Choroby trzustki psow i kotow 2012

background image

Wykład  „Choroby  psów  i  kotów”    

Choroby trzustki psów i kotów

Opracował: dr hab. Jarosław Popiel

Zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki

Ostre zapalenie trzustki (pancreatitis acuta)

Przewlekłe zapalenie trzustki (pancreatitis chronica)

Cukrzyca (diabetes mellitus)

Wyspiak trzustki (insulinoma)

Cukrzyca (Diabetes mellitus)
definicja choroby

Przewlekłe zaburzenie metaboliczne charakteryzujące się zaburzeniami
równowagi kwasowo zasadowej, gospodarki węglowodanowej,
tłuszczowej i białkowej spowodowane całkowitym lub względnym
niedoborem insuliny

epidemiologia

Choruje : 1-2% populacji psów, 0,25 – 0,5% populacji kotów

Cukrzyca psów

Typy cukrzycy

—

Typ 1 – insulinozależny(IDDMinsulindependent diabetes
mellitus) - Brak wzrostu poziomu insuliny w surowicy krwi po

obciążeniu glukozą

—

Typ 2 – insulinoniezależny (NIDDM- non-insulin dependent
diabetes mellitus) Charakteryzuje się prawidłowym poziomem
insuliny w surowicy krwi, a spadkiem ilości receptorów tkankowych.

—

Typ 3 – cukrzyca wtórna - spotykana w innych chorobach (przede
wszystkim endokrynologicznych) Stężenie glukozy we krwi
najczęściej na granicy progu nerkowego lub lekko powyżej

Cukrzyca insulinozależna (typ 1) - 90%przypadków

Przyczyny

—

Zapalenie trzustki

—

Dziedziczna (keeshond)

—

predylekcja rasowa (pudel, cairn terier, jamnik, rottweiler i puli.)

Odpowiada cukrzycy młodzieńczej u ludzi.
u 80 % chorujących na nią ludzi jest związana z obecnością przeciwciał

przeciw komórkom wysp oraz przeciw komórkom powierzchniowym.

background image

Wykład  „Choroby  psów  i  kotów”    

choroba spowodowana jest selektywnym zniszczeniem ponad 90% komórek
β wydzielających insulinę


Cukrzyca insulinoniezależna (typ 2)
Charakteryzuje się prawidłowym poziomem insuliny w surowicy krwi, a

spadkiem ilości receptorów tkankowych.

Ten typ cukrzycy spotykany jest najczęściej u psów otyłych i leczonych

glikokortykosterydami i progestagenami.

Spotykany rzadko, odpowiada cukrzycy u ludzi starszych.

Cukrzyca wtórna (typ 3)
Stężenie glukozy we krwi najczęściej na granicy progu nerkowego lub lekko
powyżej
Spotykana w innych chorobach

—

Zapalenie trzustki, nowotwory trzustki

—

Nefropatie (insulinooporność)

—

Hyperadrenocortycyzm

—

Niedoczynność tarczycy

—

Nadmiar progesteronu w diestrus

—

Napady drgawek, stres, urazy,

Cukrzyca u psów - występowanie

Psy starsze 7 – 9 lat
U suk 3 krotnie częściej !!!
U zwierząt leczonych przewlekle glikokortykosteroidami

Cukrzyca u psów - objawy
Wielomocz
Wzmożone pragnienie (zespół PU/PD)
Wzmożony apetyt

Postępujące chudnięcie
Zaćma
Powiększenie wątroby
Zmiany skórne (rzadko i niespecyficzne)
Zaburzenia neurologiczne

=========
Biegunka
Wymioty

Cukrzyca u psów – rozpoznanie różnicowe
Przewlekła niewydolność nerek
Nadczynność kory nadnerczy
Akromegalia

background image

Wykład  „Choroby  psów  i  kotów”    

Ropomacicze
Przewlekłe zapalenie i marskość wątroby
Moczówka prosta
Glikozuria postresowa

Zespół Fanconiego
Choroby żołądka i jelit

Cukrzyca u psów – badanie kliniczne

Stan ogólny dobry
Odwodnienie 5-6%
Powiększona, niebolesna wątroba
Otyłość

Zamiany skórne
Zaćma (?)

