Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
Analiza ekonomiczna
-ocena efektywności inwestycji
Inwestowanie jest procesem długotrwałym. Wymaga ono
zgromadzenia kapitału niezbędnego do sfinansowania początkowych
nakładów , które przynoszą efekt zawsze z pewnym opóz
nieniem.
Niezbędnym i podstawowym warunkiem rozpoczęcia realizacji inwestycji
jest wykonanie analiz ekonomicznych , do których należy ocena opłacalności
przedsięwzięcia.
W teorii i w praktyce inwestycyjnej wyróżnić można szereg różnych metod
rachunku inwestycji. Najbardziej znany jest podział ze względu na wpływ
czynnika czasu. Kryterium to pozwala wyróżnić następujące grupy metod:
·ð Metody statyczne-sÄ… najczęściej wykorzystywane we wstÄ™pnych etapach
oceny projektów, stanowiące podstawę pozwalającą się zorientować o ich
opłacalności. Cechą charakterystyczną tej metody jest nieuwzględnianie w
rachunku czynnika czasu. Jednakowo traktowane są przepływy strumieni
pieniężnych pojawiające się w różnym czasie (np. moment inwestowania i
wpływające (po pewnym czasie zyski z tytułu inwestycji). Do stosowania
tych metod skłania prostota ich użycia oraz łatwa interpretacja uzyskiwanych
wyników.
·ð Metody dynamiczne-sÄ… to metody, które w sposób caÅ‚oÅ›ciowy ujmujÄ…
czynnik czasu a tym samym rozkład wpływów i wydatków związanych z
projektem inwestycyjnym.
Metody rachunku inwestycji
Metody statyczne:
Metody dynamiczne
·ð Metoda porównania
·ð Metoda NPV (oraz
kosztów
modyfikacje)
·ð Metoda porównania
·ð Metoda IRR (oraz
zysków
modyfikacje)
·ð Metoda porównania
rentownoÅ›ci ·ð Metoda anuitetowa
·ð Metoda okresu zwrotu
·ð inne
nakładów (SPBT)
1
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
Pojęcie efektywności
a/ efektywność techniczna
Q wyjściowe
hð energetyczna=---------------------- < 1
Q wejściowe
Wydajność techniczna , w przypadku konwersji energii zawsze poniżej 1,0 w
zwiÄ…zku ze stratami energii w trakcie procesu konwersji .
b/ efektywność ekonomiczna
E wyjściowe
hð ekonomiczna =------------------ > 1
E wejściowe
Wydajność ekonomiczna powinna być większa niż 1,0, oczekiwane wyniki
powinny być wyższe niż wkład. Jednak zależy to w bardzo dużym stopniu od
sytuacji i lokalizacji projektu, w związku z faktem, że ceny rynkowe
(odzwierciedlające odpowiednio ograniczoność wymaganych zasobów lub
zaspokojenie rynków lokalnych ) są różne.
I. Uwzględnianie czasu w rachunku opłacalności
Upływ czasu powoduje, że realna wartość pieniądza w czasie będzie
różna w zależności od tego, czy możemy nią dysponować dziś, za miesiąc czy
za rok. Nie uwzględniamy tutaj inflacyjnych (czy deflacyjnych ) zmian
wartości pieniądza, a jedynie zróżnicowanie tej wartości wraz z upływem czasu.
Zjawisko to wynika z różnej płynności pieniądza posiadanego w chwili
obecnej w stosunku do pieniądza, który uzyskamy w przyszłości.
Pieniądz będący aktualnie w naszej dyspozycji posiada realnie najwyższą
wartość. Możemy dowolnie nim rozporządzać (inwestycje, konsumpcja itp).
Tymczasem pieniądz, który otrzymamy w terminie póz
niejszym jest
pozbawiony płynności (zamrożony). Powoduje to, że nie możemy nim
dobrowolnie rozporządzać.
2
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
Bieżąca wartość pieniądza jest tym niższa im więcej czasu musi upłynąć zanim
uzyskamy możliwość dowolnego nim dysponowania.
