barok051aangelsa

Temat: Jan A. Morsztyn - dworskość poezji.

reprezentant marinizmu (konceptyzmu) w literaturze polskiej

przedstawiciel poezji dworskiej

w swej twórczości poszukiwał nowych, zaskakujących odbiorcę form

J. A. Morsztyn żył w latach 1620-1693. Całe dorosłe życie obracał się w wielkim
eleganckim życiu dworów. Zajmował się dyplomacją. Cała jego twórczość zebrana
była w dwa tomy "Lutnia" i "Kanikuła albo Psia gwiazda". Wzorował się on na
Gianbattista Marinim. Jednym z jego utworów jest wiersz miłosny pt. "Sonet do
trupa". Porównuje tu młodego, zakochanego mężczyznę do trupa(podobna jest
bladość obu, różni ich fakt, że jeden przeżywa męki, a drugi nie). Pokazuje
różnice i podobieństwa pomiędzy nimi. Na koniec wnioskuje, że sytuacja trupa
jest jednak lepsza, ponieważ kochanek będzie się jeszcze musiał długo
nacierpieć, według autora. Innym jego utworem jest "Niestatek" - Jest to utwór
żartobliwy, w którym autor odchodzi od petrarkizmu, w sposobie pokazywania
kobiety. Wiersz konstruuje wyliczenie paradoksalnych sytuacji np. zamknięcie
wiatru w wór. Sens tego wiersza zawarty jest w ostatnim wersie i ukazuje fakt,
że piękne kobiety są niestałe w uczuciach.

"Prędzej nam zginie rozum i ustaną słowa

Niźli będzie stateczna która białogłowa"

"Bierzmowanie"

Autor w wielu porównaniach ukazuje swą miłość do dziewczyny. Porównuje ją m.
innymi do ogniska.

"Na Tomka "

Wiersz mówi o chłopaku, zamiast dziewczynie starał się przypodobać i pozyskać
względy jej rodziców. Bowiem nie chodziło mu o uczucia lecz o posag.

"Cuda miłości"

Autor mówi w tym wierszu, jakim pięknym uczuciem jest miłość, mówi, że przed
miłością się nie można obronić. Morsztyna fascynuje temat rozłąki, powtarza się
często motyw opisu kobiecej urody oraz motyw rozpaczy, zazdrości i innych
cierpień, które niesie ze sobą miłość. W miniaturach Morsztyna zauważamy także
psychologiczną odkrywczość i wrażliwość na drobne niuanse uczucia. Liryka
Morsztyna ma charakter kameralny, co stanowi atmosfera salonu i kultury
dworskiej.