N
O W O C Z E S N Y
T
E C H N I K
D
E N T Y S T Y C Z N Y
46
T E C H N I K A
D E N T Y S T Y C Z N A
Odporność korozyjna
lutowanego chromowo-niklowego
drutu ortodontycznego
po ekspozycji w roztworze sztucznej śliny
W praktyce ortodontycznej duże zna-
czenie mają druty ortodontyczne sze-
roko wykorzystywane w aparatach
ruchomych i stałych celem generowa-
nia oraz przenoszenia stosownych sił
na poszczególne elementy aparatów
lub bezpośrednio na zęby. W wielu
przypadkach konstrukcja aparatu
wymaga wykonania dwóch lub wię-
cej osobnych elementów, które na-
stępnie zostają połączone przez luto-
wanie. Dlatego też zarówno łuki, jak
i lutowie powinny spełniać wymogi
biozgodności.
Niezwykle istotnym czynnikiem
decydującym o biokompatybilności
drutów ortodontycznych oraz lutowia
jest ich odporność na korozję (1-4).
Stopy wykorzystywane do produkcji
łuków ulegają zazwyczaj pasywacji,
jednak obecność w roztworach jonów
chlorkowych i fluorkowych powodu-
je, że w wielu przypadkach dochodzi
do osłabienia lub wręcz zaniku tego
bardzo korzystnego z punktu widze-
nia ochrony antykorozyjnej procesu.
Stąd celowe wydało się wykonanie ba-
dania, które dałoby odpowiedź na py-
tanie, jaka jest odporność korozyjna
lutowanych elementów aparatów or-
todontycznych po ekspozycji w roz-
tworze sztucznej śliny.
M
ATERIAŁ
I
METODY
Do badań przygotowano próbki z dru-
tu Pigeon o średnicy 0,8 mm, który lu-
towano lutowiem Universal Silberlot
(firmy Dentaurum). Proces łączenia
mgr inż. tech. dent. Arkadiusz Kubik
1
, dr hab. n. med. Mariusz Pryliński
2
, dr inż. Jacek Chęcmanowski
3
N
iezwykle istotnym
czynnikiem decydu-
jącym o biokompatybilności
drutów ortodontycznych
oraz lutowia jest ich odpor-
ność na korozję.
powierzchni metalicznej przebiegał
według następującego schematu: prób-
ki drutu celem odtłuszczenia podda-
wano dwukrotnej kąpieli w roztworze
detergentu za pomocą ultradźwięków,
a następnie spłukiwano je bardzo
dokładnie wodą destylowaną przez
60 sekund. Na końcówki drutu, osu-
szone za pomocą gorącego powietrza,
nakładano topnik i rozgrzewano za-
równo obie części drutu Pigeon, jak
i lutowie za pomocą palnika gazowe-
go do temperatury 700°C (fot. 1). Tak
połączone próbki umieszczano w roz-
tworze Hanka o pH 7,0-7,4 na 1 godzi-
nę, 14, 28 oraz 42 dni. Po tych okresach
wykonywano pomiary potencjału ko-
rozyjnego. Układ pomiarowy składał
się z naczynia pomiarowego, poten-
cjostatu oraz komputera. W układzie
trójelektrodowym zostały wykonane
pomiary krzywych polaryzacyjnych,
przy czym przeciwelektrodą była elek-
troda platynowa, natomiast elektrodą
odniesienia – nasycona elektroda ka-
lomelowa połączona z kapilarą Ług-
gina. Połączone za pomocą lutowia
próbki drutu Pigeon zostały poddane
polaryzacji w kierunku anodowym
z szybkością 1 mV/s, rozpoczynając
od potencjału -1000 mV względem
elektrody kalomelowej.
W
YNIKI
I
ICH
OMÓWIENIE
Długotrwała ekspozycja drutu or-
todontycznego Pigeon, lutowanego
stopem Universal Silberlot, nie wyka-
zała istotnych zmian w wartościach
TITLE
The corrosion resistance of silver
soldered chromium-nickel orthodontic
wires in balanced salt solution
SŁOWA KLUCZOWE
drut ortodontyczny,
lutowie, korozja
STRESZCZENIE
Celem przeprowadzonych
badań było określenie odporności
korozyjnej drutu Pigeon o średnicy
0,8 mm, lutowanego lutowiem Silberlot,
po ekspozycji w roztworze Hanka.
KEY WORDS
orthodontic wire, soldered,
corrosion
SUMMARY
The purpose of his study
was to determine the corrosion resistance
of silver soldered orthodontic wire Pigeon
placed in Hank’s balanced salt solution.
