ESPERANTO

.

PL

Maria Niemirow - -

Esperanto dla wszystkich

-

Lekcja 27

Przyjemnie jest omawiać cechy i skłonności. Zwłaszcza cudze. A więc nie żałujmy sobie! Przeczytajmy i
przetłumaczmy tekst:

Sinjoro X estas silentema, laborema kaj ŝparema. Laboremo kaj ŝparemo estas admirindaj
ecoj. Edzino de sinjoro X estas kolerema kaj kverelema. żia beleco estas tiel granda, kiel
ŝiaj animaj difektoj. Se la virinoj ne estus tre babilemaj, la infanoj neniam ellernus paroli.
Mi dissendis ĉiujn esperantajn poŝtkartojn. Belulino disdonas ĉarmajn ridetojn. Kiam vi
deklamas al mi komplimentojn, mi fariĝas dormema. Marek disŝiris sian novan pantalonon.
Kiu disvastigas tiajn humoraĵojn? Esperanta disaŭdigejo.

tłumaczenie

No jak poszło? To świetnie! Teraz, zaglądając do nowych słówek, przetłumaczymy sobie jeszcze raz
dzisiejszą lekcję. Ale tak już "na mur marmur", dobrze?

Oto nowe słówka:

admiri - podziwiać
animo - dusza
babilema - gadatliwy
beleco - piękność
belulino - ślicznotka, "babka"
deklami - deklamować
difekto - wada, defekt
disaŭdigejo - rozgłośnia
disdoni - rozdać
dissendi - rozesłać
disŝiri - rozedrzeć
disvastigi - rozprzestrzeniać

disvendi - rozsprzedać
dormema - senny
eco - cecha
ellerni - wyuczyć się
humoraĵo - humoreska, dowcip
kolerema - skłonny do gniewu
kverelema - kłótliwy
laboremo - pracowitość
laborema - pracowity
silentema - skłonny do milczenia, małomówny
ŝparemo - oszczędność
ŝparema - oszczędny

Jeszcze tylko cztery łyki gramatyki:

Przyrostek "em" wskazuje świadomą lub nieświadomą skłonność, chęć do czegoś. Np.:

ami - kochać
mensogi - kłamać
emo - skłonność

amema - kochliwy
mensogema - kłamliwy

Przyrostek "ec" - wyraża pojęcie oderwane. Np.:

bona - dobry
libera - wolny
eco - cecha

boneco - dobroć
libereco - wolność

Przedrostek "dis" - wyraża rozdzielenie, rozłączenie. Np.:

semi - siać
iri - iść
disa - rozbieżny, oddzielny

dissemi - rozsiewać
disiri - rozchodzić się

W tym miejscu nie od rzeczy będzie powiedzieć, że w esperancie używa się tylko jednego przeczenia, a nie
dwóch, jak w języku polskim. Np: po polsku mówimy - "nie kocham nikogo", a po esperancku "kocham
nikogo", gdyż sam wyraz "nikogo" jest już wystarczającym przeczeniem.

A teraz to samo po esperancku: "mi amas neniun" a nie, broń Boże: "mi ne amas neniun", gdyż to by
znaczyło, że kogoś jednak kocham.
W świetle tych mądrości jasne się staje wyrażenie zawarte w czytance "infanoj neniam ellernus paroli".

Lekcja 28