Anna Zalewska – PRI – W7 i W8

II. Przegl d wybranych koncepcji

temperamentu – 4. B-D

4. Teorie i badania temperamentu w Polsce

A) RTT – wersja klasyczna (poprzedni blok)

B) Modyfikacja RTT Strelaua i Zawadzkiego (RTT-M)

C) Transakcyjny Model Temperamentu (TMT) Eliasza

D)

Porównanie TMT z RTT - ró nice i wspólne elementy

4. B) Modyfikacja RTT Strelaua i

Zawadzkiego (RTT-M). Przyczyny

Cel:

LEPSZE PRZEWIDYWANIE ZACHOWAN -

konstrukcja narz dzia do pomiaru cech RTT

Przyczyny modyfikacji:

1. Brak narzedzia do pomiaru cech RTT –

wykorzystywany Kwestionariusz Temperamentu PTS

a) Cechy energetyczne – słabo zoperacjonalizowane

Reaktywno : SPP-

wydolnosc, brak info o wrazliwosci

Aktywnosc: brak

skali, posrednio - style, dobór czynnosci lub sytuacji,

eksperymentalnie

b) Cechy czasowe –

tylko Ruchliwosc: RPN

2. Brak wyodrebnienia zachowan emocjonalnych

4. B) Modyfikacja RTT Strelaua i

Zawadzkiego (RTT-M). Zmiany (od 1996)

1. Definicja: podstawowe cechy

osobowo ci,

pierwotnie zdeterminowane przez wrodzone mechanizmy

fizjologiczne, wzgl dnie stałe - stała pozycja na tle

grupy w czasie i

w ró nych sytuacjach

Temperament (T) – element osobowo ci (O)

- jest najogólniejsz charakterystyk O

- na podstawie cech T kształtuje si O (tre – charakter)

2. Cechy PEZ i CCZ –

bardziej szczegółowe tendencje

3. Mechanizmy fizjologiczne (MF) -

próby specyfikacji

4. Powi zania mi dzy cechami –

analiza układów cech (4

typy), ich znaczenie funkcjonalne

4. B) RTT- M. Cechy szczegółowe PEZ

REAKTYWNOSC-

Wrazliwosc

i

wydolnosc

, 5 cech:

•

Wrazliwosc sensoryczna (WS)

zdolnosc detekcji i reagowania na bodzce o minimalnej wartosci

•

Wrazliwosc emocjonalna (WE)

wielkosc bodzca, wywolujacego stan emocjonalny

•

Odpornosc emocjonalna (OE)

–

zdolnosc do sprawnego

dzialania mimo silnego pobudzenia emocjonalnego

•

Odpornosc na zmeczenie (OZ)

–

zdolnosc do dlugotrwalego

(intensywnego) dzialania bez lub mimo zmeczenia

•

Odpornosc na dystraktory (OD)

–

zdolnosc do dzialania

pomimo silnej stymulacji wewn.(ból) lub zewn. (hałas)

AKTYWNOSC

(2 cechy):

•

Posrednia

:

poszukiwanie sytuacji o róznej sile stymulacji

•

Bezposrednia

:

wykonywanie czynnosci o róznej stymulacji

4.

B) RTT- M. Modyfikacja cech PEZ

RTT

RTT-M

WRA LIWO

WS

WS

WRA LIWO

WE+

RE

REA

OE-

SPP WYDOLNO

OZ

WT

OD

AB

AKT

AKTYWNO =AK

AP

RE i WT – mo liwo ci (PS); AK – główny regulator

4. B) RTT- M. Cechy PEZ po modyfikacji

WS - WRA LIWO SENSORYCZNA

zdolno detekcji i reagowania na bod ce zmysłowe o małej warto ci

stymulacyjnej

RE – REAKTYWNO EMOCJONALNA

tendencja do intensywnego reagowania na bod ce emotogenne, du a

wra liwo i mała odporno emocjonalna

WT – WYTRZYMAŁO

zdolno do adekwatnego reagowania mimo długotrwałej / intensywnej

aktywno ci i w warunkach silnej stymulacji (zewn. lub wewn.)

AK – AKTYWNO

tendencja do podejmowania zachowa o du ej warto ci stymulacyjnej

lub zachowa dostarczaj cych stymulacji zewn trznej (z otoczenia)

4.