Podstawowym parametrem ekonomicznym wykorzystywanym w tej metodzie
jest stopa procentowa.
1.1. Stopa procentowa
Konieczność zgromadzenia kapitału , umożliwiającego sfinansowanie
niezbędnych nakładów inwestycyjnych, zmusza zazwyczaj przedsiębiorstwa do
skorzystania z zewnętrznych z
ródeł finansowania, a więc sięgnięcia po kredyty i
pożyczki.
Wypożyczenie kapitału można traktować jako normalny proceder handlowy.
Przedmiotem transakcji jest jednak nie prawo własności kapitału, a jedynie
prawo dysponowania nim w określonym czasie.
Dochód , jaki właściciel kapitału otrzymuje za zbycie tego prawa, stanowi cenę
kapitału pożyczkowego (kredytu ) i nazywany jest procentem
W warunkach swobodnej gry sił rynkowych, poziom stopy procentowej
uzależniony jest przede wszystkim od dwóch podstawowych zmiennych:
·ð podaży kapitaÅ‚u pożyczkowego
·ð popytu na ten kapitaÅ‚
W praktyce gospodarczej na poziom stopy procentowej wpływa również , poza
podażą i popytem na kapitał, szereg innych czynników. Do najważniejszych z
nich zaliczyć należy:
·ð ryzyko
·ð procesy inflacyjne
·ð naturalnÄ… preferencjÄ™ pÅ‚ynnoÅ›ci
·ð politykÄ™ pieniężno-kredytowÄ… paÅ„stwa
Ryzyko znajduje odzwierciedlenie w stopie procentowej, prowadzÄ…c do
wzrostu jej poziomu. Kredytodawca nigdy nie może być pewny czy i kiedy
odzyska swój kapitał. Dłużnik może się okazać nieuczciwym lub też zmiany
sytuacji na rynku nie pozwolą spłacić kredytu. Jest to tzw. ryzyko
indywidualne.
Kredytodawca ponosi również innego rodzaju ryzyko, które możemy nazwać
ryzykiem ogólnym (przeciętnym). Wiąże się ono z poziomem koniunktury
rynkowej.
3
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
W okresie recesji ryzyko pożyczenia kapitału jest znacznie wyższe niż w
okresie dobrej koniunktury na rynku.
Inflacja -powoduje ona obniżenie siły nabywczej pieniądza . Kredytodawca,
chcąc obronić swój kapitał przed utratą wartości, podwyższa stopę procentową
w wymiarze odzwierciedlajÄ…cym oczekiwania inflacyjne.
Stopa dyskonta
Podstawową trudnością jest ocena realnej wartości stopy dyskonta.
Teoretycznie możliwe jest wykorzystanie jednej z następującej
wielkości:
·ð aktualna stopa depozytów dÅ‚ugoterminowych, stosowanych przez
banki,
·ð stopa stanowiÄ…ca różnicÄ™ miÄ™dzy stopÄ… kredytów dÅ‚ugoterminowych
i stopą inflacji, lub inna funkcja tych wielkości,
·ð tzw. spoÅ‚eczna stopa dyskonta okreÅ›lajÄ…ca spoÅ‚ecznÄ… akceptacjÄ™ dla
zmniejszenia bieżącej konsumpcji na rzecz przyszłych większych
korzyści ogólnospołecznych.
Stopa depozytów bankowych silnie zależy od inflacji i jej stosowanie
w warunkach inflacyjnych musi prowadzić do preferowania korzyści
krótkoterminowych.
Stosunkowo dobrą ocenę realnej stopy dyskonta może dać wyrażenie
ra =(rk -i)/(1+i)
rk- stopa kredytów bankowych
i - stopa inflacji
Ze względu na często stosowaną politykę deprecjacji wartości
depozytów bankowych wartość nominalna depozytów bankowych
rośnie wolniej niż inflacja.
