Charakterystyka gry i główne zadania środkowego bloku
Charakterystyka zawodnika środkowego bloku
W trakcie gry zawodnik ten pełni swoje funkcje zarówno w ataku jak i w obronie. Główne
obszary działań w ataku to strefa III oraz ewentualnie II i IV (w przypadku piłek tzw.
przesuniętych w I tempo), natomiast główne obszary działania w obronie to strefa VI lub V.
Jest to zawodnik specjalizujący się głównie w ataku w I tempie, natomiast w polu obrony
zmieniany jest on przez zawodnika libero, ponadto w obronie spełnia on bardzo dużą rolę w
bloku. Równie ważną funkcja tego zawodnika jest markowanie ataku, w I tempie, w
celu zgubienia bloku przeciwnika w sytuacji, gdy piłka ma być rozegrana na zawodnika
skrzydłowego. W trakcie działań obronnych zawodnik ten głównie porusza się w strefie V lub
ewentualnie w VI (głównie po wykonanej przez siebie zagrywce, ponieważ w innych
sytuacjach, jak już wspomniałem, jest zmieniany przez zawodnika libero) . Na pozycję
środkowego szkoli się głównie zawodników bardzo wysokich i szybkich, ze względu na
zasięg rąk i szybkość poruszania się w bloku i ataku.
Poszczególne strefy boiska
Główne zadania środkowego na boisku
Środkowy ze względu na swoje parametry spełnia bardzo ważne funkcje w zespole. Przede
wszystkim podstawowym jego zadaniem jest blokowanie. Powinien umiejętnie czytać grę,
antycypować, postrzegać, oceniać by trafnie podjąć decyzję i zrealizować cel, dysponować
szybkim pierwszym krokiem w dojściu do bloku na skrzydle.
Środkowy blokuje środek boiska (walczy na środku siatki) z zawodnikiem drużyny
przeciwnej. Często jest wspomagany przez skrzydłowego. Stara się brać udział w bloku w
takim samym czasie, jak jego rywal na siatce. Przy wystawie na skrzydła jego obiektem
obserwacji jest piłka, za którą powinien nieskrępowanie i swobodnie się poruszać tworząc
skuteczny blok. Drugim bardzo ważnym zadaniem środkowego jest atak w pierwszym tempie
z przodu, przesunięta, atak w pierwszym tempie za plecami rozgrywającego. Zewnętrznym
przejawem wszechstronnego opanowania techniki i taktyki indywidualnej przez środkowego
jest efektywne wykorzystanie przez tego zawodnika w złożonych sytuacjach gry takich
danych jak: pewność, siła, celność. Zagrożenie dla przeciwnika może stworzyć środkowy
dobrą i pewną zagrywką.
Taktyka indywidualna w bloku
Blok, w myśl J.Uzarowicza [2001] stanowi akcję obronną, która ma na celu uniemożliwienie
skierowania atakowanej piłki na stronę drużyny broniącej oraz „zasłonięcie” określonego pola
gry, co wiąże się z założeniami taktycznymi.
Wyróżniamy blok pojedynczy i grupowy (dwublok, trójbok). W czasie rozgrywania się akcji
na boisku, blokujący obserwuje przede wszystkim dogranie piłki do wystawiającego, jego
zachowanie oraz atakującego w I tempo i „swojego” zawodnika ataku, nie tracąc piłki z pola
widzenia. Jakość dogrania do wystawiającego warunkuje sposób rozegrania ataku. Jedynie
uważna obserwacja zawodnika wystawiającego może w dużym stopniu przewidzieć jego
intencje.
Nie bez znaczenia jest umiejętność przewidywania zachowania przeciwnika atakującego.
Blokujący do ostatniej chwili musi zbierać informacje, pozwalające na skuteczne zatrzymanie
piłki. Warto wspomnieć w tym momencie o roli doświadczenia, które pozwala zawodnikowi
wybierać z natłoku spływających informacji te najbardziej cenne i przydatne. Antycypowanie
zachowań gracza wystawiającego może być dokonanie tylko przez doświadczonego
zawodnika, w perfekcyjny sposób analizującego grę, dostrzegającego powtarzające się
zachowania, oceniającego poprawnie stan psychiczny i możliwości techniczno - taktyczne
zawodników oraz wytrwałego w realizacji zadań własnych. Cechy te pozwalają dostrzec
ogromne znaczenie funkcji myślowych, w jakie musi być zaopatrzony zawodnik blokujący.
Środkowy musi pamiętać o tym aby:
przyjąć najkorzystniejszą pozycję wyjściową zależnie od spodziewanego miejsca i sposobu
ataku
obserwować działania wystawiającego : czy na pewno i gdzie wystawia, czy może kiwnąć,
czy może zaatakować w drugim uderzeniu
należy być przygotowanym na blok w swojej lub innej strefie
czy atak jest w pierwsze, czy w inne tempo
dostosować tempo bloku do wystawionej piłki (wysokość, odległość od siatki) i specyfiki
techniki atakującego (bardzo szybki ruch ręki, działanie nadgarstkiem, prawo lub leworęczny)
kontrolować fazę rozbiegu atakującego (prostopadle, łuk, zwód itp.)
ustawić blok grupowy tak, aby najkorzystniej zasłonić broniony kierunek
dochodząc do bloku grupowego uwzględnić fazę wznoszenia ramion (z zamachem, bez
zamachu)
zależnie od spodziewanego kierunku ataku ułożyć odpowiednio dłonie blok półzamknięty,
zamknięty itp.)
przy piłkach atakowanych blisko siatki wznosić ramiona w górę w przód
starać się zablokowaną dłońmi piłkę skierować w miejsce nie asekurowane
przy piłce pozostającej w grze po bloku dostosować lądowanie do wykonania następnej
czynności (powtórny wyskok, zmiana miejsca, samoasekuracja itp.)
działać ofensywnie w sytuacji walki o piłkę przy bloku równoczesnym z przeciwnikiem
starając się kierować ją w skos
korzystać z możliwości ukazywania (sygnalizowania) zamiarów pozornego działania w mo-
mencie wystawiania