B) RTT- M. Modyfikacja cech CCZ

RTT

RTT-M

RUCHLIWO

ZMIANY

+

SZYBKO

WAWO

YWO

W

-

TEMPO

UTRZYMYWANIE

PERSEWERATYWNO

PE

POWTARZANIE

RYTMICZNO xxxx

Regulacja czasowa oraz wpływ na PS i dopływ stymulacji

4. B) RTT- M. Cechy CCZ po modyfikacji.

Mechanizmy fizjologiczne

W = WAWO (szybko , tempo i RUCHLIWO )

tendencja do szybkiego reagowania, utrzymywania wysokiego tempa

reakcji i łatwej zmiany reakcji odpowiednio do zmian otoczenia

Ruchliwo – cecha nadrz dna w RTT, składnik W w RTT-M

PE = PERSEWERATYWNO

tendencja do kontynuowania i powtarzania zachowa po

zaprzestaniu działania B (sytuacji), który te zachowania wywołał

MECHANIZMY FIZJOLOGICZNE:

•

RE

- wrazliwosc ukladu Limbicznego i AUN (N)

•

WS

,

WT

,

AK

– fizjologia i biochemia struktur korowo-

siatkowatych (KORA-ARAS) (E-I?)

ZW

i

PE

– odpowiedzialne za szybkosc powstawania, czas

trwania, przebieg procesów nerwowych i ich interakcje

4. B) RTT-M. Zwi zki mi dzy cechami

WS

W

PE

RE

WT

AK

W

,23

---

PE

,12

-,26

---

RE

-,03

-,45

,60

---

WT

,03

,50

-,43

-,63

---

AK

,08

,29

-,06

-,32

,20

SPP

,02

,50

-,41

-,63

,62

,41

WS – brak zwi zku z WT i AK (te same MF)

RE – silny zwi zek z WT (ró ne MF)

PE i W – silniej zwi zane z RE i WT ni ze sob

słabe zwi zki AK z RE i WT (mało precyzyjna regulacja?)

SPP – odzwierciedla ogóln PS, mo liwo ci przetwarzania S

4. B) RTT-M. Znaczenie funkcjonalne cech

Cechy - dyspozycje: stres ekstremalny, pourazowy- PTSD

Funkcje cech w regulacji stymulacji:

RE i WT – wyznaczaj POTRZEB STYMULACJI,

MO LIWO CI PRZETWARZANIA STYMULACJI

AK – główny REGULATOR DOPŁYWU STYMULACJI

W i PE – regulacja czasowa

(plastyczno szybko )

i udział w

REGULACJI ENERGETYCZNEJ:

-

Współwyznaczaj mo liwo ci

(wysoka W i mała PE)

-

Wspomagaj regulacj

( W- zwi ksza dopływ, PE –

tendencja do rozładowywania)

WS, W i PE – wska niki skuteczno ci regulacji

Cechy czasowe – szczególny aspekt PEZ???

4. B) RTT-M. 4 TYPY struktury

temperamentu, ich znaczenie funkcjonalne

To struktura cech temperamentu wyznacza

•

Preferencje

zawodowe, sport, style działania

(WR -

wspomagaj cy; NR - prostolinijny)

•

sprawno działa i koszty w ró nych sytuacjach

–

Silna stymulacja: WR gorsze efekty i wi ksze koszty ni NR

–

Słaba stymulacja: NR gorsze efekty i wi ksze koszty ni WR

•

mo e stanowi TCR –temperamentalny czynnik ryzyka

4 typy struktury temperamentu i ich odniesienie do H-G

:

Zharmonizowana o du ych mo liwo ciach –

Sangwinik

Zharmonizowana o małych mo liwo ciach - Melancholik

Niezharmonizowana o małych mo liwo ciach –

Choleryk

Niezharmonizowana o du ych mo liwo ciach -

Flegmatyk

4.

B) RTT-M. Typy zharmonizowane

S - Sangwinik: du e mo liwo ci, wysoka AK ( OPA ), du e

zdolno ci przystosowawcze (WS i WT; W i PE)

M - Melancholik: małe mo liwo ci (wysoka RE i niska WT),

niska AK ( OPA), małe zdolno ci przystosowawcze

1

2

3

4

5

6

7

8

9

W

PE

WS

RE

WT

AK

S

M

4. B) RTT-M. Typy niezharmonizowane

Ch – Choleryk: małe mo liwo ci ale wysoka aktywno (za

wysoki PA), wysoka WS ale mała WT, wysokie W i PE

F – Flegmatyk: du e mo liwo ci ale mała aktywno (za

niski PA), mała WS ale wysoka WT, niskie W i PE

1

2

3

4

5

6

7

8

9

W

PE

WS

RE

WT

AK

CH
F

4.

