P

P

prawo

i

podatki

komentarze

l

informacje

l

analizy

▌

Zmienił się system odliczania VAT od aut

▌

Nowe ulgi na złe długi w VAT obowiązują już rok

▌

Wyższe koszty wyżywienia nie są zwolnione PIT

▌

Decydujące jest uzyskanie przychodu z wierzytelności

▌

Przy przekazywaniu nagród trzeba zapłacić VAT

MAJ 2014

issn

1895-1775

Rok X, nr 103

AMP_103_okladka.indd 1

2014-04-10 13:55:47

PRENUMERATA

2014

„Prawo i Podatki”

to prawo podatkowe w praktyce – pogłębione analizy

i komentarze wybitnego grona autorów

Zam

ów

Prenu

mer

atę

już

dZ

iś!

Zadzw

oń l

ub n

apisz do C

entr

um O

bsług

i Klien

ta:

tel. [phone], c

ok@w

ip.p

l

i sko

rzys

taj z o

fert

y sp

ecja

lnej

.

DODATKOWE KORZYŚCI:

l

JEDNA FAKTURA W ROKU – GWARANCJA STAŁEJ CENY I OSZCZĘDNOŚĆ CZASU

l

PRAKTYCZNE PORADY I WSKAZÓWKI EKSPERTÓW CO MIESIĄC

WPROST NA TWOJE BIURKO

l

MOŻLIWOŚĆ INDYWIDUALNYCH KONSULTACJI E-MAIL

Z EKSPERTAMI

unikatowa

bransoletka

Z kamieni

naturalnych

W celu ustalenia kolorys

tyki,

skontaktujemy się

z Państwem osobiście

.

wartość prezentu to

150

zł.

PraktycZna

Publikacja

9 788326 920479

ISBN 978-83-269-2047-9

BiBlioteka Finansowo-

księgowa nR 7/2013

UOM13

cena 149 ZŁ

Bi

Bli

o

tek

a

Fin
anso

w

o-

ks

ięgo

w

a n

R 7/2013

Pkw

iU

2013/2014

– a

ktu

alna k

lasy

fik

ac

ja z 2008 r

. z właś

ciw

ymi s

ta

wk

ami V

at

Aktualna klasyfikacja

z 2008 r. z właściwymi

stawkami VAT

PKWiU

2013/2014

dla wszystkich

Prenumeratorów

książka w prezencie

15%

Zniżki

na Prenumeratę

rocZną

Tym samym

za 12 numerów

zapłacisz aż

o

117 zł

mniej

doŁącZ do Grona

Zadowolonych Prenumeratorów.

skorZystaj Z oFerty sPecjalnej!

AMP_103_okladka.indd 2

2014-04-10 13:55:48

Kup książkę

prawo i podatki

14

1

MaJ 2014

SpiS treści

„Oficyna Prawa Polskiego”
Wydawnictwo WiP
ul. Łotewska 9A, 03-918 Warszawa
NIP: 526-19-92-256
KRS: 0000098264
– Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy,
Sąd Gospodarczy XIII Wydział
Gospodarczy Rejestrowy
Wysokość kapitału zakładowego:
200.000 zł
„Prawo i Podatki”
Rada programowa:
prof. dr hab. Hanna Litwińczuk
(przewodnicząca)
prof. dr hab. Bogumił Brzeziński
prof. dr hab. Leonard Etel
prof. dr hab. Jolanta Gliniecka
prof. dr hab. Andrzej Gomułowicz
prof. dr hab. Antoni Hanusz
prof. dr hab. Ryszard Mastalski
prof. dr hab. Włodzimierz Nykiel
Redaktor naczelny:
doc. dr Witold Konieczny
e-mail: [e-mail]
Redaktor naczelna
Grupy Czasopism:
Ewa Matyszewska
Redaktor:
Marek Kobylański
Wydawca:
Norbert Pawlikowski
Koordynacja produkcji:
Mariusz Jezierski
Skład i łamanie:
Askier Studio
Drukarnia: Miller
Nakład: 600 egz.
Informacja dla autorów:
Prosimy o dołączanie do przesyłanych
materiałów krótkiej informacji o autorze
oraz numerów telefonów. Sugerowana
objętość artykułów to 20 tys. znaków
(około 10 stron).
„Prawo i Podatki” chronione są prawem
autorskim. Przedruk materiałów bez
zgody wydawcy jest zabroniony.
Zakaz nie dotyczy cytowania publi-
kacji z powołaniem się na źródło. Frag-
menty tekstu oznaczone skrótem „red.”
pochodzą od redakcji.
Informacje o prenumeracie:
tel.: [phone]
faks: 22 617 60 10
e-mail: [e-mail]