Dlatego bezpieczniej jest stosować zależność podaną niżej
ra =(rk -rd)/(1+i)
4
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
rd -stopa depozytów długoterminowych
2. Ocena wartości pieniądza w czasie
W celu porównania wpływów i wydatków osiąganych przez
przedsiębiorstwo, konieczne jest przeliczanie ich wartości na jeden,
dobrowolnie wybrany moment czasu.
Służą do tego różnorodne formuły rachunkowe, których wspólną podstawą jest
przyjęta do obliczeń stopa procentowa..
2.1. Przyszła wartość (future value)
Przyszła wartość informuje, jaka wartość uzyska ustalona
nominalnie kwota pieniężna po upływie określonego czasu. Do
obliczenia tej wartości służy następujące równanie, oparte na
technice kapitalizacji odsetek:
Vt= V0*(1+i1)*(1+i2)*...* (1+in)
gdzie :
V0 -początkowa kwota pieniężna,
Vt- przyszła wartość kwoty V0,
i1,2, ,n stopa procentowa
t=1,2, ,n -liczba lat okresu obliczeniowego
Jeżeli przyjmiemy, że stopa procentowa pozostaje na stałym poziomie w całym
okresie obliczeniowym, równanie powyższe można zapisać następująco:
Vt = V0 x (1 + i)t
5
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
Przyszła wartość pieniądza w funkcji stopy procentowej
40,00
35,00
30,00
25,00
5%
10%
20,00
15%
20%
15,00
10,00
5,00
0,00
lata
wyrażenie
(1 + i)t nazywane jest  czynnikiem przyszłej wartości)
2.2. Obecna wartość (present value)
Operacje gospodarcze, realizowane w przedsiębiorstwie, przynoszą
bardzo często skutki finansowe dopiero w przyszłości. Stąd niejednokrotnie
konieczne jest ustalenie obecnej (aktualnej) wartości wpływów czy wydatków,
które zostaną zrealizowane dopiero po upływie pewnego czasu.do tego celu
wykorzystywane jest równanie:
1 1 1
V0=Vt x-----------x --------------x ... x --------------
(1+i1) (1+i2) (1+in)
lub przy założeniu stałości stopy procentowej w całym okresie obliczeniowym
równanie
1
V0= Vt x ---------------
(1+i)t
6
wartość pieniądza,zł
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
Aktualna wartość pieniądza w czasie w funkcji stopy
procentowej
1,00
0,90
0,80
0,70
5%
0,60
10%
0,50
15%
0,40
20%
0,30
0,20
0,10
0,00
lata
Równanie obecnej wartości stanowi zatem odwrotność
równania przyszłej wartości. Proces ustalania obecnej
wartości nazywa się dyskontowaniem i stanowi odwrotność
procesu kapitalizacji odsetek.
Wykorzystywane w procesie dyskontowania wyrażenie
1/ (1+i)t.
określamy jako  czynnik obecnej wartości lub
 współczynnik dyskontowy
II. PROSTE METODY OCENY FINANSOWEJ
PRZEDSI
WZI
Ć INWESTYCYJNYCH
Ocenę przedsięwzięć inwestycyjnych rozpoczyna się wykorzystując tzw.
proste metody oceny finansowej.
Metody te majÄ… charakter uproszczony.
7
wartość pieniądza,zł
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
Uzyskiwane wyniki należy traktować jako wstępne , pozwalające
wyeliminować z dalszych badań najmniej obiecujące projekty
inwestycyjne. Proste metody oceny finansowej stanowią uzupełnienie
dla wyników oceny uzyskanych na podstawie dyskontowych metod
rachunku opłacalności .
Do najczęściej stosowanych prostych metod oceny finansowej zalicza
siÄ™ przede wszystkim :
·ð okres zwrotu poczÄ…tkowych nakÅ‚adów
inwestycyjnych
·ð prostÄ… stopÄ™ zwrotu (zysku)
·ð analizÄ™ progu rentownoÅ›ci wraz z analizÄ…
wrażliwości
2.1. Okres zwrotu nakładów inwestycyjnych
Okres zwrotu to czas, który musi upłynąć od momentu rozpoczęcia
inwestycji do chwili odzyskania początkowych nakładów przez osiągane w
kolejnych latach nadwyżki finansowe. Nadwyżki finansowe obejmują zysk
netto oraz amortyzacjÄ™.