B) RTT-M. 4 typy struktury T a TCR

TYP mo e stanowi TCR (nerwice, somatyka, socjopatia)

WR

RE PE

ZHARMONIZOWANA

NIEZHARMONIZ.

MAŁA ADAPTACJA

TYP A

DEPRESJA, TYP C

M

CH

AK

W

WS

F

S

TYP C/socjopatia

TYP ZDROWY

NIEZHARMONIZ.

ZHARMONIZOWANA

WT

NR

4. C) Transakcyjny Model Temperamentu

(TMT) Eliasza. Definicja

ródła: RTT i psychologia ekologiczna

Cel: lepsze rozumienie i wyja nianie zachowania -

zło ono mechanizmów i procesu regulacji stymulacji

TEMPERAMENT – zbiór mechanizmów regulacji

stymulacji, które w obr bie klas sytuacji we wzgl dnie

stały sposób wyznaczaj dynamik zachowania

DYNAMIKA ZACHOWANIA = ASPEKT FORMALNY

(głównie intensywno , ale te szybko elastyczno ).

Trudno odró ni PEZ i CCZ:

•

Laboratoryjne (szybko reakcji – wska nik Reaktywno ci)

•

Kwestionariuszowe – wys.korelacje SPP i RPN (PTS), PE i W z

RE i WT (FCZ-KT) oraz mi dzy Tempem i Wigorem (Buss i in.)

•

RTT i RTT-M: Cechy CCZ uczestnicz w regulacji energetycznej

4. C) TMT – 2 wymiary i 2 składowe

Dynamika zachowania

WR

NR

Fizyczna

Społeczna

Poznawcza

STYMULACJA

Stało koherentna

– zmiany dynamiki zachowania, zale ne od

znaczenia klas sytuacji dla osoby, powtarzalne w czasie (profil)

Tylko 2 wymiary Temperamentu: Reaktywno i Aktywno

- mechanizmy wyznaczaj ce dynamik reakcji (R ) i czynno ci (A)

Dla ka dego 2 składowe

– b. biologicznie uwarunkowana (cecha

ilustrowana przez redni poziom dynamiki dla ró nych klas sytuacji

– np. SPP) i b. rodowiskowo uwarunkowana (podpis behawioralny)

4. C) TMT: T- Konstrukt hipotetyczny

1. Wykracza poza obserwowalne dane

(to nie dynamika zach)

2. T to nie dyspozycja do zachowa , ale mechanizmy

,

tak e

pozaosobnicze, które wplywaja na dynamike zachowania (MF, O –

np. wzbudzona PO; S– znaczenie sytuacji, rodzaj i siła stymulacji)

3. Pojecie „otwarte”

(nie znamy wszystkich mechanizmów)

4. Zawiera „nadznaczenie–

nie tylko wyznacza dynamike:

•

Wchodzi w ZŁO ONE RELACJE Z OSOBOWO CI

– T wpływa na kształtowanie O

- O zwrotnie mo e modyfikowa T (PO, ambicja, poz. Samooceny)

•

Uczestniczy w regulacji stymulacji i mo e zmienia si

- Mo liwe zmiany składowej biologicznej (ogólnej R, ogólnej A)

- Powstaj podwymiary, subdymensje dla klas sytuacji zale ne od

ich znaczenia i do wiadcze jednostki oraz OSS u WR i OSF u NR

4. C) DLACZEGO TMT?

T– system i ogniwo szerszego systemu regulacji stymulacji

Je li ró ne mechanizmy (MF,O, ) wpływaj na:

•

dynamik zach bezpo rednio - elementy systemu T

•

wielko stymulacji, ale nie poprzez dynamik zach - elementy

szerszego SRS,

np. zmiana w hierarchii potrzeb - zmiana znaczenia

emocjonalnego (Es)

Zwi zki transakcyjne

•

Ka dy element wpływa na inne i podlega ich wpływom

•

Elementy wpływaj na cało , cały układ wpływa na stan elementów

Cel regulacji: uzyskanie i utrzymanie OPA i OPS

OPA – optymalny poziom aktywacji: Max. Efekty, Min. Koszty, dobre

samopoczucie, reagowanie zgodne ze znaczeniem bod ców.

