N

O W O C Z E S N Y

T

E C H N I K

D

E N T Y S T Y C Z N Y

46

T E C H N I K A

D E N T Y S T Y C Z N A

Odporność korozyjna

lutowanego chromowo-niklowego

drutu ortodontycznego

po ekspozycji w roztworze sztucznej śliny

W praktyce ortodontycznej duże zna-
czenie mają druty ortodontyczne sze-
roko wykorzystywane w aparatach
ruchomych i stałych celem generowa-
nia oraz przenoszenia stosownych sił
na poszczególne elementy aparatów
lub bezpośrednio na zęby. W wielu
przypadkach konstrukcja aparatu
wymaga wykonania dwóch lub wię-
cej osobnych elementów, które na-
stępnie zostają połączone przez luto-
wanie. Dlatego też zarówno łuki, jak
i lutowie powinny spełniać wymogi
biozgodności.

Niezwykle istotnym czynnikiem

decydującym o biokompatybilności
drutów ortodontycznych oraz lutowia
jest ich odporność na korozję (1-4).
Stopy wykorzystywane do produkcji
łuków ulegają zazwyczaj pasywacji,
jednak obecność w roztworach jonów
chlorkowych i fluorkowych powodu-
je, że w wielu przypadkach dochodzi
do osłabienia lub wręcz zaniku tego
bardzo korzystnego z punktu widze-
nia ochrony antykorozyjnej procesu.
Stąd celowe wydało się wykonanie ba-
dania, które dałoby odpowiedź na py-
tanie, jaka jest odporność korozyjna
lutowanych elementów aparatów or-
todontycznych po ekspozycji w roz-
tworze sztucznej śliny.

M

ATERIAŁ

I

METODY

Do badań przygotowano próbki z dru-
tu Pigeon o średnicy 0,8 mm, który lu-
towano lutowiem Universal Silberlot
(firmy Dentaurum). Proces łączenia

mgr inż. tech. dent. Arkadiusz Kubik

1

, dr hab. n. med. Mariusz Pryliński

2

, dr inż. Jacek Chęcmanowski

3

N

iezwykle istotnym
czynnikiem decydu-

jącym o biokompatybilności
drutów ortodontycznych
oraz lutowia jest ich odpor-
ność na korozję.

powierzchni metalicznej przebiegał
według następującego schematu: prób-
ki drutu celem odtłuszczenia podda-
wano dwukrotnej kąpieli w roztworze
detergentu za pomocą ultradźwięków,
a następnie spłukiwano je bardzo
dokładnie wodą destylowaną przez
60 sekund. Na końcówki drutu, osu-
szone za pomocą gorącego powietrza,
nakładano topnik i rozgrzewano za-
równo obie części drutu Pigeon, jak
i lutowie za pomocą palnika gazowe-
go do temperatury 700°C (fot. 1). Tak
połączone próbki umieszczano w roz-
tworze Hanka o pH 7,0-7,4 na 1 godzi-
nę, 14, 28 oraz 42 dni. Po tych okresach
wykonywano pomiary potencjału ko-
rozyjnego. Układ pomiarowy składał
się z naczynia pomiarowego, poten-
cjostatu oraz komputera. W układzie
trójelektrodowym zostały wykonane
pomiary krzywych polaryzacyjnych,
przy czym przeciwelektrodą była elek-
troda platynowa, natomiast elektrodą
odniesienia – nasycona elektroda ka-
lomelowa połączona z kapilarą Ług-
gina. Połączone za pomocą lutowia
próbki drutu Pigeon zostały poddane
polaryzacji w kierunku anodowym
z szybkością 1 mV/s, rozpoczynając
od potencjału -1000 mV względem
elektrody kalomelowej.

W

YNIKI

I

ICH

OMÓWIENIE

Długotrwała ekspozycja drutu or-
todontycznego Pigeon, lutowanego
stopem Universal Silberlot, nie wyka-
zała istotnych zmian w wartościach

TITLE



The corrosion resistance of silver

soldered chromium-nickel orthodontic
wires in balanced salt solution

SŁOWA KLUCZOWE



drut ortodontyczny,

lutowie, korozja

STRESZCZENIE



Celem przeprowadzonych

badań było określenie odporności
korozyjnej drutu Pigeon o średnicy
0,8 mm, lutowanego lutowiem Silberlot,
po ekspozycji w roztworze Hanka.

KEY WORDS



orthodontic wire, soldered,

corrosion

SUMMARY



The purpose of his study

was to determine the corrosion resistance
of silver soldered orthodontic wire Pigeon
placed in Hank’s balanced salt solution.