Nowe przepisy

Zmienił się system odliczania VAT od aut

Marta Szafarowska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

podatek od towarów i usług

Nowe ulgi na złe długi w VAT obowiązują już rok

Mirosław Siwiński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

podróże służbowe

Wyższe koszty wyżywienia nie są zwolnione PIT

Rafał Dąbrowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

cit

Decydujące jest uzyskanie przychodu z wierzytelności

Tomasz Rysiak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

Podatkowa grupa kapitałowa daje tylko pozorne korzyści

Jakub Jankowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

Glosa

Dobra wiara i odliczenie podatku od towarów i usług

Michał Borowski, Tomasz Groszyk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

orzecznictwo

Dom maklerski nie płaci podatku akcyzowego

Elżbieta Lis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

Przy przekazywaniu nagród trzeba zapłacić VAT

Łukasz Jedynak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

interpretacje

Kompleksowe usługi szkoleniowe są zwolnione z VAT

Sylwia Adamczyk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Moment powstania przychodu z tytułu sprzedaży bonów

Anna Wrześniewska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

podatki na świecie

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Nowe regulacje, stanowiska i proces legislacyjny

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

Spis treści

AMP_103.indd 1

2014-04-10 13:58:29

Kup książkę

prawo i podatki

MaJ 2014

14

2

prawo i podatki

NowE prZEpiSY

Marta

SzafarowSka

partner MDDP

doradca podatkowy

P

rzyjęta w  bardzo szybkim tempie

ustawa z  7 lutego 2014 r. o  zmianie

ustawy o podatku od towarów i usług

oraz niektórych innych ustaw (usta-

wa zmieniająca) stanowi realizację

decyzji wykonawczej Rady Europy z 17 grudnia

2013 r. Rada upoważniła Polskę do zastosowa-

nia odstępstwa od art. 26 ust. 1 lit. a i art. 168

dyrektywy 2006/112/WE w  sprawie wspól-

nego systemu podatku od wartości dodanej

(2013/805/UE). Prawo do zastosowania od-

stępstw dotyczy: po pierwsze – opodatkowania

nieodpłatnego świadczenia usług polegające-

go na nieodpłatnym udostępnieniu pojazdów

samochodowych pracownikom bądź innym

wykorzystaniu ich na cele niezwiązane z dzia-

łalnością podatnika, a po drugie – prawa do

odliczenia podatku naliczonego VAT z tytułu

nabycia towarów i usług.

Ograniczenie odliczenia

Zgodnie z decyzją Rady, w drodze odstępstwa od

art. 168 dyrektywy 2006/112/WE, Polska została

upoważniona do ograniczenia do 50% prawa do

odliczenia VAT od zakupu, nabycia wewnątrz-

wspólnotowego, przywozu, wynajmu lub leasin-

gu silnikowych pojazdów drogowych, a także

VAT naliczanego od wydatków związanych

z tymi pojazdami, jeśli pojazd nie jest używany

wyłącznie do celów działalności gospodarczej.

Zgodnie z decyzją ograniczenie to nie ma jed-

nak zastosowania do:

•

pojazdów silnikowych o dopuszczalnej ma-

sie całkowitej przekraczającej 3,5 tony,

•

pojazdów silnikowych posiadających łącz-

nie z siedzeniem kierowcy więcej niż dzie-

więć miejsc siedzących,

•

wydatków, które są w  całości związane

z działalnością gospodarczą podatnika.

Jednocześnie, w drodze odstępstwa od art. 26

ust.  1 lit. a dyrektywy 2006/112/WE, Polska

została upoważniona do nietraktowania jako

świadczenia usług za wynagrodzeniem prywat-

nego wykorzystania przez podatnika lub jego

pracowników, lub bardziej ogólnie – wykorzy-

stania do celów innych niż prowadzona przez

Zmienił się system odliczania VAT od aut

podatnika działalność pojazdu, do którego za-

stosowanie ma ograniczenie do wysokości 50%.