OPS – optymalny poziom stymulacji (potrzeba stymulacji – PS), poziom

stymulacji, który towarzyszy lub prowadzi do OPA

Proces regulacji - zło ony: 2 formy - aktywna i bierna

3 poziomy - zachowanie, MF, Osobowo

4. C) TMT – 2 formy i 3 poziomy regulacji

FA – AKTYWNA

: sprzezenie zwrotne (-), jak homeostat ( elazko)

FB – BIERNA

: sprzezenie zwrotne (+), skutki odwrotne!

FA

(OPS)

FA

FB

FB

Forma zalezy od wielkosci rozbieznosci i czasu jej trwania (?R x t)

Dlaczego FB to forma regulacji?

-

Funkcja: wlaczanie w proces

regulacji innych mechanizmów, z innych poziomów

POZIOM ZACHOWANIA – CZYNNO CI (jak w RTT)

Zach celowe o okre lonej warto ci stymulacyjnej (style dzialania i

radzenia, preferencje syt, zawodowe i sportowe)

POZIOM MECHANIZMÓW FIZJOLOGICZNYCH

Zmiany w MF, których skutkiem jest wzrost lub st pienie wrazliwosci

POZIOM OSOBOWOSCI

- Zmiany celów, motywów, cech O (np.

LOC) – znaczenia emocjonalnego B i sytuacji (Es)

(Np., hospitalizacja, konflikt, bezrobocie)

4. C) TMT - rola reaktywno ci w regulacji

A/ Reaktywno wyznacza

POTRZEBE STYMULACJI –

POZIOM I ZAKRES OPS

(

WR

<

NR

)

_____

i

_

I

____

i

________

I

____

B/ Reaktywno wyznacza

POTRZEBE REGULACJI

STYMULACJI,

motywacj do regulacji (WR>NR)

Ze wzgl du: na wezsze pasmo – czesciej, na wieksza wrazliwosc –

silniej odczuwaja negatywne skutki rozbieznosci doplywajacej

stymulacji od po danego poziomu, od OPS

C/ Reaktywno wpływa na nabywanie

UMIEJETNOSCI

REGULACJI STYMULACJI

.

Warunki efektywnej regulacji:

•

ROZPOZNAWANIE ODCHYLEN OD OPS

•

PRZYSWAJANIE CZYNNOSCI PROWADZACYCH DO OPS

Ograniczenia w regulacji stymulacji zwiazane z wiekiem: Dzieci –

Bierna forma, mlodziez – Aktywna forma, Starsi – czesciej Bierna

4. C) TMT: ograniczenia WR i NR w regulacji

NR

- mala wrazliwosc,

trudnosci w rozpoznawaniu

odchylen

(„nie wie, czy jest głodny”) i

du a tolerancja

na odchylenia

(„glód stymulacji”)

Tendencja do „zewnatrzsterownosci” w regulacji -

dostosowywanie czynnosci do sily stymulacji fizycznej

orientacja na rzeczy = na fizyczne aspekty (OBF, OSF)

WR

– duza wrazliwosc, latwe rozpoznawanie odchylen,

silna motywacja do regulacji („wie, e jest nasycony”),

ale duza

wrazliwosc na kary spoleczne

i dazenie do

unikania kar:

dostosowywanie zachowania do

oczekiwan i wymagan spol

(zewnatrzsterownosc – O)

orientacja na ludzi = na spoleczne aspekty (OBS, OSS)

S spoleczne

utrudnia przyswojenie czynnosci prowadza-

cych do OPS

, gdy wymagania niezgodne z PS osób WR.

4. C) TMT: Stało -zmienno przestrzenna

a stało -zmienno w czasie cech

Zmiany T - rezultat udzialu w regulacji stymulacji :

•

Sytuacyjne (chwilowe)

•

Sytuacyjne utrwalone w czasie (stalosc koherentna) –

chroni przed zmianami „cech”

•

„Czasowe”: czynnosciowe i strukturalne – zmiany cech

Brak zmian w klasach sytuacji prowadzic moze do

trwalych zmian w czasie

(brak elastyczno ci: np. du e

Es lub wysoka Aktywno w ka dej sytuacji – gro ba

trwałego przestymulowania – trwałe zmiany w MF)

Zmiennosc dynamiki zachowania „W PRZESTRZENI”

sprzyja utrzymaniu stalosci subdymensji i usrednionej

dynamiki zachowania (silniej zwi zanej z MF) w czasie

–

STAŁO CI CECH TEMPERAMENTU

4. C) TMT – ró nicowanie si wymiarów

Nieefektywna regulacja stymulacji

- Na jednym poziomie kompensowana na innych -Z,MF,O

- W danej klasie sytuacji kompensowana w innych

Srodowisko i jego oddzialywania utrwalone w cechach O

wplywaja na znaczenie sytuacji

– moga intensyfikowac

lub hamowac dynamike zachowania w tych sytuacjach.

