w   n u m e r z e

maj 2014

issn 2300-1445

w fi rmie

P r z y k ł a d y R o z w i ą z a n i e p r o b l e m ó w K o m e n t a r z e P o r a d y

ontrole

K

Rozmowa z Aleksandrą Rutkowską, radcą prawnym w EY

Kontrola celna skupi się na obszarach,
które mogą przynieść korzyści dla budżetu

Ministerstwo Finan-
sów opublikowa-
ło Strategiczny Plan
Kontroli na 2014 r.

Szczególny nacisk kładzie się w nim
na wzmożenie kontroli w tych obsza-
rach, w których ich efekty fi nansowe były
w 2013 r. wyższe niż w poprzednim roku.

Czy plan zakłada kontrole w jakichś okre-
ślonych branżach?
Tak. Organy celne skupią swoją uwagę
w zakresie kontroli dotyczących benzyn,
olejów napędowych i smarowych, olejów
opałowych oraz alkoholu etylowego ska-
żonego i wyrobów na jego bazie.

Czy to efekt tego, że w tych obszarach nie-
prawidłowości są wykrywane najczęściej?
Owszem. Tylko w przypadku benzyn, olejów
napędowych i smarowych efekty kontroli
przeprowadzonych w I półroczu 2013 roku
oszacowano na 100,4 mln zł (o 20% wyż-
sze niż w analogicznym okresie 2012 roku),
a wartość zajętych towarów na 8,3 mln zł
(wzrost aż o 45%). Także kontrole w zakre-
sie olejów opałowych tylko w I półroczu
2013 roku przyniosły Skarbowi Państwa
142,3 mln zł, czyli niemal dwa razy wię-
cej, niż w analogicznym okresie 2012 roku.
Z kolei w zakresie alkoholu skażonego ce-
chowały się ponad trzykrotnie wyższą efek-
tywnością niż w 2012 roku, dzięki czemu
Skarb Państwa zyskał 26,2 mln zł. Nic
dziwnego zatem, że to wokół tych obsza-
rów mają się koncentrować kontrole Służ-
by Celnej również w 2014 roku.

Obserwując prowadzone kontrole celne
można dostrzec jakieś nowe tendencje?
Coraz częstsze są kontrole akcyzowe prze-
prowadzane nie tylko u tradycyjnych po-
datników tego podatku (producenci czy
importerzy wyrobów akcyzowych), ale także
u podmiotów zużywających te wyroby. Jed-
nym z częściej eksploatowanych tematów

jest chociażby zużycie olejów smarowych lub
alkoholu skażonego, objętych co do zasady
zwolnieniem ze względu na przeznaczenie.
Trzeba też podkreślić, że intensyfikacja roz-
miarów prowadzonych przez organy celne
działań idzie często w parze z bardzo rygory-
styczną interpretacją przepisów – szczegól-
nie w zakresie wymogów dokumentacyjnych
zwolnień z podatku. Zdarza się, że nawet
niewielkie uchybienie przepisom w zakresie
zwolnień jest wykorzystywane jako pretekst
do zakwestionowania zwolnienia w całym
kontrolowanym okresie i w pełnej wysoko-
ści. Organy korzystają ponadto nie tylko
z materiału dowodowego zgromadzonego
w toku kontroli, ale także z informacji uzy-
skanych w toku czynności sprawdzających
i kontroli krzyżowych czy też w odniesieniu
do wewnątrzwspólnotowego nabycia olejów
smarowych z danych z systemu INTRASTAT.
Kontroli nie wstrzymało nawet zadanie przez
NSA pytania prejudycjalnego do Trybunału
Sprawiedliwości UE w sprawie objęcia ole-
jów smarowych przepisami polskiej ustawy
akcyzowej (postanowienie NSA z 5 marca
2013 r., I GSK 780/11).

Jak przedsiębiorcy powinni przygotować
się do kontroli celnych?
Opisane podejście Służby Celnej może się
w najbliższym czasie tylko nasilić. Dlatego
warto jak najszybciej dokonać przeglądu
rozliczeń akcyzowych w celu przygotowa-
nia się do ewentualnych kontroli. W tym
zakresie warto zweryfikować prowadzoną
ewidencję wyrobów akcyzowych. Nierzad-
ko może się bowiem okazać, że nawet bra-
ki w prowadzonej na bieżąco ewidencji da
się uzupełnić na podstawie danych posia-
danych i gromadzonych przez podatników
w inny sposób. Niestety od momentu, gdy
dowiadujemy się o kontroli do jej wszczę-
cia, jest bardzo mało czasu – dlatego warto
o wszystkim pomyśleć wcześniej.