Cukrzyca u psów – rozpoznanie

Wywiad
Badanie kliniczne
Badania laboratoryjne
Mocz – glikozuria
Surowica – glukoza > 11 mmol/l (200mg%)


Prawidłowy poziom glukozy w surowicy psów
3,7- 6,6 mmol/l, (66 do 120 mg%)

Poziomy 6,6-7 mmol/l (120- 126 mg%) – podejrzenie

nieprawidłowej tolerancji glukozy – można próbować regulować dietą i
ruchem

Poziomy 7- 11 mmol/l (126- 200 mg%) – może być wynikiem

wzrostu progesteronu u suk, leków diabetogennych lub subkliniczna
cukrzyca

Utrzymujacy się poziom >11 mmol/l (200 mg%) – świadczy o

cukrzycy (występuje glikozuria)

Próg nerkowy wynosi:

U psów - 10 mmol/l (180 mg%)

U kotów 14 mmol/l (250 mg%)


Przelicznik jednostek SI( mmol/l) na tradycyjne (mg%)i odwrotnie dla
glukozy:

mg/dl x 0,0555 = mmol/l

mmol/l x 18,0182 = mg/dl


Wyniki innych badań laboratoryjnych

background image

Wykład  „Choroby  psów  i  kotów”    

Hematologiczne

o nadkrwistość
o neutrofilia

Badania biochemiczne

o Wzrost AspAt, AlAt, ALP, cholesterolu, trójglicerydów
o ? Wzrost stężenia mocznika i kreatyniny

W przypadkach wątpliwych lub subklinicznej formie cukrzycy (glukoza 7 – 11
mmol/l) należy wykonać test tolerancji glukozy po podaniu doustnym lub
dożylnym.
Test doustnego obciążenia glukozą

Pobrać krew do badania poziomu glukozy w krwi przed wykonaniem

testu.

Podać doustnie 2,0 g / kg.m.c. glukozy (w stężeniu 20%).

pobrać krew do badania w 30, 60, 120 i 240 minucie od podania

glukozy.

U zwierząt zdrowych poziom glukozy powraca do wartości sprzed próby

po 1 godzinie.


Test dożylnego obciążenia glukozą
Pies powinien być głodzony przed próbą 12-15 godz.

Oznaczyć wyjściowy poziom glukozy we krwi,

Podać dożylnie 40% glukozę 0,5 g/kg.m.c.

Oznaczyć poziomy glukozy w 5, 15, 30, 45 i 60 minucie po podaniu

glukozy.

U zwierząt zdrowych powrót do wartości wyjściowej następuje w 45

minucie.

Można wykonać oznaczenie w 5 i 60 minucie i obliczyć

współczynnik oczyszczania K

K = 698

T

2

-T

1

T

1

- stężenie glukozy we krwi 5 minut po podaniu

T

2

- stężenie glukozy we krwi 60 minut po podaniu glukozy

K < 2,0 wskazuje na cukrzycę.
Cukrzyca - leczenie
-Preparaty insuliny
są podstawowym lekiem.
-Dieta

-Doustne leki p/cukrzycowe ??? (sens tylko u kotów)
-Przeciwdziałanie kwasicy ketonowej

background image

Wykład  „Choroby  psów  i  kotów”    

Rodzaje insuliny














Caninsulin –zarejestrowana do użytku wet.
Średnio długi okres działania
2 frakcje: 30% insuliny bezpostaciowej (szybkodziałającej) i 70%
krystalicznej insuliny cynkowej (długodziałającej)
U psów – po podaniu sc szczyt po 4-8 godz, efekt utrzymuje się 14-24 godz.
U kotów szczyt po 4-6 godz, efekt 8-12 godz

.  

Caninsulin – dawkowanie

U kotów dawka wynosi 0,25- o,5 j.m./kg zależnie od stężenia glukozy

Klasyfikacja
insuliny

Rodzaj
insuliny

Początek
działania

Maksymalny
efekt

Czas działania

Szybko
działająca

Neutralna

Natychmiast

30 min- 2
godz

1- 4 godz

Pośrednia

Izofanowa
NPH

30 min- 2 godz

2- 8 godz

4-12 godz

Długo
działająca

Lente

30 min- 2 godz 2- 10 godz

6-18 godz

Ultralente

1- 4 godz

4- 16 godz

12- 24 godz

Protaminow
o- cynkowa

PZI

1- 4 godz

4-14 godz

12- 30 godz

background image

Wykład  „Choroby  psów  i  kotów”    

Dwufazowe działanie Caninsulinu


Krzywa cukrowa

• Monitorowanie stanu pacjenta
• Optymalne określenie wyników leczenia
• Możliwość dokonania ewentualnych zmian w sposobie podawania i

dawkowania insuliny

• Po 3-5 dniach od rozpoczęcia leczenia lub zmiany dawki
• 24 godziny – pies, 12 godzin kot
• Pomiar co 2 godziny (u kotów od nadiru co ½ godz)
• I pomiar max ½ godziny po posiłku