Jesli sytuacje powtarzalne, zmiany w dynamice utrwalaja

sie - podwymiary R i A dla klas sytuacji, wzgl dnie

stały profil dynamiki zachowania, podpis behawioralny

Jak stale MF prowadza do niespójnych zachowan?
Jak O i S modyfikuja T w klasach sytuacji?

4. C) Hipotetyczne mechanizmy

fizjologiczne (MF) reaktywno ci

Intensywno reakcji, wydolno , mo liwo ci przetwarza-

nia S, PS wyznaczane s przez ró ne MF:

•

Aktywowalno – Aj

–

wzgl dnie stałe pobudzenie, typowe dla

jednostki, wynikaj ce z funkcji p tli „kora-ARAS”, wyznacza

wra liwo na bod ce, gotowo do odbioru zakresu bod ców

Aj/s = As + Aj; gdzie As – pobudzenie zale ne od siły B

•

Pobudliwo emocjonalna–Ej

(Układ limbiczny-ARAS)

–

skłonno do nadawania znaczenia i reagowania na

emocjonalne

znaczenie bod ców Es

– im wi ksza pobudliwo tym wi ksze

pobudzenie wywołuj bod ce Es (EjxEs = EjEs) i wi cej jest

bod ców znacz cych (Es>0)

Poziom aktywacji jednostki w odpowiedzi na stymulacj

mo na wyrazi w formule:

Aj/s = As + Aj + EjEs

4. C) Jak stale MF prowadza do

niespójnych zachowan?

Zło ono MF pozwala wyja nia i przewidywa

Niespójne wyniki bada laboratoryjnych oraz bada w

warunkach naturalnych i kwestionariuszowych

-W laboratorium cz sto B pozbawione znaczenia Es (Es=0)

-W kwestionariuszach i warunkach naturalnych B o Es>0

Ró nice w szeroko ci zakresu OPS u WR i NR oraz słabe

zwi zki mi dzy WS a odporno ci (w lab. – ok. 0,70)

•

Ró nice w WS - głównie z aktywowalno ci

•

Ró nice w odporno ci i intensywno ci reakcji - z Aj i Ej

•

Ró nice mi dzy WR i NR w WS s mniejsze ni w odporno ci

Ró nice w PS i dynamice zach w klasach sytuacji

u osoby

wi ksze ró nice u osób o wy szej Ej – b. zró nicowany podpis behawioralny

Zmiany pozycji na tle grupy w odpowiedzi na bod ce o tej

samej sile fizycznej

(niespójno ró nic interind.)

im mniejsze Es tym silniej pozycja zale y od Aj

im wi ksze Es tym silniej pozycja zale y od Ej

4. C) Jak i O modyfikuj T w klasach syt

Z analizy współdziałania MF reaktywno ci wynika, e:
Wzgl dna

stało szczegółowych cech i mechanizmów

fizjologicznych prowadzi do koherentnie stałych ró nic

zachowania

,

do zmian pozycji w ró nych sytuacjach

i O wpływaj c na Es modyfikuj T - zmieniaj rol ,

funkcjonalne znaczenie poszczególnych MF

w

wyznaczaniu potrzeby stymulacji, dynamiki

zachowania, wydolno ci w klasach sytuacji

Im wi ksze znaczenie Es

– tym wi ksze pobudzenie i

wi ksza rola pobudliwo ci emocjonalnej, a mniejszy

udział aktywowalno ci

w wyznaczaniu dynamiki Zach

Czy i jak terapia mo e zmieni T?

4. C) TMT - KONSEKWENCJE

NIEEFEKTYWNEJ REGULACJI

Nieefektywna regulacja – skutek niedopasowania miedzy

mozliwosciami T i wymaganiami (T- ):

1. Ksztaltowanie wymiarów O niespójnych z T (T-O)
2. Zmiany w czasie b. biologicznie uwarunkowanej

skladowej T (ogólnych cech T - R i A)

3. Ró ne rodzaje TCR (T- , T-O, R-A) i Stres
(WR – odporni na sytuacje Monotonne)
•

obnizenie efektów

•

wzrost kosztów psychofizjologicznych

•

obnizanie jakosci zycia

•

zaburzenia (emocjonalne, somatyczne, zachowania)

4. D) Porównanie TMT i RTT - ró nice

R i A oraz ich
podwymiary

(WR–OSS; NR –

OSF)

PEZ – WS,
RE, WT, AK
CCZ: W, PE

PEZ – R i A
CCZ – Ruchl.
( y, Pe, Ry)

Aspekty i

Wymiary

Stało

koherentna

wpływ klas syt.