Rozmawiał Tomasz Ciechanowski

FIRMY TRANSGRANICZNE

Należy tak planować działalność za
granicą, by stratę móc rozliczyć
w Polsce

2

EWIDENCJA SPRZEDAŻY

Kasę fi skalną przedsiębiorca powinien
zainstalować w tym miejscu, w którym
dokonuje sprzedaży

4

OBOWIĄZEK PODATKOWY

Przedsiębiorca wykonujący usługi
budowlane powinien rozpoznać
obowiązek podatkowy w zakresie VAT
w momencie wystawienia faktury

5

OPODATKOWANIE VAT

Gmina może być podatnikiem VAT, jeśli
świadczy usługi na podstawie umowy
cywilnoprawnej

6

KOSZTY PODATKOWE

Firma może zaliczyć do swoich kosztów
wydatki, które poniosła na uzyskanie
certyfi katu przez inny podmiot

7

VAT OD SAMOCHODÓW

Cesja umowy leasingu z ojca na syna
skutkować będzie utratą prawa
do pełnego odliczenia VAT od rat
leasingowych samochodu

8

UMOWY CYWILNOPRAWNE

Umowę zlecenia można zawrzeć
z pracownikiem lub przedsiębiorcą

1 0

UPRAWNIENIA PRACOWNIKÓW

Zatrudniony musi wiedzieć, że jest
kontrolowany

1 2

ROZWIĄZYWANIE UMÓW O PRACĘ

Okres wypowiedzenia można skrócić,
np. gdy fi rma upada

1 3

WYPADKI PRZY PRACY

Stres podczas wykonywania obowiązków
służbowych może być przyczyną
wypadku przy pracy

1 4

TERMIN WYPOWIEDZENIA

Wypowiedzenie może dojść
do skutku nawet w sobotę

1 6

2

Firmy transgraniczne

Wydawca: Norbert Pawlikowski
Redaktor: Tomasz Ciechanowski
Druk: Paper&Tinta
Nakład: 1500 egz.
Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.
03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a
Tel. [phone], faks 22 617 60 10
e-mail: [e-mail]
NIP: 526-19-92-256
Numer KRS: 0000098264
– Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy,
Sąd Gospodarczy XIII
Wydział Gospodarczy Rejestrowy
Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł

Kłopoty z rozliczaniem

już się pojawiły

Tomasz Ciechanowski

redaktor prowadzący

Dnia 1 kwietnia weszły w życie nowe prze-
pisy dotyczące odliczenia VAT m.in. przy
zakupie lub leasingu samochodów służ-
bowych. Podmioty, którym przysługiwało
prawo odliczenia VAT przed tą datą, zacho-
wają je, jeżeli faktyczne wydanie samo-
chodu nastąpiło przed 1 kwietnia 2014
r., a zarejestrowanie umowy w urzędzie
skarbowym do 2 maja. Problem pojawia
się, jeżeli podatnik, który wziął samochód
w leasing, chciałby dokonać cesji na inny
podmiot prowadzący działalność - będzie
to skutkować utratą możliwości pełnego
odliczenia VAT od rat leasingowych.
Kłopoty budzi też kwestia zaliczania
do kosztów wydatków ponoszonych przez
przedsiębiorców. Tym razem zajęliśmy się
wydatkami, jakie firma poniosła w imieniu
i na rzecz innego podmiotu, ale zaliczyła
je do swoich kosztów podatkowych. Tak
będzie w przypadku uzyskiwania aprobat
technicznych i certyfikatów.
Nie zabrakło też porad z prawa pracy. Po-
ruszyliśmy m.in. temat obowiązku infor-
mowania zatrudnionego o tym, że jest
kontrolowany, a także możliwości skróce-
nia okresu wypowiedzenia.