Saldo nakładów inwestycyjnych (ze znakiem minus) i nadwyżek w kolejnych
latach pozwoli określić okres czasu, w którym inwestycja  zwróci się tzn.
saldo przyjmie wartość dodatnią. Okres ten nazywamy okresem zwrotu
nakładów kapitałowych.
Na tym etapie badań korzystniejszym jest wariant inwestycji o krótszym
okresie zwrotu.
Wadą metody okresu zwrotu jest pomijanie w niej wartości pieniądza w
czasie.
Przykład:
Przedsiębiorstwo zrealizowało inwestycję o nakładzie 1 000 000 zł.
Roczny przepływy (cash flows) kształtowały się następująco:
1-szy rok 525 000 zł
2-gi rok 300 000 zł
3-ci rok 280 000 zł
4-rok 200 000 zł
5-ty rok 125 000 zł
8
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
Okres zwrotu nakładów przedstawiono graficznie.
Prosty okres zwrotu nakładów
600000
400000
200000
0
0 1 2 3 4 5
-200000
-400000
-600000
-800000
-1000000
lata
Z rysunku wynika, że prosty okres zwrotu nakładów wynosi ok. 2, 6 lat.
2.2. Prosta stopa zwrotu nakładów inwestycyjnych
zysk netto + amortyzacja
prosta stopa zwrotu
= ---------------------------------------
nakładów inwestycyjnych
całkowity nakład inwestycyjny
Prostą stopę zwrotu nakładów inwestycyjnych określa się jako stosunek
wielkośći zysku netto powiększonego o amortyzację w normalnym roku
funkcjonowania przedsięwzięcia (przy pełnym wykorzystaniu możliwości
produkcyjnych) do całkowitego nakładu inwestycyjnego przedsięwzięcia.
Można ją wykorzystać we wstępnej ocenie projektów konkurencyjnych lub w
sytuacji braku dokładnych danych charakteryzujących dane przedsięwzięcie
inwestycyjne.
Zachodzi zależność:
1
okres zwrotu = ------------------
stopa zwrotu
9
pieniądza,zł
skumulowany przepływ
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
III. DYSKONTOWE METODY RACHUNKU OPA
ACALNOÅšCI
Najbardziej precyzyjnym narzędziem opłacalności przedsięwzięć
inwestycyjnych są metody dyskontowe. Uwzględniają one rozłożenie w czasie
przewidywanych wpływów i wydatków związanych z badaną inwestycją. Służą
do tego celu celu techniki dyskonta , które pozwalają sprowadzić do
porównywalności nakłady i efekty realizowane w różnym czasie . Określenie
ich wartości teraz
niejszej t.j. zaktualizowanej na moment przeprowadzenia
oceny i stanowi podstawÄ™ do dalszego wnioskowania..
Metody dyskontowe dają możliwość objęcia oceną całego okresu
funkcjonowania przedsięwzięcia, a więc zarówno okresu jego realizacji jak też
pełnego okresu , w którym przewiduje się osiąganie efektów . Sprzyja to
dokładności oceny, narzuca jednak konieczność oszacowania wielkości
wpływów i wydatków w całym okresie objętym rachunkiem.
Do najczęściej stosowanych w praktyce dyskontowych metod rachunku
opłacalności przedsięwzięć inwestycyjnych należą:
·ð metoda wartoÅ›ci zaktualizowanej netto (NPV-net present value)
·ð metoda wewnÄ™trznej stopy zwrotu (IRR -internal rate of
return)
·ð metoda anuitetowa
3.1. Wartość zaktualizowana netto
Metoda wartości zaktualizowanej netto pozwala określić obecną
(aktualną) wartość wpływów i wydatków pieniężnych związanych z
realizacją ocenianego przedsięwzięcia.