Fot. 1. Druty
ortodontyczne
Cr-Ni firmy Pigeon
lutowane srebrnym
lutowiem Silberlot
firmy Dentaurum,
połączenia zazna-
czono na czerwono
fot. ar
chiwum autor
ów
6
/ 2 0 1 1
47
T E C H N I K A
D E N T Y S T Y C Z N A
gęstości prądów katodowych (około
8,5
•
10
-5
A/cm²). Stwierdzono także
niewielkie zmiany potencjału przej-
ścia katodowo-anodowego (około
10 mV), co świadczy o tym, że na po-
wierzchni badanych próbek nie zaszły
intensywne procesy korozyjne, a tym
samym w roztworze sztucznej śliny
nie wytworzyło się ogniwo korozyjne
(rys. 1). W przypadku lutowia Uni-
versal Silberlot zarejestrowano małe
różnice w gęstościach prądów anodo-
wych i katodowych, ponadto badany
stop nie wykazywał dużych zmian
w wartościach potencjału przejścia
anodowo-katodowego (około 100 mV),
co wskazuje, że nie doszło do istot-
nych zmian w procesach elektroche-
micznych badanego stopu (rys. 2).
Zarówno w przypadku drutu Pigeon,
jak i lutowia Universal Silberlot za-
rejestrowano brak wyraźnych zmian
w wartościach potencjału przejścia
katodowo-anodowego, co wskazuje,
że na powierzchni badanych próbek
nie zachodziły istotne różnice w szyb-
kościach procesów elektrodowych
(rys. 3).
W
NIOSKI
Wykonane badania odporności ko-
rozyjnej drutu Pigeon, lutowanego
stopem Silberlot, wykazały, że takie
połączenie nie powoduje powstania
ogniwa korozyjnego po ekspozycji
w roztworze sztucznej śliny.
1
Studium doktoranckie, Zakład Technik
i Technologii Dentystycznych
Uniwersytetu Medycznego
im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
²Zakład Technik
i Technologii Dentystycznych Uniwersytetu
Medycznego im. K. Marcinkowskiego
w Poznaniu
³Katedra Nauk o Materiałach
Politechniki Wrocławskiej
Piśmiennictwo
1. Evans U.R.: The corrosion and oxidization
of metals. E. Arnold, London 1960.
2. Majewski S.: Propedeutyka klinicznej i la-
boratoryjnej protetyki stomatologicznej.
Sanmedica, Warszawa 1997.
3. Profit W.R., Fields W.: Ortodoncja współ-
czesna. Wydawnictwo Czelej, Lublin
2001.
4. Scmalz G., Arenholt-Bindslev D.: Biocom-
patibility of dental materials. Springer –
Verlag, Berlin 2009.
-1,0
-0,5
0
0,5
10
-8
10
-7
10
-6
10
-5
10
-4
10
-3
10
-2
10
-1
10
0
10
1
E (Volts)
I (A
/c
m
2
)
Próbka E - drut: Universal Silberlot, roztwór Hanka, t = 37 C, czas: 60 minut
Próbka F - drut: Universal Silberlot, roztwór Hanka, t = 37 C, czas: 14 dni
Próbka G - drut: Universal Silberlot, roztwór Hanka, t = 37 C, czas: 28 dni
Próbka H - drut: Universal Silberlot, roztwór Hanka, t = 37 C, czas: 42 dni
A
B
C
D
E
F
G
H
-250
-200
-150
-100
-50
0
Symbol próbki
E
K - A
, mV
Rys. 1. Krzywe potencjodynamiczne drutu ortodontycznego Pigeon (średnica 0,8 mm) z lutowiem Universal
Silberlot, w różnym czasie ekspozycji w roztworze Hanka. Charakter badanego układu (o małym obszarze lutowia
w stosunku do drutu ortodontycznego) wykazuje, że na powierzchni badanych próbek nie zaszły intensywne proce-
sy korozyjne. Połączenie Pigeon nie wytworzyło ogniwa korozyjnego w roztworze Hanka
Rys. 2. Krzywe potencjodynamiczne lutowia Universal Silberlot w różnym czasie ekspozycji w roztworze Hanka
w temp. 37°C. Ekspozycja lutowia Universal Silberlot w roztworze Hanka wykazuje małe różnice w gęstościach prą-
dów anodowych i katodowych. Badany stop lutowia nie wykazał dużych zmian w wartościach potencjału przejścia
anodowo-katodowego (ok. 100 mV). Można zauważyć brak różnic w wartościach prądów krzywych polaryzacyjnych
(Universal Silberlot), wskazuje to na właściwości stopu po ekspozycji w roztworze Hanka w temperaturze 37°C
Rys. 3. Wartości potencjału przejścia katodowo-anodowego (E
K-A
) po różnym czasie ekspozycji drutu ortodontycz-
nego Pigeon (d = 0,8 mm), lutowanego stopem Universal Silberlot, w roztworze Hanka w temperaturze 37°C (stan
zapalny). Badany drut ortodontyczny Pigeon (d = 0,8 mm) lutowany stopem Universal Silberlot nie wykazuje
istotnych zmian w wartościach E
K-A
, wynosi on około -250 mV. Brak wyraźnych zmian w wartościach potencjału
E
K-A
wskazuje, iż na powierzchni badanych próbek nie zachodziły istotne różnice w szybkościach procesów elektro-
dowych