W  ramach realizacji powyższej decyzji od

1 kwietnia 2014 r. zmieniło się brzmienie po-

szczególnych przepisów ustawy z  11 marca

2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U.

z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.).

Do słowniczka zawartego w art. 2 ustawy o VAT

wprowadzona została nowa definicja pojaz-

dów samochodowych, którymi są pojazdy sa-

mochodowe w rozumieniu przepisów o ruchu

drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej nie-

przekraczającej 3,5 tony. W świetle przepisów

o ruchu drogowym pojazdem samochodowym

jest pojazd silnikowy, którego konstrukcja umoż-

liwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h,

przy czym określenie to nie obejmuje ciągnika

rolniczego. Ponadto pojazdem samochodowym

nie są np. motorowery, ale już motocykle będą

tak kwalifikowane.

Prywatny użytek

Kolejna zmiana dotyczy art. 8 ustawy o VAT, do

którego wprowadzane jest wyłączenie opodat-

kowania tzw. nieodpłatnego prywatnego użytku

pojazdów samochodowych. Generalnie art. 8 ust.

2 pkt 1 ustawy o VAT przewiduje, iż odpłatnym

świadczeniem usług jest również użycie towarów

stanowiących część przedsiębiorstwa podatni-

ka do celów innych niż działalność gospodar-

cza podatnika, w tym w szczególności do celów

osobistych m.in. podatnika lub jego pracowni-

ków, byłych pracowników, wspólników itd., je-

żeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub

w części, prawo do odliczenia podatku naliczo-

nego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia

tych towarów lub ich części składowych. Przepis

ten dotyczy więc wprost wyłącznie towarów sta-

nowiących część przedsiębiorstwa podatnika, co

należałoby traktować w kategoriach składników

majątku podatnika.

Z kolei w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT prze-

widziano, że VAT podlega również nieodpłatne

świadczenie usług na cele osobiste m.in. podat-

nika lub jego pracowników, byłych pracowników,

wspólników itp. oraz wszelkie inne nieodpłatne

AMP_103.indd 2

2014-04-10 13:58:30

Kup książkę

prawo i podatki

MaJ 2014

podatek od towarów i uSług

Zmienił się system odliczania VAT od aut

świadczenie usług do celów innych niż działalność gospo-

darcza podatnika.

Nieodpłatne udostępnianie

Analizując nowe ust. 5 i 6, które zostały wprowadzone do

art. 8 ustawy o VAT, wskazać należy, że wyłączenie z zakre-

su opodatkowania dotyczy wyłącznie nieodpłatnego świad-

czenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy

o VAT, a więc nieodpłatnego udostępnienia bądź wyko-

rzystania pojazdów samochodowych, które zostały nabyte

przez podatnika. Błędem byłoby jednak sądzić, iż w takim

razie samochody, które są wykorzystywane przez podatni-

ka na podstawie umów najmu czy leasingu, a które udo-

stępnione zostaną nieodpłatnie pracownikom również do

ich celów prywatnych, będą skutkowały opodatkowaniem

świadczonych przez podatnika usług. Jak bowiem wynika

z nowego ust. 6 art. 8 ustawy o VAT, za nabycie towarów

uznaje się również używanie ich na podstawie umowy naj-

mu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym cha-

rakterze. Fikcja ta dotyczy jednak specyficznie rozumienia

pojęcia „nabycie” na potrzeby art. 8 ustawy o VAT.

Wracając jednak do samego wyłączenia VAT nieodpłat-

nych świadczeń, o których mowa w art. 8 ust. 2 pkt 1

ustawy o VAT, ma ono zastosowanie w przypadku użycia

pojazdów samochodowych do celów innych niż działal-

ność gospodarcza podatnika, jeżeli podatnikowi przy-

sługiwało, w całości lub w części, prawo do odliczenia

podatku naliczonego, obliczoną zgodnie z art. 86a ust. 1,

z tytułu:

•

nabycia, importu lub wytworzenia tych pojazdów albo

•

nabycia, importu lub wytworzenia części składowych

do tych pojazdów, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub

wytworzenia tych pojazdów podatnikowi nie przysłu-

giwało prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Konsekwentnie, powyższy przepis wyłączający opodatkowanie

„nieodpłatnego prywatnego użytku” pojazdów ma zastosowa-

nie zarówno wtedy, gdy podatnikowi przysługiwało prawo do

odliczenia VAT z tytułu nabycia (importu lub wytworzenia)

w części bądź w całości lub gdy prawo takie w ogóle nie zaist-

niało. Taka regulacja jest bezpośrednio skorelowana z nową

zasadą, zgodnie z którą pełne prawo do odliczenia VAT z ty-

tułu nabycia (w tym używania na podstawie umów najmu,

leasingu i umów o podobnym charakterze) przysługuje po-

datnikowi w stosunku do pojazdów samochodowych wyko-

rzystywanych wyłącznie do celów działalności gospodarczej.