Zapraszamy do korzystania
z Telefonicznego Pogotowia
Księgowego

Dyżury odbywają się
w godz. 11.00–13.00.
Najbliższe dyżury ekspertów z zakresu VAT,
PIT i CIT odbędą się 14 i 21 maja,
a z rachunkowości 7 i 28 maja 2014 r. pod
numerem tel. [phone].

Należy tak planować działalność za granicą,
by stratę móc rozliczyć w Polsce

Problem

Polska spółka działała na Słowacji za pośrednictwem swojego oddziału.

Dochód z jego działalności podlegał w całości opodatkowaniu podatkiem
dochodowym na Słowacji, więc w Polsce spółka nie płaciła podatku. W ostatnim
roku oddział wygenerował stratę, zatem spółka postanowiła ostatecznie go
zlikwidować. Spółka chce rozliczyć stratę w Polsce, ale nie jest pewna, czy może
to zrobić? Jak powinna postąpić, aby w razie kontroli nie było kłopotów?

Odpowiada urząd

Wojewódzki Sąd Administracyjny

w Krakowie

Dla rozstrzygnięcia tej sprawy podstawo-
we znaczenie ma wyrok Trybunału Spra-
wiedliwości UE w sprawie C-414/06 Lidl
Belgium. W wyroku tym TSUE stwierdził,
że różnicowanie sytuacji podatkowej spół-
ki w zakresie możliwości odliczenia strat
poniesionych przez jej zakład w zależno-
ści od tego, czy ma on siedzibę w tym sa-
mym państwie członkowskim co spółka,
może prowadzić do ograniczenia zasady
swobody przedsiębiorczości.
Będzie tak, jeśli sytuacja podatkowa spół-
ki mającej statutową siedzibę w państwie
członkowskim i posiadającej stały zakład
w innym państwie członkowskim jest
mniej korzystna, niż byłaby w przypad-
ku, gdyby zakład ten był położony w pań-
stwie członkowskim siedziby spółki.
W niniejszej sprawie występuje ograni-
czenie swobody przedsiębiorczości, gdyż
sytuacja prawnopodatkowa polskiej spół-
ki mającej siedzibę na terenie Słowacji
jest mniej korzystna, niż gdyby oddział
ten był położony w Polsce.

P A M I Ę T A J

Ograniczenie swobody przedsiębiorczości moż-
na dopuścić jedynie wtedy, gdy jest uzasadnio-
ne nadrzędnymi względami interesu ogólnego.

Powinno ono ponadto być odpowiednie
dla zagwarantowania realizacji danego
celu i nie wykraczać poza to, co jest nie-
zbędne do jego osiągnięcia.

Ograniczenie swobody działalności

Za prawnie uzasadnione ograniczenia

zasady swobody przedsiębiorczości

należy uznać w szczególności względy

interesu ogólnego w postaci ochrony

władztwa podatkowego, zapobiegania

ryzyku podwójnego uwzględnienia strat

i przeciwdziałania unikaniu opodatkowania.

Odnośnie do pierwszego ze wskazanych
uzasadnień ograniczeń zasady przedsię-

biorczości TSUE przypomniał, że przyzna-
nie spółkom prawa wyboru w zakresie
uwzględniania ich strat w państwie człon-
kowskim położenia ich zakładu lub w in-
nym państwie członkowskim naruszyłoby
w znacznym stopniu wyważony podział
władztwa podatkowego między pań-
stwami członkowskimi, jako że podsta-
wa opodatkowania zostałaby zwiększona
w pierwszym państwie i zmniejszona
w drugim.
Cel polegający na ochronie podziału
władztwa podatkowego między dwoma
zainteresowanymi państwami członkow-
skimi, który znajduje odzwierciedlenie
w postanowieniach umowy o unikaniu
podwójnego opodatkowania, może uza-
sadniać system podatkowy danego pań-
stwa członkowskiego, biorąc pod uwagę,
że chroni on równowagę między prawem
opodatkowania zysków a możliwością od-
liczenia strat.

U W A G A

Przyjęcie, że straty stałego zakładu niebę-
dącego rezydentem mogłyby być odliczane
od dochodu spółki głównej, skutkowałoby
zezwoleniem tej spółce na dowolny wybór pań-
stwa członkowskiego, w którym uwzględniłaby
ona takie straty.

