:

1.

Stosowanie schematu interpretacji zachowań

w grupie

API

(Interaction Process Analyssis) metoda analizowania i

kodowania interakcji i komunikacji w grupie stworzona

przez Roberta F. Balesa w latach pięćdziesiątych.

Opiera się m.in. na rozróżnieniu sfery zadań i sfery

emocjonalno-społecznej.

Zachowania kategoryzowane są wg. dwunastu

wyróżnionych i zdefiniowanych kryteriów – kategorii

należących do sfery zadaniowej

(KOMUNIKOWANIE,

OCENA, KONTROLA

) oraz emocjonalno-społecznej

(problemy z decyzjami, redukcja napięcia np. żarty

oraz integracją.

oprac. dr Róża Bazińska,

4

INTERAKCJE I KOMUNIKACJA W GRUPIE c.d.

SYMLOG

(System for the Multiple Level Observation of Groups,

Bales, 1999) – system wielopoziomowej obserwacji grup opierający

się na trzech wymiarach:

„

Do przodu/do tyłu – za lub przeciw celom grupowym

„

Pozytywny/negatywny – zachowania przyjazne lub nieprzyjazne

„

W dół/ do góry – zachowania dominujące lub uległe

Porównywane są spostrzeżenia obserwatora z uczestnikami grupy,

członkowie grupy oceniają siebie wzajemnie, co jest następnie

oceniane za pomocą tej samej trójwymiarowej struktury. Przy

pomocy SYMLOG można uzyskać graficzną prezentację struktury

grupy, która pokazuje położenie każdego członka ze względu na

wyróżnione trzy wymiary

oprac. dr Róża Bazińska,

5

INTERAKCJE I KOMUNIKACJA W GRUPIE

1. Znajomość indywidualnej historii członków grupy

2. Uwzględnianie poziomu komunikacji niewerbalnej i

werbalnej.

3. Określenie nurtów emocjonalnych grupy

4. Uwzględnianie indywidualnych interpretacji zdarzeń

grupowych przez członków grupy

oprac. dr Róża Bazińska,

6

Współzależność w grupie

jej przyczyny i konsekwencje dla relacji grupowych i

aspektu zadaniowego

„

Współzależność w grupie –doświadczenia, działania i wyniki jednej osoby

są powiązane z doświadczeniami, działaniami i wynikami pozostałych osób

w grupie.

„

Współzależność losu (Lewin) – gdy członkowie zdają sobie sprawę, ze ich

los indywidualny zależy od losu grupy jako całości (politycy różnych partii

połączeni w rządząca koalicję, pasażerowie samolotu porwani przez

terrorystów, grupa, która utknęła w windzie

„

Współzależność zadaniowa – współzależność celów – sposób

definiowania celów: badania Deutscha, Rosenbauma

1.

Współzależność pozytywna – każdy członek grupy oceniany jest na

podstawie poziomu wykonania zadania przez całą grupę na tle innych grup

(większa współpraca, pomoc, sympatia, komunikacja, mniejsza agresja)

2.

Współzależność negatywna – każdy członek grupy oceniany jest na

podstawie własnego wyniku na tle innych osób z grupy ( spada

produktywność grupy, jej koordynacja działań, spada sympatia miedzy

członkami grupy

Podsumowanie Johnsona ze 109 badań (1981) – wyższość struktur

kooperacyjnych nad rywalizacyjnymi

-