ESPERANTO
.
PL
Maria Niemirow - -
-
Jak jest różnica między bijącym a bitym? Hm, zasadnicza! Od dzisiaj będziemy umieli nie tylko odczuć ją, ale i
wyrazić po esperancku.
Przyczytajmy (jak zwykle pełnym głosem) i przetłumaczmy, zerkając do nowych słówek, ten oto tekst:
Mi amas vin, do mi estas amanta kaj vi estas amata. Dorotka estas mia plej amata filino.
Patro batas filon, kiu estas malbona lernanto. Patro estas batanta kaj filo estas batata.
Pomo, kiu falis, estas falinta. Falinta pomo ne revenas sur arbon. Ne parolu pri via pasinta
amo. Neniu konas venontan tempon.
La vorto "esperanto" signifas homon, kiu havas esperon. "Esperanto" estis pseŭdonimo
de doktoro Zamenhof, kiu kreis nian lingvon internacian. Zamenhof estis kreinto de la
internacia lingvo.
Avo estas posedinto, filo estos posedanto kaj nepo estas posedonto de tiu bieno. Kiam
Varsovio estis konstruata, Krakovo estis jam delonge konstruita. Tio estas finata, kaj tio
jam finita. żuldoj de mia amata edzo ne estos de mi pagataj. Ne? Do ili tute ne estos
pagitaj.
Libro de la juna verkisto estas eldonota en venonta jaro.
Nowe słówka:
amata - kochany
amanta - kochający
amanto - amant, kochanek
arbo - drzewo
bati - bić
batata - bity
batanta - bijący
bieno - majątek (ziemski)
eldoni - wydać
eldonota - ten który będzie wydany
espero - nadzieja
esperanto - mający nadzieję
fali - upaść
falinta - upadły
finata - kończony
finita - skończony
jaro - rok
konstrui - budować
konstruata - budowany
konstruita - zbudowany
krei - tworzyć
kreinto - twórca; ten który stworzył
larnanto - uczący się, uczeń
pagi - płacić
pagata - płacony
pagita - zapłacony
pasinta - przeszły
pomo - jabłko
posedanto - posiadać
posedinto - ten który posiadał
pseŭdonimo - pseudonim
reveni - wrócić
ŝuldo - dług
venonta - przyszły, ten który przyjdzie
Końcówka "at" - oznacza imiesłów bierny czasu teraźniejszego. Np.:
razi - golić
bati - bić
razata - golony
batata - bity
Końcówka "it" - oznacza imiesłów bierny czasu przeszłego. Np.:
skribi - pisać
skribita - napisany
Końcówka "ot" - oznacza imiesłów bierny czasu przyszłego. Np.:
puni - karać
punota - ten który ma być ukarany
Końcówka "ant" - oznacza imiesłów czynny czasu teraźniejszego. Np.:
paroli - mówić
plori - płakać
parolanta - mówiący
ploranta - płaczący
Końcówka "int" - oznacza imiesłów czynny czasu przeszłego. Np.:
morti - umierać
mortinto - nieboszczyk; ten który umarł
Końcówka "ont" - oznacza imiesłów czynny czasu przyszłego. Np.:
pagi - płacić
naskiĝi - rodzić się
pagonto - ten, który będzie płacił
naskiĝonto - ten, który się urodzi