Odnośnie do zapobieżenia ryzyku podwój-
nego uwzględniania strat stwierdzono,
że powstaje ono m.in. w sytuacji, gdy nie
można wykluczyć, że spółka w państwie
członkowskim, w którym znajduje się jej
siedziba, uwzględni straty poniesione
przez należący do niej stały zakład po-
łożony w innym państwie członkowskim
i że mimo odliczenia te same straty zo-
staną uwzględnione w późniejszym cza-
sie w państwie członkowskim, w którym
położony jest stały zakład, gdy osiągnie
on zyski, uniemożliwiając w ten sposób
państwu członkowskiemu, w którym spół-
ka główna ma siedzibę, opodatkowanie
tych zysków.
Przy ocenie proporcjonalności ograni-
czenia należy wziąć pod uwagę warunki
określone w wyroku C-443/06 Marks &
Spencer (wyrok w sprawie Lidl Belgium,
pkt 46-52), które choć dotyczyły kwe-

Kup książkę

3

Firmy transgraniczne

stii opodatkowania strat w stosunkach
pomiędzy spółką dominującą a spół-
ką zależną, to zgodnie z orzeczeniem
w sprawie Lidl Belgium mają zastoso-
wanie w drodze analogii także do oceny
strat wygenerowanych przez zakład ma-
jący siedzibę w innym państwie członkow-
skim niż spółka.
Zdaniem Trybunału stanowiący ograni-
czenie przepis wykracza poza to, co jest
niezbędne do osiągnięcia istoty zamie-
rzonych celów, w sytuacji gdy spółka za-
leżna niebędąca rezydentem wyczerpała
możliwości uwzględnienia strat ponie-
sionych w państwie, w którym jest re-
zydentem, w danym roku podatkowym
w drodze wniosku o udzielenie ulgi, jak
również w poprzednich latach podat-
kowych, w razie potrzeby poprzez prze-
kazanie tych strat osobie trzeciej lub
pokrycie tych strat dochodami uzyskany-
mi przez spółkę zależną w poprzednich
latach podatkowych oraz nie ma możli-
wości uwzględnienia strat zagranicznej
spółki zależnej w państwie, w którym
jest ona rezydentem, w kolejnych latach
podatkowych przez nią samą bądź przez
osobę trzecią, w szczególności w przy-
padku zbycia spółki zależnej na rzecz tej
osoby trzeciej. Jeśli spółka dominująca
będąca rezydentem wykaże władzom po-
datkowym, że warunki te są spełnione,
byłoby sprzeczne z art. 43 i 48 Traktatu
odmówić jej możliwości odliczenia od jej
dochodu podlegającego opodatkowaniu
w tym państwie członkowskim strat po-
niesionych przez jej spółkę zależną nie-
będącą rezydentem.

W a ż n e

Należy stwierdzić, że likwidacja oddziału
zagranicznego spółki wymaga przyjęcia,
że na gruncie art. 7 ust. 5 ustawy o CIT spółce
przysługuje uprawnienie do rozliczenia w Pol-
sce straty, jaką poniósł oddział działający w in-
nym państwie członkowskim, jeśli z powodu
całkowitej likwidacji tego oddziału spółka nie
mogła rozliczyć tej straty za granicą.

Jedynie taka wykładnia spełni wymóg
prawa wspólnotowego, aby korzysta-
nie przez państwo członkowskie z au-
tonomii w zakresie regulacji podatków
bezpośrednich nie naruszyło zasady
swobody przedsiębiorczości, poprzez
tworzenie sytuacji dyskryminujących
jedne podmioty gospodarcze, np. posia-
dające zakłady zagraniczne w obszarze
UE, względem innych (spółki działają-
ce jedynie przez zakłady krajowe). Dys-
kryminacja przejawiłaby się wówczas
poprzez pozbawienie pierwszej katego-

rii podmiotów gospodarczych możliwości
odliczenia straty w jakimkolwiek syste-
mie podatkowym: i prawa rodzimego,
i prawa państwa, w którym działał za-
kład zagraniczny.