NPV określa się jako sumę zdyskontowanych oddzielnie dla każdego
roku przepływów pieniężnych netto (NCF), zrealizowanych w całym
okresie objętym rachunkiem, przy stałym poziomie stopy procentowej
(dyskontowej).
NPV= NCF0 x CO0 + NCF1 x CO1 +.. + NCFn x Cot
gdzie:
NPV- wartość zaktualizowana netto,
NCFt - przepływy pieniężne netto w kolejnych latach okresu
obliczeniowego
10
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
COt - -współczynnik dyskontowy dla kolejnych lat okresu obliczeniowego
(właściwy dla przyjętego poziomu stopy procentowej)
t= 0, 1, 2, , n -kolejny rok okresu obliczeniowego.
Badane przedsięwzięcie jest opłacalne, gdy
NPV > 0
Przykład:
Przedsiębiorstwo zrealizowało inwestycję o nakładzie
inwestycyjnym wynoszącym 93 000 zł, a roczne zyski z
tytułu zrealizowanej inwestycji wynoszą 23 000 zł.
Oceń, czy przy stopie dyskonta= 5 % inwestycja jest
opłacalna?
Rok CF Cot CFt
-93 000 zł
0 -93 000 zł 1,0000
21 905 zł
1 23 000 zł 0,9524
20 862 zł
2 23 000 zł 0,9070
19 868 zł
3 23 000 zł 0,8638
18 922 zł
4 23 000 zł 0,8227
18 021 zł
5 23 000 zł 0,7835
17 163 zł
6 23 000 zł 0,7462
16 346 zł
7 23 000 zł 0,7107
15 567 zł
8 23 000 zł 0,6768
14 826 zł
9 23 000 zł 0,6446
14 120 zł
10 23 000 zł 0,6139
13 448 zł
11 23 000 zł 0,5847
12 807 zł
12 23 000 zł 0,5568
12 197 zł
13 23 000 zł 0,5303
11 617 zł
14 23 000 zł 0,5051
11 063 zł
15 23 000 zł 0,4810
145 732 zł
NPV=
11
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
NPV > 0, więc inwestycję należałoby uznać za opłacalną.
Wpływ stopy dyskonta na wartość NPV
Wartość NPV, zł w funkcji i,%
300000
250000
200000
150000
100000
50000
0
0 5 10 15 20 25 30
- 50000
stopa dyskonta, %
Wskaz
nik wartości zaktualizowanej:
Jeżeli musimy dokonać wyboru pomiędzy kilkoma wariantami w oparciu
o kryterium NPV, to wybrany zostanie projekt posiadający największą wartość
NPV.
Należy jednak pamiętać, ze NPV świadczy jedynie o dodatnich wpływach netto
albo korzyściach netto z projektu.
W przypadku porównania dwóch wariantów dobrze jest wiedzieć, jak duże
inwestycje przynoszą te korzyści netto.
Stosunek NPV do wartości zaktualizowanej (bieżącej ) potrzebnego nakładu
inwestycyjnego (PVI -ang. Present value of the investment ) nazywa siÄ™
wskaz
nikiem zaktualizowanej (ang. net present -value ratio) NPVR i
stanowi zdyskontowanÄ… stopÄ™ zysku.
Wskaz
nik ten należy stosować przy porównywaniu projektów.
12
NPV, zł
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
NPV
NPVR = ----------
PVI
NPVR może być uznane za kalkulacyjną , najniższą stopę zwrotu
inwestycji, która powinna być uzyskiwana przez projekt
3.2. Wewnętrzna stopa zwrotu IRR
Metoda wewnętrznej stopy zwrotu jest drugą spośród najczęściej
wykorzystywanych w praktyce metod dyskontowych.
