Ocena jakości życia dzieci i młodzieży leczonych w warunkach szpitalnych
z powodu schorzeń przewlekłych
Elżbieta Grochansą, Sylwia Wieder-Huszlaą, Jarosław Olszynaą, Anna Jurczaką,
MaÅ‚gorzata Szkup-JabÅ‚oÅ„skaÄ…, Anna Grzywacz², Liliana ZarÄ™ba-PechmannÅ‚, Beata
Karakiewiczł
ą Samodzielna Pracownia Propedeutyki Pielęgniarstwa, Pomorski Uniwersytet Medyczny w
Szczecinie,
² Katedra i Klinika Psychiatrii, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie,
ł Zakład Zdrowia Publicznego, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Streszczenie
Wstęp: Choroba przewlekła i/lub hospitalizacja w znaczny sposób pogarsza jakość życia
dzieci i młodzieży, jak i ich rodziców. Powoduje poważne konsekwencje społeczne:
ograniczenie kontaktów z rówieśnikami, rezygnację z pełnionych ról społecznych, absencję
szkolną czy dezorganizację życia rodzinnego.
Cel pracy: Celem pracy było porównanie jakości życia dzieci i młodzieży chorych
przewlekle hospitalizowanych oraz dzieci i młodzieży zdrowych.
Materiał i metody: Badaniem objęto 103 dzieci i młodzieży leczonych w SSPZOZ nad
Dzieckiem i Młodzieżą w Szczecinie i 97 uczniów Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w
Chociwlu oraz Przedszkola Miejskiego w Chociwlu. Badanych podzielono na dwie grupy:
grupę dzieci chorych i grupę dzieci zdrowych. Kryterium doboru dzieci chorych była
hospitalizacja trwająca minimum 7 dni i obecność choroby przewlekłej. Do grupy drugiej
zakwalifikowano dzieci i młodzież przedszkolną i szkolną nigdy niehospitalizowaną. W pracy
wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego. Do przeprowadzenia badań wykorzystano
standardowe narzędzie badawcze KINDL.
Wyniki: Po analizie kwestionariuszy ankiet uzyskano informacje dotyczące jakości życia
dzieci i młodzieży. Prawie we wszystkich obszarach życia wykazano istotne różnice (p d"
0,05) potwierdzając, że choroba i hospitalizacja znacząco wpływają na w QOL. Jedynie
wśród dzieci w wieku 4-7 lat w obszarze rodzina nie zaobserwowano istotnych różnic miedzy
grupą osób chorych a grupą osób zdrowych.
Wnioski: 1. Choroba przewlekła i hospitalizacja dzieci i młodzieży w istotny sposób wpływa
na obniżenie zdrowia fizycznego, sfery emocjonalnej, samooceny i kontaktów z przyjaciółmi
we wszystkich przedziałach wiekowych. 2. Umożliwienie hospitalizacji dzieci z rodzicami
wpływa na ich poczucie bezpieczeństwa i łagodzenie stresujących czynników fizycznych i
emocjonalnych, co może mieć decydujący wpływ na przebieg choroby i dalszy rozwój
dziecka. 3. Szczególnej uwagi ze strony personelu pielęgniarskiego wymagają dzieci i
młodzież z rodzin wielodzietnych, ponieważ wraz ze wzrostem liczby rodzeństwa malała ich
ocena jakości życia.
Słowa kluczowe: jakość życia, opieka pielęgniarska, dzieci
The Quality of Life Assessment in Children and Adolescents Hospitalized
for Chronic Diseases
Abstract
Introduction: Chronic diseases and/or hospitalization considerably lower the quality of life
of both children/adolescents and their parents. They cause serious social consequences such as
limited contacts with peers, resignation from previously performed social roles, school
absence and disruption of the family life.
The aim of this study was to compare the quality of life between the group of children and
adolescents hospitalized for chronic diseases and the group of healthy children and
adolescents.
Material and methods: The study involved 103 children and adolescents hospitalized in
Specialist Independent Public Health Care Institution for Children and Adolescents in
Szczecin and 97 students of the City Nursery School, the Primary School and the Secondary
School in Chociwel. Respondents were divided into two groups: the group of ill and the group
of healthy children. Ill children inclusion criteria in the study were chronic diseases and
hospitalization for at least seven days. The other group consisted of pre-school and school
children and adolescents, who had never been hospitalized before. In this survey-based study,
we used the standardized research instrument KINDL.
Results: The analysis of questionnaires provided information on children and adolescents
quality of life. Significant differences were proved in almost all areas of life (p d" 0.05), which
confirmed that diseases and hospitalization considerably affected QOL. Significant
differences between the groups of healthy and ill children were not found only in the area of
family life in children aged 4-7 years.
Conclusions: 1. Chronic diseases and hospitalization of children and adolescents significantly
contribute to the worsening of physical health, emotional sphere, self-esteem and contacts
with peers in all age-groups. 2. Hospitalization of children with their parents gives children
the feeling of safety and alleviates consequences of stressful physical and emotional factors,
which in turn may positively influence the healing process and further development of
children. 3. Children and adolescents from large families need particular attention from
nursing staff, because every new child in a family caused a decrease in the quality of their
lives.
Key words: quality of life, nursing care, children