Krzywa cukrowa – prawidłowa dawka insuliny




background image

Wykład  „Choroby  psów  i  kotów”    

Krzywa cukrowa – oporność insulinowa

Krzywa cukrowa – efekt odbicia (Samogyi)


Krzywa cukrowa – zbyt niska dawka insuliny

background image

Wykład  „Choroby  psów  i  kotów”    

Cukrzyca u kotów

0,25 – 0,5% populacji kotów
Cukrzyca pierwotna

typ 1- autoimmunologiczne - niszczenie komórek beta trzustki (rzadko)

typ 2 - amyloidoza trzustki - (przede wszystkim)

Cukrzyca wtórna

typ 3

o nadczynność kory nadnerczy
o nadczynność tarczycy
o jatrogenna
o akromegalia
o stres
o otyłość (±)


Predyspozycje

o samce
o kastracja
o wiek > 10 lat
o otyłość
o rasa (syjamskie, burmańskie)


Objawy kliniczne

—

wzmożone pragnienie

—

wzmożony apetyt

—

wielomocz

—

postępujące chudnięcie

—

powiększenie wątroby

—

powiększenie nerek

—

zaburzenia neurologiczne

trudności we wskakiwaniu

odwiedzenie kończyn miednicznych

niemożność „chowania” pazurów

opieranie kończyny miednicznej na całej stopie

=====================

—

brak apetytu

—

biegunki

—

wymioty


background image

Wykład  „Choroby  psów  i  kotów”    

Objawy laboratoryjne

—

hiperglikemia stała > 300 mg% (16,7 mmol/l)

—

badanie moczu

—

Cukromocz (U kotów próg nerkowy - 14 mmol/l (250

mg%)

—

zmienna ketonuria

—

białkomocz

—

bakteriuria

—

neutrofilia

—

wzrost aktywności ALT, AP

—

hipercholesterolemia

—

hipertriglicerydemia (lipemia)


Szczególne cechy cukrzycy kotów

o hiperglikemia stresowa nawet do 20 mmol/l (350 mg%) !!!!
o nieprzewidywalna reakcja na leki (efekt odbicia, leki doustne, insulina –

zmienna reakcja),trudności w ustaleniu dawki insuliny

o brak związku z cyklem płciowym
o inna reakcja kliniczna na niedocukrzenie – apatia, śpiączka, brak

drgawek

o spontaniczna remisja (20%, na 1 - 6 miesięcy)
o szybszy metabolizm insuliny (konieczność podawania 2 x /dobę)
o praktycznie brak objawów zaćmy cukrzycowej


Rozpoznanie

o utrzymująca się hiperglikemia >16,7 mmol/l (300 mg%)
o cukromocz
o objawy kliniczne
o wzrost pragnienia
o wielomocz
o wzrost apetytu
o postępujące chudnięcie


Cele leczenia

—

opanowanie objawów klinicznych

—

utrzymanie prawidłowej masy ciała

—

zapewnienie komfortu pacjentowi i właścicielowi

—

utrzymanie stężenia glukozy we krwi w przedziale 5,5 - 11 mmol/l (100

- 200 mg%) [dopuszczalne 5,5 - 16,6 mmol/l (100 - 300 mg%), ]


background image

Wykład  „Choroby  psów  i  kotów”    

Stosowanie leków

—

Doustne leki przeciwcukrzycowe

brak udokumentowanych badań skuteczności, prawd. skuteczność w około

20-40%

—

Np. Glipizid 2,5 - 5 mg/kota 2 x dziennie

—

Insulina

—

Insulina lente (np. caninsulin)

—

Glargine – analog insuliny

Insulina lente (Caninsulin, Insulinum lente, Gensulin M30, Monotard HM)
-dawka początkowa 0,25 j.m./kg jeżeli stężenie glukozy we krwi do 20

mmol/l
-dawka początkowa 0,5 j.m./kg jeżeli stężenie glukozy we krwi przekracza
20 mmol/l
-stosować 2 razy na dobę
-podawać przez 4 - 6 dni

-wykonać krzywą cukrową

Glargine (Lantus)
-analog insuliny ludzkiej

-dostępna w stężeniu 100 j/ml
-długodziałająca
-dawka taka sama jak przy lente
-możliwość jednokrotnego

-stosowania na dobę

Kontrolowanie stabilności przebiegu cukrzycy

-Badanie glukozy w moczu 1 x w tygodniu

-Pomiar glukozy we krwi (stres)
-Ważyć kota 1 x w tygodniu
-Krzywa cukrowa itd..
-Przy kwasicy ketonowej konieczna płynoterapia.