IRR to stopa procentowa, przy której obecna ( zaktualizowana) wartość
strumieni wydatków pieniężnych jest równa obecnej wartości strumieni
wpływów pieniężnych. Jest to wiec taka stopa procentowa, przy której wartość
zaktualizowana netto ocenianego przedsięwzięcia jest równa zero
(NPV=0)
IRR pokazuje bezpośrednio stopę rentowności badanych
przedsięwzięć . Pojedyncze przedsięwzięcie rozwojowe jest
opłacalne wówczas, gdy jego wewnętrzna stopa zwrotu jest wyższa
(w skrajnym przypadku równa) od stopy granicznej , będącej
najniższą możliwą do zaakceptowania przez inwestora stopę
rentowności.
Procedura obliczania IRR jest taka sama jak procedura
obliczania NPV.
Matematycznie oznacza to, że przy pomocy formuły dla obliczania
wartości NPV przedstawionej powyżej, należy wyliczyć takie i, dla
której - przy danych saldach pieniężnych CFn -NPV jest równa
zero.
Rozwiązanie może być znalezione drogą iteracyjną , przy
zastosowaniu tablic dyskontowych lub zastosowaniu programu
komputerowego.
13
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
Tak znaleziona IRR pokazuje dokładną stopę efektywności
projektu.
IRR może być interpretowana jako roczna pieniężna stopa zwrotu
netto (dochód albo zysk w sensie finansowym) zainwestowanego
kapitału albo też przedstawiona inaczej jako najwyższa stopa
oprocentowania kredytów w warunkach po opodatkowaniu (stopa
roczna obsługi zadłużenia) , po której możliwe jest zgromadzenie
środków dla projektu.
Przykład:
Przykładowo dla inwestycji wartość NPV w funkcji stopy
dyskonta i kształtuje się jak na rysunku
Wartość NPV, zł w funkcji i,%
300000
250000
200000
150000
100000
50000
0
0 5 10 15 20 25 30
- 50000
stopa dyskonta, %
Z przedstawionego wykresu wynika, ze IRR leży pomiędzy 23 a 25 %.
14
NPV, zł
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
Wybór rodzaju technologii w aspekcie ekonomicznym
1. Wstęp
O wyborze rodzaju technologii, urządzenia decydują zarówno
koszty inwestycyjne jak i eksploatacyjne. Koszty eksploatacyjne
w wielu przypadkach (np.kotłownie) zależeć mogą głownie np..
od cen nośników energii itp.
Dla zarządu firmy (właściciela) podstawowe znaczenie ma na ile
dana technologia, urządzenie jest tańsze w porównaniu z innymi
możliwymi do zastosowania technologiami .
Klasycznym przypadkiem jest, ze jedna technologia/urzÄ…dzenie
jest droższe inwestycyjnie od innej technologii, ale np. koszty
eksploatacyjne sa niższe.
Która zatem technlogia (urządzenie) jest lepsze?
Z pomocą tutaj mogą przyjsć analizy ekonomiczne, które pozwolą
wybrać technologię wg. kryterium najniższych kosztów np.
Oczywistym faktem jest, że wyboru dokonuje się sposród technologii
urządzeń posiadajacych te same parametry np. skuteczność
sprawnośc itp.
W przypadku sporządzania analiz ekonomicznych można posługiwać
siÄ™ wskaz
nikami efektywności ekonomicznej tj.
- prosty okres zwrotu nakładów SPBT (Simply Pay Back Time)
-wartosć bieżąca netto NPV (Net Present Value)
-wewnętrzna stopa zwrotu IRR (Internal Rate of Return)
2. Zaktualizowana wartość netto (NPV)
Metoda wartości zaktualizowanej netto pozwala określić obecną
wartość wpływów i wydatków pieniężnych związanych z realizacją
ocenianego przedsięwzięcia.
NPV określa się jako sumę zdyskontowanych oddzielnie dla każdego
roku przepływów pieniężnych netto (NCF), zrealizowanych w całym
okresie objętym rachunkiem, przy stałym poziomie stopy procentowej
(dyskontowej).