–stały profil

Wzgl dna w

czasie i

sytuacjach

Wzgl dna w

czasie

Stało

zachowania

Konstrukt

hipotetyczny –

analiza

(MF,O, )

mechanizmów

Cechy O- ci –

dyspozycje i

analiza układu

cech (typy)

Cechy

organizmu –

analiza cech

Rozumienie

tempera-

mentu

TMT

RTT- Mod.

RTT

4. D) Porównanie - ró nice

Zło ona – 2

formy i 3poziomy

– Z, MF,

O

„Ogniwo w

regulacji”
R – wyznacza: PS

(poziom i zakres)

Potrzeb RS

Ograniczenia w

RS oraz

uczestniczy w RS
A – uczestniczy w

RS

Na poziomie

zachowa

„Odpowiada za

regulacj ”
WT i RE –

wyznaczaj PS
AK – główny

regulator

W i PE –

regulacja

czasowa oraz

wpływaj na PS i

dopływ S

Na poziomie

zachowa

„Odpowiada za

regulacj ”
R – wyznacza PS:

WR<NR, ale

zakresy podobne
A – reguluje

dopływ S
RL –

zwi ksza PS

i dopływ S

Regulacja

stymulacji

Rola

tempera-

mentu
w regulacji

stymulacji

(RS)

TMT

RTT – Mod.

RTT

4. D) Porównanie - wspólne elementy

Cel regulacji – uzyskanie i utrzymanie OPA vs OPS,

zaspokojenie potrzeby stymulacji (PS)

PS – wyznaczana przez temperament: R (RTT i TMT) lub

przez RE i WT (ogólny wska nik - SPP)

Mechanizmy fizjologiczne – zło one (CUN, AUN, OUN,

UH), indywidualno neurohormonalna, ró ne układy

odpowiedzialne za ró ne rodzaje aktywacji (autonomiczna,

korowa, behawioralna).

W RTT-M próba specyfikacji:

RE– AUN i układ limbiczny; WS, WT i AK– kora-ARAS

Konsekwencje nieefektywnej regulacji stymulacji:
Wszystkie - stres i TCR (T- ),
RTT-M i TMT – „wewn trzny” TCR: RTT-M – typy;
TMT – zmiany T, cechy O- ci niespójne z T

Przykładowe pytania - 7

Zgodnie ze zmodyfikowan wersj RTT mo liwo ci przetwarzania

stymulacji s wyznaczane głównie przez:

a) Wytrzymało i Wra liwo sensoryczn

b) Reaktywno emocjonaln i Aktywno

c) Reaktywno emocjonaln i Wytrzymało

d) Reaktywno emocjonaln i Wra liwo sensoryczn

Która z konfiguracji cech temperamentu (wg RTT) wskazuje na

struktur zharmonizowan :

a) Mała wytrzymało , du a reaktywno emocjonalna, du a aktywno

b) Du a wytrzymało , mała reaktywno emocjonalna, du a aktywno

c) Du a wytrzymało , mała reaktywno emocjonalna, mała aktywno

d) Du a wytrzymało , du a reaktywno emocjonalna, mała wawo

Przykładowe pytania - 8

Zgodnie z TMT Eliasza, bierna regulacja stymulacji na poziomie

mechanizmów fizjologicznych w sytuacji przestymulowania polega

na:

a) obni aniu wra liwo ci na bod ce

b) wzro cie wra liwo ci na bod ce

c) podejmowaniu zachowa o du ej warto ci stymulacyjnej

d) podejmowaniu zachowa o małej warto ci stymulacyjnej

Intensywno reakcji cechuje si stało ci koherentn , gdy poziom

aktywacji zale y:

a) od siły bod ców, aktywowalno ci, pobudliwo ci emocjonalnej i

znaczenia sytuacji

b) tylko od siły bod ców i aktywowalno ci

c) tylko od aktywowalno ci i pobudliwo ci emocjonalnej

d) tylko od siły bod ców