(Na podstawie wyroku WSA w Krakowie
z 2 lipca 2013 r., I SA/Kr 592/13)

Odpowiada ekspert

Grzegorz Baran

doradca podatkowy

w KPP Baran & Pluta

Działalność polskiej spółki na Słowacji
pod postacią jej oddziału może przy-
nieść wiele korzyści podatkowych, jak
choćby możliwość odliczenia całego
VAT przy zakupie samochodu osobo-
wego.
Są więc korzyści, ale mogą również po-
wstać niekorzystne dla polskiej spółki
konsekwencje, jak np. brak możliwości
rozliczenia straty podatkowej oddziału
słowackiego w jej zeznaniu rocznym.
Będzie to miało istotne znaczenie
w przypadku podjęcia decyzji o likwi-
dacji oddziału.

P A M I Ę T A J

Przepisy podatkowe w Polsce z reguły są tak
skonstruowane, iż rzadko przynoszą podwójne
profi ty z określonych struktur biznesowo-
-organizacyjnych, za jakie można by uznać brak
konieczności opodatkowania dochodu zagranicz-
nego oddziału w Polsce i do tego możliwość
odliczania strat podatkowych tego oddziału
również w Polsce.

Zgodnie z postanowieniem art. 17 ust. 1
pkt 3 ustawy o CIT, dochody osiągane
poza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej
przez podatników określonych w art. 3
ust. 1 tej ustawy (mających siedzibę
lub zarząd na terytorium Polski) – jeże-
li umowa międzynarodowa, której Pol-
ska jest stroną, tak stanowi – są wolne
od podatku.
Zaglądamy więc do umowy między-
narodowej i widzimy, że na podstawie
art. 24 ust. 1 polsko-słowackiej umowy
w sprawie unikania podwójnego opo-
datkowania w zakresie podatków od do-
chodu i majątku (Dz.U. z 1996 r. nr 30,
poz. 131 z późn. zm.), jeżeli osoba ma-
jąca miejsce zamieszkania lub siedzibę
w Polsce uzyskuje dochód lub posiada
majątek, który zgodnie z postanowienia-

mi tej umowy może być opodatkowany
w Republice Słowacji, to Polska zwolni
taki dochód lub majątek z opodatkowa-
nia. Na tym etapie to bardzo korzystne
rozwiązanie, ale idąc dalej w analizie
przepisów ustawy o CIT, niestety docie-
ramy do art. 7 ust. 3 pkt 1.

Bez opodatkowania

Przy ustalaniu dochodu stanowiącego

podstawę opodatkowania nie uwzględnia

się przychodów ze źródeł przychodów

położonych na terytorium Rzeczpospolitej

Polskiej lub za granicą, jeżeli dochody

z tych źródeł nie podlegają opodatkowaniu

podatkiem dochodowym albo są wolne

od podatku.

Co to oznacza w naszym przypadku?
Analizując wszystkie wyżej przytoczone
uregulowania, oznacza to potwierdzenie
tezy postawionej już na początku, że pol-
ska spółka nie będzie mogła rozliczyć
w Polsce straty podatkowej poniesionej
przez jej słowacki oddział. Z założenia bo-
wiem wszystkie dochody takiego oddziału
będą opodatkowane w Republice Słowa-
cji, co automatycznie powoduje, iż tylko
ten oddział mógłby powstałą stratę od-
liczać od wygenerowanych przez siebie
dochodów, oczywiście zgodnie z przepi-
sami słowackiego prawa podatkowego.
Polska spółka decydując się na likwida-
cję takiego oddziału, nie tylko poniesie
straty w sensie ekonomicznym (bilan-
sowym), ale także nie uzyska tarczy po-
datkowej z omawianego wyżej tytułu.
Powinna więc moim zdaniem większą
uwagę przyłożyć do planowania podat-
kowego wcześniej opracować strategię
transakcji handlowych ze swoim zagra-
nicznym oddziałem.

W s k a z ó w k a

Polska spółka powinna – po pierwsze – przewi-
dzieć wariant przyszłej likwidacji zagranicznego
oddziału i po drugie – przewidzieć również
możliwość przeniesienia przynajmniej części
kosztów podatkowych słowackiego oddziału
do Polski poprzez transakcje handlowe.

Takie działania pomniejszyłyby dochód
do opodatkowania w Polsce i częściowo
zniwelowały stratę oddziału, niemożliwą
do wykorzystania w Polsce.

Podstawa prawna

Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku docho-
dowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz.U.
z 2011 r. nr 74, poz. 397 z późn. zm.).

Kup książkę