Badanie stężenia fruktozaminy ( 10 – 14 dni)

o < 300 nmol/l bardzo dobry
o 350 – 400 nmol/l dobry
o 450 – 600 nmol/l słaby
Ø

600 nmol/l zły

Koncentracja fruktozoamin jest wprost proporcjonalna do stężenia glukozy w
surowicy krwi w ciągu ostatnich 1-3 tygodni.

Określanie poziomu fruktozoamin nadaje się do rozróżniania hiperglikemii
spowodowanej stresem i cukrzycą, ponieważ krótkotrwały nawet wysoki
wzrost poziomu glukozy nie powoduje podwyższenia ich poziomów.

background image

Wykład  „Choroby  psów  i  kotów”    


Wyspiak trzustki(insulinoma)

Guz trzustki wywodzący się z komórek beta

mały, pojedynczy guzek

może być rozpoznany śródoperacyjnie

przerzuty – węzły chłonne, wątroba

Wydziela insulinę

Etiologia

—

W 70% złośliwy nowotwór

Carcinoma

Adenocarcinoma

Występowanie

—

Rzadko

—

Brak predylekcji płciowej

—

Predylekcja rasowa

pudel

fox terrier

setter irlandzki

owczarek niemiecki

Golden retriever

owczarek szkocki colie

bokser

—

Wiek

Psy w średnim wieku i starsze (średnio 8 – 10 lat)

Wywiad

—

Osłabienie, niezborność kończy miednicznych, drżenia mięśniowe,

wzmożony apetyt, nietolerancja wysiłkowa, drgawki, utrata
przytomności, wzmożone pragnienie i wielomocz (rzadko)

Badanie kliniczne - Niewiele wnosi między atakami hipoglikemii

Rozpoznanie różnicowe

Hipoglikemia innego tła

Posocznica

Ropomacicze

background image

Wykład  „Choroby  psów  i  kotów”    

Niewydolność wątroby

Czerwienica

Drgawki lub utrata przytomności innego tła

padaczka

encefalopatia wątrobowa

hipokalcemia

zaburzenia krążenia

Badania dodatkowe

U 90% psów – hipoglikemia
Stosunek insulina/glukoza

insulina (uU/ml) x 100

I/G = ----------------------------

glukoza (mg/dl) – 30

I/G > 30 insulinoma

I/G 19 – 30 szara strefa

I/G < 19 insulinoma bardzo mało prawdopodobna

Leczenie przewlekłe

Ograniczenie aktywności ruchowej

Dieta

4 – 6 posiłków dziennie

Wysoko białkowa, wysoko tłuszczowa

Unikać diety półwilgotnej

Leki

Glikokortykosteroidy

—

dawka zmienna, początkowo 0,5 mg/kg do 3 mg/kg

—

Diazoxide (Proglicem, Hyperstat) 5 – 30 mg/kg co 12 godzin

Sandostatin (-/+)

Leczenie doraźne

Glukoza 40% - 1 ml/kg m.c. iv powoli (około 3 minut)

Glukoza 5% iv, Bezpośrednio po podaniu - posiłek

Rokowanie

Ostrożne, średni okres przeżycia – 16 – 19 miesięcy

im młodszy pies tym okres przeżycia krótszy


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Choroby trzustki psow i kotow 2 Nieznany
WYBRANE CHOROBY ŻOŁĄDKA PSÓW I KOTÓW
myko, weterynaria, 5 rok semestr 2, choroby zakaźne psów i kotów, ćwiczenia
WYBRANE CHOROBY PRZEŁYKU PSÓW I KOTÓW
BABESZJOZA PSÓW, weterynaria, 5 rok semestr 2, choroby zakaźne psów i kotów, ćwiczenia
Biopsja jako technika diagnostyczna STOSOWANA W ROZPOZNAWANIU CHORÓB NEREK U PSÓW I KOTÓW
pytania stoma 2012, Weterynaria, ROK V, Choroby Psów i Kotów, Chirurgia, Stomatologia
Stoma- sciaga, Weterynaria, ROK V, Choroby Psów i Kotów, Chirurgia, Stomatologia
EGZAMIN Z ROZRODU PSÓW I KOTÓW I termin - czerwiec 2012 r, LUBLIN, V ROK, ROZRÓD PSÓW I KOTÓW
Diagnostyka - Analityka; ćwiczenia, analityka kliniczna chorób psów i kotów
Tabele kliniczne weterynaria, analityka kliniczna chorób psów i kotów
Biopsja nerek u psow i kotow Choroby psow i kotow Vr
Choroby układu moczowego psów i kotów ćw
Profilaktyka swoista,nieswoista w chorobach psów i kotów

więcej podobnych podstron