W takim przypadku w naturalny sposób nie pojawi się za-

gadnienie opodatkowania „prywatnego użytku”, gdyż taki nie

będzie istniał. Jego zaistnienie oznacza natomiast utratę peł-

nego prawa do odliczenia VAT i konieczność dokonania jego

bieżącej korekty, począwszy od miesiąca, w którym nastąpiła

zmiana przeznaczenia pojazdu na wykorzystanie „mieszane”.

Konsekwentnie również wtedy nie zaistnieje opodatkowanie

„prywatnego użytku”, lecz stosowna bieżąca korekta poziomu

odliczenia (przewidziana w nowym art. 90b ustawy o VAT).

Powyższe wyłączenie dotyczy jedynie udostępnienia pra-

cownikom (bądź innym osobom wymienionym w przepi-

sie) pojazdów samochodowych do ich celów prywatnych

w sposób nieodpłatny. Każde udostępnienie pojazdu za

pobraniem wynagrodzenia pozostanie natomiast opodat-

kowane VAT jako odpłatne świadczenie usług.

Nabycie przed 1 kwietnia

Ponadto nowe przepisy art. 8 ust. 5 i 6 oraz art. 90b usta-

wy o VAT, z pewnymi wyjątkami, o których mowa poniżej,

znajdą zastosowanie do pojazdów nabytych od 1 kwietnia

2014 r. Pojawia się w związku z tym pytanie – co z pojaz-

dami samochodowymi, w tym samochodami osobowymi

i ciężarowymi, nabytymi przed tą datą.

Odpowiedzi na to pytanie dostarcza art. 7 ustawy noweli-

zującej, który przewiduje, iż w przypadku pojazdów samo-

chodowych nabytych (importowanych lub wytworzonych)

przez podatnika przed 1 kwietnia 2014 r., w związku z któ-

14

3

Za nabycie towarów

uznaje się też

używanie ich

na podstawie umowy

najmu, dzierżawy,

leasingu lub innej

umowy o podobnym

charakterze

AMP_103.indd 3

2014-04-10 13:58:30

Kup książkę

prawo i podatki

MaJ 2014

14

4

prawo i podatki

rymi podatnikowi przysługiwało ograniczone prawo do od-

liczenia podatku VAT, nie stosuje się przepisu art. 8 ust. 2

pkt 1 ustawy o VAT. Jednocześnie na potrzeby tego prze-

pisu nabycie jest rozumiane także jako przyjęcie do uży-

wania pojazdu na podstawie umowy najmu, leasingu bądź

innej o podobnym charakterze. Co więcej, na podstawie

art. 16 ustawy zmieniającej powyższe wyłączenie będzie

miało zastosowanie już do rozliczenia za styczeń 2014 roku

i kolejne okresy. Konsekwentnie podatnicy już od stycznia

2014 roku nie są, w sposób wsteczny, zobowiązani do nali-

czania podatku należnego VAT od nieodpłatnego przeka-

zania do celów prywatnych pojazdów, przy nabyciu (bądź

używaniu) których przysługiwało im ograniczone prawo

do odliczenia VAT.