Fot. 1. Druty
ortodontyczne
Cr-Ni firmy Pigeon
lutowane srebrnym
lutowiem Silberlot
firmy Dentaurum,
połączenia zazna-
czono na czerwono

fot. ar

chiwum autor

ów

6

/ 2 0 1 1

47

T E C H N I K A

D E N T Y S T Y C Z N A

gęstości prądów katodowych (około
8,5

•

10

-5

A/cm²). Stwierdzono także

niewielkie zmiany potencjału przej-
ścia katodowo-anodowego (około
10 mV), co świadczy o tym, że na po-
wierzchni badanych próbek nie zaszły
intensywne procesy korozyjne, a tym
samym w roztworze sztucznej śliny
nie wytworzyło się ogniwo korozyjne
(rys. 1). W przypadku lutowia Uni-
versal Silberlot zarejestrowano małe
różnice w gęstościach prądów anodo-
wych i katodowych, ponadto badany
stop nie wykazywał dużych zmian
w wartościach potencjału przejścia
anodowo-katodowego (około 100 mV),
co wskazuje, że nie doszło do istot-
nych zmian w procesach elektroche-
micznych badanego stopu (rys. 2).
Zarówno w przypadku drutu Pigeon,
jak i lutowia Universal Silberlot za-
rejestrowano brak wyraźnych zmian
w wartościach potencjału przejścia
katodowo-anodowego, co wskazuje,
że na powierzchni badanych próbek
nie zachodziły istotne różnice w szyb-
kościach procesów elektrodowych
(rys. 3).

W

NIOSKI

Wykonane badania odporności ko-
rozyjnej drutu Pigeon, lutowanego
stopem Silberlot, wykazały, że takie
połączenie nie powoduje powstania
ogniwa korozyjnego po ekspozycji
w roztworze sztucznej śliny.



1

Studium doktoranckie, Zakład Technik

i Technologii Dentystycznych

Uniwersytetu Medycznego

im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu

²Zakład Technik

i Technologii Dentystycznych Uniwersytetu

Medycznego im. K. Marcinkowskiego

w Poznaniu

³Katedra Nauk o Materiałach

Politechniki Wrocławskiej

Piśmiennictwo
1. Evans U.R.: The corrosion and oxidization

of metals. E. Arnold, London 1960.

2. Majewski S.: Propedeutyka klinicznej i la-

boratoryjnej protetyki stomatologicznej.
Sanmedica, Warszawa 1997.

3. Profit W.R., Fields W.: Ortodoncja współ-

czesna. Wydawnictwo Czelej, Lublin
2001.

4. Scmalz G., Arenholt-Bindslev D.: Biocom-

patibility of dental materials. Springer –
Verlag, Berlin 2009.

-1,0

-0,5

0

0,5

10

-8

10

-7

10

-6

10

-5

10

-4

10

-3

10

-2

10

-1

10

0

10

1

E (Volts)

I (A

/c

m

2

)

Próbka E - drut: Universal Silberlot, roztwór Hanka, t = 37 C, czas: 60 minut
Próbka F - drut: Universal Silberlot, roztwór Hanka, t = 37 C, czas: 14 dni
Próbka G - drut: Universal Silberlot, roztwór Hanka, t = 37 C, czas: 28 dni
Próbka H - drut: Universal Silberlot, roztwór Hanka, t = 37 C, czas: 42 dni

A

B

C

D

E

F

G

H

-250

-200

-150

-100

-50

0

Symbol próbki

E

K - A

, mV

Rys. 1. Krzywe potencjodynamiczne drutu ortodontycznego Pigeon (średnica 0,8 mm) z lutowiem Universal
Silberlot, w różnym czasie ekspozycji w roztworze Hanka. Charakter badanego układu (o małym obszarze lutowia
w stosunku do drutu ortodontycznego) wykazuje, że na powierzchni badanych próbek nie zaszły intensywne proce-
sy korozyjne. Połączenie Pigeon nie wytworzyło ogniwa korozyjnego w roztworze Hanka

Rys. 2. Krzywe potencjodynamiczne lutowia Universal Silberlot w różnym czasie ekspozycji w roztworze Hanka
w temp. 37°C. Ekspozycja lutowia Universal Silberlot w roztworze Hanka wykazuje małe różnice w gęstościach prą-
dów anodowych i katodowych. Badany stop lutowia nie wykazał dużych zmian w wartościach potencjału przejścia
anodowo-katodowego (ok. 100 mV). Można zauważyć brak różnic w wartościach prądów krzywych polaryzacyjnych
(Universal Silberlot), wskazuje to na właściwości stopu po ekspozycji w roztworze Hanka w temperaturze 37°C

Rys. 3. Wartości potencjału przejścia katodowo-anodowego (E

K-A

) po różnym czasie ekspozycji drutu ortodontycz-

nego Pigeon (d = 0,8 mm), lutowanego stopem Universal Silberlot, w roztworze Hanka w temperaturze 37°C (stan
zapalny). Badany drut ortodontyczny Pigeon (d = 0,8 mm) lutowany stopem Universal Silberlot nie wykazuje
istotnych zmian w wartościach E

K-A

, wynosi on około -250 mV. Brak wyraźnych zmian w wartościach potencjału

E

K-A

wskazuje, iż na powierzchni badanych próbek nie zachodziły istotne różnice w szybkościach procesów elektro-

dowych