15
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
NPV= NCF0 x CO0 + NCF1 x CO1 +.. + NCFn x Cot
gdzie:
NPV- wartość zaktualizowana netto,
NCFt - przepływy pieniężne netto w kolejnych latach okresu
obliczeniowego
COt - -współczynnik dyskontowy dla kolejnych lat okresu
obliczeniowego (właściwy dla przyjętego poziomu stopy
procentowej)
t= 0, 1, 2, , n -kolejny rok okresu obliczeniowego.
Badane przedsięwzięcie jest opłacalne, gdy
NPV > 0
3. Wewnętrzna stopa zwrotu IRR
Metoda wewn ętrznej stopy zwrotu jest druga spośród najczęściej
wykorzystywanych w praktyce metod dyskontowych. IRR to stopa
procentowa (dyskontowa) przy której obecna (zaktualizowana)
wartość strumieni wpływów pieniężnych jest równa strumieniowi
wydatków pieniężnych. Jest to wieć taka stopa procentowa, przy
której wartość zaktualizowana netto ocenianego przedsięwzięcia
jest równa zero (NPV=0 ).
3. PRZYKA
AD OBLICZENIOWY
Przedsiębiorstwo rozpatruje możliwe do zastosowania dwie
równoważne pod względemm skuteczności technologie.
Koszt inwestycyjne całkowite rozpatrywanych technologii
kształtują się następująco:
1. technologia A - koszt inwestycyjny wynosi 500 000 zł
2. technologia B- koszt inwestycyjny wynosi 700 000 zł
Z kolei koszty eksploatacyjne roczne obu technologii kształtują
się następująco:
Technologia A - roczny koszt eksploatacji wynosi
16
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
60 000 zł
Technologia B - roczny koszt eksploatacji wynosi
30 000 zł
17
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
Ile wynosi SPBT ?
Należy postawić pytanie, która inwestycja z ekonomicznego
punktu widzenia jest lepsza?
Warunek: jedna z dwóch rozpatrywanych inwestycji zostanie
wybrana.
Pytanie; Czy droższa inwestycyjnie technologia jest uzasadniona
w świetle niższych rocznych kosztów eksploatacyjnych?
Sprawdzenie parametru NPV:
Dodatkowy nakład inwestycyjny ( w porównaniu do technologii )
tańszej wynosi
700 000 zł - 500 000 zł
Dane: Dodatkowy nakład inwest. 200 000 zł
Roczne zyski z tytułu iniższych kosztów eksploatacyjnych wynoszą
60 000 zł - 30 000 zł
Roczny cash flow (eksploatac) 30 000 zł
Stopa dyskonta 0,05
18
Ekonomika Gospodarki Cieplnej - pojęcia wstępne_2007_SZ
Rok Cf 1/(1+i)^t CFn
0 -200 000 zł 1 -200 000 zł
1 30 000 zł 0,9524 28 571 zł
2 30 000 zł 0,9070 27 211 zł
3 30 000 zł 0,8638 25 915 zł
4 30 000 zł 0,8227 24 681 zł
5 30 000 zł 0,7835 23 506 zł
6 30 000 zł 0,7462 22 386 zł
7 30 000 zł 0,7107 21 320 zł
8 30 000 zł 0,6768 20 305 zł
9 30 000 zł 0,6446 19 338 zł
10 30 000 zł 0,6139 18 417 zł
11 30 000 zł 0,5847 17 540 zł
12 30 000 zł 0,5568 16 705 zł
13 30 000 zł 0,5303 15 910 zł
14 30 000 zł 0,5051 15 152 zł
15 30 000 zł 0,4810 14 431 zł
NPV= 111 390 zł
IRR= 12,4%
Wniosek; Ponieważ NPV posiada wartość 111 390 zł
rozpatrywaną inwestycje (w porównaniu do inwestycji tańszej
ale technologii droższej eksplaotacyjnie należy uznać za
inwestycję opłacalną (ale tylko w odniesieniu do inwestycji
rozpatrywanych!!!.
19