Wydatki związane z autem

Sam art. 86a ustawy o VAT zawiera zaś ogólny przepis

mówiący o tym, że w odniesieniu do wydatków zwią-

zanych z pojazdami samochodowymi (zgodnie z nową

definicją zawartą w słowniczku) kwotę podatku naliczo-

nego, podlegającego odliczeniu, stanowi 50% kwoty po-

datku VAT wynikającego z faktury, dokumentu celnego,

WNT itp. Wydatki związane z pojazdami samochodo-

wymi są rozumiane bardzo szeroko i obejmują wydatki

dotyczące nie tylko nabycia, importu, wytworzenia tych

pojazdów bądź ich części składowych, używania tych po-

jazdów na podstawie umowy najmu, leasingu lub innej

umowy o podobnym charakterze, ale także nabycia lub

importu paliw silnikowych, oleju napędowego i gazu, wy-

korzystywanych do napędu tych pojazdów, usług napra-

wy lub konserwacji tych pojazdów oraz innych towarów

i usług związanych z eksploatacją lub używaniem tych

pojazdów. Ograniczenie dotyczy również wszelkich in-

nych towarów i usług związanych z eksploatacją pojazdów

– stworzony przez ustawodawcę katalog wydatków jest

więc nadal otwarty, pomimo pominięcia w zdaniu wstęp-

nym sformułowania „w szczególności”. Już teraz można

wskazać, że wszelkie kontrowersje istniejące dotychczas

w zakresie rozumienia sformułowania „wydatki związane

z używaniem” na gruncie podatków dochodowych prze-

niosą się na VAT. W szczególności dotyczy to sporów co

do uznania za wydatek związany z używaniem pojazdu

wydatków na opłaty parkingowe, jak też opłaty za auto-

strady. Mimo że opłaty te są związane z wykorzystaniem

dróg, autostrad i „przestrzeni miejskiej”, nie zaś pojazdu,

orzecznictwo sądowe kwalifikuje takie opłaty jako opłaty

związane z eksploatacją samego pojazdu. Oznacza to, iż

również na gruncie VAT wydatki takie objęte są jedynie

częściowym odliczeniem VAT.

Pełne odliczenie VAT

Ustawa przewiduje jednak sytuacje, w których ograniczenie

prawa do odliczenia VAT z tytułu nabycia, jak też używania

pojazdów samochodowych, nie będzie miało zastosowania.

Po pierwsze, pełne prawo do odliczenia VAT przysługuje,

w przypadku gdy pojazdy samochodowe będą wykorzysty-

wane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika.

Wykorzystanie pojazdu wyłącznie do działalności gospo-

darczej podatnika będzie rozumiane dwojako, tj. w jednym

przypadku uzależnione będzie od obiektywnych zasad wy-

korzystywania pojazdu, a w drugim – od samej konstruk-

cji tego pojazdu.

Po drugie, podatnicy mają prawo do odliczenia pełnej kwo-

ty VAT w przypadku nabycia i wykorzystywania pojaz-

dów samochodowych konstrukcyjnie przeznaczonych do

przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą, jeżeli

z dokumentów wydanych na podstawie przepisów o ruchu

drogowym wynikać będzie takie przeznaczenie.

Wreszcie, po trzecie, podatnik ma pełne prawo do odli-

czenia VAT w przypadku nabycia towarów montowanych

w pojazdach samochodowych oraz nabycia związanych

z tym usług montażu, naprawy i konserwacji, jeżeli prze-

znaczenie tych towarów wskazuje obiektywnie na moż-

liwość ich wykorzystywania wyłącznie do działalności

gospodarczej podatnika. Klasycznym przykładem takiego

towaru, powoływanym zarówno przez Komisję Europej-

ską, jak i Ministerstwo Finansów w uzasadnieniu do usta-

wy zmieniającej, jest taksometr, który obiektywnie rzecz

biorąc, nie może być wykorzystany do celów innych niż

działalność gospodarcza podatnika.

Sposób wykorzystywania

Przede wszystkim w świetle art. 86a ustawy o VAT z wy-

korzystaniem pojazdu wyłącznie do działalności go-

spodarczej będziemy mieć do czynienia, gdy sposób

wykorzystywania tych pojazdów przez podatnika, zwłasz-

cza określony w ustalonych przez niego zasadach ich

używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez

podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojaz-

du, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działal-

nością gospodarczą. Tym samym, by odliczyć 100% VAT

od wszelkich wydatków związanych z danym pojazdem

samochodowym (do 3,5 tony dopuszczalnej masy cał-

kowitej), niezależnie od jego konstrukcji, konieczne jest

spełnienie dwóch warunków, tj.:

Wymagana zawartość

ewidencji przebiegu

auta jest uzależniona

od tego, kto jest

kierowcą używającym

dany pojazd

samochodowy

NowE prZEpiSY

AMP_103.indd 4

2014-04-10 13:58:30

Kup książkę